1 6. sʲandʲo jeβalʲo 2 sʲandʲo-jeβalʲo mʲakβada mʲata tas jurʔ mʲata, jurʔ ŋaʦekeda. 3 texeβadoʔ tedoʔ βada nʲida xoʔ. 4 padroko-ŋaʦʲ mʲaknandoʔ jan nʲaxarpod. 5 tamna tanʲeβɨ nʲabakoʔjada, tamna tanʲeβɨ nʲe-xabʲisʲada. 6 padroko-ŋaʦʲ jalʲexeʔ tʲebtexeʔ xonʲusʲetɨ. 7 sʲaʔnɨ ŋebta ŋoʔ pʲixʲij pʲixʲina mʲadʔ sʲiŋgana ŋeʔ munʔ toβonda. 8 xanʲa ŋedakɨ jeβalʲo-susoj. 9 jeβalʲo-susoj pɨda tarʲemʔ mamononda: 10 - padroko-ŋaʦʲ, mesʲ xonʲuβaxaʔ! 11 ponʔ xonɨn. 12 tʲuʔunʲaʔ ŋaʔ! 13 tarʦʲa βadaxaʔna padroko-ŋaʦʲ ŋamda xarnamjʔ, tarʲemʔ ma: 14 - nʲabako, panedamʲi taʔ, pʲiβadamʲi taʔ! 15 nʲabakoʔjada βadaʔ malʲŋgana nʲixʲiβasʲ ŋaʔ, xanzonda nʲad pʲibʲi, panɨ tʲuxulŋa. 16 tʲikaβaxana padroko-ŋaʦʲ pʲinʔ tarpɨʔ. 17 jeβolʲo-susoj pɨda tarʲemʔ ma: 18 - sʲit nʲelʲesʲ taran. 19 tʲedaʔ xantanʲiʔ paŋgdʲo janʔ. 20 paŋgdʲo-jerβ nʲedkoda nʲuda tanʲeβa. 21 mʲirʲi xebʲilʲema, ŋeβ salβoma. 22 jeβalʲo-susoj malʲe tɨ tanaβɨ. 23 jeβalʲo-susoj sʲidʲa sʲundɨmʔ tɨ podʲermɨ. 24 malʲe ŋedalejʔ, xadrʲida xaja. 25 sʲandʲo-jeβalʲo sʲandamda tɨda podʲerpʲi, janabokoβna tɨ βenusobʲi. 26 padroko-ŋaʦʲ janabokoβna ŋok tɨ nʲaʔ mʲiŋa. 27 jeβalʲo-susoj tɨʔ βarxana tanʲa nuβɨ. 28 padroko-ŋaʦʲ ta teβɨʔ. 29 tʲikaβaxana jeβalʲo-susoj pɨda tarʲemʔ ma: 30 - padroko-ŋaʦʲ, nʲon xajurʔ, paŋgdʲo jadoʔ saʦʲ xubta. 31 jeβalʲo-susoj ŋanʲiʔ ŋedalejʔ. 32 xanda jabʦoxona poŋgoj xadda sʲura. 33 sʲidʲa sʲundada saβa tɨ ŋeβɨ. 34 padroko-ŋaʦʲ ŋodʔ, pɨda ŋo tʲet padβeda puj tʲondʲerkad pɨiduʔ padlɨʔ. 35 sʲaʔnɨ ŋebta ŋoʔ jeβako-susoj pɨda tarʲemʔ ma: 36 - padroko-ŋaʦʲ, talʲnʲaʔ inzʲelʲeʔ. 37 paŋgdʲo-jerβ pɨda tarʲemʔ manda: 38 "ŋamge sʲerβ jeʔemnʲa jaderpatʲiʔ? 39 jarʲiʔ xubtasʲinʲuʔ". 40 manʲiʔ tʲuŋgunʲiʔ matʔ, manʲ mandamʔ: 41 "terʲiko manʲiʔ mʲaduman sʲerʔ ŋedalʲorŋanʲiʔ". 42 paŋgdʲo-jerβ nʲibʔnanda taʔ, manʲ madm: 43 "tɨnʲiʔ βeβaʦenʲuʔ, pebtanakɨʔ. 44 pʲinʔ xantamʔ, xanun xamadaŋgumʔ". 45 pɨdar sanain, sedoranan jemʔ sʲaland βaŋganʔ meir. 46 ŋaβoʔ pʲirkaʔna teβɨxɨʔ. 47 paŋgdʲo-jerβ pɨda tarʲemʔ ma: 48 - ŋamge sʲerβ jeʔemnʲa jaderpatʲiʔ? 49 jarʲiʔ xubtasʲenʲuʔ. 50 jeβalʲo-susoj pɨda tarʲemʔ ma: 51 - terʲiko manʲiʔ mʲadumanzʲ sʲerʔ ŋedalʲorŋanʲiʔ. 52 paŋgdʲo-jerβ pɨda tarʲemʔ ma: 53 - mʲadoʔmaxaβa βeβa βunʲi ŋaʔ. 54 paŋgdʲo-jerβ puxuʦʲanda jarʲejʔ, pɨda tarʲemʔ ma: 55 - luʦa ŋaβonaβaʔ jaŋgusaβ ŋamge? 56 puxuʦʲa xanʲa tʲulʲenakɨ. 