1 4. sʲidntʲet-xaβota-puxutʲa 2 saβa-ilʲenʲa-βaskuj ilʲeβɨ. 3 sʲamʲan ŋamgarʲida tamasʲ. 4 jesʲta tʲin tanʲa. 5 xoraβʲita mʲaʔ tanʲa. 6 xardanta βekana ŋamgeda ŋedakɨ xʲibʲartmʔ nʲi ŋedarambʲuʔ. 7 tʲikana soloteta tʲin ŋedaraxa. 8 tʲikata xaβna nʲaxarʔ-nʲuda ŋeβɨ. 9 pudana salako ŋeβɨ. 10 tʲikɨ jesʲada tarʲi tuβɨ βunʲi ŋa. 11 nʲuxujuda mansrasʲtɨxɨʔ, pɨda mansrasʲtɨ. 12 salakodoʔ tuʔ sʲiβʔ poŋgana koranda nʲina lʲasʲosʲetɨ. 13 sʲanɨ ŋebtanod βaskuj-lusar nʲuxujuta nʲaʔ manʲiβ: 14 - jesʲnaʔ tʲin tɨrabta taranarxa. 15 malʲe sʲiʔβ po xaja, tamanamda pojramadanʲi. 16 pon nʲisʲ mɨʔ tʲintu nʲaʔ jaljjadʔ. 17 nʲuxujuda tʲeda βadʲoβexe ŋenʲixʲimʔ, jexeraŋaxantʲ. 18 nʲisʲandʲiʔ sʲidʲa tʲinda ŋeβɨ. 19 nʲerdʲenʲajumduʔ nʲondosʲimʔ nʲama nʲenej tʲin ŋeβɨ. 20 tʲintu nʲomʔ nesʲ βaskuj-lusan lakrʲi seβda ŋarma. 21 jesʲda purʔ ŋamɨdoʔ. 22 βesakor tʲinda mʲuʔ sʲurbɨʔ. 23 sʲand xunand maltormɨ ŋebata ŋod xajlasaβej ŋadʲimʲa. 24 ŋobkart nʲenej kopʲejkaxart xonada jaŋgu. 25 nʲuxujuta nʲaʔ ma: 26 - mʲanʲi βekɨ tʲinmʲi manekaβama. 27 tʲikamʲi solotej tʲin. 28 ŋarka jeŋgana tʲindoʔ nʲaʔ βexedadoʔ. 29 tʲinta nʲomʔ ŋuda maxa nʲaʔ pʲexertada. 30 βaskuj-βesakor seβxajuda xatʲeŋaxa xambxalʔ. 31 pulɨta nʲixʲi xamɨʔ. 32 nʲuxujota idʲiʔ jadɨlɨdʔ: 33 "mananʲo solotoj jabʲerʲe. 34 tʲinβaʔ ŋanʲi pebʲinʲu". 35 lusa-βesakor nʲuxujuta laxanakurtan tʲinta mʲuʔ βɨrnarʲida xaja. 36 punʲaʔ jarsaβej ŋadʲimʲa. 37 ŋeβada pʲa mʲujdarʲeβ xeβɨ. 38 sʲiʔiβ solotoj labtej mʲud xadaʔ purʔ ŋar solotej jutʲeketʲart xonada jaŋgu. 39 βesakor nʲoxujota nʲaʔ manʲiβ: 40 - tʲedaβ xaβandarxaβanʲu! 41 xexeʔ mʲadonʲi makodaʔ malʔ manetʲ tara. 42 solotexed sʲertaβʲʃɨntʲ. 43 tʲikɨnʲi saβa ŋeb ilʲe pʲirtaβaʔ. 44 nʲuxujuda βadamʔ nʲisʲ mes xexeʔ mʲadʔ nʲajuʔ βɨrnarʲidʲiʔ xaja. 45 ŋamge jolʲtŋgana tʲin nʲoxɨ ŋamdʲoda jarta nʲisʲantʲi xeβanʔ pʲata ŋadʲimʲaxaʔ. 46 nultaxaβa βadamʔ metʲ nʲixʲiʔ pʲirasʔ. 47 xajlaxatatʲiʔ xaβan xarbʲilajxaʔ. 48 ŋarkajumʔ ŋod βaxajlʔ. 49 manʲiβ: 50 - xexe mʲadona tuʔ jatamadrʲeβ parʲidʲeʔ. 51 nʲudʲajumʔ ma: 52 - mano mʲuntʲa tʲuŋgadamtʲ ŋamgert naŋadʲaŋe xajoβɨ juŋgu. 53 sʲirʲu tuxana paradaβeraxa. 54 nʲiduʔ nʲamba jabʲenadrʲeβ mʲakanduʔ pʲaduʔ. 55 βesakor nʲuxujuta ŋuda ŋɨlad leemortarʲeβ sanejʔ. 56 xoroβʲita tʲinmʔ lembaraxana neda. 57 tanʲana mʲirnarʲida xaja. 58 nʲuxujuda naŋadʲa jedʔ pʲiβa ŋatʲedʲiʔ. 59 saβa-ilʲenaβaskujand sɨŋgrʲoxartada jaŋgu. 60 nʲuxujuda paromaxaʔ. 61 - nʲisʲamʲi ŋamge xabt xoroβa xadada? 62 ŋarka-nʲuda tɨbkamda nʲama xoroβʲiʔ tʲin nʲaju sʲurbɨʔ. 63 tʲin nʲonsʲinʔ teβa maxaʔ nʲajuʔ xatʲej lʲasaʔ. 64 - xantʲerʔ ŋeda ŋabt? 65 pɨjamda malnda somboβna sɨrŋa. 66 tarʲemʔ sɨrpata xoroβʲida ŋopoj jaxana xobasʲipoj jusʲedaʔ. 67 ŋobkart ŋeβamda nʲi ilʔ. 68 saβa-ilʲenʲa-βesakor nʲaxarʔ jeŋga jolʲtŋgana nʲonsʲiʔ jadxana jusʲeda. 69 lusa-βesakond-ŋarkanʲu nʲisʲamda ŋexedanda nekalŋada. 70 βesako padʲonda martʲ xatʲeβɨ xaʔ. 71 ŋamge jolʲtŋgana ŋopoj jaxana βajnolɨʔ, tʲinʔ nʲajuʔ saxama. 72 nʲer paromba nʲirxaβeda xameda xoroβʲita xamad. 73 nʲuxujuda somboβna βadʲeŋadʲiʔ. 74 tʲikaβaxad βesakor nʲaxarʔ jalʲa jarŋa. 75 tʲetʲimdʲej jalʲananda xajlata pomna nʲuxujuta nʲaʔ βaxalj: 76 - tarʲemkaβ xaβandarxaβaʔ. 77 mansraβantʲ nʲidʲiʔ xant. 78 salakoxoβ nenetʔ βunʲi ŋa. 79 koranda nʲinʲa xaŋgodanakɨ. 80 salakonʔ laxanako xaja. 81 salako koranda nʲina xurkart nʲi ŋaʔ. 82 nʲisʲajuta nʲebʲajuta, sʲidʲa nʲanda jarmʔ nʲiβɨ namdormɨ tolxada. 83 nʲeβej puxu suxarʲ nʲanta jaxalmʔ ŋorŋa. 84 xanʲanexena sʲis nʲamɨbasʲtɨ. 85 mansraβa nʲamna ixʲirtada jaŋgu. 86 pʲinʔ xenʲa nʲaxajuda tarʲiβ pʲisʲadanajuda. 87 nʲaxajuda manʲera tomadandʲiʔ todoʔ nʲanʔ jaxalʔ teβrambʲixʲiʔ. 88 salakor nʲanʲ jaxalanʔ sanasʲetɨʔ. 89 nʲaxajuda, nʲisʲada xatʲesʲatadʲiʔ xada ladorpadandʲiʔ. 90 βejasaβej koranda nʲiʔ xasʲertʲetɨʔ. 91 sʲand xunand ilʲebatoŋod nʲisʲadoʔ manʲiβ: 92 - tarʲemkaβ ilʲe βeβa ŋedaraxa. 93 marnʲi βekana xebʲidʲa xarβkotʲamʲi tanʲa. 94 pʲiʔ xuna solotej βadʲortʲetɨ. 95 ŋapoj jeramba tara pʲi: xuptaxana jesʲa ŋomartadoʔ jaŋgosʲetɨ. 96 ŋamge ŋortakɨda tʲenad xunad jexeradmʔ. 97 tʲikɨ jalʲa nʲaxajuda mansraβantʲ nʲixʲiʔ xanʔ. 98 pudana saβa ŋaβradoʔ nekalŋaʔ, xʲibʲadʲa jalʲadarʲeβ ŋorŋaʔ. 99 salakor tuʔ sʲiβ tasotʲ sʲenʲej nʲanʲta jaxalmʔ tamna ŋorŋada. 100 numda peβsʲumtʲ ŋarka-nʲudʲa-saβa-ilʲenʲa-βaskujand xʲibʲidʲa jalʲana meta panɨda sʲera. 101 xebʲidʲa xarβʲexanda jeβantʲ pʲada. 102 sʲelʲbʲanʲaŋɨ ŋeβɨ. 103 peβdʲada seβnsʲi jadnarxa. 104 βaskujand-ŋarka-nʲu ŋamgarʲi xorpa pejanda ŋod tʲebasʲ marʲanda βetʔ teβɨʔ. 105 sʲiʔiβ jeŋgamʔ inʲa nʲaʔ jolʲtʲe. 106 xarβanda mo sʲata sakadta. 107 nʲamdʲortʲanda jabʲerʲiβɨ. 108 todana jatamadrʲeβ ŋadʲi. 109 letaŋgaso ŋudamda sanʲibtʲexeja ŋumbaja malxana xorŋada. 110 jaŋgu - xanʲuj ŋeβɨ. 111 ŋamdɨ. 112 pon nʲi ŋamdʲuʔ. 113 ŋamgeda xadkej seβxajuda ŋobt saxamaxaʔ. 114 sʲan xadʲebapata ŋopoj pʲirda. 115 ŋamge jolʲtŋgana jalʲamʔ jurβɨ. 116 xupta ŋedakɨ nʲemada xeβɨ. 117 tarʲemʔ sʲgrpananda sʲidʲa xeβxananda ŋobkart kopʲejkaxart jaŋgu. 118 idʲa jadelɨʔ: 119 - mʲaknanʲi ŋamgemʔ βadʲetadmʔ? 120 talʲej manetamʲi ŋanʲi jaŋgu. 121 manʲ xoβemʲi jaŋguβa. 122 jaljeʔ. 123 jaʔ pokana idʲa jadʲerŋa, βadadamda xo. 124 pʲonsʲimʔ paromba nekalŋada. 125 - pʲiβaʔ jamb, tʲetʲiβa. 126 tʲeβŋgunat ŋamdɨdamtʲe jesʲadamʲi ŋatʲe, ŋobkart jesʲa nʲi βadʲuʔ. 127 ilʔ sʲidnaʔ teranakɨʔ. 128 saβa-ilʲenʲa-βaskujar ŋeβarʲimda jara. 129 jonej-nʲuxunda βaxalj: 130 - pɨdar xantanaken. 131 jabar masʲi tanʲanakɨ. 132 peβsʲumʲa nʲana jonej-nʲuda panɨda sʲera. 133 jeβantʲ xʲibʲidʲa xarβxanda jaljʔ. 