1 3. puxutʲaja-lʲeska 2 puxutʲaja βesakojaxaʔ ilʲeβexeʔ. 3 βesakojand xatʲa judmʲan xabtʲekojaβada tanʲa. 4 βesakond puxutʲand lʲeska tanʲaβɨ ŋenʲiβ. 5 βesako xanʲeda xombdada juŋgu. 6 - puxutʲa, tad xadanamʲi ŋanʲi juŋgu, - xanʲemaxadanta manʲiβ. 7 jakotʲamʲi jeβejkonʔ xulsotʲ nʲisʲaβ tara, tʲedaʔ lʲeskarʲiŋe ŋod sʲertaxamʲi. 8 puxutʲa lʲeskane mʲida. 9 puxutʲar lʲeskamda tolʔ nʲiʔ me. 10 βesakojar xarβarʲi xarβanakɨ, tandaja pʲirʲeβa lʲeskamʔ ŋamrʲi xarβada, ŋudʲida parada. 11 - puxutʲa, tʲukor jadʲembʲe. 12 pʲinʲaku med. 13 xantʲeja. 14 taxajuʔ nʲiʔ meda sʲejaʔ xeβanʔ, lʲeskamda xanʲibtʲembʲunʲiβ. 15 - puxutʲa, lʲeskar xotβa, nʲi xantʲeʔ. 16 puxutʲar lʲeskajamda nʲisʲadaβ nʲamangu βarxadanta, lʲeskaja pʲinʲaku taxajuʔ nʲid. 17 ŋanʲi nʲamŋgosʲetɨda, pʲinʲaku xeŋgadasʲetɨ, ŋanʲi nʲamŋgosʲetɨda, pʲinʲaku xeŋgadasʲetɨ. 18 judmʲan xabtʲenda xadomʲanʔ jolʲtʲandʔ nʲorakuda. 19 xadoʔ malanʔ teβxaβa tʲundand nʲiʔ xalʃɨβ, seβʔ pubtada. 20 pututʲajand-lʲeska sʲiβ jalʲa xentʲarʲiŋe manrɨrŋa, laxanakor βadamʔ mʲinrʲedaβa. 21 o da! 22 nʲeranda nʲana pʲisʲakojar, teβanda nʲid mʲata xeβxana ŋamdɨ, ja mʲata nʲonsʲixʲina. 23 - puxutʲajaʔ-lʲeska tʲukorkaβna toxorkar, nʲadnʲi xeβamd manetaduma. 24 lʲeskajar sʲiβ tʲibʲa xunuβna manrɨrŋa. 25 tad pʲisʲako sanaβanda. 26 sʲiβ tʲibʲa jolʲtmana pubtada. 27 ŋanʲi sʲiβ jalʲa mʲiŋa. 28 sʲiβ jalʲa ŋesoŋgana nʲeranda nʲana pʲisʲakotʲar. 29 ŋobtʲikɨ teβanda nʲid ŋosʲena. 30 manʲiβ: 31 - puxutʲaʔ-lʲeska, tʲukoβna toxokar, nʲadnʲi xeβamd jaʔ manetaduma. 32 pʲijakond matʔ tʲibʲa jolʲtmana mʲiŋa. 33 matʔ tʲibʲa jolʲtmana pubtada tad tandʲi dʲebta. 34 puxutʲajaʔ-lʲeska sʲiβ jadʲa manrɨrŋa. 35 nʲeranda nʲana teβasʲikor. 36 teβasʲikonda samplʲaŋk tʲibʲa jolʲtmana mʲiŋa. 37 ma: 38 - nʲadnʲi xeβamd jaʔ manetaduma. 39 tad sanaβanda, teβasʲikor samplʲaŋk tʲibʲanʔ jolʲtmana pubtada. 40 sʲiβ jalʲa mʲiŋa. 41 nʲeranda nʲana noxokor. 42 noxokoxodanda tʲet tʲibʲa jolʲtmana mʲiŋa. 43 tad sanaβanda tʲet tʲibʲa jolʲtmana pubtada. 44 puxutʲajaʔ-lʲeska ŋanʲi sʲiβ jalʲa mʲiŋa. 45 sʲiβ jalʲaʔ ŋesoŋgana nʲeranda nʲana iŋgnʲejjja. 46 iŋgnʲejaxanda nʲaxarʔ tʲibʲa jolʲtmana mʲiŋa. 47 tad sanaβanda puxutʲajaʔ-lʲeskamʔ iŋgajeja nʲaxarʔ tʲibʲa pʲiruβna pubtada. 48 puxutʲajaʔ-lʲeska sʲiβ jalʲa mʲiŋa. 49 nʲeranda nʲana tɨʔ - xanondaja. 50 tɨʔ-xanondaja sʲidʲa tʲibʲa jolʲtmana mʲiŋa. 51 ma: 52 - puxutʲajaʔ-lʲeska, nʲadnʲi xeβamd maneir! 53 tad sanaβanda sʲidʲa tʲibʲaʔ pʲiruβna pubtada. 54 sʲiβ jalʲa mʲiŋa. 55 nʲeranda nʲana jamʔ-mʲadotaja. 56 jamʔ-mʲadotaja ŋopoj tʲibʲa jolʲtmana mʲiŋa. 57 - puxutʲajaʔ-lʲeska, tʲukorkaβna toxorkar, nʲadnʲi xeβamd jaʔ manetaduma. 58 tad sanaβanda ŋopoj tʲibʲa jolʲtmana pubtada. 59 puxutʲajaʔ-lʲeska ixʲid mʲerʲetʲ mʲiŋa. 60 sʲiβ jalʲa mʲiŋa. 61 nʲeranda nʲana numʔ xasrʲoja ŋeβɨ. 62 xasrʲoja labtana tʲonʲakoja pʲisʲŋa. 63 tʲonʲakoja xeβuβna xambβedɨ. 64 nʲaxarsʲan tʲibʲa jolʲtʲand lʲeskaja nulbtejtada, tʲonʲakoja jarme, pʲisʲmarʲimda meŋa. 65 lʲeskajar βaxaljʔ: 66 - tʲonʲako, βadanat sʲimʲi nʲamuβnan? 67 tʲonʲako tʲukuʔ βemadejʔ, ma: 68 - xaman? 69 manʲidam: 70 - sʲimʲi nʲamuβnan? 71 - xaman? 72 xaman? 73 xaβonʲi βeβa, ŋarʲi talʲnʲaʔ toxorkar. 74 sʲidʲa tʲibʲa pʲiruβna to tʲonʲakoxodanda. 75 - βadanat sʲimʲi nʲamuβnan? 76 - xaβonʲi βeβa, talʲtʲurka toxorkar, munod nʲi soʔ. 77 tʲonʲakoxodanda ŋob tʲibʲa pʲiruβna to. 78 tʲonʲakor idʲa jadelɨʔ, manʲiβ: 79 - ŋopoj tʲibʲana teβnaxaβana tʲirtʲa sarmʲikaxart nʲinadamnʲu ŋedaraʔ. 80 tad tarβanda, puxutʲajand-lʲeska ŋanʲi pʲentɨʔ. 81 jaʔ pond sʲidʲa xamnʲixʲiβ, nʲaxaromdej xamβaxanandʲiʔ tʲonʲakor ŋɨlanda mardada. 82 lʲeskamd taβanʲidaβ, ŋajabej lʲeska tʲibʲata tada. 83 tʲikɨ lʲeskandʲi tadtʲi jet xoxoʔ perŋajada, xo tekotʲaʔ tʲibʲanda taʔ tadaʔ. 84 nʲerɨ lʲeskanda toma jadmaβna pɨrdarʲitʲej xaja. 85 nʲerɨ lʲeskand xombβɨ jaʔ sarmʲik, sʲiβ nʲamda malʔ malejda. 86 - tadxaβ, ŋatʲekɨjejʔ, nʲidam jexeraʔ, manekarŋaraʔ, tʲiβnʲi nʲiʔ numʔ padarʔ tadaʔ. 87 xebʲidʲa iʔ tuta, ŋamgert ŋadʲa ja xajuβnda juŋgu, ŋopoj ŋadʲuβnda ja tanʲa - xatʲ-pʲarak-pʲirtʲa. 