57 tʲikanda idarʦʲ pʲaduʔ. 58 jeβalʲo-susoj pɨda tarʲemʔ ma: 59 - paŋgdʲo-jerβ, terʲi βunʲisʲanʲiʔ tuʔ. 60 nʲedkond nʲund jeʔemnʲa tuʔ nʲisʲanʲiʔim. 61 talʲimna ŋeβamda, tʲaxamna ŋeβamda ŋulʲiʔ namdxaβa, sapadabʔnanʲiʔ? 62 paŋgdʲo-jerβ pɨda tarʲemʔ ma: 63 - nʲerʔ mʲadʲinzʲ: 64 "mʲaduʔma jeʔemnʲa jadeŋanʲiʔ". 65 toβamdaʔ tʲenʲeβɨ ŋebʔan sʲiddʲiʔ mʲatʔ nʲimanzʲ tʲulʲeŋxuʔ. 66 tamna tarʲemʔ ma: 67 - nʲuβ nʲiβ tatʔ. 68 tarʲemʔ toβandʲiʔ nʲabtʲiʔ pʲinʔ xajadʲiʔ. 69 jaxandʲiʔ xajadʲiʔ, sʲan nʲodʲiʔ tuʔ! 70 jeβalʲo-susoj pɨda tarʲemʔ ma: 71 - nʲibʔnand taʔ nɨxɨrʲiʔ nʲimʲiʔ xanabʲuʔ. 72 tʲikaxana mʲaduŋgaβaʔ ŋanʲiʔ idarʦʲ pʲaduʔ. 73 tarʲemʔ idartandoʔ malʔ jabʲelʲjjadʔ. 74 jeβalʲo-susoj pɨda tarʲemʔ ma: 75 - sʲandʲo-jeβalʲo, ŋamgemʔ ŋatʲen? 76 nʲerɨ βadaβ jurar? 77 tʲikɨ βadʲida mesoʔmaxadanda jeβalʲo-susoj pʲinʔ sanajʔ. 78 sʲandʲo-jeβalʲo ŋodʔ, pɨda ŋodʔ sanaβanda sʲerʔ, sedorana-nʲemʔ nʲaʔmada, sʲalanda βaŋganʔ moda, xanxanda xanada. 79 nʲe sʲatora, nʲe xadʲitorŋa. 80 jeβalʲo-susoj malʲe xanuda xamadaβɨda, nʲemʔ ta xuradʲiʔ, tʲi ŋedlejaxaʔ. 81 mʲakatʲiʔ teβɨdʔ. 82 nʲaxarʔ po ilʲeʔ. 83 sʲaʔnɨ ŋebga ŋoʔ jaraxa sajuβʔ mʲadu talβɨʔ. 84 pɨduʔ tarʲemʔ ma: 85 - padroko-ŋaʦʲ, tʲuʔunʲaʔ ŋaʔ! 86 mal mʲadʔ mʲuʔ xasʲ pʲaŋguruβ? 87 mʲirʦʲada-nʲexena nʲemar nʲenza. 88 padroko-ŋaʦʲ makodaʔ sʲiβna puxubtʲejʔ, tobɨsʲ padʔ mʲuʔ ŋudamʔ ŋɨdara, ŋɨnmʔ jenʲemɨ. 89 poj ŋutosʔ lʲexena sɨraʔ ŋɨlna taklada ŋɨnmda ŋekalna, ŋɨn jenamɨ, madaβɨ. 90 sʲandʲo-jeβalʲo mʲata sʲurasʲ tʲi sʲubʲerŋa. 91 sʲaʔnɨ ŋebta sʲandʲo-jeβalʲo sʲurbʲerʦʲ βadʲi mojoku, pɨda tarʲemʔ ma: 92 - tʲuku ŋeβɨ pʲaxaβabʔnan xaβɨdaraxamʔ. 93 nʲabakoβ, serʔja-ŋo-jerβanʔ xantanaken, nʲumda ŋedaraja nʲadaŋgodaŋe. 94 jurʔ-serakomd podʲertanakudʔ. 95 tʲukoxod xebat xojrʲi sʲumbrʲimʔ nʲodaŋgun sʲiʔiβxaβa jalʲa. 96 sʲiʔiβ ŋesoŋgana, jalʲaʔ ŋesoŋgana tasʲij laptanʔ xaʔamgun. 97 laptaβna sʲidʲa sʲiʔiβ mʲindan. 98 sʲidʲa ŋesoŋgana, sʲiʔiβ ŋesoŋgana itʲa ŋabtʲenʲa jamʔ nʲarxaltʔ, tʲet-serakomd jamd pʲidʲejamd. 99 jamna sʲiʔiβ mʲindan, jalʲa mʲindan. 100 sʲiʔiβ ŋesoŋgana jaβʔ maranʔ teβŋgun. 101 jaβʔ maranʔ xaʔaβrʲoda pʲenzʲa tanʲeŋgu. 102 tʲikɨ pʲenzʲaβna tanaŋgun. 103 ŋoʔ jernʲa nojrʲi jejta mʲaʔ ŋeŋgu. 104 mʲad mʲinʔ ŋulmaŋgur. 105 nultaʔma mʲind mʲatʔ tʲuin. 106 pɨdar manʲjin: 107 "ser-ŋo-jerβ, sʲandʲo-jeβalʲo tʲeβʔ jolʲʦŋgana nʲinʲekɨ ilʲeʔ. 