134 ŋob tʲikɨ sʲerʔ. 135 pʲiʔ jerʲnʲa nʲema talʲeβeda. 136 xuptaxana ŋarkanʲanda totrʲeβ xurkarʲi ŋaβorʲi βadʲeŋa. 137 saβa-ilʲenʲa-βaskujant pejada latanʔ xatʲe tʲebʔ. 138 pon nʲi ŋamdʲuʔ, idʲa jadermakje. 139 salakoxonda jaljʔ. 140 salakonda ŋeβamʔ pʲeŋgana saxalŋada. 141 somboβna βaxaljʔ: 142 - salako! 143 ilʲe xarβaβat jeβantʲ xantanaken. 144 nʲebʲant tʲej jalej nʲanʲta pɨdʲoko tanʲaraxaʔ. 145 somboβna ŋorʔ, peβsʲumʲa nʲana jaljin!ʔ 146 salakor ŋeβartamda nʲi jara. 147 nʲabʲinʲaxaβ sʲurxaljʔ. 148 peβsʲumʲanda jolʲtʲand ŋopoj jaxana lʲasɨ. 149 numta peβsʲumʲamʔ xamedanakeda jaŋesʔ panekotʲamda nʲaʔm a, xarta sʲoda ŋedakɨje sʲomʔ metʲ pʲinʔ pʲada. 150 pʲinta jerʔ jolʲtʲand marʲnda βet teβada. 151 xunʲa tanʲa ŋajada tantʲoŋe xaja. 152 xebʲidʲa xarβanda monʔ seβamda xatʲe sarada. 153 jabʲerʲena ŋamdortʲmʔ manetʲ sajʔ pʲiβa nʲandasʲi nʲaŋgra nu. 154 indʲaʔ ŋɨlamna ma: 155 - manʲ nʲanʲi taslaβɨ nʲirxannʲu ŋa. 156 puna nʲoxoβ jaŋosʔ. 157 sʲimʲi ŋanʲi nʲim ladortʔ. 158 xoskadrʲeβ maxamda βɨjartʲ jaʔ sʲarʔ nʲinʲa ŋeda xarβanda moʔ nʲiʔ ŋamtɨʔ. 159 todoʔ jaβna sʲgrŋa. 160 xaxaja manetada jaŋgu, pebʲi ŋodʔ. 161 ŋamge pʲir ŋedakɨ. 162 salakor nʲemada to. 163 salakor pon nʲi majandorʔ. 164 janʔ sanejʔ. 165 xarβnda paxamana jadesumba pejʔ. 166 ŋudana xormemda ŋamdortʲamʔ - tetʲmɨ. 167 tarʲemʔ jadʲertaxanda nʲemada xeβɨ. 168 ŋamge jolʲtŋgana ŋamge xadkej? 169 xarβda tabsna tolxa. 170 xusuβej moda jabʲerʲe. 171 tuʔ morʲoraxa ŋamgerʲi salakond joŋgʔ jaduβna xarada. 172 salakor ŋopojmʔ tʲuʔ tʲaxaʔ nʲamada, imbɨtata nʲi sʲiβ, xanʲuj ŋeβɨ. 173 tʲiβxaβa xorŋada - jabtʲi ŋeβɨ. 174 idʲa jadelɨʔ: 175 - nʲisʲanʲi βadʲeta solotej nʲi ŋ a 176 puna sʲeptaʔ mʲuj panta. 177 sʲepta susamaxad tobarta mʲuj panta, nelsuj saβakotʲamda panta. 178 janta susamaxad panɨta sʲikutʲaβna ŋedatamba pʲajda. 179 jada xortadasʲ ŋeda ŋulʲi saŋgoβormɨʔ. 180 ŋamge jolʲtŋgana poŋgej mʲertʲa to. 181 salakor ŋamdʲo xamβɨʔ. 182 xarβanda malanʔ sɨlɨʔ. 183 xantʲerʔ ŋgrd ŋamgerʲi? 184 teβada xarβʔ paxamana lebta. 185 tarta soloteŋe jabʲerʲe. 186 xarβʔ malxana ŋeda xarβʔ moxona, jesʲa nʲanda sʲirʲinʔ mojopʲida. 187 tarʲemʔ menanda jerta jolʲtʲand malʔ ŋamjjada. 188 salakor pon nʲisʲ mɨ teβad ŋabodada. 189 tʲikɨ xanʲedarŋod mebʲimɨ. 190 salakor sʲiʔiβ tʲibʲanʔ xɨnamba mʲiŋa. 191 ponxaβ nʲambʲidasʲ. 192 punaβ nʲalprada. 193 ŋopoj tarʔ jasamʔ ŋudananda ŋedarada. 194 somboβna xanʲstadasʲ xajlatʲejda tʲanɨdʔ. 195 solotej ŋeβɨ, todana turxa. 196 ŋajanʲaŋɨ imbɨtata jeka, tʲikana palŋada. 197 xanʲedaxaβanda nuβoʔ nʲana βɨrnarʲida xaja. 198 salakor ixʲinʲa xarβxananda ŋeda jesʲda tolaba pʲa. 199 tarʲem tolabadanda sʲiʔiβ juna xan tʲerxaβane xaja, ŋokajumʔ soxomdoʔ xanʲeda ŋaβomaxad, sʲepta mʲuj nʲisʲ tolabʲuʔ. 200 tasʲi jesʲta jorad pulɨβnata ŋa. 201 xuptanʲaŋemʔ xaβandadrʲeβ ŋatʲeda tarʲemʔ menanda numda jalema. 202 xarad βekana ilʲena idmʔ teβɨbada lusa βesako junamda malʲe podʲermeda. 203 salakor mʲakanda sʲurβɨʔ. 204 nʲabʲi ŋudananda imbɨtad mʲuʔ palŋβɨ xanʲedanda tarmʔ nʲambʲi. 205 nʲondasʲinʔ teβasʲ ŋarβej malxana nʲonsʲimʔ taparŋada. 206 mʲunʲad nʲisʲada malʲe ŋatʲenaβɨ, mʲinxanta βaxalj: 207 - salako, xurka? 208 jesʲa βadɨ? 209 salakor ma: 210 - βadʲodakɨ, ŋamgeβ jabʲerʲena mantɨrŋatʲ. 211 tʲikɨmʔ namdxaβa βesakond seβda ŋarma. 212 saβoβna βaxalj: 213 - nʲuktʲa, pɨdara nʲoxoβen, imbɨtat jekaβennʲu. 214 manʲiβ: 215 - mantʲβan nʲidamtʲ nʲoxoʔ. 216 ŋogoj ŋamgerʲi paromasʲ, tarta xajerʲedamtʲ. 217 xanʲedanda tarmʔ nʲisʲ paromba ŋadʲimtʲeda. 218 βesako tʲikɨmʔ manekaβa ŋamdʲo xamɨ. 219 nʲabʲi ŋudananda seβda talɨbʲi, nʲabʲi ŋudananda itʲa boʨkanʔ sarβorɨ. 220 βesakor nʲuxujuta nʲaʔ manʲiβ: 221 - sala nʲiβ ŋaʔ tumʔ nʲi teβraʔ. 222 mʲamaʔ nʲoja paradaʔ. 223 sʲidʲa-nʲaxajuda tʲikɨmʔ namdxaβa salakomdʲiʔ sʲidʲa martʲxad nʲamadʲiʔ, pʲinʔ moβantʲ xamedadʲiʔ. 224 salakor pon nʲisʲ mɨʔ nʲisʲanda nʲinmʲa nʲiʔ moda xanʲedanda tarmʔ. 225 βesakor jadʲembadamʔ nʲi namdʔ, nʲisʲ xarβa ŋod ŋudana xorŋada. 226 nʲandasʲi nʲaŋgara sʲidʲa xeβxad xambxalambʲida. 227 ŋamge jolʲtŋgana sʲentʲanta nʲo ŋeβana nʲaŋgarpa pʲixʲina βɨrnarʲida xaja. 228 pon nʲi mɨʔ. 229 ŋamge jolʲtŋgana mʲatʔ pʲata ŋadʲimʲa. 230 ma: 231 - xanʲedanʲi tarmʔ xexeʔ mʲanʲi makodanʔ ŋɨdaβasʲ. 232 sʲidʲa-nʲumʲe, pon nʲodʲi laxanakurʔ, junadarʲiʔ podʲerŋadʲiʔ, jesʲdʲiʔ teβadʲiʔ tʲintʲiʔ mʲu. 233 nʲudʲa jebŋotamʲi xonejmd. 234 pʲiʔ jeβɨ nʲiβ ŋa. 235 sʲidʲa-nʲuxujuda pʲinʔ xajaxaʔ. 236 pon nʲisʲ mesʲ sʲiʔiβ junamʔ podʲerŋaxaʔ. 237 xarβʲendʲiʔ nʲaʔ ŋedalejxaʔ. 238 salakor sʲijak nʲiβɨ ŋaʔ. 239 nʲenesʲa jesʲa tʲi jabʲerʲena xarβʔ paxaŋgɨ. 240 xaxaja teβa xarβ xeβanʔ nulta jesʲdʲiʔ xantʲiʔ mʲuʔ pemba pʲajdʲiʔ. 241 sʲiʔiβ junaʔ xan tʲerxad βadumaʔ. 242 sʲeptʲiʔ mʲuj, tobrotʲiʔ mʲuj, saβʲidʲi, sʲamʲan panɨtʲiʔ jaŋgad mal pantejdʲiʔ. 243 tarʲem ŋod ŋob juna xan tʲer xai. 244 jenej-nʲada masʲi: 245 - salakomʲi xadrʲo jabdaβɨ. 246 mantʲβanʲi ŋamgertmʔ nʲinʲisʲannʲu xo. 247 tʲedaβ nʲisʲamʲi nʲaxartanʲi βunʲi ŋeŋgu. 248 ŋabsata salakomʲi xada taranarxa. 249 ŋamge jolʲtŋgana jesʲdʲiʔ mal teβejdʲiʔ. 250 salakor saβaβna ilʲeljʔ. 251 koranda nʲid xamɨʔ, xarta βaʔaβdamda sʲerta. 252 panɨda nʲaxajuta nʲad suma. 253 ŋortʲida suma nʲaxajuta nʲad. 254 nʲaxajuda xanʲatʲej sexedʲilŋadʲiʔ. 255 xanʲaŋexena xonʲodaxanda xadaβan xarβasʲetɨ dʲiʔ, salakond nʲemada nʲiβ sase. 256 salakond manʲijeb ilandoʔ sʲenʲejxadandoʔ tamna sumɨ. 257 sʲidʲernda sʲiβna sɨrpata purumɨ xexenda mʲaʔ nʲebojxadanda tamna sumɨ. 258 malxɨ xanʲedandoʔ tarʔ todana turxa. 259 xanʲaŋexena xajerŋe pʲasʲtɨda. 