88 ŋopoj tʲikɨ ja ŋadʲaŋgu, ŋanʲi ja ŋadʲuβnda juŋgu, manʲtβan tʲenʲeβaβa. 89 puna jaltnʲidam, ŋaxakud jatlaŋgunʲinam. 90 jaljjadʔ. 91 tʲonʲako nʲerdʲe. 92 sʲiβ jalʲa jada. 93 sʲiβ jalʲa ŋesoŋgana ŋob pʲirtʲa sotɨmʔ xo, tʲonʲako ma: 94 - pɨdar, pʲisʲakoŋe, ŋulʲiʔ sutend jadanʔ mʲatar sʲerta. 95 - pʲijakoŋe, pɨdar nʲand nʲiʔ sʲerta. 96 - teβasʲikoŋe, pɨdar tʲikɨ nʲand tʲukuʔ sʲerta. 97 - noxokotʲaŋe, tamna nʲand nʲiʔ sʲerta. 98 - iŋgnʲekoŋe, tamna nʲand nʲiʔ sʲerta. 99 - tɨʔ xanondaŋe, tamna nʲand nʲiʔ sʲerta. 100 - jamʔ-mʲadotaŋe, tʲikɨ nʲand nʲiʔ sʲerta. 101 - manʲe ŋeβata nʲiʔ sʲertaŋgudma mʲatamʲi. 102 mʲatdu sʲerta, tabotʲarodu pulaŋga. 103 - tadxaβ pakaljjadaʔ. 104 mʲaktu pakaljjadʔ. 105 sʲiβ jalʲa ilʲeʔ. 106 sʲibʲimtʲej jalʲana tʲonʲakor pʲinʔ tarpɨʔ. 107 tabotʲarta nʲiʔ ŋamtɨʔ. 108 ma: 109 - seβta xaja pʲinʔ sanejdaʔ, xebʲidʲa iʔ to. 110 tabotʲarota nʲiʔ ŋamdɨdaʔ. 111 sʲiβ jalʲa malambβɨ ŋantʲimta tad tabotʲaroʔ nʲilʃa ŋedataβanda, loxortaŋe xaja. 112 ma: 113 - tʲorʲejdaʔ! 114 seβtuʔ xajʲe tad tʲorʲeβanduʔ. 115 ŋantʲida susa. 116 - seβdaʔ sɨlabtejdaʔ. 117 xabʲidʲa iʔ xaja. 118 xɨnumŋgaβaraʔ tanʲaraxaβɨnnʲu, xebʲidʲa iʔ xasnʲiβ tʲorkojetaʔ. 119 - amge? 120 pʲisʲakoraʔ tʲorɨsa? 121 - pʲisʲakoβaʔ nʲisʲ tʲorɨsʔ. 122 - pʲisʲakoraʔ ŋamaraʔ! 123 pʲisʲakoimʔ ŋamaduʔ, βejakotʲartada janʔ nʲi tʲanʔ. 124 ŋanʲi sʲiβ jalʲa ilʲeʔ. 125 sʲiβ ŋesoŋgana ŋanʲi ŋantʲida todakɨje, ŋanʲi manʲiβ: 126 - xebʲidʲa iʔ tuta, pʲinʔ ŋadʲimʲadaʔ, seβdaʔ xajajaʔ. 127 ŋanʲii tʲorʲenʲidamʔ. 128 ŋantʲida ŋanʲi nʲita mʲad xeβuβna xenʲiβ. 129 - xebʲidʲa iʔ xaja. 130 seβda sɨlabtejdaʔ. 131 pʲijakotʲamda tʲorɨtaxanda nʲiβnʲu namdʔ. 132 - nʲisʲ tʲorɨsʔ. 133 - pʲijakoraʔ ŋamaraʔ. 134 pʲijakomʔ ŋamaduʔ. 135 ŋanʲi sʲiβ jalʲa ilʲeʔ. 136 mʲadutu mʲuʔ pakaljjadejʔ. 137 sʲiβ ŋesoŋgana ŋanʲi tʲorʲejʔ: 138 - pʲinʔ ŋadʲimʲadaʔ. 139 xebʲidʲa iʔ to. 140 seβda xajajaʔ. 141 ŋantʲimta ŋanʲi βɨnʲlabtada. 142 ma: 143 - xebʲidʲa iʔ xaja. 144 seβda sɨlabtejdaʔ. 145 nʲida seβdu sɨlabtejduʔ. 146 ma: 147 - teβasʲikoraʔ nʲirxasʲi tʲorɨsʔ. 148 - juŋgu. 149 teβasokonaʔ tʲorɨsomada juŋgu. 150 - teβasʲikoraʔ ŋamaraʔ. 151 teβasʲikumduʔ ŋamaduʔ. 152 teβasʲikomʔ tʲet janʔ nekalŋaduʔ. 153 teβasʲiku βejartada nʲi xamʔ. 154 βaŋgutatuʔ mʲuʔ pakaljjadʔ. 155 tʲet βaŋgutanduʔ mʲuʔ. 156 ŋamge jolʲtŋgana, sʲiβ jolʲtŋgana ŋanʲi ma: 157 - pʲinʔ ŋadʲimʲadaʔ. 158 xebʲidʲa iʔ to, tʲorʲejdaʔ. 159 ŋantʲimta ŋanʲi βɨnʲlabtada ŋanʲi tʲorʲejdʔ. 160 ŋantʲinta susaβa, ma: 161 - xebʲidʲa iʔ xaja, seβda sɨlabtejdaʔ. 162 ma: 163 - noxokoraʔ nʲirxasʲi tʲorɨsʔ. 164 maʔ: 165 - nʲisʲ tʲorɨsʔ. 166 noxoko tʲorɨsomada juŋgu. 167 - noxokoraʔ ŋamaraʔ. 168 noxokomʔ nʲida nʲaxarʔ janʔ nekalŋaduʔ, mʲadotuʔ mʲuʔ pakaljjadʔ. 169 tʲonʲakor nʲita mʲakana menanʔ xanʲesʲetɨ. 170 mʲadoduʔ nʲantʲdakɨʔ. 171 ŋɨleda janʔ-mʲadotada manʲiβ: 172 - tʲonʲako, ŋorŋan? 173 - ŋorŋadmʔ. 174 - ŋamgemʔ ŋorŋanʔ? 175 - jet pʲinʔ xeβa tolxaβ puŋamʲi ŋorŋadmʔ. 176 jet menʔ xarβabataʔ puŋedaʔ ŋamadaʔ. 177 tʲikɨ nʲida ŋeduʔ mʲedŋaʔ. 178 tʲikɨ nʲida tʲet jalʲanduʔ taxaʔ tʲet sarkodamduʔ lgalʔ ŋamjjaduʔ. 179 tadxaβ ma: 180 - pʲinʲakuʔ tarpa pʲirtaraʔ? 181 pʲinʲakuʔ tarpɨdama. 182 - pʲinʲakuʔ ŋamgena tarpaŋgunaʔ? 183 ŋenaʔ ŋamjnantʲiʔ. 184 ma: 185 - xantʲerka tarʲemka manrɨrtʲ nʲidaʔ tarpaŋguʔ. 186 nʲida manrɨrtʲ pʲinʔ ŋadʲimʲaʔ. 187 nʲita xeβuβna tʲet ŋamda βenpa tabotʲaroʔ nʲimnʲa jaderŋa. 188 nʲaida tarʲi ŋobʲemaʔ: 189 - jaβlɨnnʲu. 190 sʲidnaʔ nʲene majadananʲu. 191 ma: 192 - saladada xorpʲidamtʲ, nʲenesʲarʲinda ŋod salada ŋeβeda. 193 xarta ŋamsanda pʲelʲamʔ ŋortamʔ ŋamge jaxana namdsadaʔ? 194 salada ŋeβeda, tʲikɨ jaxananda ŋod xadaʔ. 195 tʲikɨ nʲanduʔ pumna jarabsadu ŋedakɨje ŋopoj ŋobʲebsoŋe xaja. 196 tʲonʲako teβamʔ nʲentʲimtʲe. 197 sʲiβ jalʲa jada. 198 sʲiβ jalʲa ŋesoŋgana pedara ŋeβɨ. 199 pedaraʔ poŋgana sʲomʲakoja, pʲidʲanda nʲinʲa ŋamdɨ. 200 sʲomʲakoʔ pʲaʔ paxand teβɨʔ. 201 - sʲomʲa, amgemʔ perŋan? 202 - amgemʔ perŋadmʔ. 203 nʲuxunʲanʲi nʲidam mɨʔ. 204 - nʲud tanʲaʔ? 205 - xanʲa nʲunʲi tanʲaʔ. 