108 sajuβ tosʲ. 109 sʲandʲo-jeβalʲo nʲumdʔ xaŋasʲ nʲadaŋgodaŋe". 110 tʲi βadʲin βalak. 111 nʲabakoʔjada βadaʔ malʲŋgana nʲixʲiβasʲ ŋaʔ pʲinʔ tarpβɨʔ. 112 tɨda tanaβɨ, jurʔ-serakomda. tɨda podʲerŋa, tʲi mʲusʲeljʔ. 113 xojʲo sʲumbmʔsʲiʔiβ nʲodada, jalʲaʔ nʲodada. 114 sʲiʔiβ ŋesoŋgana, jalʲaʔ ŋesoŋgana laptanʔ xaʔmɨʔ. 115 laptamʔ sʲidʲa sʲiʔiβ nʲodada. 116 sʲidʲa sʲiʔiβ ŋesoŋgana itʲa ŋabtʲenʲa jamʔ nʲarxaljʔ. 117 jaβʔ βaranʔ teβʔmaxadanda sʲandʲo-nʲabako nultada. 118 jesʲa xadʲenada pɨda mojeŋga jamdʔ. 119 jurʔ-serakoda pɨjadɨdʔ, parɨdʔ, jurʔ-serʔ-βark ŋesʲ xaja. 120 tʲikaβana sʲandʲoʔ-nʲabako jurʔ-serʔ-βarkmda itʔ xarʲejda. 121 jurʔ-serʔ-βark pɨjadasʲ itʔ sanejdʔ. 122 xan xambra, xambarʲiʔ mʲalɨrŋa. 123 sʲiʔiβ ŋesoŋgana, jalʲaʔ ŋesoŋgana sʲandʲoʔ-nʲabako maranʔ tanejʔ. 124 sʲandʲoʔ-nʲabako nultada. 125 jesʲaʔ xadʲiŋgata seksʲe-nʲeksʲe ŋartʲi tarkaβɨdʔ. 126 sʲandʲoʔ-nʲabako seksʲe-nʲeksʲe ŋartʲi xaʔaβrada. 127 jurʔ-serʔ-βark pɨjadɨdʔ, parɨdʔ, jur-serakoŋe ŋanʲiʔ xajaʔ. 128 ŋanʲiʔ mʲusʲeljʔ. 129 pʲenzʲaβna tʲuʔuʔ tanejʔ. 130 ŋoʔ saβo jernʲa mʲaʔ ŋadʲimʲa. 131 mʲaʔ ŋebtaʔ ŋodʔ nojrʲi jejta mʲaʔ ŋeβɨ nʲenesʲanda ŋodʔ. 132 sʲandʲoʔ-nʲabako mʲadʔ sʲind nultanʲuʔ. 133 sʲandʲoʔ-nʲabako xanda nʲinʲa tanʲa ŋamdɨ. 134 ŋamdʲodanda xanʔ xarʦejadʔ. 135 βada-sʲudbabʦ sʲand ŋoʔ sʲandʲoʔ-nʲabakomʔ letmboβnanda. 136 βada-sʲudbabʦ ŋanʲiʔ punʲaʔ puʔlejʔ. 137 sʲandʲo-jeβalʲo tamna sʲurbʲerŋa, mʲata sʲuralʲe βada mojoku. 138 pɨda tarʲemʔ ma: 139 - paŋgdʲo-nʲedko, nʲabakodan ŋamgexert nʲinʲaraxa ŋadʲiβʔ. 140 ponʔ xʲibʲaxart nʲi tuʔ. 141 paŋgdʲo-nʲedko, pɨdar xebʦʲun. 142 paŋgdʲo-nʲedko pʲinʔ tarpɨʔ, mʲudamda xamadamba sʲurba xanʔŋa. 143 jurʔ-serakomda-tɨda podʲerŋa. 144 tʲikaβaxana pɨda mʲusʲeljʔ. 145 paŋgdʲo-nʲedko nʲanda xeʔmʲaβna pɨda mʲusʲe. 146 sʲand mʲusʲebta, itʲa-ŋabtʲenʲa-jamdʔ teβɨ. 147 jaβʔ xeβanʔ nultadanʲuʔ. 148 jurʔ xurʲudanda xadʲeŋo mojoŋga. 149 jurʔ-serakoda pɨjadɨdʔ, parɨdʔ. 150 parmanduʔ sʲerʔ, pɨjadaβanduʔ sʲerʔ jurʔ-serakoda jurʔ-serʔ-βarkŋe xaja. 151 paŋgdʲo-nʲedko tɨda serʔ-βark inʲamʔ pʲinabta. 152 jurʔ-serʔ-βark pɨjadasʲ itʔ sanejdʔ. 153 paŋgdʲo-nʲedko sʲiʔiβ jalʲaʔ jamb jurʔ xurʲudada xan xambra, xan xɨlβana. 154 sʲiʔiβ ŋesoŋgana, jalʲaʔ ŋesoŋgana janʔ teβɨʔ, teβʔmaxadanda nultada. 155 nultaʔmaxad jurʔ xurʲudanda xadʲeŋgana nʲeksʲe-seksʲe pɨduʔ tarkaβɨdʔ. 