1 9. НЕ, ЕВА-НЕ 2 Маняˮ илеваˮ: Няхарˮ-Нинекав, Небяваˮ таняˮ. 3 Няхарˮ-Нинекан невадуʼ недуʼ хыня хэвнаˮ, недуʼ таняваˮ. 4 Ңарка-Нинекан-НанакодаНюда ханоʼ пыявна яркулнанаку. 5 Ена-Нинекан-Нанакода-Нюдя пя латʼ нимна ядартако. 6 Нюдя-Нинекан Нанаконда-Нюнда ебцхана мэна ңэвы. 7 Сяˮны ңэбта ңоˮ хонювэваˮ, сидя хонювэваˮ нинякыˮ ңаˮ. 8 Пиʼ ерчуна яраха саювˮ мяˮмаˮ талвыˮ. 9 Няхарˮ-Нинекав лэрюво хабцена пинʼ санаядˮ. 10 Сиˮив яляʼ ямбан ңопой марнадуʼ, ңопой тёрдуʼ. 11 Саювˮ манзетыˮ: 12 - Няхарʼ-Сюхуней, ңулиʼ нияˮ ханьˮ! 13 Небяваˮ-Пухуця пинʼ тарпсеты, мятʼ тюсеты, ярлимда мэˮңа. 14 Мань пилиʼ юседамʼ. 15 Сиˮив юседамʼ. 16 Яляʼ юседамʼ. 17 Сиˮив ңэсоңгана пихий пихиня мань пинʼ тарпывˮ. 18 Няхарˮ-Нинекав мале саювˮ хадавыдуʼ. 19 Небяваˮ-Пухуця едюда нюдерңа. 20 Мань хэванʼ нялобэрц то. 21 Пыда таремʼ ма: 22 - Маняˮ ти хаваˮ. 23 Саювˮ-Ервота сиднаˮ хада. 24 Сеняна Нисямда хадась ханенаханда. 25 Пыдар тамна яңгунась. 26 Нисянд пуна сояңась. 27 Ңадьбянда Няхарʼ-Нинекы сит нимдесь - Не, Ева-Неңэ. 28 Саювˮ-Ервотахана маняˮ няданаˮ ңамгэ таравы ңэбта? 29 Маняˮ ңока тэваˮ яңгу, тэваˮ ңобˮ ёнреця. 30 Небяв-Пухуцямʼ севокутахан хэвоʼ ңылмамʼ. 31 Небяв-Пухуця тикымʼ вадида мэсоˮмахаданда ңудин ни таˮ, ха. 32 Тикавахана яранʼ мэсоʼмахадан мякан тюмʼ. 33 Яркосавэй ваʼавкон ниʼ мань моʼнаювˮ. 34 Ңавоʼ пиркаʼна пихий пихина Саювˮ-Ервута пыда таремʼ мамонода: 35 - Неˮ, хаваяʼ, мяˮалаˮ хаваяʼ! 36 Няхарˮ не нябав мядмʼ хавдаˮ. 37 Мань мядэхэна таремʼ юседамʼ. 38 Таремʼ сырпаʼн: мядэхэна Ңарка-Нинекан-Нанакода Нюда тансумби. 39 Саюв-Ервута Нябан хэванʼ то, пыда таремʼ ма: 40 - Нюмд хадаңгув. 41 Ңарка-Не-Нябав хуʼ нида вэтаˮ. 42 Хэвнякуʼ хая. 43 Тикавахана Саюв-Ервута Наныко-Папав сёбяхаданда няˮамхаяда, лясарадада. 44 Хораканда сихид харʼ ерада. 45 Тикавахана Ёнэй-Не-Нябан хэванʼ хая. 46 Саюв-Ервута пыда таремʼ ма: 47 - Тюку хибянду ңацекы? 48 Ёней-Не-Нябав, пыда таремʼ ма: 49 - Тикы мань ңацекэв. 50 Саюв-Ервута пыда таремʼ ма: 51 - Мань хадаңгув! 