260 tarʲemʔ ilʲeʔ. 261 xusuβej ŋamgerʲidoʔ tʲedaβ tanʲa. 262 mansraβamʔ juraʔ. 263 taraβamʔ juraʔ. 264 ŋamge jolʲtŋga ŋebnanda ŋod nʲaxajuda nʲibklaβexeʔ. 265 ŋormandʲiʔ jolʲtŋgana ŋaβradʲiʔ nʲaxarʔ xantʲeʔ. 266 nʲisʲadʲiʔ mʲinxandʲiʔ tosalŋaxajuda. 267 nʲuxujuta nʲajuʔ βaxaljʔ: 268 - ŋamgerʲiʔ xadkej? 269 xaŋgulɨdʲiʔ? 270 - nʲinʲiʔ xaŋgulʔ, - nʲuxujuda maxaʔ. 271 - ŋamgerʲiʔ xadkej? 272 - ŋanʲi ma. 273 - nʲe meβa jolʲtrʲi toma? 274 nʲixʲiβa xarβa ŋobkana βaxaljjaxaʔ: 275 - ŋamgertanʲi nʲi toβʔ, ŋamgertanʲi nʲi xadkeʔ. 276 ŋopoj sʲermʔ sʲertaβan xarβanʲiʔ. 277 nʲeβxɨ salakonʲi nʲamβɨmʔ, solotej-lemormʔ, xoβan xarβanʲiʔ. 278 βesakor manʲiβ: 279 - mantʲβan namtβexertamʲi jaŋgu solotej-lemorʔ nʲajumna. 280 xanʲana ilʲenakɨ. 281 xumbatʲi nʲoda salʲembʲuʔ. 282 xaβan xarβabtʲi xamarʲi mʲaknandʲiʔ ŋeja. 283 nʲisʲamdʲiʔ sʲiʔiβ jalʲa βɨkɨbʲidʲiʔ. 284 sʲiʔiβ jalʲa jolʲtŋgana nʲisʲadʲiʔ manʲiβ: 285 - tarʲemʔ xarβabatʲi xajadʲiʔ. 286 xaβonʲi mal nʲurdejdʲiʔ. 287 nʲuxujuda saβoβna ŋornaxaʔ, todoʔ nʲaxarʔ panɨ padʔ mʲuʔ sabŋaxaʔ. 288 ŋaβradamdʲiʔ meŋaxaʔ padʔ mʲu. 289 sʲerodʲiʔ malʲemʲaxadandʲiʔ jaʔ sʲid janʔ jalʲjjaxaʔ. 290 nʲaxajuta xemʲad salakor nʲaxarʔ po ilʲe. 291 ŋamge jolʲtŋgana salakor nʲaxajuta totrʲeβ xardanta jolʲinʔ sɨrŋa. 292 ŋortʲ xɨdʲada nʲaxarʔ xantʲe. 293 nʲisʲada ŋod mʲinxanda xamedada. 294 - pɨdarŋod ŋamger xadkej? 295 nʲaxajut numʔ sʲit nekalpa pʲa? 296 ma: 297 - jaŋgu. 298 nʲaxajunʲi numʔ sʲimʲi nʲi nekalpʲuʔ. 299 tarʲi imʲi jaderŋa. 300 malʲe nʲaxarʔ po xaja sɨrasaβej tansaβej nʲaxajunʲi sɨŋgrʲodʲiʔ tamna jaŋgu. 301 manʲ nʲaxajunʲiʔ pʲurman xarβadmʔ. 302 nʲisʲada ŋamge pʲirat ŋamdʲomʲaxadanda ma: 303 - xabnantʲe xartʲiʔ saladaxanandʲiʔ xaβexeʔ ŋeŋgu nʲixʲimʔ. 304 pɨdxartar nʲon xanʲ, ŋaβetaŋajud. 305 nʲisʲamda ŋob tʲikɨ sʲiʔiβ jalʲa βɨkɨbʲida. 306 sʲibʲimdʲej jalʲana panɨda malamba pʲa. 307 salakor panɨda malamaxadanda pʲinʔ sʲurβɨʔ. 308 xardanda inʲanʲaŋɨ βekɨ xasrʲoja tanʲa. 309 itʲa ilʲena iʔ. 310 nʲenetʲa ŋar ŋamdedodoʔ tanʲaʔ. 311 ŋopoj ŋamdedmʔ nɨkalŋa. 312 xɨdʲaʔ mʲu ŋabtada, mʲakanda xanada. 313 nʲisʲajuta nʲibʲajuta nʲaʔ teβrada. 314 somboβna βadʲeŋada. 315 ma: 316 - manʲ tʲeda xantadmʔ. 317 tʲuku ŋamdekanʲi sɨrjidʲiʔ. 318 tʲuku ŋamdeʔ tʲi xa, tʲikana manʲ xabnanʲi ŋod, ŋamgemʲi xadkebta ŋod. 319 tʲi ilʲeŋgu, manʲ ilʲedmʔ, sumdadama. 320 pʲilʲiʔ pon tarʲemʔ ŋebta manʲ ŋamgertamʲi nʲi xadkenguʔ. 321 tʲikɨ βadʲida metʲ padamta nʲaʔma, nʲaxajuta sʲexerɨʔ mʲumnʲa jaljʔ. 322 jalʲaʔ ŋɨlɨ inʲanʲaŋɨ sʲexerɨmʔ xana. 323 tarʲemʔ sɨrŋa nʲerosʲada labtanʔ teβɨʔ. 324 xaxaja ŋobkart nʲero jasxart jaŋgu. 325 sʲiʔiβ jalʲa jada. 326 ŋamge jolʲtŋgana mʲertʲa ladada. 327 mʲertʲa sʲerʔ ŋob jada. 328 ŋamge jolʲtŋgana xamʲedambbata nɨxɨda susa, ibŋod ŋorkaβa ŋortʲatɨ. 329 jatʲejnʔ saxama. 330 sɨrʲej ŋeβɨ. 331 xanʲta, mʲerʲtʲada ŋob sʲerʔ perŋadʲiʔ. 332 salakor ponxaβ nʲalodasʲ. 333 ŋamge pʲirkana seβrʲida sɨlɨdʔ, ŋeda ŋudʲida pʲerʲena pʲarxa. 334 sʲan nʲernʲa saxambata ŋopoj jaxana jusʲeda. 335 sʲiʔiβ jalʲa ŋopoj jaxana me. 336 tarʲemʔ menanda sɨraʔ ŋɨlad seβrʲida sɨrŋa. 337 laxanaβan xarβa, nʲamʲuda ŋanʲi tada. 338 tad takaxad laxanako sʲiʔiβ jalʲa sʲurʲelʲeda. 339 ŋamge jolʲtŋgana poŋgej mʲertʲa nʲaʔmada, nʲero jaxaʔnʲimnʲa xanada. 340 ŋamge pʲirkana tasʲirʲi pʲada. 341 nʲero laŋg ŋeβɨ. 342 nʲero laŋgmʔ xana mʲiŋa. 343 ŋamge jolʲtŋgana nʲeranda nʲana sʲidntʲet-xaβota-βarkoʔ-nʲebʲa, sʲidntʲet ŋeda: tʲet xuŋglʲada, tʲet puŋeda, sʲidntʲet ŋamʲanda jaʔ. 344 sʲidntʲet ŋeda janʔ tarkaβɨdʔ. 345 sʲidʲa xeβxananda sʲidntʲet βark nʲuda, nʲandosʲirʲi lɨbkadarŋa, ŋeda ŋanʲi janʔ tadβɨʔ, ibŋod sɨrej - jada jabtʲi. 346 sʲamʲan xanʲeda mun mal xoβɨda. 347 xujulʲisart sʲidntʲet ŋexedata jaxad nʲi xoŋgar. 348 ŋamge jolʲtŋgana ida jadelɨʔ, ma: 349 -saβa-ilʲenʲa-βaskuj-nʲudʲa-nʲu-salakomʔ -nʲubʲeta-sʲidntʲetʲimdʲejŋamʲananʲi-βadaβemʲi-nʲumʲi tanʲasʲannʲu. 350 ŋamgeβada nʲi xadke? 351 tʲikɨ βadʲida mesomaxadanda sʲidntʲet-xaβota-puxutʲand jaʔ pʲelʲa jenʲedaxanda xanʔ ŋaruβna sanejʔ. 352 ŋamge xadkenake tʲuʔutʲejʔ pʲada. 353 laxanakonda tomaβna nʲero jaxakonda nʲimnʲa mʲertʲarʲida mʲiŋa. 354 tanʲananda xunananda salakonda jadanʔ xuŋglʲida ta paljjadʔ. 355 salakonda seβ sɨrʲi poŋgad ŋodrʲinda manejda. 356 salakond seβrʲida lʲabana, ŋobkart βadamʔ metʲ jama. 357 pon nʲisʲ mɨ sʲidntʲet-xaβota-βark-nʲebʲada nʲamʲuxuna salakomd βelsdada. 358 tarʲem menanda salakond ŋudʲida mansada, nʲamʲuda xoŋgada, ŋudʲita nʲiʔ ŋuljʔ, lulkota nʲid nusʲ. 359 meda βunʲi tanʲa. 360 nʲebʲanda ŋamʲanʔ saxama. 361 ŋoromadanta saŋgomta ŋeβanda nʲana xenʲa tolxa. 362 tʲuʔuku sana nʲero jaxakonda malmʔ mane. 363 sʲidntʲet-xaβotanʲebʲanda xeβanʔ sʲura xamɨ. 364 ma: 365 - nʲuktʲaβ! 366 xanʲa pʲasar? 367 - manʲ xanʲaxart nʲiβasʲ pʲa, nʲaxajunʲi pʲurŋadamsʲ, jambot βɨdaramamʲi tʲi. 368 - nʲaxajud xanʲa mʲiŋaxaʔ? 369 - nʲaxarʔ poʔ tʲaxana nʲamβemʲi lemormʲi pʲuβantʲ xajaxantʲ. 370 tʲeda xantʲer saβa ŋeŋgodanakɨ? 371 nʲaxajunʲi pʲurtadmʔ, mʲakanʲi xantadmʔ ? 372 nʲamβɨ xanʲedamʲi pʲurpanʲi ŋobtʲikɨ saβaβa. 373 jeŋgamʲi xemʔ nʲiβ ŋaʔ, tarsʲi janodmʔ, tarʲemkaβ nʲidam xaŋgu. 374 βark-nʲebʲada sumdambʲida: 375 - ŋopoj jalsomaxadant punʲaʔ saltɨnaβʔ. 376 nʲamβɨ xanʲedar ŋeβɨ, tʲedaβ nʲamgunʲiraβʔ. 377 - nʲeβke, xantʲerʔ xuŋguβ? 378 mesʲ jaxartamda jexeradmʔ. 379 nʲisʲamʲi mesʲ jaxartamda jexera ib xonrambʲiβasʲ, tarta manetʲ xatʲesʲ xaʔ, tuŋe pʲadasʲ. 380 tʲikɨ ŋamgerʲi jesʲaxana tarsʲi samɨsʲ, jesʲ ŋortaxanda nʲamnʲisʲaβaβʔ. 381 - pon nʲon laxanʔ. 382 maxanʲi nʲiʔ ŋamtadʔ. 383 somboβna pʲerʲiʔ. 