206 - sʲan nʲur? 207 - tʲet nʲumʲi. 208 - ŋob nʲuktʲar tadβa laxanabtʲkodnʲi, βadaxaβ. 209 - nʲuktʲamʲi nʲiβ tateʔ, xantʲer nʲuktʲamʲi tataβ? 210 - tʲikaβaxana pʲidʲand ŋesʔ pʲamʔ pʲaŋgodanakeβ. 211 tarmʔ sʲejeta palɨna pʲamd madaŋguβ. 212 ma: 213 - madamaxadanʲi xeʔ tu paradaŋguβ. 214 nʲud xaŋgu. 215 - xej, tʲikaβaxana gaoktʲainʲi nʲim xaŋguʔ. 216 - xanʲa xaʔ. 217 - tʲonʲako, nʲenesʲa ŋod βadaŋgur? 218 - nʲenesʲa ŋod βadaŋguβ. 219 sʲomʲar ŋob nʲuktʲamda xaβrada. 220 ŋamge mʲankokoβna nʲamʲunda nʲinʲa xanada. 221 pedaraʔ pʲinʲakuʔ teβje, sarnʲukomda ŋamada. 222 sʲiβ pʲirat xaja, tʲonʲako ŋanʲi tʲamʔ tona pʲaʔ paxajomna. 223 - sʲomʲakoβ! 224 nʲuktʲamʲi ŋarma ŋob nʲuktʲar nʲanta sʲanako nʲaŋe tadβa, xansosʲi. 225 - nʲuktʲamʲi tʲedaβ nʲiβ tateʔ. 226 - tʲikaβaxana pʲamd tarmʔ sʲejeta palʲana paradaŋguβ. 227 sʲanda nʲukutʲid paraŋguʔ. 228 - pʲaxaβamʲi nʲor madaʔ. 229 nʲuktʲamʲi xanad. 230 jet amge mʲanuβna sʲakalŋada. 231 tʲonʲako pʲinʲaŋɨ xeβanʔ teβje sʲomʲakomʔ ŋamada. 232 sʲomʲakond sʲidʲamboj nʲuktʲada nʲiβ xajoʔ, jet nʲuktʲanda nʲinʲa jarŋa. 233 ŋarʲi xeβxeda pʲanda sarβanʔ βarnetʲaja ŋamdɨʔ. 234 - o da! 235 sʲomʲako, jarŋan? 236 - xanʲadmʔ jarʔ! 237 tʲonʲakor nʲuktʲaxajunʲi nʲisʲaβ xanaʔ. 238 - amge xanaŋaxajuda? 239 - βadaβntʲ nʲisʲajudaβ xana, nʲudanda. 240 - xej! 241 xadrʲu salanannʲu. 242 nʲar nʲixʲijudaβ ŋaβʔ, amgedanda βadabaŋgujuda. 243 nʲand tʲonʲa amgeβna teβaŋgu, pʲaʔ malxana menannʲu. 244 - manʲisʲaβ tarmʔ sʲejeta palʲana pʲamd madaŋguβ, tʲikad xeʔ tuxuna paradaŋguβ. 245 sʲejnʲi xesʲ xanʲaβ mʲisʔ. 246 - xadrʲu salanannʲu. 247 tʲonʲa palɨmʔ xɨnʲad xoŋgu. 248 tarmʔ sʲejeta palɨŋe βadʲetʲida nʲand teβada, xeʔ tuŋe βadʲetada perkadada. 249 tʲeda ŋanʲi tutaβa, tʲikar salamʔ xoβɨ nʲiβŋa ŋanʲi nʲumd xambnanda manʲjin jetŋo pʲamʲi tarmʔ sʲejeta palɨnand madad. 250 tʲikar ŋamged madaŋguda teβanda jesʲamtʲ mandnʲiβ: "sʲomʲa, sʲit xʲibʲa xonrasa?" 251 sʲimʲi nʲon takalpʲuʔ. 252 manʲjin βarŋetʲa sʲimʲi xonrasʲ. 253 βarŋetʲa tʲinʲim, βarŋetʲa xuna xenʲakɨ. 254 tʲonʲakor pʲaʔ paxajomna tɨlɨsumba ŋanʲi ŋadʲimʲa. 255 - xoj! 256 sʲemʲakoβ! 257 nʲuktʲaxajunʲi ŋarmexej, sʲanakurŋaxej. 258 ŋob nʲuktʲar ŋanʲi tad. 259 - tʲuku nʲuktʲaxaβamʲi nʲiβ tatʔ. 260 - jet tʲikaβaxana pʲamd pʲaŋgodanakeβ palɨna. 261 - jetŋo madad. 262 pʲinʲajuʔ sʲadxaljʔ, tʲikɨ pʲamʔ tad teβana sadxaltʲtɨda, perkad ŋadartasʲtɨda, xurkanʔ teβada nʲalʲe. 263 tʲonʲakoja teβanda nʲiʔ ŋamtɨʔ. 264 - sʲomʲa! xʲibʲar sʲit xonrasa? 265 - βarŋetʲa sʲimʲi xonrasʲ. 266 tʲonʲakor jaʔ sʲidʔ janʔ teβamʔ nʲentʲimta. 267 sʲanat xunat jadbata ŋod xabʲej taŋotʲamna ŋadʲimʲa. 268 xe ŋeβɨ. 269 xelʲaŋgata jaxaʔ nʲinʲa nʲaxarʔ judmʲan teʔ mʲaʔ. 270 jet βarŋe ŋoka. 271 jet ŋamge βarŋe ŋeβakɨ xetnaβɨ. 272 jormɨʔ xabʲejʔ mʲaktu teβɨdʔ, nʲedʲo xaledu xajumʲa jaxanatu sʲaβandaʔ. 273 xaleduʔ mʲatʔ xanʲinʲidumʔ. 274 βarŋe pundu βunʲi tanʲaʔ. 275 nanŋortʲije pomna sɨŋajʔ, nʲamʲunda nʲarjjanamʔ nanŋortʲije ŋɨlad ŋadʲimtʲeda. 276 ŋob βarŋe xanʲad ŋebga ŋod ŋob βarŋe to, mʲijoma mʲinanda tʲonʲaʔ nʲamumʔ sʲakalŋada. 277 βarŋe nʲamumda sʲakaltaxaβanʔ, tʲonʲakor ŋeβanda nʲakulʃa sʲakalŋada, ma: 278 - tʲedaβ jerʲemʲan. 279 - jerʲeβnʲidam. 280 - sʲomʲamʔ xonraβɨ ŋamge βarŋe ŋesa? 281 - sʲomʲamʔ xonraβɨmʔ manʲ ŋenʲisʲadamʔ. 282 - tʲikaβaxana nʲinaβ jerʲeβ? 283 - jerʲeβnʲidam. 284 jerʲembanʲi ŋod pʲisʲakabta jerʲembanʲi taranʲiβ. 285 - xansʲer pʲisʲakabta jerʲemdan? 286 - tajkuj xeʔ nadomd manʲijer? 287 xeʔ nado tab ŋetʲenda tʲinnʲu tʲikanʔ ŋamdaŋguβ, pɨdare punʲad tad nʲaβota tutane, pɨja saβkaxana tad sʲimʲi matʲidʲeŋgune, xeʔ itʔ lʲasuŋguβ. 288 xeʔ ikana sʲuraŋgudmʔ, tʲisʲ βunʲiβ pʲirat to jabta nʲidamʔ xaŋgu pʲisʲakabtadada tʲi nʲiβŋa. 289 ma: 290 - nʲenesʲaŋod saβa, saβa ŋedaraxannʲu. 291 xexenʲima. 292 ŋulʲi tʲuku tolxa tab ŋɨtʲeko nʲinʲa tʲikana tʲujnʲe. 293 xej! 294 tʲonʲakor nadoʔ paŋgʔ nʲad nʲaβota tunʲiβ, βarŋetʲajamʔ pʲilʲiŋo matʲitʲeŋgudasʲ, βarŋetʲar tʲuku xertbtejʔ. 295 ma: 296 - βarŋetʲa! 297 xatʲer ŋan? 298 sʲimʲi nʲelʲtʲembʲin? 299 - sʲit βunʲidmʔ nʲelʲtʲembʲu. 