52 Ёнэй-Не-Нябав хуʼ нида вэтаˮ, хэвнякуʼ хая. 53 Ёнэй-Папаков Саюв-Ервута хораканда сихид харʼ ерада. 54 Тикавахана Саюв-Ервута Нюдя-Не-Нябан хэванʼ хая. 55 Саюв-Ервута пыда таремʼ ма: 56 - Тюку хибянда ңацекы? 57 Нюдя-Не-Нябав, пыда таремʼ ма: 58 - Тикы мань ңацекэв. 59 Саюв-Ервута пыда таремʼ ма: 60 - Ңацекэмд хадаңгув! 61 Нюдя-Не-Нябав хуʼ нида вэтаˮ, хэвнякуʼ хая. 62 Ихинянда мадм: 63 "Тикымбаховав сяхаʼ тавнав". 64 Ңэн ниʼ санаювˮ, сюрба хаям ʼ. 65 Саюв-Ервута ебцхана мэна ңацекымʼ сыраʼ ниʼ масибтеда. 66 Мань ңацекымʼ ңэ няд ебцхад няˮмав. 67 Саюв-Ервута ебцмʼ ңэванда няд няˮмада. 68 Янʼ, сидя янʼ вэнояламиʼ. 69 Таремʼ мэнаханиʼ ебцмʼ янʼ, сидя янʼ ныкалңамиʼ. 70 Нанако-ңацекы тасиʼ сыранʼ моʼнайˮ. 71 Мань няˮамңгувась ихинян мамʼ: 72 "Сянˮмана ңодʼ тедаʼ мань няˮамбаˮн, пыда ңоʼ няʼамңгуда. 73 Сянˮмана ңодʼ сидя янʼ ныкалтамиʼ. 74 Хуркари хадаңгуда. 75 Харˮн илебцув вунив теневˮ, ханзерˮ илевав". 76 Тикавахана Саюв-Ервута Нанако-Папамʼ хоракоʼ сихид харʼ ерада. 77 Тикавахана хэбцяндув Ңарка-Не-Нябанʼ хэвувна мань таремʼ мам: 78 - Пыдмбоховар хасаванд хась едяда яңгувынюʼ. 79 Небян нинув ңаˮ. 80 Ңацекэмд хадаванзь ңамгэʼ миˮңар? 81 Ңамгэ пыдрир илевндан ңэвэн? 82 Няби хавоцянда тыраʼ ладав. 83 Ңарка-Не-Нябан немэйда хамдумаʼ. 84 Тэрида лясэйˮ. 85 Няхарˮ-Не-Нябав малʼ хадаян. 86 Саюв-Ервута пыда таремʼ ма: 87 - Не, Ева-Не, ненаʼ самбэ ңэван. 88 Няхарˮ немʼ хадан. 89 Тикавахана ханхан хаямʼ. 90 Харˮн мюдув харˮн подерңав. 91 Маняˮ мюсеваˮ. 92 Пэвсюмб няна ңэсурибˮнана мяˮми харʼн мярасетыв, мюдув харˮн ңэдасетыв, харʼн подерпив. 93 Саюв-Ервута мякан тобˮта пихий ханханан сеңграсетымʼ. 94 Саюв-Ервута недя, сиˮив недя. 95 Сиˮив нехэданда сиˮив нюдя. 96 Малʼ ңарка, малʼ наны. 97 Нюдя-Нюˮяда нисямда пыдавы. 98 Таремʼ харахана самдараха. 99 Саюв-Ервута таремʼ манзеты: 100 - Харт янимдан. 101 Пэвсюмбʼняна мяˮмʼ тодалапаˮн, едта пябаˮн. 102 Саюв-Ервута тобта, пи едув тута туʼ ниʼ вабтасетыв. 103 Пинʼ тарпсетыв, ной писуʼ мюʼ ханарисетыв. 