156 nʲe nʲeksʲe-seksʲe xaʔaβrajda. 157 jurʔ-serʔ-βark pɨjadɨdʔ, parɨdʔ, jur-serakoŋe ŋanʲiʔ teŋe xajaʔ. 158 paŋgdʲo-nʲedko ŋanʲi mʲusʲeljʔ ŋarka xojʔ nʲaʔ. 159 sʲiʔiβ jalʲa mʲusʲe. 160 sʲiʔiβ ŋesoŋgana, jalʲaʔ ŋesoŋgana nʲerda nʲana ŋoʔ saβo jernʲa mʲaʔ ŋadʲimʲa. 161 paŋgdʲo-nʲedko mʲadʔ sʲindʔ nultada. 162 tarʲemʔ sɨrŋa: sʲandʲo-nʲabako sʲinʲenda xanda nʲinʲa ŋamdʲoβɨ. 163 saβaβna maneʦʲ peŋe xeβɨ. 164 tɨda i xanda malʔ peʔ. 165 paŋgdʲo-nʲedko mʲatʔ sʲurbɨʔ, nʲomʔ tʲadada, mʲatʔ tʲunʲuʔ. 166 mʲadmʔ saŋoʔ sʲidʲiʔŋada. 167 sʲidʲada xeβda βaʔaβ ŋerʲiβɨ. 168 nʲabʲi xeβxana βaʔaβʔ nʲinʲa βesako ŋamdʲuβɨ. 169 βesakoʔ ŋeβakoʔmda pʲaʔ mʲujraxa. 170 noj joxorodʔ mʲunʲa ŋamdʲuβɨ. 171 nʲabʲi xeβxana βaʔaβ, nʲinʲa ŋoʔlʲerʲi xonʲuda nojtoʔ βeŋgalɨ. 172 tʲenɨ xonaβɨ nʲinʲekɨ ŋaʔ. 173 noj tonʲjjamda tatuʔ puβeβaduʔ pʲisʔ βaŋgraxa. 174 sʲidʲa xeβxanda ŋuβʔ βadʲoβɨʔ. 175 serʔ-ŋoʔ-jerβ-βesako pɨda tarʲemʔ ma: 176 - nʲe-ŋaʦekɨ, ŋaxaʔ teββen. 177 tʲuku janʔ terʲi tarʦʲa xʲibʲaʔ nʲisʲetɨʔ turʔ, tosʲ ŋoʔ jaʔamŋguʔ. 178 nʲe ŋaʦekɨ, ŋamgeβo sʲerʔ jeʔemnʲa torʲidanaken? 179 paŋgdʲo-nʲedko pɨda tarʲemʔ ma: 180 - sʲandʲo-jeβalʲo sʲimʔ ŋedarasʲ. 181 manʲaʔ jaxanaʔ sajuβ tosʲ. 182 sʲandʲoeβalʲo pɨda tarʲemʔ masʲ: 183 "serʔ-ŋoʔ-jerβ nʲumda nʲadaŋgodanan ŋedaraja". 184 tʲeβʔ jolʲʦgana nʲinʲekɨ ilʲeʔ. 185 serʔ-ŋoʔ-jerβ pɨda tarʲemʔ ma: 186 - nʲe-ŋaʦekɨ, xanʔ puj ŋuʔumnand! 187 nʲuβ ŋedaraŋguβ. 188 xarta tuta. 189 paŋgdʲo-nʲedko ŋanʲiʔ mʲusʲeljʔ puj ŋuʔumnanda. 190 jaβʔ maranʔ xaʔamʔ - maxadanda jesʲa xadʲiŋoda ŋanʲiʔ jamd mojojada. 191 jurʔ-serakoda pɨjadɨdʔ, parɨdʔ, ser-βarkŋe xajaʔ. 192 paŋgdʲo-nʲedko jurʔ-jaβɨʔʦʲamda itʔ pɨda jada. 193 sʲiʔiβ jalʲaʔ jamban xanʔ xambaxaʔna mʲalɨrŋaʔ. 194 sʲiʔiβ ŋesoŋgana, jalʲaʔ ŋesoŋgana paŋgdʲo-nʲedko janʔ tanejʔ. 195 jurʔ-serʔ-βark pɨjadɨdʔ, parɨdʔ. 196 ŋanʲiʔ jurʔ-serakoŋe xajaʔ. 197 jesʲa xadʲeŋgata nʲeksʲe-seksʲe ŋanʲiʔ tarkaβɨdʔ. 198 paŋgdʲo-nʲedko nʲeksʲe-seksʲe xaʔaβrejda, xadʲeŋada peŋa. 199 paŋgdʲo-nʲedko puj nuʔumnanda mʲusʲe. 200 sʲand mʲusʲebta xojʔ malanʔ ŋeso pʲada, mʲata mʲara. 201 mʲata mʲarʔmaxadanda nanɨkoda-nʲuda tanʲeβa. 202 paŋgdʲo-nʲedko tanʲa ilʲe. 203 sʲand ilʲebta ŋoʔ. 204 sʲaʔnɨ ŋebtaʔ ŋoʔ xoj sʲumbʔ nʲimna sʲidʲa-sʲurbada, xojʔ nʲabʲi xeβan pɨdʲiʔ mʲalkadaŋaxaʔ. 