300 ŋarkarkaβna sʲimʲi nʲinaβ ladaŋgu, tarʲemʔ janamboβna sʲimʲi matʲidʲembdʲexeβa tonʲi nʲim tanʲa, nʲiβam tʲiŋgu. 301 tʲonʲakor ŋanʲi nadoʔ paŋgʔ nʲa xaja. 302 tad nekalŋada, jaʔ pʲelʲaʔ tʲirŋama. 303 tamʲinda mʲijoma mʲinanda βarŋemʔ pɨjana matʲidʲeda. 304 matʲidʲenanda βarŋetʲa tʲukuʔ xertbtejʔ. 305 tʲikɨ βarŋe xertbaxaβanda tʲonʲakond tʲet ŋenda mʲarʲo xeʔ itʔ mʲiŋa. 306 tʲikɨ tʲonʲakor tʲikɨ xeʔ ikana xanʲaxart meita juŋgu, tʲikana naŋadʲa pʲiʔ jambanʔ xata. 307 βarnetʲar tʲikɨ nʲamda pʲisʲada xanʲa-tanʲa tosaβej lʲebtʲetorŋa. 308 jalemdata ŋadʲimtʲ jendad βaranʔ teβnakje xelʲaŋgata jendad pudrʲimʔ tʲidxalʲe. 309 ŋobkart jaʔ xeβuβna xesʲ nʲida pʲirasʔ. 310 sʲiβ jalʲa sʲajna jendadmʔ nʲoda. 311 nʲeranda ŋʲad xabʲej ŋano sʲidntʲet laβta to. 312 - xej! - ŋobtu mamonda, - tajkuj tʲonʲa, nʲamaraʔ. 313 n jam aduʔ. 314 - xadaβɨ ŋeja. 315 xabartʲ tara. 316 - jeej! 317 sʲimʲi nʲoda xadaʔ. 318 tʲonʲadmʔ nʲidmʔ ŋa, xarnʲi mʲirabsamʲi. 319 - ŋamge ikana men? 320 - ikβaxana xanʲadmʔ. 321 tajkuna jaxamʔ madabʲidamsʲe, nɨxɨsʲalmadmʔ, jendad sʲimʲi teβranʲiβ. 322 tʲeda xanʲa mʲiŋadaʔ? 323 - xanʲa mʲindaβaʔ. 324 tʲuukuna xabʲej taŋotʔ tanʲaβɨ, βentʲer ilʲenʲa xabʲejʔ. 325 tʲonʲako manʲiβ: 326 - tʲikaβ nʲenesʲanda tartʲa nʲenetʲaʔ ŋenʲim. 327 nʲaŋgebsajaŋe xabʲejʔ ŋadartambʲidu. 328 - tanʲa mʲimedannʲu. 329 nʲemda to? 330 - nʲemnaʔ xanʲa to. 331 sʲiβ jalʲa xonʲoβdaβej sʲajnaβaʔ. 332 tʲuunʲajuʔ xesʲ tamna sʲiβ sʲan jalʲa ŋeŋgunʲiβ. 333 - sʲiβ jalʲa ŋenʲiβ. 334 - tʲenʲeβan? 335 - tʲenʲeβadmʔ. 336 manʲ nɨlaβeŋe tanʲadamnʲu. 337 xonejbtejdaʔ. 338 nʲananʲi labʲetana nʲi tara, manʲ xarnʲi metaβ ŋanomʲi. 339 maxanʲakuʔ mejdʔ, tarʲi xaβaʔ. 340 ŋarŋojoduʔ paj nekaljjaduʔ, sʲudbʲako ŋano jendad sʲerʔ xajnaljʔ. 341 maxanʲajud ŋob jaxa lʲekaβɨ. 342 tʲikɨ jaxanʔ teβa nʲita mɨŋg nʲitʲuda malʔ mʲedjjada. 343 ŋob-xabʲija jurkɨʔ, ma: 344 - ponʔ xonʲoβeβaʔ. 345 - ponʔ xonɨdaʔ. 346 nʲidam nɨlan. 347 - βej! 348 tajkujar ŋarka jaxa ŋeβennʲu. 349 - o da! 350 ŋarka jaxa. 351 - nʲumsaβej nʲiβnʲaβ ŋa. 352 nʲumtʲa ŋamge ŋebata? 353 - nʲiraβ jexeraʔ. 354 tʲikar nʲitʲuda-jaxaʔ nʲiβ. 355 - xadrʲo tʲonʲakor jasaβej ŋeβɨnnʲu, jamʔ tʲenʲeβaβɨ. 356 - xonɨdaʔ, xonɨdaʔ. 357 mʲad mʲatu ŋɨlʔ nultamadanʲi sʲiddaʔ xarnʲi sʲidʲeŋgudmʔ. 358 xabʲijar ŋarŋojoda paj nekaljjada. 359 sʲatanʲaju ŋanʲi ŋob jaxa lʲekejʔ. 360 tʲikɨ jaxanʔ teβa nʲita ŋɨno nʲamdxor malʔ matorjjada. 361 ŋopoj-xabʲi sʲidɨ. 362 - xe! 363 ŋanʲi jaxa ŋeβɨ? 364 nʲumsaβejxaβ nʲiβnʲaβ ŋa? 365 ma: 366 - tʲikar ŋɨno-nʲamdxor-mal-jaxa. 367 xonadʔ. 368 xonadʔ. 369 manʲ xarnʲi jamʔ tʲenʲeβaβ. 370 xabʲijar maxanʲakuʔ mej, ŋarŋojoda paj nekaljjada. 371 ŋamged tʲonʲa ŋeŋgu. 372 (ŋʲenetʲaja nʲiβŋa). 373 sʲanad xunad mʲimbatoŋod maxanʲajuʔ jaxa ŋeβɨ. 374 nʲita poʨkɨduʔ tanʲaβɨ. 375 nʲita xorʔ βar malʔ mʲedjjadaʔ. 376 ŋob-xabʲi jurkɨʔ. 377 ma: 378 - xe! 379 ŋanʲi jaxa. 380 nʲumsaβejxaβ nʲiβnʲaβ ŋa? 381 - tʲukor tʲiβdʲaro-jaxaʔ-nʲaβ. 382 tʲikɨ xabʲijar ŋanʲi xonarajʔ. 383 taŋotʲa ŋɨlʔ nultaduʔ. 384 - xej! 385 jurkɨdaʔ. 386 tadxaβ teβɨnaʔ. 387 tadxaβ ma: 388 - xedtaʔ, satʲ ŋarkaβna βeβako nʲenetʲaʔ ŋenʲimʔ. 389 pʲiʔ teβɨdama. 390 - tadxaβ nʲelʲtʲirtu ŋarka peβdʲaxana nʲidam teβaŋgoʔ, tamʲindu xadejdaʔ. 391 nʲe ŋebta- mandnʲiβ: 392 "nʲun nʲisʲoβ, ŋamger xadkej?" 393 ŋatʲekɨ ŋebtoʔ mandnʲim: 394 "ŋatʲej! 395 ŋamger xadkej?" 396 jabtan nʲodaʔ namdʔ tʲikɨ βadaxaʔ. 397 tʲikɨdaʔ nʲelʲtʲirʔ. 398 xajadaʔ. 399 malʔ sapjjadaʔ peβdʲa mʲakana. 400 tʲonʲakor tarʲemʔ intʲelʲe: ŋobkad jarʔ xernaŋe xeβononda: 401 "ŋatʲej? 402 ŋamger xadkejej? 403 nʲun nʲisʲoβ! 404 ŋamger xadkejej?" 405 tɨbtʲituʔ lamnarʲiʔ. 406 tadxaβ ma, tadxaβ tʲonʲakor nekalŋada. 407 tʲonʲakor nekalŋada, jalemdʔ nʲiβŋa, xajerta ŋadʲimʲa. 408 tʲonʲako punda nʲad ŋob xɨrna toβononda ŋob-jabtako-xabʲi sʲudbʲa tɨbkamda ŋeβanda nʲinʲa xamβa sʲerrʲi. 409 sanopada inʲamʔ sanopada tolxa tʲikarʲinda ŋod teβa malxad xɨrkartada. 410 ŋaβadʔ sexenʔ xamʲekulada. 411 - kek-kek-kek! 412 pʲanɨtʲipojxaβ nʲor sapʔ. 413 nʲulak jaʔ jed sapab teβamʲi nʲi madaraŋgu. 