104 Саюв-Ервута пинʼ тарпванда серˮ пыда таремʼ манзеты: 105 - Не, Ева-Не, нена мэтан нен ңэвэн. 106 Таня илемʼ няхарˮ по. 107 Няхарˮ-Нинекан едемдуʼ юра яˮмав. 108 Ихинян мамʼ: 109 "Таремʼ илебан ңамгэмʼ? 110 Ялен тэвгувте". 111 Сяʼны ңэбта таремʼ сырпан: Саюв-Ервута самляңг сэрта тыда подерпи. 112 Ирив ядэрңа. 113 Ихинян мамʼ: 114 "Няхарˮ поʼ ямбан самляңг сэрта нидя мэцетуˮ. 115 Хадриʼ ңэсь ңо ңахаʼ хантанакы". 116 Тиканда ңэдалэйˮ. 117 Ихинян мамʼ: 118 "Тюку яхана илебтярˮ яңгу. 119 Тикы похона хуна пябцув?" 120 Тикавахана мяʼни еˮэмня ханув ңэвани ниʼ ханув иламʼ. 121 Ңока тыʼ няʼ ядалкаяювˮ. 122 Тэхэˮ тэвывˮ, ихинян мамʼ: 123 "Хурка сава тыˮ танявы ңэбтуʼ мэць танясь". 124 Нюдя-Нинекан хабцянд мэтида Тет-Няръяна, тикы сава ты, ты поңгад хось яˮмын. 125 Таремʼ мэнахан ты няби варанʼ, мань ты няби вархана хадодуʼ еңгвыˮ. 126 Тикава мань няˮмын енанаˮ ңоʼ ңэвыˮ. 127 Тикавана подерпа пяˮян. 128 Варя няръянамʼ подерпадахан мядʼ няювʼ саңо хэвы. 129 Саюв-Ервута тёрида. 130 Пыда таремʼ ма: 131 - Не, Ева-Не, ңаˮна хэин. 132 Мале теневаманзь саханова хунунась. 133 Валакада тюку яляʼ нивэмʼ тосаˮ. 134 Вуньсямʼ мань Саюв-Ервута самляңг сэрта нусь харебида. 135 Мань ңэдалаюв. 136 Тет-Наръяна нэкалмандуʼ серˮ ханан ниня ңодри перемʼ. 137 Тет-Няръяна саць сава тыˮ ңэвыˮ. 138 Саюв-Ервута нунадарям хаи. 139 Такы ңэдалавэни сиˮив яляʼ ямбан мань ңэдалымʼ. 140 Сиˮив ңэсоңгана, яля ңэсоңгана Тет-Наръяна-Тын нулъядˮ. 141 Тын хадалыдˮ. 142 Мань ңоʼ ңаворңамʼ. 143 Навароˮмахадан мань хонаювˮ. 144 Тын ңоʼ ваˮныдˮ. 145 Сянад хонювэмʼ ңэбаˮн таремʼ инзелемʼ, тын хадьгрмонандуʼ. 146 Тикавахана мань ңоʼ ңаволывˮ. 147 Ңавуʼ пиркана Тет-Няръяна-Ты инзелерыдˮ. 148 Таремʼ мэна ханду. 149 Хандуʼ тэвдуʼ, ңэвдуʼ ңобтˮ илыдуʼ. 150 Нэкалмандуʼ серˮ ханан ябцхана пондэй хадда сюралйˮ. 151 Сэв нэй яңгу. 152 Ихинян мамʼ: 153 "Тет-Нарьяна-Тын ңамгэмʼ манэпатуʼ?" 154 Пуняювʼ мань сырңамʼ - ваңгри яхад ңаядар-Сюдбя санайˮ, пумнани сюрби. 155 Тикы ңэдалавани сиˮив яля ңэдалымʼ. 156 Ңаядар-Сюдбя хуна хаюдакы, таня хаюдакы. 