384 salakor palʲe tarsontʲ xadanta maxaʔ nʲiʔ nʲaxarʔ jalʲa βɨkta, nʲaxaromdej jalʲananda -xadanta maxaʔ nʲiʔ ŋamdraxejʔ. 385 salakor nulʲiʔ. 386 salakond xadanta tarʔ joŋganta sexeβna ŋa. 387 xadada tarʲida nʲamtʲlʲejda. 388 salakor nuljʔ. 389 tarʔ poŋgad pɨjarʲida ŋadʲi. 390 salakomda xonrada: 391 - ŋamdɨn? 392 ma: 393 - ŋamdɨβ. 394 tʲikaβaxad tʲuʔutʲej pʲada. 395 sʲidntʲet xanta labrʲo xeʔ mulxaʔ. 396 salakor tarʲem sɨrpata tʲirʲeʔ tʲaxamaxaʔ. 397 sʲand xunand ŋedalʲudakɨ. 398 nʲernda nʲana turxaʔ xeʔ ŋadʲimʲaʔ. 399 sʲidntʲet-xaβota-xadada jaʔ nʲaʔ pʲada. 400 salakoxonda ŋeβamda sʲurxalʲe salakoxonda βaxalj: 401 - nʲernʲaŋɨ ŋamgeŋe perjjadʔ? 402 - tʲikaβ xeʔ nʲimŋaʔ. 403 - xeʔ tʲikɨd nʲi ŋaʔ. 404 tʲikɨd xexeʔ mʲadʔ makodaʔ. 405 nʲaxatata jabʲerʲenʲa xexeʔ mʲakana solotej-lemorʔ tʲikana ilʲe. 406 sʲitʲa jerambada sʲi-ʔiβ-soldat. 407 ŋesʲanda mʲata sʲiʔiβ nʲondasʲi. 408 ilʲesʲ mʲata ŋeβaʔ nʲid poŋga seβraxa xarad lebta. 409 nʲondasʲi nebʲi. 410 tʲikan teβaβanʲi, nʲonsʲinʔ teβa, main: 411 "sʲiʔiβ-soldat, sʲidntʲet-xaβota-xadanʲi βɨkana nʲemartada nekalŋadaʔ". 412 saβlʲuj jesʲaʔ nʲiʔ pɨntʲo xamŋgudʔ. 413 ŋarŋododoʔ paj nekaltɨdoʔ. 414 soldat jeŋgalpa mʲatʔ tʲuŋgunaβa. 415 lemort xanamaxadant mʲata nʲoir perʔ. 416 tʲikaβaxad tutanaβa. 417 tʲeda ŋedalaxanʲiʔ. 418 pon nʲixʲiʔ ŋedalʲuʔ. 419 xexeʔ mʲadʔ xeβanʔ, βaŋganʔ, nultada. 420 salakor xamamaxadanta xexeʔ mʲadʔ nʲajuʔ jaljʔ. 421 tarʲem sɨrpata nʲenesʲa ŋeβɨ. 422 nʲita jerkɨ xexeʔ mʲaʔ nʲaxatata jabʲerʲiβɨ. 423 seβʔ xajuda. 424 salakor nʲondasʲinʔ teβɨ. 425 nʲonsʲi ŋɨŋgarmana sɨrpata sʲiʔiβ-soldat nuβɨ. 426 xusuβej jeŋga jolʲtŋgana soldatmʔ aortʲe ŋarxanda latada saβlʲuj jesʲa. 427 ŋod nʲibklabta pejadoʔ saβlʲuj jesʲanʔ tʲebʲerŋa. 428 soldatʔ ŋanʲi sanaŋgaʔ. 429 salakor janamboβna xadanda βadʲi βadʲeŋa: 430 - sʲiʔiβ-soldat, sʲidntʲet-xaβota-xadanʲi βɨkana nʲemartada nekalŋada. 431 palɨdoʔ xeβnʲaʔ mojdoʔ, saβlʲuj jesʲa nʲiʔ pɨndʲo xamɨdʔ. 432 salakor soldat jeŋgalpa mʲatʔ tʲu. 433 sʲiʔiβ nʲonsʲimʔ ŋarβoj malxana nejda. 434 nʲenesʲa ŋod solotej poŋga seβraxa mʲadʲikotʲa xarad ŋeβaʔ nʲid solotej jesʲa inʲad lebtaβɨ, nʲondasʲikotʲa ŋeβɨ - mʲunanda solotej-lemorta tʲikaβna jadesumbʲi. 435 teβada tasʲi lataβna lebta, pɨxɨdada todana turaxa. 436 salakor lemormʔ janamboβna nʲamada, tʲenʲeβanada nʲiβ ŋa. 437 lemorta xurka xasʲena. 438 muŋgartada jaŋgu. 439 tʲiŋod jeŋgamʔ meŋgusʲ, salakond idʲa jadelɨ: 440 - xantʲerʔ manʲ sʲertaβɨ mʲaknanʲi ilʲe pʲirtada. 441 mʲata tad xanaβaβnʲi. 442 jesʲa inʲamda pɨdʲosʲaŋgadanda nʲiβaβ xaβraŋgu. 443 salakor ŋeβamda xadalŋa ŋopoj jaxana punʲaʔ sʲurxaljʔ. 444 tarʲem sɨrpata: lemorta mʲaʔ xanaβa tolxa. 445 pɨdʲosʲaŋganda sanejʔ. 446 pʲerʲena pʲarxa. 447 ŋarkaβaβna nʲida nekalʔ. 448 nʲanda βarnʲadtʲeda. 449 ŋamge jolʲtŋgana ŋamgeda xadkejʔ? 450 nʲaxarʔ xexeʔ mʲadʔ sʲeŋga tajbtaβonondoʔ, ja lʲekanarxa. 451 salakor xatʲej tʲindʔ. 452 sʲiʔiβ-soldat ŋetoʔ nʲiʔ sanejdʔ, salakoxondoʔ sanejdʔ, salakomdoʔ sapokʔ pɨjaʔ malxana palɨʔ sʲumbxana ladorpadandoʔ. 453 salakor jalʲamʔ jurβɨ. 454 seβta ŋadʲimtʲ paraŋoda ŋexena jusʲedaβɨ. 455 paraŋoda xonrada: 456 - xʲibʲan ŋesan? 457 ma: 458 - saβa-ilʲenʲa-βaskujʔ-salakomdmʔ. 459 - xanʲedanʲi tarmʔ pɨdar xajerʲerxaβerannʲu? 460 sʲimʲi jexerabnand manʲ tuʔ -paraŋodadmʔ. 461 ŋaxat ŋod sʲit ŋatʲedamtʲ. 462 manʲ nʲiβ xamʲeda, xantʲerʔ tʲukonʔ ton. 463 malʲe xanʲedamʲi jerʲemtʲerxaβerannʲu. 464 tarʲem xarβabt tada pʲirtaβ. 465 solotej-sʲadota-junaβna. 466 salakor manʲiβ: 467 - manʲ tartʲamʲi ŋoka. 468 manʲ tamna sʲidʲamʔ tasʲ pʲirtadmʔ. 469 tʲikɨmʔ βadʲesomadanda soldatʔ ŋedaradoʔ. 470 salakor pʲinʔ sanejʔ. 471 xadanda nʲajuʔ sʲurmba pʲitarŋada. 472 xadada jamʔ xadʲemaxadanda tab nadomʔ ŋonaβɨ. 473 salagsond xadanta xeβanʔ tosʲ idʲa jadelɨʔ: 474 - solotej-sʲadota-junamʔ xanʲad xoŋgudmʔ? 475 tʲeda namdaβ, xanʲana ilʲenakɨ. 476 xadanda xeβanʔ to. 477 xadada βaxaljʔ: 478 - nʲer nʲaxaβand madamtʲ xanʲedand mʲadʲikomʔ nʲor perʔ. 479 tʲedaβ sʲerʔ jaŋgu, malʲe xeβɨ sʲerma. 480 salakor tʲikɨ pʲirat ŋopoj jaxana salana. 481 xadada ma: 482 - βadʲemanda βadar tanʲa? 483 βadʲetaβa. 484 - tanʲa. 485 xantʲerʔ βadʲetaβ tʲi nʲidamʔ jexeraʔ. 486 manʲu solotej-sʲadota-juna tanʲa. 487 tʲikɨmʔ xaŋa. 488 xadata manʲiβ: 489 - pɨdar xamansan? 490 - manʲ βatorŋadamtʲ. 491 manʲisʲadam tartʲamʲi ŋoka. 492 - salako, pɨdxaβar tarsʲi jaβlasʲtɨne. 493 βatormɨ ŋexeβabat ŋedalaŋgu nʲinʲim, pʲurtnʲimʲimʔ. 494 xadanta maxaʔ nʲiʔ ŋamtɨ, tʲuʔutʲejʔ pʲadʲiʔ. 495 sʲanand xunand ŋedalʲobnandʲiʔ ŋodʔ salakor nʲernʲaʔ sɨrŋa. 496 sʲenʲejnda totrʲeβ nʲernʲana todana turxaʔ xexeʔ ŋamdβɨdʔ. 497 puxutʲar ŋobʔ pʲenɨ. 498 saβaβna manetʲ xexeʔ mʲadʔ ŋeβɨʔ. 499 xadada jaʔ nʲaʔ pʲada. 500 pedara pond ŋamdɨ, xexeʔ mʲadʔ jorkaxɨ. 501 xadada masʲnʲu: 502 - tʲi manʲijeraβa. 503 tʲikanʔ tʲuŋgun. 504 xexeʔ mʲadʔ sʲidʲa sʲiʔiβ nʲondasʲi. 505 xusuβej nʲoxona sʲidʲa-sʲiʔiβ-palɨtana. 506 xaradʔ βekana juna tʲikana nuŋgu, sʲansʲaŋgu. 507 sʲanda tʲebxad ŋɨdʲoda. 508 ŋulʲiʔ nʲoir perʔ. 509 ŋudana βalpat tuta. 510 ŋopoj ŋeta tʲeb xaβra, tobda jesʲa tʲebxana tʲebarmɨʔ. 511 ŋaxat βadamʲi βadʲetaraβa: 512 sʲidntʲet-xaβota-xadanʲi βɨkana sʲidʲa-sʲi-ʔiβ-soldat nʲemda nekalŋada. 513 tʲikɨ soldat saβlʲuj jesʔ poŋgana nuʔ. 514 ŋod nʲibklabtoʔ saβlʲuj jesʲa pejadoʔ sʲipʲi, tʲuʔuʔ sanasʲatɨdʔ. 515 salakor xadanta nʲid janʔ sanejʔ. 516 xexeʔ mʲadʔ nʲana xaja. 517 xexeʔ mʲadʔ nʲonsʲinʔ teβɨʔ. 518 nʲenesʲa, ŋod sʲidʲa-sʲiʔiβ-soldat ŋeβɨ. 519 salakor janamboβna xadanta βadʲi meŋa: 520 - sʲidntʲet-xaβota-xadanʲi βɨkana sʲidʲa-sʲiʔiβ-soldat nʲemartada nekalŋadaʔ. 