414 teβamʲi punʲakuʔ nekalt. 415 punʲakuʔ mede, teβamʲi sɨdend jedʔ sapad. 416 tad mʲinxalʲeβanda nʲentʲemɨ-nʲenetʔ - tʲonʲakor teβamda nekalŋada, ta nʲiβɨ tosaβa nʲenetʔ ŋanʲinda jaŋgo jedej sʲilmɨ tɨbkamʲi pulenda sapada. 417 tarʲi sʲartʲejʔ: 418 - xej! 419 nʲeneʔ xadalʃʲuʔ. 420 tʲonʲakor manʲiβ: 421 - xabat taranʲiβ. 422 xaranʔ nʲi xarβana nʲaxataʔ tʲuunʲaʔ ŋamge mʲinsadaʔ? 423 xabʲijand tʲikɨ jaxana tʲorrʲida xai. 424 tʲonʲakor teβamʔ nʲentʲimtʲe, jaʔ sʲidʔ janʔ. 425 jaxamda xaβra mʲiŋa. 426 sʲanrʲi jalʲa mʲinrʲenakeda, jaxada jamdʔ ŋadara, tarʲemʔ jetrʲi nʲodada. 427 tarʲemʔ xaβrambdananda jaxaʔ jarejxana xardakotʲa, sʲidʲerradda nʲoja xobatʲa ŋeβɨ. 428 jaʔ mʲadʲiko xardako nʲonsʲinʔ teβɨ, ŋopoj sʲidʲa jaderomakoxoβ tanʲa. 429 nʲokotʲaeda nʲiβɨ paklʲo, sʲakalŋada, mʲatʔ tʲu. 430 mʲakana pʲa latarʲida βeŋgalɨ, ŋobkaβ xunʲolaβa tanʲaβɨ, tab mansoma korkotʲada tanʲa. 431 xardanda ŋɨlnʲa latakoda jaŋgo, tabrʲida βeŋgalɨ, sʲajanda jelkotʲa, ŋopoj xɨdʲada. 432 ŋanʲi ŋamgertada juŋgo. 433 nʲenetʲanda juŋgo ŋaβradamda pʲurtʲ xeβakɨje. 434 xunʲolaβaʔ nʲiʔ lʲasejʔ. 435 numʔ peβsʲumgaβa pʲixʲina sʲenakotʲa ŋadʲimonda. 436 nʲontasʲimʔ ne. 437 nʲabʲi jajda ŋamɨmʔ ŋopoj xorkɨ ŋamlʲumexeβmʔ teβra. 438 tʲonʲako janʔ βelsabtejʔ, nʲenetʲa mʲatʔ tʲuxuβa. 439 tʲonʲamʔ manedoβ! 440 manʲiβ: 441 - xanʲeda teββɨnnʲuʔ. 442 nʲondasʲimʔ mejra, lɨndutʲamta nʲama, naŋadʲa pʲiʔ jambanʔ nʲorakunada, xubta nʲana ŋamdolɨʔ, tarʲemʔ nʲorakutanda jalema. 443 - xurka saladamt xadamar? - tʲonʲako manʲiβ. 444 nʲabʲir ŋamtɨ. 445 ma: 446 - ŋopojŋe sʲimʲi ŋambnand ixʲinand sʲan pomʔ madaŋgun? 447 nʲabʲikui manʲiβ: 448 - sʲit xanʲedaŋe pernʲisʲadamʔ. 449 menʔ xarβanʲidamʔ. 450 - menʔ xarβaβaxaβar nʲunʲembabsor ŋenʲiβ. 451 ŋaβrar mʲatʔ mʲunʲa da. 452 ilʲeβand jambanʔ xart mʲatʔ mʲunʲa ŋeda ŋaβarmʔ ŋamand jekβaβna iland jambanʔ xosʲda majeŋo meŋan. 453 nʲabʲijumʔ mʲata mʲulʃʲa sɨrŋa, tarʲi βasarŋa. 454 - ŋamtʲ sʲanda ŋamgarʲimʲi ŋamge ŋedakɨ. 455 manʲiβ: 456 - ŋaβramʲi amgenanʲi ŋa? 457 tʲonʲako manʲiβ: 458 - ŋaβar tanʲab ŋaβormanʔ nʲinaβ xarβaʔ. 459 - ŋormaxaβanʔ xanʲadmʔ xarβaʔ. 460 - tʲeda sɨr! 461 manʲ ŋaβradadmʔ xokartʲadmʔ. 462 tab koranda xeβxad tʲonʲako tabmʔ sabkaba pʲa, taʔ malʲŋgana tʲonʲakond teβada seja. 463 ŋamge pʲirkana tʲonʲakor ŋadʲimʲa, ŋamge tabsʲadada βunʲi tanʲa. 464 ŋadʲimʲaxad lumbdasaβej tab jutʲerjjamʔ sʲakalmɨ. 465 nʲanda tolʲkotʲaʔ nʲiʔ tabʔ jutʲerjjamʔ taʔ meda. 466 - tajkuj taband jutʲerjjamʔ xaltaxarkart! 467 nʲabʲijumʔ tad xaltada, ŋamge xɨdʲakotʲada xanʲa tanʲa, tamna seβda xajuŋada - solotej jutʲerʔ ŋeβɨ. 468 - teββand jolʲtŋgana paraŋodant xarad tanʲa? 469 - paraŋodanʲi xarad xaxai. 470 - tʲukor paraŋodanʔ xanad. 471 tʲukor ŋarka ŋamgerʲi. 472 paraŋoda ŋamge mʲanuβna jesʲadamt tata ŋaβradamt taʔ, panedar mɨ. 473 tʲukud panɨ βunʲi ŋa. 474 tadxaβ xanʲiβ. 475 jet ŋamgarʲi toxotʲa mʲu palŋnakeda. 476 tʲikɨ jalʲanda jambanʔ sɨŋgrʲoda juŋgu. 477 o da! 478 peβsʲulɕːgaβa toβonda! 479 tadxaβ taβedo. 480 xurkarʲi ŋaβar taβɨ. 481 panɨ meβɨ. 482 ŋornʲiβ. 483 tʲonʲakor ŋortakɨ. 484 - paraŋodar xama? 485 - xej! 486 ŋulʲiʔ taraβɨ! 487 - ŋanʲi sʲit xaŋa? 488 - ŋanʲi sʲimʲi xaŋasʲ. 489 masʲ sʲan jalʲa pʲirkana tuin, tʲukor ŋarka ŋamgarʲi. 490 tʲikɨ jalʲada tomdakɨ, ma: 491 - paraŋodamʲi tʲuku jalʲa sʲimʲi xaŋasʲ. 492 tadxaβ ma: 493 - xebnand jesʲamʔ nʲinaβ nʲamaŋgu. 494 ŋanodamt, jesʲrʲetna ŋanodamt temdain, jet toxotʲa ŋeja, ŋaβradamt ŋokampoβna temdaŋgunβa. 495 saβarka panetʲamd xanʲan temdaʔ. 496 maŋgbada-lutʲeketʲar xaja. 497 nʲaxarʔ jalʲa juŋgu. 498 nʲaxaromdej jalʲanda jaβʔ teluβna jesʲrʲetna ŋano tʲamʔ toda. 499 jaxanda mʲumnʲa paklʲedoβ! 500 ŋanomda taʔ jakartada. 501 tʲikana ilʲeŋaxaʔ. 502 - mangbada-lutʲeko, tʲuku ilxaβamʲi nʲene βeβannʲu. 503 nʲedamd mexenʲima. 504 - nʲednʲi xʲibʲa xarβaŋgu. 505 - xantʲer nʲi xarβaŋguʔ, nʲenetʲand nʲin ŋa. 506 - xanʲad meŋgunʲiʔ? 507 - xanʲarʲid meŋgunʲima. 508 tʲeda sɨrkar xardand nʲid. 509 tʲonʲakonda nʲaʔ xardanda naβɨʃka nʲiʔ tanajaxaʔ. 