205 tʲikɨ sʲurbadaxaʔ pumna ŋobʔ sʲurbada, mʲadmʔ mane manda serʔ mʲatʔ to. 206 sʲandʲo-jeβalʲo ŋeβɨ. 207 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 208 - sʲidʲadʲiʔ ŋeβedʲinʲuʔ. 209 tamna tarʲemʔ ma: 210 - sʲidʲa-xʲibʲarʲimʔ nʲorakumʔ xanzʲerkart teβa jaʔamŋajun. 211 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 212 - paŋgdʲo-nʲedko, tʲuku jaxana pɨdarʲiʔ nʲanandʲiʔ ilʲebtar jaŋgu. 213 sʲidndʲiʔ jamdalaŋgumʔ. 214 tʲikɨ jaxad pɨduʔ jamdajadʔ. 215 tʲikɨ sʲiʔiβ mʲusʲe, jalʲaʔ mʲusʲe. 216 sʲiʔiβ ŋesoŋgana pedarata ŋonʔ ŋesɨʔ. 217 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 218 - tanʲa ilʲedʲiʔ, xuʔ nʲodʲiʔ xanʔ. 219 manʲ parumbʲimʔ. 220 nʲorakutajun teβa jaʔmamʔ. 221 tʲikanda jadaljʔ sʲandʲo-jeβalʲo. 222 βada-sʲudbabʦ sʲandʲo-jeβalʲoʔ pumna xaja. 223 sʲandʲo-jeβalʲo xojʔ nʲiʔ tanejʔ. 224 sʲandʲo-jeβalʲo sʲidʲa ŋeβaʔ mal maneʔŋada. 225 sʲandʲo-jeβalʲo tanʲaʔ xaja. 226 sʲidʲa-sʲurbada pʲinʲaʔ sʲurbjjaxaʔ, seβʔ pubtaŋaxajuda. 227 sʲandʲo-jeβalʲo sʲiʔiβ jalʲaʔ jamb nʲorakuŋaxajuda. 228 tarʲemʔ menaxandʲiʔ jenaʔ moneʔ jaxaʔ. 229 sʲandʲo-jeβalʲo taʔ teβɨʔ. 230 ŋopoduʔ ŋeβɨ jeβalʲo-susoj, nʲabʲi ŋeβɨ serʔ-ŋo-nʲu. 231 pɨdʲiʔ tarʲemʔ maxaʔ: 232 - manʲiʔ menʲinzʲ, paŋgdʲo-nʲu sʲidnʲiʔ nʲorakutakɨ, saʦʲ pedejnʲiʔ. 233 sandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 234 - tʲedaʔ xantaβaʔ paŋgdʲo janʔ, sajuβ tandaja pʲaŋguβaʔ. 235 tʲikɨnda jadalʲjjadʔ. 236 sʲand jadabatuʔ, tʲind jadabatuʔ, nʲeranduʔ nʲana pe βaʔ ŋadʲimʲa. 237 pe βajanduʔ lettada sʲiʔiβ tʲibʲa, pʲirdada sʲiʔiβ tʲibʲa, jambada tas jurʔ ŋedalaβa. 238 sajuβ pe βadʔ tʲaxad sʲikuʦʲaβna muŋgu ŋedpʲiʔ. 239 nʲaxarʔ ja βaʔβɨ teβma mʲinxanduʔ jenʲerʦʲ pʲaduʔ. 240 muŋg tʲebabʔ tu jesʲebarŋa. 241 nʲaxarkaβa poʔ jenʲerŋaʔ, pe βadmʔ malʲje jamaduʔ. 242 pe βadʔ nʲimnʲa muŋgʔ tasʲetɨʔ. 243 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 244 - pe βaja saʦʲ majo ŋeβɨ. 245 manʲaʔ nɨxɨnanaʔ nʲiβaʔ malʲjeŋguʔ. 246 pɨdarʲiʔ sʲidʲaŋe jenʲerŋadʲiʔ. 247 manʲ lakomboj jadertamʔ. 248 sʲandʲo-jeβalʲo ja sʲidʔ janʔ pɨda jadaljʔ. 249 pedaranʔ teβɨʔ. 250 teβʔmaxadanada ŋeβanda nʲimnʲa sʲiʔiβ xalʦemjʔ, serʔ-xanaβeŋe xaja. 251 tʲikanda jamb pʲaʔ malanʔ ŋamdɨʔ. 252 tarʲemʔ ŋamdɨ, seβrʲida meʔŋa: sʲidʲa nʲada tamna jenʲerŋaxaʔ. 253 sʲandʲo-jeβalʲo pʲanda malxana sʲiʔiβ jalʲa ŋamdɨ. 254 sʲiʔiβ ŋesoŋgana, jalʲa ŋesoŋgana serʔ-xanaβej tʲijʔ tʲuʔurʲi mʲiŋa. 