157 Сиˮив ңэсоңгана, яля ңэсоңгана Тет-Наръяна-Тын нулмыдˮ. 158 Тын хадылыдˮ. 159 Ихинян мамʼ: 160 "Тедахаваʼ ңахана хаюдакы". 161 Мань ңо ңаворңамʼ. 162 Тын ваˮныдˮ. 163 Тын ваˮанхавась мань ңо хонаювˮ. 164 Понʼ хонёбаˮн, хэв хоёбаˮн, немав хая. 165 Таремʼ инзелемʼ: 166 Тет-Няръяна-Тын хадырмонондоʼ. 167 Тикавахана мань ңоʼ ңаворңадмʼ. 168 Тет-Няръяна-Тын васролыдˮ. 169 Таремʼ мэнахандоʼ тэвдоʼ, ңэвадуʼ ңобтʼ илыдуʼ. 170 Тет-Наръяна-Тын нэкалмандуʼ серˮ ханан ниня ңодьри перемʼ. 171 Ихинян мамʼ: 172 "Тет-Нярьяна-Тын ңамгэмʼ манипатуʼ?" 173 Пуняʼ сырңамʼ - ваңгри яхад Пэдарэй-Варк санэй, пумнан нявотыˮ. 174 Тикавахана Пэдарэй-Варк хуна хаюдакы, таня хаюдакы. 175 Сиˮив яляʼ ямбан Тет-Няръяна-Тын пилибтʼ нявотыˮ. 176 Хуʼ мимбнандуʼ, сан ңэбнанда Тет-Няръяна-Тын нулъядˮ. 177 Тын хадылыдˮ. 178 Ихинян мамʼ: 179 "Хадриʼ ңодˮ ңахана хэнякэмʼ". 180 Тикавахана тын ңаворкавась. 181 Мань ңод ңаворңамʼ. 182 Тын ваˮныдˮ. 183 Мань ңоˮ хо-наювˮ. 184 Сянад хонёвам ңэбˮан, немав хая. 185 Таремʼ инзеле: 186 Тет-Няръяна-Тын хадырмонондуʼ. 187 Мань ңоˮ юркывˮ. 188 Мань ңоˮ ңаволывˮ. 189 Ңамгэʼ пиркана Тет-Няръяна-Тын васролыдˮ. 190 Таремʼ мэнахандуʼ тэвдуʼ, ңэвдуʼ ңобтʼ илыдуʼ. 191 Тет-Наръяна-Тын нэкалмандуʼ серˮ поңгэй хадңэсь хая. 192 Нерня сырмы серта вуни таня. 193 Ихинян мамʼ: 194 "Тет-Няръяна ңамгэмʼ манипатуʼ?" 195 Мань пуняʼ сылывˮ - ваңгри яхад Сармик санэй, пумна нявотыˮ. 196 Тикавахана Тет-Няръяна-Тын сиˮив яляʼ ямбан пили нявотыˮ. 197 Сиˮив ңэсоңгана, яля ңесоңгана Тет-Нярьяна-Тын нулмыдˮ. 198 Таремʼ мань сырнамʼ - тын явʼ сэрˮ ниня пыдуʼ нувыˮ. 199 Сэрˮ ныклавы яʼ ңэсоңгана хамбари илерңа. 200 Мале понда латмы. 201 Мань таремʼ мамʼ: 202 - Тет-Няръяна, мань симʼ ямдʼ ханавэдаˮ. 203 Яʼ ниня яда нюделекы. 204 Тедахава пилиˮ хаваˮ. 205 Мерцяда ңэвы ңаркй хойʼ няд. 206 Сэрˮ хулы ңарка явʼ няʼ. 207 Ихинян мамʼ: 208 "Маньзван таня хамʼ. 209 Тын сяңамʼ. 210 Ңока хаңгумы яхадан симʼ ханасетыˮ, илебтесетыдуʼ". 