521 sʲidʲa-sʲiʔiβ-soldat palɨdoʔ nʲalpraʔ, saβlʲuj jesʲaʔ nʲiʔ pɨndʲo xamɨdʔ. 522 salakor soldat jeŋgalpa mʲatʔ tʲu. 523 nʲenesʲa ŋod xaradʔ βekana ju na nuβɨ. 524 nʲanda sɨrjita jaŋgu, pejada todana turxa. 525 ŋamgertada, nʲentʲeta tolxa. 526 xanʲa tanʲa janʲikaku. 527 mʲirbsakoβada mʲirabs tolxa βunʲi ŋaʔ. 528 jedʲotʲamnanda ŋob sʲeβolma. 529 ŋexenata tobda solotej ŋeβɨ, latanʔ tʲebarmɨ. 530 nʲisʲ paromba tʲebda nekaljjada, junanda nʲaʔ sʲidʲa jeŋgamʔ meŋaxaʔ nʲernʲaʔ, salakond idʲa jadelɨʔ: 531 - manʲ sʲertaβɨ sʲanmʲi xantʲerʔ metada? 532 nʲiβ ŋadʲaŋguʔ. 533 sɨrpata xanaβa sʲerrʲi xamʲedɨ. 534 sʲanʔ nʲajuʔ jaljʔ. 535 ŋobtʲikɨ solotej ŋeβɨ. 536 nʲamada. 537 nʲanda noxobtada. 538 pʲerʲeβɨ. 539 nʲanda βarnʲadtʲeda. 540 ŋamge jolʲtŋgana nʲaxarʔ xexeʔ mʲadʔ sʲeŋga tad tajnolbnandoʔ sʲidʲasʲiʔiβ-soldat ŋetoʔ nʲiʔ sanejdʔ. 541 salakomd sʲanpoj ladadoʔ xusuβej soldat, jalʲamʔ jurβɨ. 542 seβta ŋadʲimtʲ paraŋodaʔ ŋeʔ xeβxana jusʲedaβɨ. 543 paraŋoda βaxaljʔ: 544 - salakoβaxan nʲin ŋaʔ? 545 junamd namdsʲatɨβ. 546 junamʲi ŋanʲiʔ ŋaβetasar? 547 salakor muntʲi, βadartmʔ nʲi mesʔ. 548 - soldatnʲi ŋarkaβna sʲit ladormɨʔ? 549 nʲamʲumd ŋaman? 550 taraβabta junamʲi tada pʲirtaβ. 551 xajermʔ -sʲadota-nʲemʔ teβrabat nʲand tataβ. 552 salakor ŋamdʲo xamɨ: 553 - manʲaʔ jaxananaʔ tartʲa nʲenetʲaʔ ŋulʲiʔ ŋoka. 554 junamd pojortʲ junadanʲi xarβabtaβasʲ. 555 paraŋoda tʲikɨ βadʲi namda seβtʲejda ŋarma, sʲita nʲambaβɨ soldatʔ jenʲadatoʔ mʲertʲarʲi xaja. 556 salakor ŋeta nʲiʔ sanejʔ, pʲinʔ sʲurbɨ, paraŋoda ŋudʲita sarβora xai. 557 salakor pon nʲi jadʔ. 558 xadanta xeβuβna ŋadʲimʲa. 559 xadanta xeβanʔ toxoβa idʲa jadelɨʔ: 560 - xajermʔ -sʲadota-nʲemʔ xanʲad xoŋgudmʔ? 561 ixʲinʲa taslamba xajermʔ sʲadota nʲenetʔ xurka tolxa ŋedakɨ. 562 jaxartamda jexeradmʔ. 563 xajerkaβanʔ sɨlɨʔ. 564 xadanta xeβanʔ to. 565 xadada mʲinxanda βaxaljʔ: 566 - nʲand madamtʲi sʲanamda nʲoir perʔ. 567 tʲedaβ xeβɨ sʲerma. 568 pɨdara xamansan? 569 - βadamʲi tanʲaŋo, xajeradmʔ-sʲadota-nʲe xanʲana ilʲebata? 570 ŋamge tolxa ŋebta? 571 jexeraxarta nʲimʲimʔ jexeraʔ. 572 tʲuku paraŋoda tʲikɨ nʲenetʲamʔ xaŋa. 573 - pɨdar xamansan? 574 - manʲ manʲisʲadamʔ tartʲa nʲenetʔ manʲ jaxananʲi ŋoka. 575 manʲisʲadamʔ teβraŋgudmʔ. 576 - βatormɨ ŋexeβabat ŋedalaŋgunʲinʲimʔ, pʲurtnʲimʲimʔ. 577 salakor xadanta maxaʔ nʲiʔ ŋamdɨʔ. 578 xadada tʲuʔutʲejʔ pʲada. 579 sʲand xunand ŋedalʲobatʲi ŋod nʲerandʲiʔ nʲana xurkarʲi jabʲerʲenʲaʔ tʲirʔ ŋadʲimʲaʔ. 580 xadada talʲtʲuʔ teβa jaʔ nʲaʔ pʲada. 581 salakond saβaβna manetʲ xexeʔ m jadʔ makoda ŋeβɨ. 582 xadada manʲiβ: 583 - mʲatʔ teβbat nʲata jerkɨ nʲonsʲiʔ tʲaxaʔ lɨŋgarain. 584 xaradʔ jorkaxɨ pedaraʔ pomna jaderta xajeradmʔ-sʲadota-nʲemʔ ŋatʲeir. 585 nʲakund tʲi teβaŋgu inʲanʲaŋɨ ŋudanand nʲamjirʔ. 586 jerkɨ ŋudanta tarkana ŋeda solotej ŋuda jesʲamda xaβrairʔ, janʔ mojrʔ. 587 ŋudajesʲamda xaβrad, namd, jaβna nʲoir pʲuʔ, pumnand ŋuja jadaŋgu, mansranadanta sʲit perta. 588 manjin: 589 "sʲidntʲet-xaβota-puxutʲa-xadanʲi βɨkana xajeradmʔ-sʲadota-nʲe nʲemartar nekalʔ". 590 xonaramadanda iljir, ŋudant xaranʔ meir, tʲukonʔ teβraŋguraβa. 591 salakor manʲiβ: 592 - tʲedaβ namdadmʔ. 593 puxutʲa xanʲaxaβad panɨ nekalŋa, salakor xajeradmʔ-sʲadota-nʲeʔ mansranadarʲeβ jembajʔ. 594 salakor xadanta tabʲekomad mʲadʔ nʲaʔ jaljʔ, solotej nʲonsʲiʔ tʲaxaʔ lɨŋgarejʔ, pon nʲi ŋatʲenʔ. 595 ŋamge jolʲtŋgana pedaraʔ poj jalʲadarʲeβ xaja. 596 salakor tʲuʔuʔ sɨlɨʔ: 597 xantʲerʔ ŋa? 598 xajerʔ janʔ mantejʔ? 599 pedaraʔ poŋgana nʲeŋe jalemannʲu? 600 tamna nʲoja [jaleβʔ]. 601 seβta nʲernʲamna parʲidʲenʲa tʲirʔ tʲilɨdʔ. 602 tarʲem sɨrtaxanta salakor xajeradmʔ-sʲadota-nʲemʔ mane. 603 ŋamge xadkenakɨ xajeradmʔ-sʲadota-nʲemʔ manetʲ pedʲoda marmɨʔ, ŋexejuda xartʲiʔ jadβexeʔ. 604 xaxaja teβa salakond indʲa ŋuʔ to. 605 pon nʲisʲ mɨ inʲanʲaŋe ŋudadanta nʲamada, jerʲ ŋudaʔ tarkadanta ŋudajesʲamda xaβra, janʔ moda. 606 salakor solotej ŋudajesʲakomʔ jaβna manrʲgrtamʔ ŋob manʲijeda, tudrʲeβ nʲiβ tuseʔ. 607 nʲernʲaʔ jaljʔ. 608 xajerad-sʲadota-nʲeʔ ŋudanʔ sɨrŋa, manʲiβ: 609 - ŋudajesʲasʲipoj ŋulʲiʔ ŋudada ta nʲi ŋaʔ. 610 sʲan ŋudamda somboβna nʲamsʲetɨda. 611 - ŋudajesʲasʲipoj ŋulʲiʔ βeβa. 612 manʲ temdaβɨ ŋudajesʲamʲi ŋamged metʲ pʲirtada, tarʲi ŋudajesʲamʔ. 613 pʲurpnʲi taranarxa ŋudajesʲamda. 614 junanʲi taxaβaŋe mʲitaβaβa. 615 ixʲinʲanda sʲaŋada: 616 - xunbanʲi saβa ŋebtaβ xadadanʲi. 617 tarsʲi saβa nʲenetʔ ŋeβɨ. 618 xajeradmʔ-sʲadota-nʲe janamboβna jada, ŋeβartamda nʲi jarabʲuʔ salako sanarmaʔ jambanʔ. 619 salakor mekad nʲi ŋaʔ. 620 salakor punʲaʔ ŋudajesʲanʔ jaljʔ. 621 xajeradmʔ-sʲadota-nʲe pʲanʔ jeŋala ŋatʲeda, salakor lulkota nʲinʲa ŋuβoʔ pomna jadelɨʔ. 622 tarʲemʔ ŋatʲenananda xajeradmʔ-sʲadota-nʲe ŋamdʲortʲaʔ nʲiʔ ŋamdɨʔ ŋatʲeβosʲalmsʲ. 623 salakore ŋuβoʔ pomna ŋudajesʲamʔ pʲurŋa. 624 ŋudajesʲamʔ xoda. 625 xajeradmʔ-sʲadota-nʲe tʲenʲeβanakɨ seβda ŋarmaʔ, sʲata xanʲatej jadʲema. 626 tarʲem jadnaxanda jeŋga xai xajeradmʔ-sʲadota-nʲeʔ jolʲtʲand, pedarada ŋod susa. 627 salakond ŋudajesʲada ŋudadanda sanejʔ. 628 salakona ŋenda xeβanʔ mantejʔ, ŋenda xeβxana ŋopoj jaxana sʲura 629 salakor pon nʲisʲ mɨ nexobtada: 630 - nʲiβeβannʲu xamʲeda jesʲa inʲakotʲad sʲarβɨnnʲu. 631 tarʲemʔ nekalpa pʲada. 632 pʲerʲena pʲarxa. 633 xajeradmʔ-sʲadota-nʲe tʲikɨmʔ xamʲedarxanada, mamonda ŋenʲiβ: 634 - nʲorʔ perʔ. 635 xajoja. 636 pʲaʔ tʲaxama. 637 nʲonsʲiʔ nʲajuʔ jaljʔ. 638 salakor janamboβna ŋudadanda nekalŋada nʲakunda, janamboβna xasabartʲ xadanda βadʲi meŋa: 639 - sʲidntʲet-xaβota-xadanʲi βɨkana xajeradmʔ-sʲadota-nʲe nʲemartar nekalama. 