255 tarʲemʔ menaxanda tʲirʔ salʲaʔ nʲiʔ pɨda ŋamdɨʔ. 256 serʔ-xanaβej tʲirʔ salʲaʔ nʲinʲa sʲiʔiβ jalʲa ŋamdɨʔ. 257 sʲiʔiβ ŋesoŋgana, jalʲa ŋesoŋgana nʲarjjana-nʲe-ŋaʦekɨ sʲurba to. 258 noj paneʦʲanda idarʲi tʲadebtɨ. 259 pɨda tarʲemʔ ma: 260 - sʲandʲo-jeβalʲo, ŋamgeʔ tʲukona men? 261 xʲibʲarʲi tʲukona sʲerta jaŋgu. 262 ŋanʲiʔ xaʔmadʔ! 263 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 264 - pɨdar xʲibʲan? 265 nʲarjjana-nʲe pɨda tarʲemʔ ma: 266 - manʲ - nuβʔ-pʲirʲibtʲamʔ. 267 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 268 - manʲ sʲimʔ nʲadabʔnand, tʲikana xaʔmnguβʔ. 269 nuβʔ-pʲirʲibtʲa pɨda tarʲemʔ ma: 270 - ŋamge ŋarka sexen teβɨn? 271 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 272 - paŋgdʲo-jerβ pe βaʔjamʔ malʲje jaʔmaβaʔ. 273 sʲidnaʔ nʲadaʔ! 274 paŋgdʲoerβ mʲadonaʔ xadasʲ. 275 tʲikaβana nuβʔ-pʲirʲibtʲa pɨda tarʲemʔ ma: 276 - nuβu-jerβaxad jundartamʔ. 277 nuβʔ-pʲirʲibtʲako pɨda sʲurbɨʔ. 278 pon nʲisʲ ŋaʔ nuβʔ-pʲirʲibtʲako sʲurba to, sʲidʲa tuʦʲamʔ mʲinʲe taβɨ: ŋopoj tuʦʲanda - nʲarjjana tuʦʲaʔ, nʲabʲida parʲidʲenʲa tuʦʲaʔ. 279 nuβʔ-pʲirʲibtʲako pɨda tarʲemʔ ma: 280 - nʲarjjana tuʦʲamʔ pe βadʔ nʲiʔ teβʔmaxadand nʲaβda nʲaxartan parxaljir, nʲabʲi tuʦʲamd ŋanʲiʔ parxaljir. 281 βalakada xarasʲada nʲon xadaʔ. 282 numʔ saβa nʲi ŋeŋguʔ. 283 tʲikaβaxana nuβʔ-pʲirʲibtʲa xaja. 284 sʲandʲo-jeβalʲo pe βadʔ nʲiʔ teβʔmaxadanda nʲarjjana tuʦʲamʔ nʲaŋgarŋa, parʲidʲenʲa tuʦʲamʔ nʲaŋgarŋa. 285 nʲarjjana tu muŋg xaʔmolɨdʔ, parʲidʲenʲa tuʦʲaŋgad saʦʲ sata mʲerʦʲa ŋesʲ xaja. 286 pe βaʔja pusuda tʲilɨdʔ. 287 sʲiʔiβ jalʲaʔ tu jesarŋa. 288 sʲiʔiβ ŋesoŋgana, jalʲaʔ ŋesoŋgana tuʦʲaŋajuta nʲaʔaβ ŋobnʲaʔ ŋɨbkɨnda, mʲerʦʲa xeʔna, tu xabtɨ. 289 sʲandʲo-jeβalʲo tasʲiʔ sɨrŋa. 290 tasʲij jaxana pe βaja ŋoʔmarʲida xajeβɨ. 291 sʲandʲo-jeβalʲo sʲenʲej ŋamdʲoʔmaxanda ŋanʲiʔ ŋamdɨʔ. 292 sʲiʔiβ ŋamdɨ, jalʲaʔ ŋamdɨ. 293 ŋamge pʲirkana nuβʔ-pʲirʲibtʲako sʲurba to. 294 pɨda tarʲemʔ ma: 295 - sʲandʲo-jeβalʲo, tʲedaʔ ŋamgemʔ ŋatʲen? 296 tʲedaxaβaʔ xanʔ! 297 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 298 - tamna tanʲa talʲbtʲo jaxaʔ xeβxana sʲiʔiβ soxo. 299 tʲikɨ soxona sʲiʔiβ-sʲudbʲa ilʲe, xʲibʲarʲi ŋaβorŋa. 300 tamna sʲimʔ nʲadabʦun. 301 nuβʔ-pʲirʲibtʲako ŋanʲiʔ sʲurbɨʔ. 302 ponʔ nʲisʲ meʔ ŋanʲiʔ nʲarjjana tuʦʲamʔ taβɨ. 303 pɨda tarʲemʔ ma: 304 - tʲedaxartʔ xarasʲadʲi nʲen xadaʔ. 