1 11. sʲiʔiβ-pʲalʲsʲiʔ-nʲabako 2 βada-sʲudbabʦ labta βaŋgʔ sʲerʔ xɨlβona mʲiŋa. 3 tajna xunanda itʲa ŋabtʲenʲa jamʔ nʲarxaljʔ. 4 ŋarka-jaβʔ nʲaʔ salʲa jenjja. 5 salʲa paŋgxana tasʔ jurʔ mʲaʔ. 6 salʲaʔ malxana sʲertuʔ jamboxona sʲiʔiβ jurʔ mʲaʔ. 7 tʲikɨ ŋedakɨʔ sʲiʔiβ-pʲalʲsʲar. 8 xanʲeʔjatoʔ nʲinʲa xasaβadʲoβɨʔ. 9 jesʲa pʲalʲsʲeduʔ xajeradʔ jedʔ salnartaʔ. 10 sʲiʔiβ-pʲalʲsʲand jadoʔ ŋedakɨ ŋulʲiʔ mejojaʔ. 11 sʲiʔiβ xunʔmana, jalʲaʔ xunʔmana pʲisʲaʔ ŋuta jaŋgu. 12 toβndaduʔ jaŋgu, xeβndaduʔ jaŋgu. 13 sʲaʔnɨʔ ŋebtuʔ pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pʲinʔ tarpβɨʔ. 14 sʲiʔiβ-pʲalʲsʲanda xeβanʔ xaja. 15 pɨda tarʲemʔ ma: 16 - sʲiʔiβ-pʲalʲsʲaβ! 17 pɨdmboxoβaraʔ idʲaʔ nʲisʲ ŋaʔ, xasaβadɨdaʔ. 18 sʲiʔiβ-pʲalʲsʲa pɨduʔ tarʲemʔ maʔ: 19 - ŋamgeβaʔ xadkedaʔ? 20 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 21 - judʔ poʔ tʲaxana nʲisʲaβaʔ xajasʲ, xaŋglaβʲiʔ janʔ. 22 nʲisʲaβaʔ nʲisʲetuʔ puj ŋuʔumnanda. 23 tʲeβʔ jolʲʦŋgana xanglaβʲiʔ pʲamʔ sexembodakɨ, ŋeβanda lɨ. 24 nʲisʲanaʔ ŋeβaʔ lɨmʔ pʲurʦʲ nʲiβʔ taraʔ. 25 sʲiʔiβ-pʲalʲsʲa pɨduʔ tarʲemʔ maʔ: 26 - manʲaʔ jekaβaβnanaʔ tanʲa ŋoʔ xabʦu. 27 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 28 - ŋamgendaʔ jeʔemnʲa sʲiʔiβ jaxanandaʔ junraʔ xanʔŋa. 29 sʲiʔiβ jamʔ lʲadpʲi, junraʔ lʲadpʲi. 30 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 31 - tarʲemgaβadaʔ jan jaŋguβedaʔ! 32 metada sʲoβdaʔ manʲ melβɨn. 33 tʲikaβaxana pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 34 - nʲudʲa-pʲalʲsʲa, metʲid panɨd jekanʔ, manʲ sʲerŋgun. 35 manʲ panɨn pɨdar sʲerŋgun. 36 manʲ panɨn pɨdar sʲeranʔ. 37 nʲisʲanaʔ ŋeβaʔ lɨmʔ pʲurmanzʲ xeŋgumʔ. 38 nʲudʲa-pʲalʲsʲa panɨda jekejda. 39 pʲalʲsʲiʔ-nʲabakoda sʲerɨda. xaʦʲa nʲudʲelʲerɨ panɨ. 40 nʲudʲa-pʲalʲsʲaʔ nʲabakonda panɨ ŋarkarkaʔ ŋeβɨʔ. 41 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako sʲidʲamʔ xamadaβɨ, sʲidʲa jamb mʲudmʔ. 42 nʲabʲi ŋedakɨ nʲe-papakonduʔ mʲud ŋedakɨ, nʲabʲi ŋedakɨ pʲalʲsʲiʔ-nʲabakoʔ xarta mʲudda. 43 ŋɨlnda meʔŋa tʲet serʔ xabt. 44 pʲalʲsʲiʔ-papako sʲidʲa jamb mʲudmʔ βada. 45 tʲi mʲusʲelʲjjaxaʔ. 46 sʲanad tʲinad mʲusʲebʔnandʲiʔ ŋodʔ sʲaʔnɨ ŋebta nʲerndʲiʔ nʲana ja xojʔ nʲinʲa ŋobʔ ŋedalʲoda nulmɨʔ. 47 sʲidʲa meʔmɨ, sʲidʲa jalʲakomʔ. 48 xadrʲiʔ ŋesʲ ŋoʔ jalʲinzʲeʔe-teta ŋeŋgudanakɨ. 49 pʲalʲsʲiʔ-nʲabakoʔ irʲida jadarŋa, ixʲinʲanda ma: 50 "xujumʔ xeβuβnanda xantabaʔan? 51 sʲatanʲij xeβuβnanda xebaʔn sʲiʔiβ jandʲer sʲiʔmʔ pʲisʲedaŋguʔ." 