211 Сэрˮ мирна ңарка явʼ няʼ. 212 Мань таремʼ мамʼ: 213 - Тет-Наръяна-Тын, пыдахавараˮ ңанудаˮ нянандаˮ ңаˮ, пыдахарти тараˮ янʼ хаядаˮ! 214 Тет-Няръянамʼ-Тын итʼ пидеин. 215 Тет-Няръяна-Тын итʼ санэядˮ. 216 Тет-Няръяна лэмбараханандоʼ хамбаримʼ тядалпиʼ, ңэвандуʼ нимня хамбариˮ мярырңаˮ. 217 Таремʼ сыртахан Тет-Няръяна-Тын янʼ тедыдˮ. 218 Тынпарыдыˮ. 219 Сяндʼ ңадьбата ирмняни миңаˮ. 220 Таня хаимʼ ңо сэрˮ ниня. 221 Таремʼ мэнаханда я сэвхад сэя. 222 Ясяда ямна мань хулымʼ. 223 Сянад хунад хулюрпʼнан вунимʼ теневˮ. 224 Мэбцами сэрми тахаңга, сэрми нюдьмя. 225 Хамбаˮ ңоˮ ңаркаˮ. 226 Таремʼ мэнаханда мэбцями сэрми саць нюдямя. 227 Хамба ңэхэни тэволыдˮ. 228 Ихинян мамʼ: 229 "Хонюдахан хаʼмав ңэя". 230 Немав талейво. 231 Хонаравэв. 232 Ңэвакон нид ңобʼ-Лаханана тэбкадавононда. 233 Пыда таремʼ мамононда: 234 - Не, Ева-Не, тюʼуняʼ ңа! 235 Таремʼ хонё яля вуни таняˮ. 236 Тэри хаңгун. 237 Ңанор тэвыˮ. 238 Тикы ңаномд ңэдарабтабат, пилиˮ хантан явʼ ёрлинʼ. 239 Тюˮуʼ санаювˮ. 240 Тикы Лахананамʼ тасимна пюрңав, тюʼумна пюрңав, хибяхарт яңгу. 241 Вадетада ңано яңгуню. 242 Ңаниʼ хонаювˮ. 243 Немаваˮ талейво. 244 Хонаравэвˮ. 245 Ңаниʼ ңэвахан нид Ңобʼ-Лахана тэбкадавононда, пыда мамононда: 246 - Не, Ева-Не, тюʼуняʼ ңа! 247 Ңанодар тэвыˮ. 248 Тикы ңаномд ңэдарабтабат, явʼ ёеринʼ пилиʼ хантан! 249 Ңаниʼ санаювˮ, ңани тасивна пюрңав, тюʼумна пюрңав. 250 Хибяхарт яңгу. 251 Мэтами сэрм янʼ нюдямы. 252 Сэрˮ хамора. 253 Ңамгэхэрт ңано яңгу. 254 Ңаниʼ хонаювˮ. 255 Немаваˮ талейво. 256 Ңэвакон нид Ңобˮ-Лахана тэбкадавононда, пыда мамононда: 257 - Не, Ева-Не, тюʼуняʼ ңаʼ. 258 Ңанор тэвыˮ. 259 Тюку ңаномд ңэдарабʼнанд явуʼ ёрхаʼ пилиʼ хантан! 260 Ңэн ниʼ санаюв. 261 Таремʼ сырнамʼ: мэбцяна сэрни варувна ңаркаˮя хув ихиса. 262 Ихинян мамʼ: 263 "Тикы ңэдакы вадета ңанода". 264 Тикавахана тикы хувʼ ниʼ мань санаювʼ. 265 Санаван серˮ сэрми тахара, ңобˮ пудёкоңэсь. 266 Хувʼ ниня, ванота поңгана, моюта поңгана ңамдёбˮ ңоˮ саво, хонёбˮ ңоˮ саво. 267 Тикы хуван ниня няхарˮ поˮ хулюртарахамʼ. 