305 sʲenʲe xarasʲada xʲibʲa xadaβenasʲ. 306 tʲuku tuʦʲand pʲelʲarʲimda pudabtain. 307 sʲandʲo-jeβalʲo tʲikanda xaja talʲbtʲo jaxaʔ nʲiʔ. 308 jaxaʔ salʲaxana sʲiʔiβ soxoʔja ŋarka ŋeβɨ. 309 soxoʔ mʲud sʲudbʲaʔ, parnesʲ, sʲesaβej tarporŋaʔ. 310 ŋoka ŋoʔ ŋeβɨ. 311 tʲikaβana sʲandʲo-jeβalʲo nʲarjjana tuʦʲamda tasʲiʔ parxalŋa. 312 tasʲij jaxana ŋopoj tuŋe tabʦɨ. 313 ja malʔ para. 314 sʲandʲo-jeβalʲo nʲerɨ ŋamdʲoʔmaxanda ŋamdɨ. 315 ŋaβoʔ pʲirkaʔna nuβuʔerβ to. 316 pɨda tarʲemʔ ma: 317 - sʲandʲo-jeβalʲo, nʲenaʔ βeβanʲuʔ. 318 sʲenʲe mamzʲenʲu: 319 "xarasʲadʲi xʲibʲi nʲon xadaʔ". 320 pɨda ŋoka xarasʲada xʲibʲarʲi xadʲerŋan. 321 tʲedaxaβa xanʔ! 322 tʲuku jaxana sʲamejʔ jandʲerʔ nʲiʔ ilʲeʔ. 323 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 324 - tasʲi sʲamej jaxana itʲa ŋabtʲenʲa jaβʔ salʲaxana jaβgɨ-teta tanʲeβa. 325 tɨ ilʲebʲada tʲaxarʲinda ŋoka. 326 janaʔ pʲelʲamʔ talabʲi, tesʲidako xʲibʲarʲiʔ tɨʔ tʲikɨ texeʔ jerʲemzʲetɨʔ. 327 βeβo janaʔ tʲerʔ malʔ tesʲalmaʔ. 328 jaβgɨ-teta pʲaxaβabʔnan jaʔamŋgu βunʲiβʔ. 329 jaβgɨ-teta ŋaʔ-xadamda nʲaŋe. 330 ŋaʔ-xadada xʲibʲarʲi ŋaβorna, tɨ ŋaβorna. 331 sʲiʔiβ janaʔ tʲerʔ ilʲenʲaraxaʔ nʲiʔ ŋaʔ, jarʦaʔ, ŋaβorʦɨʔ xanaʔ. 332 tɨduʔ pumna tonʲi ŋa-puxuʦʲa ŋaβorjjada. 333 janaʔ tʲer pʲelʲamda ŋa-puxuʦʲa ŋamjjada. 334 ŋa-puxuʦʲa jalʲaxananda jud xʲibʲarʲimʔ ŋaβorŋa, jud tɨ ŋaβorŋa. 335 indkatuʔ βeβa xʲibʲa xajodaʔ, jan tanʲomaʔ. 336 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tamna tarʲemʔ ma: 337 - nuβuʔ-jerβ, sʲimʲi nʲadabʦun. 338 xarʔn jalʲin βunʲiβ pʲiratʔ ŋa-puxuʦʲamʔ. 339 nʲibaʔn xadaʔ janaʔ tʲer malʔ ŋamdɨda, xʲibʲarʲi nʲi xajedʔ, tɨʔ nʲi xajedʔ, malʔ ŋamdɨdana puxuʦʲa. 340 ŋa-puxuʦʲamʔ ŋamgexert mʲirβ jaʔmada 341 nuβuʔ-jerβ jesʲa jadabʦʲmʔ mʲiʔŋa. 342 pɨda tarʲemʔ ma: 343 - ŋa-puxuʦʲa pʲinʔ tarpaŋguʔ. 344 pɨdar teβand sʲerʔ, tarpbata malʲe sʲit ŋamanzʲ nʲanda nʲaŋgarta, tʲikana tʲuku jesʲa jadʦeŋgad nʲaŋgda maʦɨdʲed. 345 jesʲa jadʦʲand tʲet tʲundda ŋeβɨ. 346 tʲet tʲundaxana tar madaŋga, pus madaŋga. 347 nuβuʔ-jerβ xaja. 348 sʲandʲo-jeβalʲo serʔ-xanaβej mʲirknanda tasʲij janʔ xaʔmɨʔ, nʲeβxɨ xʲibʲarʲi mʲirŋe xaja. 349 sʲandʲo-jeβalʲo ja sʲidʔ janʔ jadaljʔ. 350 sʲand jadabta, nʲeranda nʲana itʲa-ŋabtʲenʲa jamʔ ŋadʲimʲa. 351 jaβʔ salʲaxana sʲiʔiβ jurʔ mʲaʔ. 352 mʲaduʔ sʲinʲana ŋarkaʔja mʲaʔ tanʲeβɨ. 