52 maxanʲij xeβuβna ixʲirʲibtʲeda. 53 ta nultada. 54 jalʲinzʲeʔe-teta jolʲida tʲeklɨʔ. 55 pɨda tarʲemʔ ma: 56 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako, tend pɨja βenʲaʔ ŋeβɨ. 57 xaŋglaβʲiʔ janʔ, janʔ permer. 58 tarʦʲa saβa sʲat, sʲat xadaŋgun. 59 sʲidʲa jamb mʲud, mʲudod jotan. 60 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 61 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako xʲibʲar ŋebta? 62 nʲadand namdaβ. 63 sʲimʔ jolʲʦebʲin, sʲimʔ pʲisʲedan. 64 sʲidʲa jamb lʲiodmʔ, mʲudmʔ nʲidmʔ jotʔ. 65 tamna sʲidʲa jamb mʲudmʔ, mʲudmʔ tatamʔ. 66 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako inʲamʔ pʲinabta, ŋanʲiʔ mʲusʲelʲjjaxaʔ. 67 jalʲinzʲeʔe-teta tanʲa nusʲ xai. 68 sʲanad tʲinad mʲusʲeβɨ ŋebtʲiʔ nʲerndʲiʔ nʲana paŋgarka xojʔ nʲinʲa ŋobʔ ŋedalʲoda tanʲa nurʲiβɨ. 69 sʲidʲa meʔlʲiβɨ, sʲidʲa sʲiʔlʲerʲeʔemʔ. 70 xadrʲiʔ ŋesʲ ŋoʔ sʲiʔlʲerako-teta ŋeŋgudanakɨ. 71 pʲalʲsʲiʔ-nʲabakoʔ irʲida jadarŋa, pɨda tarʲemʔ ma: 72 "xujumʔ xeβuβna nultaŋgobʔnan? 73 sʲatanʲij xeβuβna nultaŋgobʔnan sʲiʔiβ jandʲer sʲiʔim pʲisʲedaŋgu. 74 maxanʲij xeβuβna nultaŋgodakemʔ." 75 sʲiʔlʲerako-teta jolʲida tʲeklɨʔ. 76 pɨda tarʲemʔ ma: 77 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako, tend pɨja βenʲaʔ ŋeβɨ. 78 xaŋglaβʲiʔ janʔ, janʔ permerʔ. 79 tarʦʲa saβa sʲat, sʲat xadaŋgun. 80 sʲidʲa jamb mʲudmʔ, mʲudamda jotan. 81 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 82 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako xʲibʲar ŋebta? 83 tandai namdaβ, nʲadand namdaβ. 84 sʲimʔ jolʲʦebʲin, nʲenʔ jelʲʦebʲinʔ? 85 sʲimʔ pʲisʲedan. 86 sʲidʲa jamd mʲudmʔ, mʲudmʔ nʲimʔ jotʔ. 87 tamna tatamʔ sʲidʲa jamb mʲudmʔ. 88 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako inʲamʔ pʲinabta, ŋanʲiʔ mʲusʲelʲjjaxaʔ. 89 sʲiʔlʲerako-teta tanʲa nusʲ xai. 90 tʲikɨ jaxad sʲanad tʲinad mʲusʲebʔnandʲiʔ ŋodʔ, sʲaʔnɨ ŋebta nʲerndʲiʔ nʲana paŋgraxa xoj, xoj nʲarxaljʔ. 91 tʲikɨ xojʔ nʲinʲa ŋobʔ ŋedalʲoda tanʲa nurʲiβɨ, sʲidʲamʔ meʔmɨ, sʲidʲa lad serʔ. 92 xadrʲiʔ ŋesʲ ŋoʔ lad-serʔtega ŋeŋgudanakɨ. 93 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako irʲida jadarŋa, pɨda tarʲemʔ ma: 94 "xujumʔ xeβuβna nultaŋgobʔnan? 95 mʲaxanʲij xeβuβna xerʲidabʔnan lad-serʔ-teta sʲonzʲeda βeβasʲ. 96 sʲatanʲij xeβuβna nultaŋgodakɨβʔ." 97 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako sʲatanʲij xeβuβna nultaʔ nʲidʲaβʔ. 