510 ma: 511 - sʲgrkar, jaxand nʲaβʔ jemnʲa jaβʔ tʲaxanʲa-jaml ŋarka jamʔ nʲiβɨnnʲu ŋa, tʲaxanʲaŋɨ sʲadodʔ tʲi ŋadʲdannʲu. 512 xarad tʲi ŋedannʲu. 513 paraŋoda xarad ŋedaraxannʲu. 514 ma: 515 - tarʲi xardaxaβ ŋadʲunʲiβ, sʲaŋar xarad ŋedakɨ. 516 ma: 517 - tʲikar ŋanʲi jaʔ paraŋodaʔ xarad. 518 ŋopoj nʲe-nʲuda ŋeŋgu manʲ ixʲinanʲi. 519 ma: 520 - tʲikɨ nʲe-nʲumda nʲedand meŋgunʲimʲim. 521 - tʲonʲako, tʲeda ŋaβet sʲid? 522 ŋaβej paraŋoda nʲu nʲanʲi xarβaŋgu, tarʲi lusa nʲuxurt nʲanʲi βunʲi xarβaŋgu, tarʲi nʲenetʲije sʲimʲi pʲisʲadaβa jeʔemnʲa. 523 ma: 524 - xarβaŋgu. 525 tʲedarʲi manʲrʲin xantadmʔ namduβntʲ. 526 tajkuj mʲatʔ xeβxɨ sʲidʲa padsʲaʔ xasrʲoja tʲinnʲu, xutʲidʲi ŋarkannʲu. 527 sʲidʲa padsʲaʔ xasrʲond ŋumʔ matoranʔ, nʲenetʲijeʔ letuβna sɨxɨdʲaran, nʲaxarʔ nʲenetʲaʔ xeβaʔ pʲiruβna latad naparʲaxana sʲisan, ŋuβot mal tʲikɨ sʲiβna ŋedatʲarʲan. 528 tʲonʲako xanʲa xenʲakɨje, tarʲemʔ jadnaxanda numda sɨrʲimʲa, jaβʔ salaba xanʲimʲa. 529 tʲaxana madada. 530 pulʔ malanʔ tʲeba. 531 - kalʲe! 532 jamdu toroβej ŋedakɨje, pulandu mal jamʔ jerʲ xebʲilʲejʔ, pul ŋebtaŋod sʲidʲa xeβxad nʲindʲeβɨ. 533 pulʔ nʲimnʲa βɨnsdada. 534 paraŋodaʔ xaradʔ pomna jadŋo. 535 sʲidʲa xeβxɨ jaderta lusa seβrʲiŋe xaja. 536 tamʲinta paraŋoda mʲatʔ tʲu. 537 - xoj! 538 - paraŋoda masʲi. 539 - tʲukona tʲonʲa to. 540 - tʲonʲa xardanʔ ŋamge xosajaŋgu, tʲonʲadmʔ nʲidmʔ ŋa, manʲ tʲukor mʲirbsamʲi. 541 - tartʲa sʲijakmʔ meta nʲenetʲ padarkana jaŋgosʲetɨ, tamna manemɨ ŋamge ŋeβna. 542 amge jaʔ tʲeran? 543 - jaxaβamʲi xubta. 544 - paraŋodant nʲumtʲa amge? 545 - paraŋodanʲi nʲumtʲa tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋoda. 546 jet padaro xanʲa tanʲa lʲiskujŋa, tartʲa xombdada juŋgu. 547 - tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋoda sʲimʲi nʲand ŋedatasʲ. 548 ŋopoj-nʲe-nʲur nʲiβŋa. 549 mansʲannʲu nʲer padarkana juŋgu. 550 tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋoda xantʲer tʲenʲeβa nʲund tanʲaβaxad. 551 ŋopoj-nʲe-nʲumt nʲedanda meβanʔ xarβada. 552 paraŋoda ta muntʲalma. 553 ŋɨleda meta tolʲxanda tad nʲulʲerjʔ. 554 o da! 555 ŋeβamda ilada: 556 - tartʲa jexerana paraŋodanʔ xarta xarβaβabta mʲitʲ taranʲiβ. 557 tadxaβ ma: 558 - tarʲemʔ jerʲemdnʲiβ. 559 tʲonʲako manʲiβ: 560 - tʲeda taslanʲimʲim. 561 - sʲaxaʔ tutbata? 562 - tad taŋomanda taŋgana tutaβaʔ. 563 tadxaβ puland ŋe mejoβ ŋedakɨ, tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋoda ŋatʲekeda ŋoka ŋeŋgu. 564 ma: 565 - jet pulna ŋe jesʲaβ ŋenʲim, tad tʲikaβaxad jet xantʲer mejraŋgun. 566 - jet namdnʲinaβ. 567 jet tʲonʲako jaʔ sʲidʔ janʔ pʲada. 568 mʲakanda teβɨ. 569 sʲidʲa xasrʲonda ŋumʔ tamna βadɨ nʲabʲi ŋunda βadʲoβa jolʲtŋgana. 570 o da! 571 - tʲukud tʲanʲo. 572 tamna tajkuj nɨdasʔ. 573 ŋanor ŋulʲiʔ panŋaja. 574 xanʲad tanʲad nʲarʲjjana ŋumʔ lebtaja. 575 ŋanor ŋulʲiʔ panŋaja. 576 ŋanomda ŋulʲiʔ lʲambolabtada. 577 tadxaβ tad xadrʲu jepdʲida pʲajda. 578 mʲertʲada xesʲand jaxandʲiʔ nʲakud lebabtedada. 579 tʲonʲako ŋanonda toranʔ ŋamdɨʔ. 580 maŋgbada-lusa sʲudbʲa jesarta tʲorsaβej nekalnʲidaβ! 581 βesej sʲudbʲaʔ. 582 sʲisʲorʲiʔ xarabtɨʔ. 583 jaβʔ xaβrarka mʲiŋanʲiʔ. 584 o da! 585 pulʔ malanʔ teβxaβa mebat mantodu jaxana mena nʲenetʲa pulantuʔ nʲid nʲitu joŋg sexeβna sɨrŋaʔ. 586 tadxaβ ma: 587 - xamaŋgunʲinaβ. 588 nʲitkamd nʲamaŋgunʲinaβ. 589 tʲuku puland malmʔ, xad sablʲaŋgsʲan jeŋgamʔ sʲertaŋguβ, pular tasʲi xaβnaltɨʔ. 590 tʲikana nʲitkamd ŋedarair. 591 pedare panɨt sanʲerka pɨxɨdamd tʲuuʔ nekaljir. 592 tʲonʲakor idʔ ŋɨlʔ sanejʔ. 593 tʲonʲakor ŋanʲi salmʔ sʲakalŋz ŋanʲi malʲi, ŋanʲi salmʔ sʲakalŋa, ŋanʲi malʲi. 594 tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋoda judmʲan jeŋgamʔ me, jekar ŋapa, jekar sʲirʲorka ŋedarada, nʲitkamʔ ŋedara, puljja tasʲi lʲabtara, maŋgbada-lutʲe ŋeβa xasujda juŋgu, pulʔ ŋeʔ nasorkad pɨxɨdamda tʲuuʔ nekalŋada ŋudanata. 595 tʲonʲako pulʔ malanʔ tesrada. 596 tajkuj ŋanoβamd mʲertʲa xanada. 597 ŋano mʲuj nʲenetʲaŋgaβ ŋeβdu jendʔ sʲerʔ xajaʔ, xuna tanʲa xanʲimʔ. 598 - tʲikad nʲon xanʔ. 599 tarta tɨnanda malanʔ nekalŋada. 