268 Пяни няхарˮ мэва седяларэйˮ, няхарˮ мэва седяңода ю. 269 Пяни моʼ ниʼ лэʼморэцяˮ ңамдсетыдˮ. 270 Тикы лэˮморэци няˮамсетымʼ, тикы ңаворңамʼ. 271 Сяˮңы ңэбʼнанда неран няна я ңадимя. 272 Тикы яʼ ед хувми миңа. 273 Янʼ хувув харя. 274 Маравна ядамʼ. 275 Неран няна тани ңадьбата Ёртяˮ ёрмыˮ. 276 Ихи мамʼ: 277 "Илена хибярихиˮ тэвывˮ". 278 Таняʼ миндян такыˮ Ёртяˮ тёркосавэйʼ пиняʼ сюрбыдˮ. 279 Пыдуˮ мамонондуˮ: 280 - Ңылека миңа! 281 Та тэвывˮ. 282 Халямʼ ңокавна хадавыˮ. 283 Мань таня ңаворңамʼ. 284 Ихинян мамʼ: 285 "Хартуˮ тобцакыˮ". 286 Тикавахана мань хонаювˮ. 287 Немаво талейˮ. 288 Хонараривэвˮ. 289 Лахана савононду, таремʼ мамонондуˮ: 290 - Тедахаваʼ ңылекаваˮ хэнекы! 291 Халенаˮ ңамдакы! 292 Мань юркывˮ. 293 Мань юрквани серˮ тикы Хибярин тёркосавэйʼ пуняʼ сюрбыдˮ: 294 - Ювэй! Ңылекаваˮ таня тикана мэвынюʼ! 295 Ихинян мамʼ: 296 "Няхарˮ поʼ ямбан ямгана хуˮлюртан ңылекадревʼ хэнякэмʼ". 297 Ихинян мамʼ: 298 "Пумнандуʼ сюрбаңгувˮ хыняна илебатуʼ?" 299 Ңопой Не хаевы. 300 Мэдна ңэвы. 301 Мань няˮмав. 302 Мань таремʼ мамʼ: 303 - ңамгэмʼ пилюцада? 304 Мань ңылекамʼ вунимʼ ңаˮ. 305 Тедаʼ хэнякэмʼ ңылекаңэ. 306 Няхарˮ поʼ ямбан ясяда ямна хуʼлюрңаманзь. 307 Мэдна-Не пыда таремʼ ма: 308 - Маняˮ ниваˮ ңаˮ нянэй хибяриваˮ. 309 Маняˮ сиртиваˮ. 310 Мань Сиртиʼ-Пирибтямʼ, Мэдна-Пирибтямʼ. 311 Пыда тамна таремʼ ма: 312 - Пыдар ңэдакэн, Не, Ева-Нен. 313 Мань таремʼ мамʼ: 314 - Пыдар ханзерʼ теневан? 315 Мэдна-Пирибтя, Сиртиʼ-Пирибтя пыда таремʼ ма: 316 - Ямна хуˮлюрпˮнан мань сит сидембиманзь. 317 Мань ңанодамд тэвраманзь. 318 Мань лэʼморэци пянд маланʼ ңамдтамбиманзь. 319 Мань таремʼ мамʼ: 320 - Тет-Няръяна-Тын сяңаманзь ханакыʼ. 321 Сиртя-Пирибтя пыда таремʼ ма: 322 - Тыд сиртиʼ сядʼ ниня тедаʼ ңоˮ нуˮ. 323 Хананд мюня паны пэмыˮ, ңаворˮ таня. 324 Тикавахана маниʼ танэйниʼ сиртиʼ сядʼ ниʼ. 325 Ненэсянда ңодˮ ханув таня ңэвы, Тет-Няръяна таня ңувыˮ. 326 Тикавахана Сиртиʼ-Пирибтя, Мэдна-Пирибтя пыда таремʼ ма: 327 - Сит нёдавы Саювʼ-Ервута, няхарˮ мэваʼ тэвудась. 328 Нюртэй мэва ңаядар миркана. 