98 lad-serʔ-teta pujo tʲondʲerkad xarʦarʲobtʲoβɨ. 99 jan tʲanʲomboβna nʲabʲi jonda βak tʲeklɨ tʲejʔ. 100 pɨda tarʲemʔ ma: 101 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako, tend pɨja βenʲaʔ ŋeβɨ. 102 sʲiʔ iβ xaŋglaβʲiʔ janʔ permerʔ. 103 tarʦʲa saβa sʲat, sʲat xadaʦgun. 104 sʲidʲa jamb mʲudmʔ, mʲudmʔ jotan. 105 tad ŋoʔ ŋesʲ ŋoʔ sʲiʔiβ xanglaβaʔ janʔ xenʲa pujduʔ ŋudʲiduʔ nʲiʔ ŋuduʦetu. 106 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 107 - sʲidʲa jamb mʲudmʔ, mʲudmʔ nʲidmʔ jotʔ. 108 tamna tatamʔ sʲidʲa jamb mʲudmʔ. 109 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako inʲamʔ pʲinabta. 110 ŋanʲiʔ mʲusʲelʲjjaxaʔ. 111 lad-serʔ-teta tanʲa nusʲ xai. 112 sʲand mʲusʲebtʲiʔ, tʲindʔ mʲusʲebtʲiʔ, xaŋglaβʲiʔ ja xubta ŋoʔ ŋeβɨ. 113 sʲaʔnɨ ŋebta nʲerndʲiʔ nʲana sʲiʔiβ jurʔ mʲaʔ, mʲadʔ ŋadʲimʲaʔ. 114 mʲadoʔ ŋadʲi janʔ pʲalʲsʲiʔ-nʲabako ŋesosʲ pʲada. 115 sʲeŋgβaxanandʲiʔ xara βunʲi tanʲaʔ. 116 xuβɨʔ nʲana pʲalʲsʲiʔ-nʲabako ŋoka mʲadoʔ nʲajuʔ ŋedalaʔ nʲiʔimʔ. 117 xadrʲiʔ ŋedakɨʔ xaŋglaβɨʔ mʲadʔ. 118 mʲadoʔ sʲiʔnʲana sʲiʔiɨ-xaŋglaβa ŋedakɨ, pɨduʔ ŋamdʲoβɨʔ. 119 mʲadoʔ sʲiʔnʲana sʲerkta jamboxona sʲidʲa xarβ, xarβ tanʲeβɨ. 120 ŋulʲiʔ pʲirʦʲaxaʔ ŋeβexeʔ, puʔlʲu tʲirʔ jermnʲandʲiʔ xajenaʔ. 121 ŋulʲiʔ nʲaŋomexeʔ, letdadʲiʔ sʲiʔiβ xasaβaʔ sʲeβubtʲaβ let. 122 xadrʲiʔ ŋedakɨ pʲaʔ jaʔ xaŋgalaβa, ta xaŋganakɨʔ sʲiʔiβ jandʲer, xaŋglaβɨʔ pʲaʔ tʲikɨ ŋedakɨ. 123 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako xasaβadʲoda xasaβaʔ xeβanʔ ta nultada. 124 xaŋglaβɨʔ-jerβ pɨda tarʲemʔ ma: 125 - xʲibʲan ŋebat? 126 xejβa jaxana tarʦʲa xasaβamʔ nʲiβeβaʔ manesʔ. 127 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 128 - namdsʲadbataʔ, nʲisʲtabtaʔ manʲ ŋedakemʔ nʲudʲa-pʲalʲsʲamʔ. 129 xaŋglabʲiʔ -jerβ pɨda tarʲemʔ ma: 130 - ŋesɨʔ-ŋaʦekɨʔ, mʲadonda-xasaβamʔ nʲurktaxarŋaraʔ, sʲanakultarŋaraʔ! 131 pʲalʲsʲiʔ-nʲabakomʔ ŋesɨʔ-ŋaʦekɨʔ sʲidʲa xarβʔ, xarβʔ xeβan βadladunʲuʔ. 132 sʲidʲa xarβxad ŋɨxɨ malxadanda sʲidʲa jentʲoβɨ jesʲa inʲa. 133 tʲikɨ jesʲa inʲaʔ malxana jesʲa-jebʦʔ tanʲeβɨ. 134 jesʲa-jebʦʔ jarʔ tarʔ madaŋga, puʦʲ madaŋga. 135 jesʲa inʲaʔ jarʔ tarʔ madaŋga, puʦʲ madaŋga. 136 sʲidʲa paxaŋgana, xarβʔ paxaŋgana sʲiʔiβ jesʲa paŋg, paŋg tanʲeβɨ. 137 jesʲa paŋg jarʔ tarʔ madaŋga, puŋʲ madaŋga. 138 xʲibʲarʲiʔ xaʔma, nʲeβxeβɨ xaʔβɨ sebʲerʔ pʲaraxaʔ, jedej xaβɨʔ βesoduʔ tambarŋaʔ. 139 pʲalʲsʲiʔ-nʲabakomʔ jesʲa-jebʦʔ mʲuʔ ŋamdtaʔ nʲiduʔumʔ. 140 nʲabʲi xeβxad sʲiʔiβ βetanaʔ, nʲabʲi xeβxad sʲiʔiβ saltanaʔ. 