600 tʲonʲako sʲanpoj nʲaβota nekalŋada. 601 tʲexe pulʔ nʲinʲa mena nʲenetʲaʔ. 602 tʲonʲamʔ manetʲ podʔ nʲaβdarʲeβ xortʲelabtado. 603 paraŋodaʔ sʲentʲa nʲo pʲinjjada. 604 - tʲeda amge tolsa sʲermʔ sʲertan? 605 nʲeboj po madamsʲannʲu puland ŋe mejran, paraŋodaʔ ŋatʲekɨ jaβʔ xambʲumʲaŋe xaja, sʲaŋok nʲenetʲmʔ xadarabtan? 606 taβaj! 607 paraŋoda xaβan xarbʲelɨʔ, xebʲidʲa jalʲana meta panɨd taʔ. 608 paraŋoda ŋudʲida lʲedrʲe, jerʲ xebʲidʲa jalʲana meta panɨda ŋadʲimtʲemba, jaβɨkanata paraŋoda sʲad seβrʲiʔ lʲaboʔ. 609 tʲonʲako paβenda nʲiʔ mojda, pulʔ nʲaʔ xanʲiβ. 610 nʲaxanda teβrada. 611 maŋgbada-lutʲe sʲernʲidaβ. 612 ŋamsanta pɨxɨdaxaβ ŋamgeda βeβa ŋeŋgu. 613 - tadxaβ nʲinaβ jembasʔ. 614 tadxaβ panɨd nʲod xanspʲuʔ. 615 jet xuʔ jedʔ sɨrsane, taʔ jedʔ sɨrʔ. 616 o da! 617 jaljjaxaʔ. 618 paraŋoda tʲonʲakonda pumna mʲiŋa. 619 paraŋoda mʲatʔ, mʲatʔ tʲuŋaxaʔ. 620 o da! 621 paraŋoda ŋolaβa tolʲandu nʲiʔ xurkarʲi ŋaβar ŋabta. 622 lusa sakon ŋedakɨje jedej meβanda nʲeda xasaβanta xeβxana ŋamtɨ. 623 maŋgbada-lutʲe ŋanʲi xanʲad taboroko xamaŋgu imbɨtata n iʔŋanʲi posada, xanʲad taboroko xamaŋgu imbɨtata nʲiʔ-ŋanʲi posada. 624 - xe! 625 - paraŋoda masʲi. 626 - tʲikananda ijmʲi sʲaxart tartʲa nanɨmʔ nʲiβɨ memɨ nʲeneŋʲandarʲeβ ŋa! 627 - ŋa, βunʲi ŋa, tartʲa panɨmʔ nʲi ŋa, - tʲonʲakor ma. 628 - tʲuku panɨd pɨda nanʲanda nʲita ŋɨlɨ mansrana panɨ. 629 paraŋoda muntʲalma. 630 ŋornʲiβ. 631 maŋgbada-lutʲe ŋormarʲimʔ mesnʲiβ. 632 jabʲenakɨʔ. 633 ŋortakɨʔ. 634 nʲe nʲaʔ ŋopoj kojkanʔ xonejxaʔ. 635 tʲonʲakor koranda nʲiʔ lʲisʲerjʔ. 636 pʲiʔ jerʲŋe xenʲaraxa. 637 xo! 638 xo! 639 tʲonʲaʔ pɨjamʔ ŋodabta. 640 ŋabt ŋadʲimʲa. 641 janampoβna janʔ xamɨ koranda nʲid. 642 paraŋodaʔ-nʲe-nʲumʔ tʲinorŋa. 643 ŋabt jaŋgoja. 644 tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋoda nʲakuʔ xaja, tʲuku ŋabtʲe. 645 nʲaxanda manʲiβ: 646 - pʲimad mejran. 647 idʔ nʲana xaja. 648 tʲikɨda tab tasotʲ βɨstʲejda. 649 numda ŋulʲi saβa. 650 naŋadʲa jalʲaʔ jambanʔ xaradʔ pomna jaderta jaŋgoja. 651 panɨda sʲera. 652 nuβʔ peβsʲumŋgaβa mʲakandʲiʔ xajaxaʔ. 653 tʲikɨ pʲida xaja. 654 xunʲaŋɨ xubtaxana paraŋoda manʲiβ: 655 - ŋatʲekɨjej! 656 nʲene pon xonʲuβannʲu. 657 jurknʲidamʔ. 658 ŋortakɨʔ. 659 tʲonʲako manʲiβ: 660 - manʲiʔ jaxanʲiʔ xantanʲiʔ. 661 ŋanodaβaʔ xamadaŋgunʲi, ŋanoβaʔ xanʲisʲaβ. 662 - manʲaʔ sʲaxa toβandaβa ŋebnaβaʔ? 663 tʲonʲako manʲiβ: 664 - sʲiβ jalʲa jolʲtŋgana toidaʔ. 665 sabʲe letʲomʲa βunʲiŋa, ŋaβar sʲerta taranʲiβ. 666 sʲudbʲa nʲaxarʔ xardata ŋanomʔ xamʲedaβɨ, ŋanona mansrana jurmʲan lusa ŋedakɨ. 667 ŋeŋgodnʲim. 668 tʲonʲako toramʔ nʲama. 669 jaβmʔ xaβra pʲaduʔ. 670 sʲiβ jalʲa sʲajnaʔ. 671 sʲiβ jalʲaʔ ŋesoŋgana jaβʔ tʲaxanʲa xeβanʔ tʲebaʔ. 672 jaβʔ xeβanʔ tʲebmaxadantu nʲaxarʔ judmʲan lutʲe xeβuβnantu paddʲena junʲidu ŋedakɨje, junaʔ nʲensarŋaʔ. 673 xe! 674 maʃɨn pertaxaʔ xaja. 675 ma: 676 - tajkubta nultaraʔ. 677 junʲi meta nʲakuʔ nultaxartʲaβ. 678 o da! 679 nultadu. 680 ŋolʲako ŋanona tanʲaku xaja. 681 - tʲuku amke paraŋoda junaʔ? 682 - sʲidʲa pʲebʲas paraŋodaʔ junaʔ, idʔ-medoxoʔ, jaʔ-xoraxaʔ. 683 - sʲan tarʲemʔ nʲodaʔ man. 684 sʲiβ jalʲa jolʲtŋgana paraŋodaʔ ŋano tuta, jamʔ xonraβantʲ nʲandu nultaŋgunʲidumʔ, mandnʲim: 685 "tʲuku amge paraŋoda juna?ʔ" 686 tʲikana manjidaʔ: 687 "tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋodaʔ junaʔ". 688 ŋanʲi sʲiβ jalʲa mʲiŋa. 689 sʲiβ jalʲa ŋesoŋgana ŋanʲi nʲaxarʔ judmʲan lutʲeja. 690 tadxaβ ma: 691 - ŋatʲekɨʔ nʲakuʔ nulbteibtaxartʲaβaʔ. 692 - tʲuku amke paraŋodaʔ xoroβa? 693 maʔ: 694 - idʔ-medoxoʔ, jaʔ-xoraxaʔ xoroβaʔ. 695 - sʲan tarʲemʔ nʲoidaʔ man. 696 sʲiβ ŋesoŋgana paraŋoda tuta, xonarkobta manjida: 697 "tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋodaʔ xoroβaʔ". 698 - mansakeβaʔ. 699 ŋanʲi sʲiβ jalʲa mʲiŋa ŋanʲi nʲaxarʔ judmʲan lutʲeja. 700 - ŋatʲekɨʔ nʲakuʔ nultaxartʲaβaʔ. 701 nultaduʔ. 702 tʲonʲako janʔ xamɨ. 703 pastuxʔ. 704 jalrʲinduʔ porasʲ letambʲiʔ. 705 - tʲuku amge paraŋodaʔ porasʲ? 706 - idʔ-medoxoʔ, jaʔ-xoraxaʔ porasʔ. 