329 Тикахад Варк мирна. 330 Няхарамдэй мэва Сармик мирна сит нёдась. 331 Таня хаяниʼ, ненэсянда ңоˮ тыни нувыˮ, Тет-Няръяна-Тын. 332 Тикавахана таня тэвыниʼ. 333 Мань ембывˮ. 334 Сиртиʼ-Пирибтя пыда таремʼ ма: 335 - Саювʼ-Ервута тедаʼ ңо ни ермеˮ, ханяна мэвамд. 336 Не, Ева-Не, тэхэнд ялянд тэвнан ңэбат симʼ вадеин. 337 Таремʼ маньин: 338 "СиртиʼПирибтя, Мэдна-Пирибтя, Няв-Саво-Няв, ханяна хаян?" 339 Ермеңгуˮ нимʼ. 340 Тикавахана ңэдалаювʼ. 341 Сянд ңэдалёбаʼн, сяˮны ңэбта нултавнюʼ. 342 Тет-Няръяна-Тын ңаволыдˮ. 343 Ниня ңахана хой танявы. 344 Хойʼ ниʼ мань танаювˮ. 345 Таняʼ сырңамʼ. 346 Я терсявы. 347 Хананʼ няювʼ мань сылывˮ. 348 Тет-Няръяна-Тын вэнулыдˮ. 349 Тэвдуʼ, ңэвдуʼ ңобтʼ илыдуʼ, хадридуʼ хае. 350 Мань ибˮ сюрбывˮ, ханув пубтамʼ. 351 Ханан пумнан мань сюрбимʼ. 352 Ңамгэ тэвнана Тет-Няръяна? 353 Таремʼ сырпаʼн: ваңгри яхад Еся-Сармик санэй, пумнани нявотыˮ. 354 Таремʼ мэнаханда иркани тэвыˮ. 355 Няби ңудахад сякалтась, няби хавоцянда тыраʼ ладав. 356 Тэрида лясэйˮ. 357 Ңамгэʼ пиркаван юседась. 358 Ңавоʼ пиркана ңаниʼ санэйˮ. 359 Ңаниʼ пумнани нявотыˮ. 360 Сиˮми ңэта нерни няд. 361 Мань лэмбарахани ниʼ пыда санайˮ, сиˮми харва, сякалць харва. 362 Мань няˮмамʼ сидя лапамда носорпив, Еся-Сармик тюˮури тара. 363 Ңудани малʼ сяторъяда. 364 Пилиˮ выдарамʼ, ихинян мамʼ: 365 "Тюку ныхыв пяхавабʼнан хэвндарахамʼ. 366 Сиртиʼ-Пирибтя, Няв, Саво-Няв, ханяна хаян?" 367 Ңавоˮ пиркана тюʼуд хэвхан сарюʼ тэсдарявʼ тэсхалйˮ - Сиртиʼ-Пирибтя. 368 Ңудаханда нярава ңынмда няˮамби, няби нудахананда нярава муңгмда няˮамби. 369 Тарцямʼ манэкавась Еся-Сармикар пуняʼ нявотыˮ. 370 Сиртя-Пирибтя пыда таремʼ ма: 371 - Тедаʼ мань Сармикмʼ едаңгув. 372 Манэтар, хибя ңэвы ңэңгу. 373 Сиртиʼ-Пирибтя ңоˮлери няруймʼ енʼ ниʼ мовы. 374 Ен хамзада. 375 Еся-Сармик ңэванда нимня няхарˮ макалйˮ. 376 Саювʼ-Ервута ңэта ниʼ санайˮ хибяри мирканда, пиняʼ сюрбыˮ. 377 Сиртиʼ-Пирибтя пыда таремʼ ма: 378 - Саюв-Ервута, сян ни хантˮ ңани мирңэ. 379 Сиртиʼ-Пирибтя пыда таремʼ ма: 380 - Тыд хартуʼ тутаˮ. 