141 sʲiʔiβ-saltanaʔ, sʲiʔiβ-βɨtanaʔ sʲiʔiβ-parŋe ŋeβɨ, sʲiʔiβ-sʲesaβej ŋeβɨ. 142 sabtana sʲiʔiβrʲi-xasaβa palɨ nʲaʔambʲi. 143 sʲiʔiβ-parner jesʲa inʲamʔ pʲinʲaʔ nekalŋaduʔ, sʲiʔiβ-sʲesaβej salŋaduʔ. 144 jesʲa-jebʦʔja numʔ jadrʲinʔ pʲilʲiʔ sanejʔ. 145 tʲuʔuʔ mʲirna, jebʦ mʲirna. 146 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako seβrʲida meʔe. 147 jaʔ sʲidʔ janʔ saŋoda xeβɨ. 148 tajna xunanda jaʔ xojʔ nʲinʲa judmʲanʔ mʲadʔ, mʲadʔ tanʲeβɨʔ. 149 mʲadoʔ sʲiʦganʲa, sʲiŋgɨ xanaxana lad-serʔ-teta xasaβadʲoβɨ. 150 muŋgta pʲamna nʲelnajaβɨ. 151 muŋguda jolʲʦembʲi tuʔutana tʲuxunda. 152 sʲidʲanda jalʲako, seβnda jalʲakoʔ xaŋglabʲiʔ janʔ jalomjjaxaʔ. 153 sʲidʲa nʲanda βar tambamjjaxaʔ, xanʲa mandakɨ: 154 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako, tʲeβʔ ŋamdβen. 155 tʲikɨ jebʦxad βadumdabtuβʔ, nʲiŋgodabtuβʔ? 156 tʲikaβaxana pʲalʲsʲiʔ-nʲabako tamna saŋoda xeβɨ sʲiʔiβ xunʔmana, jalʲaʔ xunʔmana. 157 jaʔ xojʔ nʲinʲa juʔ ŋarka mʲaʔ. 158 mʲadoʔ sʲiŋganʲa sʲiʔlʲerako-teta xanʲeʔjanda nʲinʲa xasaβadʲoβɨ. 159 muŋgta pʲaβna nʲelnajaβɨ. 160 muŋgda jolʲʦebʲi tʲutna tʲuxunda. 161 sʲidʲanda jalʲako, seβnda jalʲako xaŋglaβʲiʔ janʔ jalomjjaxaʔ. 162 sʲidʲa nʲanda βar tambamjjaxaʔ, xanʲa mandakɨ: 163 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako, xaŋglaβʲiʔ-jebʦanʔ tʲeβʔ teββen. 164 βadumdabtuβ nʲiŋgodabtuβʔ? 165 pʲalʲsʲiʔ-nʲabakoʔ saŋoda xeβɨ sʲiʔiβ xunʔmana, jalʲaʔ xunʔmana. 166 tajna xunanda jaʔ xojʔ nʲinʲa judmʲanʔ mʲadʔ, mʲadʔ tanʲeβɨʔ. 167 mʲadoʔ sʲiŋganʲa, sʲiŋgɨ xanxana jalʲinzʲe-teta xasaβadʲoβɨ. 168 muŋgta pʲamna nʲelnajaβɨ, muŋgudoʔ jolʲʦebʲi tʲutna tʲuxunda. 169 sʲidʲanda jalʲako, seβnda jalʲako xaŋglaβʲiʔ janʔ jalomjjaxaʔ, xanʲa mandakɨ: 170 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako, tʲeβʔ teββen xaŋglaβʲiʔ-jebʦʔ mʲuʔ. 171 xaŋglaβʲiʔ-jebʦʔ mʲud βadumdabtuβʔ, nʲiŋodabtuβʔ? 172 pʲalʲsʲiʔ-nʲabakoʔ saŋoda xeβʲi sʲiʔiβ xunʔmana, jalʲaʔ xunʔmana. 173 tajna xunanda itʲa ŋabtʲenʲa jaβʔ salʲaxana sʲiʔiβ jurʔ mʲaʔ. 174 mʲadoʔ sʲiŋganʲa xanʲeʔjatoʔ nʲinʲa sʲiʔiβ-pʲalʲsʲar xasaβadʲoβɨʔ. 175 jesʲaʔ pʲalʲsʲaduʔ xajeradʔ jedʔ salmgartaʔ. 176 sʲiʔiβ-pʲalʲsʲa nʲinʲekɨʔ manʔ: 177 "nʲabakoβaʔ xaŋglabʲiʔ-jebʦʔ mʲuʔ tʲi ŋamdʲoβɨ." 178 jesʲa-jebʦʔja tasʲiʔ pʲada. 179 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako tʲuʔuʔ sanaʔ nʲimʔ. 180 sʲidʲa malanʔ, xarβʔ malanʔ jesʲa-jebʦʔja sanaβanda sʲerʔ, jebʦ xudada. 