640 xajeradmʔ-sʲadota-nʲe xanʲeda tartrʲeβ janʔ mantejʔ. 641 janʔ manteŋgudananda salakor ŋudanda xaranʔ ilada, ŋudananda ŋeda ŋudajesʲanʔ sɨlɨʔ, puna xajeradmʔ-sʲadota-nʲe ŋudanʔ sɨlɨʔ. 642 - ŋudajesʲasʲipoj βeβa tolxa. 643 manʲ temdaβɨ ŋudajesʲamʲi xantʲerʔ metʲ pʲirtada? 644 nɨxɨnda jadanʔ ŋudaʔ jesʲamʔ tad βarnʲaβtʲeβanda, xonʲoda nʲemʔ nʲambʲiβa ŋudananda. 645 ŋamge jolʲtŋgata ŋamge xadkej? 646 salakond ŋeβada xatʲe sʲurxalʔ. 647 pedaraʔ poŋgana, paraŋoda mʲadʔ nʲana, xaradʔ poŋgana tad sʲeŋgaʔ munolɨdʔ, jurʔ-palɨtana salakonʔ sʲurmbadaʔ. 648 - xajeradmʔ-sʲadota-nʲemʔ xadaβɨ. 649 palɨna sapkaβaʔ. 650 ŋarkadoʔ ŋedakɨ, tʲorʲejʔ: 651 - nudaʔ1 652 paraŋodanʔ xanartʲaβaʔ. 653 tʲuku nʲe nʲuxuβada xonʲoraxa. 654 salakomd joŋgaxadandoʔ nʲamadoʔ, paraŋodaʔ nʲana xanadoʔ. 655 tarʲemʔ mʲinrʲedoʔ. 656 xaradʔ mʲunʲa soloteŋe padtaβe, xanʲana tanʲana jabʲerʲenʲa pexed ojertaβɨ xarad ŋeβɨ, xaradʔ malxana solotejxad sʲertaβɨ ŋamdortʲa nʲinʲa paraŋoda ŋamdʲoβɨ, salakor ŋudanda nʲinʲa xonʲoda nʲemʔ mʲinʲe. 657 paraŋoda nuljʔ. 658 lusaʔ mal xeβnʲaʔ xajaʔ. 659 ŋarka tetarʲidoʔ xai. 660 paraŋoda βaxaljʔ: 661 - nʲe nʲunʲi ŋamgeda xadkej? 662 - ŋamgertada nʲi xadkeʔ. 663 xunɨ. 664 palɨtana ŋarka jerβ tʲorʲejʔ: 665 - nʲe nʲumd talʲeβan xarβaβɨ. 666 maraʔ ŋudajesʲam xanaβɨ ŋenʲiβ, tarʲemkaβ talʲeŋgunʲisʲadaβ. 667 salako manʲiβ: 668 - mʲatʔ xanaβan xarβaβasʲ. 669 nʲemada tosʲ. 670 ŋudajesʲada xantʲerkaβ janʔ mantejatʲ. 671 manʲe nekalŋaβ. 672 tʲi pɨdaraʔ sʲurbɨdaʔ nʲanʲi. 673 paraŋoda manʲiβ: 674 - sʲimʲi nʲin nʲelʲtʲeŋguʔ, nʲumʲi sʲaxart xonaŋgana nʲisʲ ŋa, ŋudajesʲada sʲaxart xamorta nʲi ŋaʔ, ŋudanda sexerkad nʲaxarʔ jesʲa inʲad sʲarɨsʲ. 675 salakor manʲiβ: 676 - nʲenesʲaŋod xanaβan xarβaβasʲ. 677 paraŋoda: 678 - xʲibʲa sʲit tabʲeda? 679 tʲuku jaxana ilʲen? 680 - xanʲana ilʲenakedmʔ. 681 jamʲi jexeraβ. 682 ponxaβ tʲukonʔ mʲiŋadamsʲ. 683 tʲuku jaʔ tʲeradmʔ nʲidamʔ ŋaʔ. 684 numʔ tʲeradmʔ. 685 nʲisʲamʲi numʔ-paraŋoda. 686 pɨdaxaβar sʲit tumtadmʔ, xajerʔ-paraŋodan ŋenʲinaβ. 687 ŋudananʲi menʲinaβ. 688 nʲisʲanʲi mambanʲi nʲisʲamʲi sʲit nʲiβ xadaŋgu. 689 tʲeda ŋobkart lusar sʲimʲi βunsʲa lad. 690 sʲimʲi palɨβaxana sapman xarβanʲisʲamʔ. 691 xajerʔ-paraŋoda manʲiβ: 692 - manʲo numʔ -paraŋoda-xasaβa-nʲu saβa xanʲena, ŋamgertmʔ xanʲedamʔ nʲi jaʔamʔ. 693 tʲeda tarʲem xarβabat nʲumʲi saβa xanʲenanʔ mʲitaβ. 694 ŋopoj xanʲeda teβra tara. 695 tʲeda jaʔ padarmʔ manekartʲaβ. 696 ŋamge ŋarka xanʲeda-tanʲa. 697 ponxart βunʲin meŋgu, xabejŋe teβrabat tara. 698 tarʲem nʲibnand lɨ joŋgamd xarnʲi palɨna sapaŋguβ. 699 nʲisʲand sʲit, xalʲmʲeramd, ŋedataŋguβ, mantadama: 700 "tʲuku talʲej-nʲumd xadaβ". 701 jaʔ padaro manesala. 702 tarʲem manesartanda salakoʔ xeβanʔ padarmʔ meda, manʲiβ: 703 - tʲuku xanʲedamʔ tʲenʲeβar? 704 sʲidntʲet-xaβota-βarkoʔ-nʲebʲa. 705 jaxana xanʲaxaβana tanʲaβonda. 706 tʲukonʔ teβrabat tara. 707 manʲo saβa xanʲenanʔ. 708 tʲeda teβrabad tara. 709 salakond idʲa jadelɨʔ. 710 ŋamge jolʲtŋgana pʲisʲlɨʔ. 711 manʲiβ: 712 - mʲakananʲi tartʲinʲi tanʲaʔ. 713 βadabʲin. 714 malʔ tʲuku tolxa. 715 sʲidntʲet ŋeda, sʲidntʲet xada. 716 - pon nʲon mɨ. 717 teβradʔ. 718 taromana sʲit sapaŋgudmʔ. 719 pon nʲi mɨ, pʲinʔ xaja. 720 pon nʲi jadʔ. 721 xadanta xeβuβna ŋadʲimʲa. 722 xadanta xeβanʔ tosʲ βaxaljʔ: 723 - xada! 724 ŋanʲi muŋgat nʲirxaβedamnʲu namdʔ. 725 sʲerʔ tolxa sʲerʔ nʲi ŋaʔ. 726 tʲikɨ βadʲesomanda pon muntʲi. 727 xadanda ŋɨlʔ saŋoda xamɨ. 728 xadada sʲitʲa ŋatʲenaxanda sʲiʔiβ tab nadomʔ sʲertaβɨ. 729 nʲenzʲalmerxa: 730 - βadʲet! 731 nʲene pon munsʲinanʲu. 732 tarʲem menanda salakor jarŋe ŋadartada, xadamda joŋgaxadanda sʲeβolŋada, xadanda tarʔ pomna pɨjamda sɨŋɨbʲida. 733 - ŋamger xantʲerʔ ŋa? 734 nʲudʲaβan nʲinnʲu ŋaʔ. 735 - xantʲerʔ nʲidmʔ jartʔ. 736 nʲanʲi manʲim tʲikɨ tolxa ŋamgerʲi teβra tara, nʲibnand teβra sʲit sapaŋguβaʔ. 737 manʲŋod manʲisʲadam numʔparaŋoda-nʲudmʔ. 738 pɨda xanʲod ŋeβɨ. 739 xadada manʲiβ: 740 - nʲon jarʔ. 741 ŋamgerʲimʔ taslaŋgunʲiʔ. 742 manʲ xantadmʔ, ŋulʲi sʲibʲumtadmʔ, mʲadʔ nʲana sʲimʲi mʲinʲe xanainʔ. 743 mebʲetan ŋeŋgu nʲinaβʔ. 744 pɨdoʔ sʲimʲi ilbatoʔ ŋamged sʲimʲi pʲirtaʔ. 745 nʲenesʲa ŋodʔ tarʲem menandʲiʔ puxutʲa nʲamtʲerjʔ. 746 salakor xadamda ilada. 747 xadamda joŋganda nʲiʔ sadobtada. 748 mʲadʔ nʲana xanada. 749 paraŋoda mʲatʔ nʲonsʲiβna tʲulʲeda. 750 paraŋoda malʲe nʲonsʲixʲina ŋatʲeβeda. 751 salakomʔ , xanʲedamʔ maneβa pʲisʲlɨʔ: 752 - xanʲenaxaβen ŋeβen. 753 sʲaŋgana malʲe teβrar. 754 - xanʲa. 755 ilʲeβanʔ jambanʔ xadabʲu nʲiβaβʔ. 756 manʲtβan xuptamʲi jaŋgu. 757 paraŋoda: 758 - talʲnʲakuʔ me, jesʲa labtejʔ mʲuʔ tʲebartʲ tara tʲimoŋgadanda. 759 ŋulʲiʔ mʲadʔ ŋarmʔ labtejmʔ teβraʔ. 760 labtejʔ mʲu meda. 761 salakond xajlada nʲidoʔ nʲertʲembʲiʔ. 762 paraŋoda manʲiβ: 763 - tʲedaβ xanabt ŋodʔ. 764 nʲerdʲe mʲadomʲartaβaʔ. 765 ŋortaβama, jabʲeŋguβama. 766 salakomd jembŋadoʔ, βarkoʔ maŋgdota panena sʲirʲebtʲedoʔ, salakor numgad jaxad xamβerxa. 767 - nʲananʲi ŋamgert nʲi tara. 768 ŋortademʔ, xantadmʔ. 769 paraŋoda: 770 - tʲuŋgodanakeβaʔ. 771 salakor: 772 - jekar. 773 peβskʒʲa nʲaŋendoʔ jolʲtʲand ŋorŋaʔ, taraʔ, tʲunʲakɨʔ. 774 numda peβsʲumgaβa salakor manʲiβ: 775 - xantadmʔ. 776 tʲikɨ nʲernʲa xadada manʲisʲaβ xein, pon tʲedart nʲoin mɨ, manʲe sʲidʲiʔ teβaŋgudmʔ. 777 salakor nʲaxarʔ junamʔ podʲerŋa, xardasaβej xanmʔ podʲerŋa. 778 jaʔ sʲid janʔ ŋedalejʔ. 779 lusamʔ nʲi xana, manʲiβ: 780 - xumbasʲi xanʲimtaʔ. 781 numda peβsʲumŋgaβa jatʲej xubkadaβononda. 782 punʲaʔ sɨlɨʔ. 