353 mʲaʔ ŋebta ŋoʔ nojrʲiʔ jeesʲ mʲarβɨ ŋeβɨ. 354 tʲikɨ mʲadʔ sʲinʲana ŋeta parʲiʔ tanʲeβɨ. 355 tʲikɨ parʲiʔ nʲinʲa xasaβa ŋamdʲuβɨ, malʲʦʲada sʲiʔiβ tenz nojxad sedβɨ malʲʦʲamʔ meʔmɨ. 356 xabʲinajeda ŋaβradamda tanʲa teβabʲiʔ, ŋaβoraʔmaxadanda jaβgɨ. 357 teta maxanʲakuʔ lʲasasʲetɨ. 358 sʲandʲo-jeβalʲo mʲadʔ xeβanʔ teβɨʔ. 359 mʲakad tarpɨʔ ŋa-puxuʦʲa, tarpʔma mʲinxanda sʲandʲo-jeβalʲo nʲerad mʲiŋa, nʲanda sʲimʔ nʲaŋgarŋa. 360 sʲandʲo-jeβalʲo jesʲa jadʦʲaŋgananda ŋaʔ-puxuʦʲamʔ nʲaŋgda maʦɨdʲeda ŋaʔ-puxuʦʲa tʲikɨ mʲinaxanda jaʔ ŋɨlʔ seja. 361 jaʔ ŋɨlna ŋaʔ-puxuʦʲa tarʲemʔ mamononda: 362 - sʲandʲo-jeβalʲo, tʲaxarʲi sata xʲibʲan ŋeβen. 363 tarʲemʔ nʲimanzʲ jenʔ. 364 jesʲa jadʦʲar nuβuʔ nʲad taβɨ ŋeβɨ. 365 jaʔ nʲinʲa xajuβɨ ŋebaʔn jaʔ nʲinʲa ilʲenʲa xʲibʲarʲimʔ nʲimanzʲ xajeŋguʔ, tɨ nʲimanzʲ xajeŋguʔ. 366 tamna tarʲemʔ ma: 367 - sʲandʲo-jeβalʲo, tʲedaxaβa jaʔ ŋɨlʔ sʲiʔmʲi pʲitarŋan. 368 tʲedaʔ tʲuʔuʔ jaʔ tʲirʔ nʲiʔ sʲan nʲimʔ tutʔ. 369 tʲikaxanda xeʔnakɨ, munzʲalma. 370 mʲadʔ sʲiŋgana ŋamdʲoda xasaβa xaʔmɨʔ. 371 sʲandʲo-jeβalʲo xeβanʔ to. 372 pɨda tarʲemʔ ma: 373 - sʲandʲo-jeβalʲo, janʔ jaʔaβlɨn. 374 ŋaʔ-puxuʦʲamʔ pʲirdalʲer, tʲedaxaβaʔ xarʔn jerβamʔ ŋeŋgumʔ. 375 sʲandʲo-jeβalʲo nʲenxanda parʲidʲesʲ to. 376 jaβgɨ-tetamʔ nʲabʲi marʦʲaxad sʲekadtada, pɨda tarʲemʔ ma: 377 - jaβgɨ-teta, tʲedaʔ pɨda jerβan nʲin ŋaʔ. 378 mesʲ jerβɨda ŋesʲ. 379 tʲuku panɨd jekan. 380 nʲibʔʔnand xarβaʔ jekaβan, ŋaʔ-puxuʦʲand pumna sʲit ŋedaraŋgumʔ. 381 jaβgɨ-teta nʲisʲ ŋod xarβaʔ noj panɨda jekajda. 382 sʲandʲo-jeβalʲo xabʲi ŋaʦekexeʔ pɨda tarʲemʔ ma: 383 - jaβgɨnʔ saʦʲ βeβakoʦʲa panɨdada mʲiʔŋadaʔ. 384 tʲedaʔ pɨda jerβ nʲi ŋaʔ, xartaʔ jerβdaʔ. 385 pʲamda perŋaja, tɨda perŋaja. 386 ŋaβradamda jan tanʲomboβna mʲipʲidaʔ. 387 mesʲ ŋaβorŋa, mesʲ jerβodasʲ. 388 tʲikaβana sʲandʲo-jeβalʲo seβda xuʔ jalʲaʔ jadalkajaβɨ. 389 sʲanad jadabta, tʲinad jadabta, nʲeranda nʲana tas jurʔ mʲaʔ ŋadʲimʲaʔ. 390 sʲandʲo-jeβalʲo taʔ teβɨʔ. 391 xarta mʲaduda ŋeβɨʔ. 392 jeβalʲo-susoj mʲadʔ sʲiŋgana sʲiŋgɨ xanda nʲinʲa xasaβadʲeβɨ serʔ-ŋoʔ-jerβʔ-nʲaʔ, nanɨko ŋaʦekɨ nʲasʲ. 393 nanɨko malʲe ŋarmɨ. 394 sʲandʲo-jeβalʲo pɨda tarʲemʔ ma: 395 - tʲedaʔ βeβoʔ jaŋgu, malʔ xadajaβ. 396 manʲ xantamʔ ŋarka-nuβuʔ nʲaʔ. 397 sʲandʲo-jeβalʲo ŋeβanda nʲimnʲa pɨda xalʦamjʔ, serʔ-xanaβeŋe xaja, pʲilʲiʔ xaja ŋarka-nuβuʔ nʲaʔ. 398 ta βalakada.