181 sʲiʔiβ-βɨtanʲi, sʲiʔiβ-saltanʲi, sʲiʔiβ-sabtanʲi jesʲa pɨŋgaʔ jarʔ, jesʲa-jebʦʔ jarʔ tʲukuʔ matorjjada. 182 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako sʲidʲa xarβʔjamʔ malxatatʲiʔ tasʲiʔ βɨjarjjada, sʲidʲa xarβjjamʔ βanosaβejʔ βerdaŋaxajuda. 183 sʲidʲa xarβʔjamʔ ŋoka mʲadʔ nʲaʔ mʲinalŋaxajuda. 184 sʲiʔiβ jurʔ mʲadmʔ sʲidʲa xarβxana sʲidʲa xeβanʔ xudɨlaŋaxajuda, sʲiʔiβ jurʔ mʲadmʔ sʲidʲa xarβxana nʲaʔjaljjada. 185 xaŋglaβʲiʔ-jerβ, nʲudʲa-xaŋglaβa nʲudʲa nʲundʲa nʲaʔ pɨdʲiʔ xajuβexeʔ. 186 tujoʦʲ moŋgaxaʔ, pɨdʲiʔ tarʲemʔ maxaʔ: 187 - nʲudʲa-pʲalʲsʲa, jabtanʔ ta ŋeja! 188 xaβajeβanʔ nʲanaʔ nʲinʲiʔ xarβaʔ. 189 nʲedkoβ-nʲuβ, nʲuβ tabʦakemʔ xurka mʲirʦɨpojʔ. 190 tɨnʲiʔ pʲelʲamʔ, pʲe lʲamʔ tabʦakemʔ. 191 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako ta ŋeβadajʔ. 192 pɨda tarʲemʔ ma: 193 - tʲend nʲernʲa xaŋglaβa pʲar, pʲar jaŋgoja! 194 ŋoka saβo xʲibʲamʔ xadarʲiβeken. 195 tʲikaβaxana xaŋglaβʲiʔ-jerβ pɨda tarʲemʔ ma: 196 - tʲebtad nʲana tʲun sʲertaŋguβaʔ. 197 ŋobkart poʔ ilʲereβedʲiʔma. 198 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako tanʲa ilʲe, nʲaxarʔ poʔ ilʲe. 199 sʲaʔnɨ ŋebta xaŋglaβʲiʔ-jerβ-βesako masʲnʲuʔ nʲedkonda-nʲuxunda: 200 - nʲaxarʔ poʔ ilʲedʲiʔ xartʲiʔ ŋanʲiʔ ŋaʦeker jaŋgunʲuʔ. 201 nʲedkoda-nʲudʲa pɨda tarʲemʔ ma: 202 - nʲudʲa-pʲalʲsʲa nʲaxarʔ poʔ jamban idan βakaʦʲamʔ nʲidasʲ manzabtaʔ. 203 xaŋglaβaʔ-βesako-nʲisʲada masʲnʲoʔ: 204 - xarβabta xasaβa nʲinʲakɨ ŋaʔ. 205 ŋerʲoj numgana taŋana peβdʲaxana pʲiʔ jerʦʲunʲa manʲ tutamʔ, tanʲa xortaβ. 206 xonaβaxandoʔ xara βunʲiʔ tanʲaʔ. 207 pʲiʔ jerʦʲuna pʲixʲij pʲixʲid xanzoʔ nʲamna jejaʔ panʔ ŋɨlmna xaŋglaβɨ-βesako ŋudaʔ xajna. 208 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako (matʔ-pʲalʲsʲiʔ-nʲabako) ŋudamʔ sʲekadta, pʲinʔ sanejʔ, βesakomʔ numdʔ labpʲida, janʔ labpʲida. 209 βesako tujoʦʲ moŋga, pɨda tarʲemʔ ma: 210 - xaβajexeβanʔ nʲanaʔ nʲimʔ xarβaʔ. 211 jabtan ta ŋeja! 212 ŋanʲi jambxaʔ mʲudtamd podʲertamʔ. 213 pɨdar sʲit βunʲsʲamʔ xorpʲuʔ, nʲedkoβ-nʲuβ xorpʲimanzʲ. 214 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako ŋeβadalada 215 tarʲemʔ ilʲeʔ. 216 sʲaʔnɨ ŋebta pʲalʲsʲiʔ-nʲabako jamdanaljʔ. 217 xaŋglaβʲiʔ-jerβ-βesako sʲidʲa jamb mʲudmʔ, mʲudmʔ xamadaβɨ. 218 tʲikɨnda mʲusʲeljjadʔ. 219 sʲandʔ mʲusʲebtuʔ, tʲindʔ mʲusʲebtuʔ pʲalʲsʲiʔ-nʲabako xebʦʲandada ŋeβɨ mʲadoʔ ŋadʲi jaβna. 220 juʔ ŋarka mʲaʔ, mʲadoʔ sʲiŋganʲa xanʲeʔjada nʲinʲa lad-serʔ-teta xasaβadʲoβɨ. 