707 - sʲan tarʲemʔ nʲodaʔ man. 708 xonrabnanda manʲjidaʔ: 709 "tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋodaʔ porasʲ". 710 manʲimʔ: 711 - mansakeβaʔ. 712 ŋanʲi sʲiβ jalʲa sʲajŋaʔ. 713 ŋobtʲikɨ nʲaxarʔ judmʲan lutʲeja. 714 janʔ xamɨʔ. 715 jalrʲinduʔ as letambadaʔ. 716 - tʲuku amge paraŋoda asʔ? 717 - idʔ-medoxoʔ, jaʔ-xoraxaʔ paraŋodaxaʔ asʔ. 718 - sʲiβ jalʲa jolʲtŋgana paraŋoda ŋano tutŋo, manʲjidaʔ tʲonʲamʔxabʲejta-paraŋoda asʔ. 719 o da! 720 ŋanʲi sʲiβ jalʲa mʲiŋa. 721 nʲerandoʔ nʲad numda sʲedʲaŋomadarʲeβ jalmelɨʔ. 722 xardada ŋod seβanʔ ŋadʲimʲaʔ. 723 xardaβaxaβa ŋarxanda malanda jolʲtʲand pʲa xardada jaŋgodarxa ŋarxanda nʲenejʔ xaradʔ, nʲenej marʲ ŋeβɨ. 724 sʲidʲa-paraŋoda xarad marʲ, nʲondasʲi ŋobʔ nʲaʔ ŋesʲ ŋaxaʔ. 725 pulʔ malanʔ nultaduʔ. 726 tʲonʲako masʲi: 727 - ŋanonandaʔ mexerŋadaʔ. 728 tadxaβ ŋatʲekɨ xonraxartʲadmʔ, taʔ tosamaduʔ βunʲi ŋaʔ. 729 marʲadʔ mʲuʔ tʲu. 730 talʲnʲaŋejumʔ paraŋoda mʲatʔ mʲatʔ tʲu. 731 xujulʲi paraŋoda ŋedakɨje-jetʲa sɨlʲita βunʲi tanʲaʔ. 732 ma: 733 - panɨd jekan! 734 pʲibʲid, pʲimad malʔ jetʲeran, βeβako nʲedβatna mansranand panɨ tanʲabʔ tʲikɨ sʲer, nʲer ŋanʲiʔ. 735 nʲo puntʲiʔ xai, jaβʔ xaβra nʲabʲi jeŋganantʲi sʲurambʲixʲiʔ. 736 tʲonʲaŋɨ mʲatʔ xaja. 737 ŋobtʲikɨ βada. 738 ma: 739 - panɨdʲiʔ jekejdʲiʔ. 740 βeβako mansaranatʲi panɨ sʲeroŋadʲiʔ. 741 tamna parombʲixʲiʔ, nʲabʲi jeŋganatʲi sʲurmbʲixʲiʔ. 742 tʲonʲako sʲudbʲakoparaŋodaxaʔ xaradmʔ ŋopoj jalʲana sʲurtʲerŋada, ŋatʲekexeta manʲiβ: 743 - manʲjidaʔ: 744 "tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋodaʔ ŋatʲekeβaʔ". 745 mansranʲit sʲenʲej paraŋodajutoʔ panɨʔ totrʲeβ panɨduʔ nʲeneŋe xarnaʔ. 746 mʲatʔ tʲunʲim. 747 sʲidʲa jurʔ lusa ŋanona meβokui seβrʲi mela. 748 tʲonʲako nʲabʲi paraŋoda m jamʔ mela, nʲaxajuda nʲabʲi mʲadmʔ melŋaxaʔ. 749 laxanakor punʲaʔ xanʲiβ. 750 nʲerdʲe xuβɨ nʲaxarʔ judmʲan lutʲexent. 751 o da! 752 paraŋodaʔ ŋano tʲi todoβ! 753 nʲaxarʔ judmʲan lutʲemʔ manekaβa janʔ xamɨdʔ. 754 ŋanʲi jaʔ paraŋoda ŋeβjej. 755 - kalʲej! 756 juna ŋoka ŋeβɨ! 757 amke paraŋoda juna ŋebtum? 758 - tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋodaʔ junaʔ. 759 ŋanʲi mʲiŋaʔ, ŋanʲi nʲaxarʔ judmʲan lutʲemʔ xoʔ, ŋanʲi janʔ xamɨdʔ, maʔ: 760 - tʲuku amke paraŋoda xoroβaʔ ŋebtumʔ? 761 - tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋodaʔ xoroβaʔ. 762 jeg ŋanʲi xajoβ. 763 porasʔ letambadʲi nʲimnʲa ŋadʲimʲaʔ. 764 ŋobtʲikɨ. 765 paraŋoda manʲiβ: 766 - nʲenesʲarʲinda ŋod ilʲenʲa ŋeβɨ. 767 padarkana xantʲer tartʲa paraŋoda nʲi paduʔ. 768 as letambadʲi nʲimnʲa ŋadʲimʲaʔ. 769 ŋobtʲikɨ βada. 770 xarandu jaŋgo sʲenʲej xeβɨ nʲituʔ pulʔ malanʔ nultadu. 771 paraŋoda ŋamge jadermana, tʲonʲako idʔ βarxana malʲe xeβɨ. 772 tʲonʲakomʔ nʲodalŋa. 773 marʲadʔ mʲuʔ pakaljjadʔ. 774 ma: 775 - mʲadandaʔ memdaraʔ, mʲal tʲamʔ. 776 paraŋoda mʲaʔ tʲi. 777 tajkujʲa manʲ mʲamʲi. 778 paraŋoda mʲatʔ tʲunʲimʔ. 779 tʲedajexeβ jembmɨ nʲiβŋa, jetʲa sɨrʲita juŋgu, paraŋodar ŋeβamda tasʲiku meda, xaranda jaŋgo sʲan jalʲa mʲadomʲartakɨʔ, jadertakɨʔ. 780 sʲidʲa ŋanonandu nʲid xaja. 781 tʲonʲako jesaβalmʔ ŋedata, ma: 782 - tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋoda manʲ mʲakanʲi toxorŋaja, nʲexeβada xajoja. 783 tʲonʲamʔ-xabʲejta-paraŋoda to. 784 ma: 785 - ŋamdadʔ. 786 xurka xamʲedar xɨtʲer ilʲeβamd. 787 - xamadanʲiβaβ. 788 - manʲ tʲeda xʲibʲaŋe sʲimʲi perŋan? 789 - xʲibʲa ŋeβajexeβadand jexeranʲidam. 790 - manʲ numʔ βesakodmʔ. 791 xelʲaŋgatej nʲaβxana ilʲeβant malʲŋgana nʲabʲi xeβda xablaβɨ xorkɨ ŋamlʲumej ŋorpat, ŋaβraxaβ ŋenʲim, jaŋgoβada jalʲananta sʲidʲa-nʲaxarʔ jalʲa tarʲemʔ ilʲesʲetunʲinaβ, nʲeβxana ŋarka nʲenetʲaʔ mamontu ŋenannʲu: 792 "numʔ maneŋada". 793 taʔ malʲngana sʲit manʲijedamtʲ, tʲikɨ jeʔemnʲa jaxaʔ nʲaβxɨ ŋabtʲeta xardaxant tʲudamtʲ, nʲeβxana manannʲu: 794 "numʔ βoltada", sʲidʲa paraŋoda ilʔ nʲambadar, nʲerɨ nʲaxajud numʔ βoltaŋajuda; sʲamʲan ŋamge jaʔ paraŋoda ŋedakɨ-nʲantʲiʔ ilmʔ martadʲiʔ, metadʲiʔ, tʲikajud jadŋaxantʲiʔ nʲernʲaʔ sulmŋguxuʔ, xaŋguxuʔ, tadxaβ tʲuku ilamd manʲ ilndanʲi taβemɨ, jejdar ŋadʲimtaβa, manʲe mʲakanʲi xantadmʔ.