783 paraŋodaʔ xaradʔ nʲana tutʲej jalkada, mʲertʲa mansadaβononda. 784 paraŋoda-nʲe-nʲu sʲejda xaja: 785 - mʲanʲi nʲana ŋamge xadkej? 786 nʲisʲamʲi nʲi xaʔ? 787 salakor: 788 - ŋamgert nʲi xadkeʔ. 789 tʲeda manetaraβa. 790 ŋamge jolʲtŋgana tʲirʲeʔ polʃa parʲidʲenʲa ŋadʲimʲa. 791 xata labrʲo xeʔ mulxaʔ. 792 salakor: 793 - sʲejar nʲoja pʲinʔ. 794 xadamʲi to. 795 xadada ŋulʲi salakond xeβanʔ xɨnrada, manʲiβ: 796 - junʲidʲiʔ punʲaʔ ŋedatejdʲiʔ. 797 xuptartanʔ nʲiβedʲiʔ xanʲ. 798 tʲeda maxanʲi nʲiʔ ŋamdɨdʲiʔ! 799 pon nʲiβaʔ mʲintʔ. 800 nʲer salakor sʲexerɨmʔ jupʲidasʲ, xadamta ŋod ŋatʲeβakɨ, xadrʲo salakor nʲenʔ ŋodʔ sʲgrmakɨ, xajeβndada nʲiβ ŋaʔ. 801 xadanta maxaʔ nʲiʔ ŋamdjjaxaʔ. 802 xadanda maxada nʲaxarʔ nʲenetʲ ŋamdʲoβa latŋe xaja. 803 xadrʲo salakor nʲeʔ xeβxana xonaraβɨʔ. 804 ŋamge jolʲtŋgana xadada jurkabtamba pʲada. 805 xajermʔ -sʲadota-nʲer jurkabtambʲidaβa, manʲiβ: 806 - jurkadʔ. 807 mʲakand teβnakɨnaʔ. 808 salakor tad sɨlɨʔ. 809 sʲitʲa nʲamβɨ xexeʔ mʲata tumdada. 810 sʲejda ŋulʲiʔ βoma. 811 xeβanda nʲernʲa xajermʔ -sʲadota-nʲemʔ sʲeβoltʲ irkadtaβeda. 812 xajermʔ -sʲadota-nʲeʔ martʲuβna xajlada jedxad βabtombadaraxa. 813 xajeradmʔsʲadota-nʲe ŋanʲi jarumje, salakomda ŋanʲi sʲeβolmeda. 814 xadada pon manʲijeŋajuda, ŋanʲi jarŋaβa, manʲiβ: 815 - nʲodʲiʔ jarʔ. 816 ŋamgemʔ sʲaŋadʲiʔ, ŋobtʔ pʲidʲimʔ teβʔ. 817 ŋamgarʲimʔ tʲeda sʲertaŋgudma. 818 sʲidntʲet-xaβota-puxutʲa xajeradmʔ-sʲadota-nʲenʔ manʲiβ: 819 - pɨdar tʲukona meʔ. 820 nʲemʔ tondadʲiʔ. 821 ŋaβrada tanʲaβakɨ. 822 tʲermos ŋedakɨ. 823 sʲidntʲet-xaβota-puxutʲa manʲiβ: 824 - tʲeda manʲ xajeradmʔ-sʲadota-nʲeŋe xantadmʔ. 825 sɨrŋadʲi? 826 sʲidntʲet-xaβota-xadada ŋob parxalje, xajeradmʔ-sʲadota-nʲeŋe xaja. 827 nʲabʲixʲiʔ tarʲi pusejxaʔ. 828 salakoxonda manʲiβ: 829 - tʲeda xexenʲiʔ. 830 salako janamboβna ŋudadanda xadamda mʲinrʲeda. 831 paraŋoda mʲatʔ teβjjaxa. 832 paraŋoda sʲidʲersʲiβna manemexejuda, nʲonsʲiβna pʲata ŋadʲimʲa, xajeradmʔ-sʲadota-nʲeʔ ŋudamʔ nʲutʲembʲi, pejada janʔ tʲebʲerŋa, salakor tasʲirʲimna talʲe pʲisʲadada. 833 paraŋoda tʲorda jaβlɨ: 834 - nʲeʔ mansranaʔ, ŋaβarʔ xamʲedada. 835 tʲeda jabʲeŋguβaʔ. 836 salakor manʲiβ: 837 - paddamʲi tʲukonʔ tadaʔ, xurkarʲi jadʲembada ŋaβar medaʔ, junamʲi teβradaʔ, manʲ xantadmʔ. 838 junamda sʲidʲa lusa teβradʲiʔ sʲansaβej. 839 junamda salakor xana, tamʲinda sʲuramba xaja. 840 nʲer xadada tarʲem tabʲekusʲ. 841 paraŋoda nʲemda mʲata nʲana xanaβeda, salakomda tamna jurβeda, nʲerʲimda sʲurʲelʲe. 842 salakor nʲenda nʲana xaja, ŋedalejxaʔ pedaraʔ nʲakuʔ, pɨdxaβadoʔ nʲenʲaŋg jaŋguβa, ŋorŋaxaʔ, xonɨxɨʔ. 843 peβsʲumʲa. 844 paraŋodar nʲenta nʲaʔ jadermantʲ xajaxa. 845 nʲenda xeβxana xantʲerʲi tarʲemrʲi sʲura, βadada ŋulʲiʔ ŋokma. 846 ŋamge jolʲtŋgana nʲexenda sʲgrtaxanda nʲenda ŋamgeda xadkej? 847 sʲata ŋɨlʲeka sʲaŋe xaja, βarkʔ sʲaŋe xaja. 848 tarʲemʔ menanda nʲeda ŋarxanda βarkŋe xaja. 849 paraŋodar maxanʲaʔ lʲasaβɨʔ. 850 jalʲajamʔ jurβɨ. 851 sʲidntʲet-xaβota-puxutʲa nʲaxajuta nʲana xaja. 852 nʲaxajuda jurkβexeʔ, malʲe ŋatʲeβedʲi: 853 puxutʲa manʲiβ: 854 - pon nʲodʲiʔ mɨʔ. 855 ŋedalaŋgunaʔ. 856 sʲidna pʲurtʲ tutaʔ. 857 salakor manʲiβ: 858 - junamʲi xanʲaʔ xanaŋguβ? 859 - maxanʲi nʲiʔ nʲiraβ meŋgu. 860 maxanda nʲiʔ salakor nʲenda nʲaʔ ŋamdjjaxaʔ. 861 junadʲiʔ βanɨʔ. 862 salakor tarʲem sɨrpata xadanta maxaʔ nʲinʲa tamna ŋopoj nʲenetʲ ŋamdʲoβa pʲirʔ ja xai. 863 tʲikaβad tʲirʲeʔ pojumaʔ. 864 mʲertʲarʲi βɨβarŋa salakond xaʔ sʲidʲa xeβuβna. 865 pon nʲi ŋedalʲuʔ. 866 ŋamge jolʲtŋgana xadada jaʔ nʲaʔ pʲada. 867 manʲiβ: 868 - tʲeda xanʲedamt xotʲ xantan mʲatʔ. 869 salakor junamda sʲalʲilŋada: 870 - junakomʲi nʲene saβa ŋeβɨ, mʲakanʲi xanabanʲi βeβa ŋeŋgodanakɨ. 871 nʲeŋod tarʲem ma. 872 xadada manʲiβ: 873 - tʲeda ŋamgarʲimʔ sʲertaŋgunʲima. 874 tʲeda manʲ junaŋe parxaltɨβʔ. 875 lutʲit nʲaʔ sʲimʲi xanain! 876 salakor xadamta βaltʲ xanada. 877 xadada junaŋe xaja. 878 solotej ŋebtada jaβna lebga. 879 ŋopoj jaxana tarʲi tɨbnorŋa. 880 salakor paraŋoda mʲadʔ nʲana junamda teβrada. 881 paraŋoda salakomʔ malʲe ŋatʲeβeda. 882 ju namʔ manetʲ salakonda nʲana sʲurmba to. 883 manʲiβ: 884 - ŋortan? 885 mʲadʲimʲartan? 886 mansrananata tʲorrʲida mʲiŋa. 887 salakor manʲiβ: 888 - manʲ nʲidmʔ ŋorat. 889 jamʲi xupta. 890 ŋedalaŋgudmʔ. 891 xanʲedamda malʲe teβraβedoʔ. 892 xanʲedamda nʲama, salakor sʲurmba xaja. 893 xajeradmʔ-sʲadota-nʲenda nʲajuna. 894 pedaraʔ nʲana xajaxaʔ, xadamdaʔ tanʲana ŋatʲedʲi. 895 paraŋoda peβsʲumʲa nʲana manʲiβ: 896 - jedej junananʲi ŋedalʲorpnʲi saβa ŋedaraxa xarad pomna. 897 mansranaʔ junamda podʲerŋadoʔ. 898 paraŋoda junanda nʲiʔ ŋamdɨʔ, ŋedalʲormantʲ xaja. 899 junada janʲikako ŋeβɨ. 900 xantʲerʔ paraŋoda xarβa tarʲem mʲiŋa. 901 ŋamge jolʲtŋgana paraŋoda junanda nʲid xeβnʲa sanejʔ. 902 junada sʲidntʲet-xaβota-βarkŋe xaja. 903 paraŋoda jalʲamʔ jurβɨ. 904 sʲidntʲet-xaβota-βark salakonda nʲana xaja, manʲiβ: 905 - tʲuʔunʲaʔ ŋaʔ, mʲer, sʲidna pʲurtʲ toβandarxa. 906 salakor, junada, xajeradmʔ-sʲadota-nʲe mal maxanda nʲiʔ ŋamdɨdʔ xadadoʔ tʲuʔutʲejʔ xaja. 907 tʲirʲeʔ pojoma. 908 pon nʲi ŋedalʲuʔ. 909 ŋamge pʲirkana puxutʲa jaʔ nʲaʔ pʲada. 910 - salako, xambma jaxand teβɨnaʔ. 911 salakor xambma jamda tumdada. 912 nʲero jaxa laŋgʔ nʲiʔ pnrtʲa soteko nʲiʔ tʲikanʔ βɨdarasʲ. 913 - manʲe nʲuxunʲi xajadmʔ. 914 pɨdrʲiʔ mʲakandʲiʔ xajadʲiʔ. 915 ŋob mʲijedʲiʔ. 916 nʲodʲiʔ nultaŋgʔ. 917 jarʲiʔ xaxai. 918 nʲaxarpoj po mʲindadʲiʔ. 919 xadada jesʲa labtejkomʔ xanʲaxaβad nekalŋa, juna xanŋe xaja. 920 sʲidʲa po ŋedalɨxɨ. 921 nʲaxaromdej poŋe xexeβa sʲenʲej sʲexerenda sʲidʲa janʔ lʲekama salxanda teβjjaxaʔ. 