221 ŋeda xaʔaβra, pʲalʲsʲiʔ-nʲabakoʔ nʲajuβʔ pɨda jadaljʔ. 222 ŋaʦekedrʲeβʔ xanʔ βenʲaʔ tʲi xanzabtejʔ. 223 lad-serʔ-teta pɨda tarʲemʔ ma: 224 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako, tʲexe jaxadand, ja xaŋglaβa, xaŋglaβa jaxad sʲurxadmennʲuʔ. 225 jan jaʔaβlɨn! 226 pɨdar tʲaxanand sʲiʔiβ janaʔ tʲerʔ sʲobʲiʔ metaʔ puj ŋuʔumnanduʔ nʲisʲetɨʔ tuʔ. 227 tʲikad tʲaxana sʲidʲa jamb mʲudmʔ mʲinrʲeβan. 228 nʲe-papakomd nʲiβen josʔ. 229 jan jaʔaβlɨn! 230 malʲe poxoben! 231 tʲikɨ βadʲida mesoʔ maxadanda ŋanʲiʔ punʲaʔ xaja. 232 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako ŋanʲiʔ mʲusʲeljʔ. 233 sʲand mʲusʲebta, tʲind mʲusʲebta sʲaʔnɨ ŋebta mʲadoʔ ŋadʲi jaʔamna xebʦʲandada ŋeβɨ, juʔ ŋarka mʲaʔ. 234 mʲadoʔ sʲiŋganʲa xanʲeʔjanda nʲinʲa sʲiʔlʲeroko-teta xasaβadʲoβɨ. 235 sʲiʔlʲerako-teta sʲitʲiʔ maneʦʲ ŋeda xaʔaβra. 236 pʲalʲsʲiʔ-nʲabakoʔ nʲajuβʔ pɨda jadaljʔ. 237 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako nultaʔ βunʲida. 238 tʲikɨ mʲinda xaja. 239 sʲiʔlʲeroko-teta tanʲa nusʲ xai. 240 sʲiʔlʲeroko-teta ŋobkaβa ma: 241 - toxoβo turtamʔ pɨdar jaxand! 242 sʲandʔ mʲusʲebtuʔ, tʲind mʲusʲebtuʔ mʲadoʔ ŋadʲi jaβna ŋanʲiʔ mʲusʲeβɨʔ. 243 judmʲan mʲad, mʲadʔ ŋeβɨʔ. 244 mʲadoʔ sʲiŋganʲa xanʲeʔjanda nʲinʲa jalʲinzʲe-teta pɨda xasaβadʲoβɨ. 245 pʲalsʲiʔ-nʲabakomʔ, nʲabakomʔ maneʔmanda sʲerʔ ŋeda xaʔaβra, pɨda jadaljʔ. 246 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako nultaʔ βunʲida. 247 jalʲinzʲe-teta pɨda tarʲemʔ ma: 248 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako, turkuβa tutamʔ pɨdar jaxand! 249 ŋanʲiʔ mʲusʲeʔ. 250 sʲand mʲusʲebtoʔ ŋodʔ, tarʲemʔ menaxanda ŋodʔ. 251 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 252 - nʲexeʔ, mʲusʲedʲiʔ, xartʲiʔ mʲusʲedʲiʔ! 253 manʲ xantamʔ, ŋoka mʲadon maneʦʲ tara, xad ilʲeβamduʔ. 254 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako ŋedalaʔ nʲiʔm. 255 mʲakta teβɨʔ, pɨda tarʲemʔ ma: 256 - nʲudʲa-pʲalʲsʲa! 257 manʲ panɨn jekan! 258 xart panɨ, panɨd sʲerʔ! 259 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako xarta panɨda sʲera. 260 nʲudʲa-pʲalʲsʲa xarta panɨda sʲera. 261 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 262 - tʲedaʔ manʲ ŋedalʲoβaβnan xantan. 263 manʲ mʲudan xoŋgun. 264 xaŋglaβʲiʔ-nʲe-nʲu sʲit jadtaŋgu. 265 sʲit manʲijeŋgu, tumdodoŋgu. 266 pɨdar mandan: 267 "ŋamge sɨrŋan? 268 nʲaxarʔ poʔ jambanʔ sʲiʔmʲi nʲisʲan manesʔ?" 269 xonʲorabʔ nandʲiʔ nʲon parumbʲuʔ. 270 pɨda jundarta: 271 "mʲadod xurkaβna ilʲeʔ?" 272 pɨdar mandan: 273 "mʲadon saβaβna ilʲeβɨʔ." 274 tʲikɨnda ŋedalejʔ nʲudʲa-pʲalʲsʲa. 275 sʲidʲa nʲe tamna mʲusʲeβexeʔ. 276 xaŋglaβʲiʔ-nʲedko nʲudʲa-pʲalʲsʲanʔ pʲilʲiʔ sɨrŋa. 277 nʲudʲa-pʲalʲsʲa pɨda tarʲemʔ ma: 278 - ŋamge sɨrŋan? 279 nʲaxarʔ poʔ jamban sʲiʔmʲi nʲisʲan manesʔ? 280 xonʲoβaxanduʔ xara βunʲi tanʲaʔ. 281 xuβɨʔ nʲana ŋanʲiʔ jamdejadʔ. 282 sʲand mʲusʲebtoʔ, tʲind mʲusʲebtoʔ sʲiʔiβ jurʔ mʲaʔ, mʲadʔ ŋadʲimʲaʔ. 283 mʲakʔ teβɨdʔ. 284 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako mʲudʔ nʲerad pɨda tarpɨʔ. 285 xaŋglaβʲiʔ-nʲedko pʲalʲsʲiʔ-nʲabakonʔ sɨlasʲetɨ, nʲudʲa-pʲalʲsʲanʔ sɨlasʲetɨ. 286 mʲudmʔ ŋedʔŋaʔ. 287 tʲikaβana tʲuntaŋurŋaʔ. 288 tanʲa ilʲeʔ. 289 sʲand ilʲebtuʔ, tʲind ilʲebtuʔ jaʔ sʲidkad mʲudʔ ŋadʲimʲaʔ. 290 mʲaduʔ ŋadʲi janʔ ta ŋesoβɨʔ. 291 ŋedalʲoda to. 292 xaŋglaβɨʔ-jerβʔ-nʲudʲa ŋeβtolβɨ sʲiʔiβ-pʲalʲsʲiʔ-papakomʔ. 293 sʲiʔiβ-pʲalʲsʲa pɨdoʔ tarʲemʔ maʔ: 294 - manʲaʔ sʲermaʔ jaŋgu. 295 manʲaʔ nʲe-jerββaʔ. 296 nʲabakoβaʔ tanʲa. 297 xarta nʲe-jerβ. 298 pɨda nʲadanda ŋeβtadaʔ. 299 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako nʲe-papakomda tʲi mʲiʔŋada. 300 pɨda tarʲemʔ ma: 301 - saβondaʔ sʲermnʲa turʦʲ perŋadaʔ, xesʲ perŋadaʔ! 302 tʲikaβaxana sʲand ilʲebtuʔ ŋodʔ, tʲindʔ ilʲebtuʔ ŋodʔ pʲalʲsʲiʔ-nʲabako xarta mʲakananda pʲinʔ tarpβɨʔ. 303 jaʔ sʲidʔ jan saŋoda xeβɨ. 304 jaʔ sʲidkad ŋobʔ ŋedalʲoda. 305 sʲidʲamʔ meʔemɨ, sʲidʲa sʲilʲerʲeʔemʔ. 306 nultadanʲoʔ. 307 toʔma mʲinanda pʲalʲsʲiʔ-nʲabakomʔ ŋeβtolaβɨ. 308 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 309 - manʲ nʲimʔ tutʔ. 310 manʲ sʲidʲa ŋesɨ lebtʲimʔ. 311 tʲikaβaxana sʲiʔlʲerako-teta nʲabʲi sʲata xeβ pʲidrʲeβʔ xaja. 312 pɨda tarʲemʔ ma: 313 - saβond sʲermnʲa nʲibʔnand xarβaʔ, βeβaʔ tutamʔ. 314 ŋedalejnʲuʔ. 315 sʲandʔ ilʲebtuʔ, tʲindʔ, ilʲebtuʔ, sʲaʔnɨ ŋebta jaʔ sʲidkad ŋobʔ ŋedlʲoda, sʲidʲa meʔmɨ, sʲidʲa jalʲinzʲeʔemʔ. 316 jalʲinzʲeʔe-teta nultadanʲoʔ. 317 pʲalʲsʲiʔ-nʲabakonʔ neβtolβɨ. 318 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 319 - manʲ nʲidmʔ tutʔ. 320 sʲidʲa ŋesɨʔ jerβŋe manʲ taramʔ. 321 tʲikaβaxana jalʲinzʲeʔe-teta nʲabʲi sʲata xeβ pedrʲeβʔ xaja. 322 pɨda tarʲemʔ ma: 323 - saβond sʲermnʲa nʲibʔnand xarβaʔ, βeβaʔ tutamʔ. 324 ŋedalejnʲuʔ. 325 sʲanad, tʲinadʔ ilʲeβɨʔ ŋebtuʔ pʲalʲsʲiʔ-nʲabako sʲiʔiβ-pʲalʲsʲamda-papanata mʲakaʔna meβɨ. 326 jaʔ sʲidkad ŋedalʲodaβej taŋumɨ jaraxaʔ βeta βɨjeŋga. 