922 salakor manʲiβ: 923 - pʲiŋe xajanʲu. 924 xonʲoxanʲima. 925 ŋulʲi pedejnʲiʔ sʲidʲa po ŋedalʲo. 926 nɨla tara. 927 ŋortanʲima. 928 peβsʲumʲa ŋod. 929 salakor solotej-sʲadota-junamda ŋarβej mal taparŋada, xonʲolaβaŋe xaja. 930 pʲida xanʲa tanʲa jadʲembada ŋeβɨ. 931 salakor xonarejʔ. 932 ŋamge jolʲtŋgana pʲiʔ jerkana sʲidʲa-jadna ŋadʲimʲaxaʔ. 933 nʲabʲi jadna manʲiβ: 934 - salakomʲi malʲe teββɨ. 935 nʲabʲi manʲiβ: 936 - xadaxamʲiʔ. 937 joŋgada palɨna sapβɨ ŋeja. 938 sʲidʲa-nʲada ŋeβɨ. 939 - ŋamgerʲida manʲiʔ xoβeraxanʲi ŋeŋguʔ, pomnanʲi tʲartanʲiʔ. 940 ŋarkajumʔ ma: 941 - xajeradmʔ-sʲadota-nʲe manʲ nʲemʲi ŋeŋgu. 942 junamʔ pɨdar xanaŋgur. 943 xanʲedamʲi nʲisʲanʲi mʲipnanʲi ŋodʔ, sʲidʲaŋe ŋamgarʲimʲi ŋebga ŋodʔ. 944 salako joŋgmʔ sʲidʲa janʔ sanaptadʲiʔ, nʲero pond modʲiʔ pɨxɨdamda. 945 laxanakor sʲidnʲetʲet-xaβota-puxutʲa nʲana xaja. 946 puxutʲa ŋeda ŋanʲi tadβɨʔ. 947 sʲamʲan xanʲeda mun mal memɨda, ŋobkart ŋeda xantʲerkart nʲi xoŋgarŋgʔ. 948 idʲa jadelɨʔ: 949 - salako tanʲasʲannʲu. 950 ŋamgeβada nʲinʲakɨ xadke? 951 tʲikɨ βadʲekaβa ŋamge jolʲtŋgana jada ŋɨldanda xoŋgaranara. 952 nʲeroʔ malʔ tʲimnʲa tʲuʔutʲejʔ pʲaβeda. 953 ŋamge jolʲtŋgana nʲero laŋganʔ to. 954 salakoʔ nʲeroʔ mandaltʔ to. 955 saŋoda nʲeroʔ pondʔ xamɨ. 956 salakomʔ mane. 957 salakonda ŋeβa nʲabʲi xeβxananda jusʲedaβɨ, seβda lʲabanaŋaxaʔ. 958 salakoʔ ŋeβamʔ ŋeβaʔ tarkad nʲamada. 959 sʲakalpa pɨxɨdaxanda teβrada. 960 pɨxɨdaxanda tʲiltʲeda, ŋopoj nʲansxalŋada, salakond ŋeβa ŋobt xaja. 961 salakomda sʲidʲa labsxalŋada. 962 salakor ŋamdʲo xamɨ. 963 manʲiβ: 964 - pon xonʲoβedamnʲu. 965 sʲidʲa xeβuβnanda ŋamgeβmʔ pʲurŋa. 966 puna ŋeta nʲiʔ tʲorsaβej sanejʔ: 967 - ŋamgemʲi xadkeβɨʔ? 968 xadada manʲiβ: 969 - ŋamgertar βunʲi xadke. 970 madamsʲanʲu jaʔ poŋgana nʲoin sʲeŋgʔ. 971 tʲeda tʲi mʲakand jaltɨn jaxakotʲa sʲit nʲarxalaŋgu. 972 jaxakotʲa mʲunʲa xoxorejʔ ŋamdʲodaʔ. 973 xoxorejxeʔ satʲ itʔ tanaŋgun, labaxej ŋeŋgu. 974 itʔ monaβan xarbʲelaŋgun, ŋumʔ nʲamaŋgun. 975 nʲisʲxaβ xarβaʔ pɨjand ŋɨlamna ŋedaraŋgur ŋadβot tosʲ. 976 palka tes xasaβa ŋatʲekeŋe xantan. 977 nadβod sʲidʲa jomnand xarnaŋgu, panend tʲuʔ jaβna lebtaŋguʔ. 978 tʲikɨ βadʲi metʲ tʲuʔutʲejʔ pʲada, salakor manekarta nʲida manes, tʲirʲeʔ pojoma. 979 salakor jaljeʔ. 980 sʲandʔ xunand jadbataŋod nʲero jaxakotʲa sʲexeremta nʲarxalada, xoxorejmʔ maneŋa. 981 nʲixʲiβa, nʲisʲ xarβaʔ itʔ tanβɨ xoxorejxaʔ satʲ, itʔ xatʲesʲ labare, ŋuβʔ mandalmʔ nʲamβɨ. 982 ŋuβʔ mandalʔ ŋudananda toβɨ. 983 ŋamge jolʲtŋgana nadβoda toʔ. 984 pɨjanda ŋɨlamna ŋudamta nekalŋa, ŋuβʔ mandalmʔ nʲambaβɨ. 985 ŋamge jolʲtŋgana nadβonda pɨjanda ŋɨl to, nadŋoda sʲan tablasʲtɨda, tarʲi xajnaʔ. 986 tʲuxujuda ŋulʲiʔ jaβna lebtaljjaxaʔ, panoda tanpʲi. 987 sʲidʲa sʲiʔiβ jada. 988 ŋamge jolʲtŋgana tanmerxa xarad nʲimnʲa ŋadʲimʲa. 989 ŋamge pʲirkana xaradʔ pond teβɨʔ. 990 pɨda ilʲema xardada ŋedakɨje nʲida tumdʔ, nʲudʲa nʲiβŋaʔ. 991 tarʲem mʲindanda petanamʔ, lusa-βesakomʔ maneŋa, ŋaβnanda pop ŋerxaβɨ, jesʲajaβa krʲestada jesʲa inʲana jaβna lebta. 992 βesako tɨbkamda tʲuʔuʔ ilsʲatɨ, salakor tɨbkanda ŋɨlamna sanasʲetɨ. 993 pʲamʔ pepada βesako mamonda ŋenʲiβ: 994 - tʲuku xantʲerʔ ŋeda salako? 995 pɨdar xamar puna saβa nʲenetʲaʔ xamaŋe xanta. 996 ŋamge jolʲtŋgana puxutʲa namdβeda lusa-βesakoʔ βadamʔ. 997 - ŋanʲi xʲibʲamd pʲoda nʲalan? 998 - juŋgu. 999 tʲukona βarsaβej-lusa-ŋatʲekeja tɨbkanʲi ŋɨlamna sanarŋa, nʲorxaβ sapʔ. 1000 - ŋaβetar tʲi. 1001 mʲatʲda-lusa-ŋatʲekɨ ŋedakɨ. 1002 salako tʲikɨmʔ namda ŋopoj janʔ nulʲiʔ. 1003 puxutʲar ŋamge jolʲtŋgana mamonda mʲakana: 1004 - ŋʲudnʲi xanabnʲi saβa ŋebtaβ? 1005 pʲinʔ ŋadʲimʲa. 1006 salakomda ŋudadanda nʲamada, mʲata nʲana xanada. 1007 salakomʔ ŋaβlamba pʲada, salakor tarʲi ŋaβarŋa. 1008 pon nʲiβakɨ ŋor. 1009 lusa-βesakor mʲatʔ tʲu. 1010 talʲe manʲijeda βebtɨ saŋona. 1011 puxutʲaxaʔ -βesakoxoʔ nʲana ilʲiljʔ. 1012 pʲamʔ pepasʲtɨ, mʲadʔ mansajamʔ perŋa. 1013 ŋamge jolʲtŋgana lusa-βesako saβa panɨda sʲerɨba pʲaβɨ. 1014 - xardana malxɨ saβa-ilʲenʲa-βaskuj mʲakana tʲuβandarxaʔ. 1015 xunʲana nʲenetʲije mal xajdoʔ. 1016 salakor malʲe xamʲedada. 1017 xunʲana numda jalemgaβa malʲe jurkaβɨʔ, panɨda sʲerβɨ. 1018 salakor manʲiβ: 1019 - manʲe xajodadmʔ? 1020 - xantʲerʔ xajodan? 1021 xardana tʲerʔ mal tanʲana mebtu taranʲimʔ. 1022 βesakor, puxutʲar, mal tanʲa jaljjadʔ. 1023 salakor sʲenʲej ilʲema xardanda βesmʔ tumdada. 1024 teβɨdʔ saβa-ilʲenʲa-lusa-βesako mʲatʔ. 1025 nʲenetʲaʔ ŋoka ŋeβɨʔ. 1026 ŋudadanda nʲamba lusa-βesako salakomʔ teβra. 1027 salakor ta nʲamtʲerjʔ. 1028 ŋamge pʲirkana xajeradmʔ-sʲadota-nʲemʔ maneŋa, sʲarkamʔ mʲipβɨ, ŋobkart nʲenetʲamʔ nʲi xajebʲuʔ, nʲudʲa ŋatʲekesaβej ŋaβlambʲida. 1029 ŋamge jolʲtŋgana salakoʔ xeβanʔ teβɨʔ. 1030 sʲarka xɨdʲamʔ βeŋgala. 1031 salako inʲanʲaŋɨ ŋudananda nʲamɨba pʲada. 1032 βenʲaŋɨ ŋudada manomɨ ŋeβɨ. 1033 manʲiβ: 1034 - βenʲaŋɨ ŋudanand nʲamad. 1035 - ŋudamʲi jebʲi. 1036 - jebta ŋodʔ nʲamad, saŋgoβoŋaβ. 1037 salako ŋudamda βeŋgala. 1038 ŋamge jolʲtŋgana manoŋoda ŋɨlad ŋudada xajertarʲeβ jalema. 1039 lusa mal saŋodoʔ salakoʔ ŋudanʔ xamβɨjeʔ. 1040 xajeradmʔ-sʲadota-nʲe ŋudadanda nekalŋada, manʲiβ: 1041 - tʲamʔ manʲ xasaβamʲi. 1042 lusa tarʲi pusejdʔ, manʲim: 1043 - tartʲa xantʲerʔ ŋeŋgu, tartʲa βarsaβej-ŋatʲekɨ? 1044 salako ŋopoj parxalje - numgad jaxad xamβerxa. 1045 nʲe βadʲeŋada, manʲiβ: 1046 - nʲamdʲiʔ nʲekaxajuda xadadʲinsʲ. 1047 sʲidʲa-nʲaxajuda pʲinʔ pʲitarŋaxajudoʔ. 1048 xoroβʲi pertʲa nʲenetʲaŋe xajaxaʔ. 1049 salakor ta ilʲiljʔ. 1050 lusa-βesakond ilʲibŋ mal nʲamɨda.