327 toʔma mʲinxanduʔ mʲiβɨʔ sajuβʔ, jarxad sajuβʔ ŋɨnu βerdaʔ. 328 sʲiʔiβ-pʲalʲsʲa tarʦʲamʔ maneʔrʲisʲ mʲadʲikutuʔ jedʔ jabtokodarʲaβʔ mʲadʲikotu ŋanʲelabtaduʔ. 329 nʲarujʔ tulɨdʔ. 330 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako pʲinʔ tarpβɨʔ, pɨda tarʲemʔ ma: 331 - sʲiʔiβ-pʲalʲsʲa! 332 pɨdʔexeβaraʔ terʲi meʔmedaʔ, sʲobʲerʲiʔ meʔmanadaʔ! 333 jan jaŋguβedaʔ. jun jaxaβaxana junraʔ lʲadpʲi, sʲiʔiβ jamʔ lʲadpʲi. 334 sʲiʔiβ xunʔmana, jalʲaʔ xunʔmana junraʔ xanʔŋa. 335 pɨdaraʔ sʲoβdaʔ manʲ merβɨn. 336 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako nojdʲo xanda mʲud jaŋgʦʲaʔ xun ŋɨnmda nekalŋa. 337 ŋobʔ ŋedabta sajuβʔ nʲajuβʔ sʲexeredrʲeβʔ lɨrʲelabtasʲetɨda. 338 tʲaxanda nʲamna βɨŋe xanʔŋa. 339 sʲiʔiβ jalʲaʔ jambanʔ jenrʲiʔ xajerŋaʔ. 340 sʲiʔiβ jalʲaʔ jamban pʲalʲsʲiʔ-nʲabako βeja jaxaŋe loxolabtada. 341 sʲiʔiβ ŋesoŋgana, jalʲaʔ ŋesoŋgana sʲidʲarʲi xaiβɨ, xasaβa xaiβɨ: sʲiʔlʲerako-teta, jalʲinzʲe-teta. 342 ŋɨnsʲalmaxaʔ, pʲinʲaʔ sʲurbjjaxaʔ. 343 pʲalʲsʲiŋ-nʲabako pɨda tarʲemʔ ma: 344 - xebtʲiʔ xajadʲiʔ, xananarʲiʔ jaŋgu. 345 manʲ jaxan sʲana nʲodʲiʔ tuʔ. 346 sʲanʔmana ŋoʔ ilʲeŋguʔ nʲidʲiʔ. 347 tʲikaβaxana pʲalʲsʲiʔ-nʲabako mʲakanda xajanʲoʔ. 348 sʲanad, tʲinad ilʲeβɨʔ ŋebtuʔ, sʲaʔnɨ ŋebta pʲalʲsʲiʔ-nʲabako sʲiʔiβ-pʲalʲsʲanda mʲakʔ xaja. 349 pɨda tarʲemʔ ma: 350 - sʲiʔiβ-pʲalʲsʲaβ, tʲedaʔ βunʲi tanʲaʔ, βeβa βunʲi tanʲaʔ. 351 βeβa tobʔ ŋodʔ jermʲeŋguʔ βunʲimʔ. 352 lad-serʔ-teta ŋodʔ, pɨda ŋod sʲiʔiβ jaxananda sʲitʲa pʲirʔ jaŋgu. 353 pɨda ŋoʔ nʲi jermʲeŋguʔ. 354 tʲedaʔ xarβamʔ, xeβanʔ xarβamʔ. 355 lad-serʔ-teta ponʔ ŋatʲena, sʲimʔ ŋatʲe. 356 tamna nʲibʔan xanʔ, sʲonzʲada βeβasʲ. 357 tʲukon tobta, saβo nʲi ŋeŋguʔ. 358 xantanakemʔ. 359 sʲiʔiβ-pʲalʲsʲa pɨdoʔ tarʲemʔ maʔ: 360 - xart ŋarkanβa, xart jerβanβaʔ. 361 ŋodʔ nʲon jurʔ, sʲidnaʔ nʲon jurʔ! 362 xuna ja xadkebʔ manʲjenaʔ indkanaʔ βeβoβaʔ. 363 tʲikaβaxana pʲalʲsʲiʔ-nʲabako mʲakata xaja. 364 tʲikɨ jamdaβanda pʲilʲiʔ mʲusʲe. 365 sʲanad, tʲinad mʲusʲebʔnanda ŋoʔ nʲernda nʲana ja xojʔ nʲinʲa juʔ ŋarka mʲaʔ. 366 lad-serʔ-tetaʔ mʲaduda ŋadʲimʲaʔ. 367 pʲalʲsʲiʔ-nʲabako ta nultada. 368 lad-serʔ-teta inʲamʔ nʲaʔ mada, tɨʔ sʲoʔ jomana. 369 tʲikaβaxana joʔ lʲida tʲeklɨʔ. 370 pɨda tarʲemʔ ma: 371 - pʲalʲsʲiʔ-nʲabako, sʲit ŋatʲemʔ ponʔ ŋatʲemʔ. 372 mʲudmʔ ŋedʔna, pujko jamdʲiko janʔ nʲisʲ xaʔamʔ. 373 tʲikaβaxana tʲun sʲertaʔ. 374 tarʲemʔ ilʲeʔ.