381 Тамна тэхэр таняңгу, сиʼми вадёин. 382 Тикавахана Сиртиʼ-Пирибтя хумна хэвы ңэбта, нивэв манэсˮ. 383 Понʼ нись ңаˮ Тет-Няръяна-Тын ңаниʼ пуняʼ нявотыˮ, иˮ танзеридуʼ миңаˮ. 384 Тюкохона тоˮ. 385 Тикавахана ңаниʼ ңэдалювˮ. 386 Сянд тинад ңэдалёбˮан пензмʼ малувна мань ңэдалымʼ. 387 Тет-Няръяна-Тын васалыдˮ, тын нявотыдˮ. 388 Пензаʼ малахад ен пехеды. 389 Няби ейнан муңг путула. 390 Тикы муңг ненаʼ еню. 391 Вэя сэхэда хан ңэ серˮ. 392 Сянд ини таняхавабˮ ңэдалыманзь. 393 Сэван сэйвыˮ. 394 Сыран ниня юсидавэмʼ. 395 Тын хэвыˮ. 396 Яʼ сидкад Ңобˮ-Ңэдалёда миңа. 397 Тикавахана сэван сэйвыˮ. 398 Сэван ңадимяˮ. 399 Мякана мэвамʼ. 400 Мяˮ ибекако ңэвы. 401 Ирив ядарңа: 402 - Хибя ңэбнандоʼ? 403 Ңэвав иламʼ. 404 Таремʼ сырңамʼ: мятиʼ мюня ян сидямбокоʼ ңэвэхэʼ. 405 Ңацьмбой-Хасава ңэвы, няби Ңармбэрка-Не ңэвы. 406 Мань ңамдывˮ. 407 Мань таремʼ мамʼ: 408 - Хибядиʼ ңэбтиʼ? 409 Ңармбэрка-Не пыда таремʼ ма: 410 - Мань нюв Сусой-Сюдьбямʼ нибя ңаˮ. 411 Не таремʼ ма: 412 - Пыдар хибян ңэбат? 413 Мань таремʼ мамʼ: 414 - Няхарʼ-Нинекав, Няхарʼ-Сюхуней Саювʼ-Ервута сиднаˮ хадась. 415 Мань сиˮив поʼ ямбан, сим нёракуңась. 416 Тедаʼ ңоˮ симʼ нёдась. 417 Симʼ ядавы. 418 Муңгда мерё саць евысь. 419 Сусой-Сюдбя пыда таремʼ ма: 420 - Сит ядавы Саюв-Ервута-Нюдя-Нюдя тяхариʼ сата хибя. 421 Мань таремʼ мамʼ: 422 - Маньзван мятˮ тэвывˮ. 423 Тын сяңамʼ. 424 Ңока хаңгумаˮ. 425 Яхад симʼ хунтасеты. 426 Ңаңьмбой-Хибя пыда таремʼ ма: 427 - Тэхэбид хартуʼ тутаˮ. 428 Нямд-Саво-Нямд вадебˮнанд. 429 Тикавахана пинʼ тарпъюв, мань таремʼ мамʼ: 430 - Сиртиʼ-Пирибтя, Няв, Сава-Няв, Тет-Няръяна-Тын яңгунюˮ. 431 Тын тороваʼ! 432 Ңаво пиркаʼна яʼ сидкад Тет-Няръяна хадридуʼ миңа. 433 Тын ңэдъян. 434 Мань таремʼ мамʼ: 435 - Сиʼив поʼ ямбан пилибтʼ сярыдаць. 436 Ты ңэдˮңамʼ. 437 Таремʼ илеваˮ. 438 Сяˮны ңэбта ңоˮ мань таремʼ мамʼ: 439 - Саювʼ-Ервута немахана хурцы. 440 Саювʼ-Ервутаʼ ңыланда янʼ хантанакэмʼ. 441 Сусой-Сюдбя пыда таремʼ ма: 442 - Мань ңо тутамʼ. 443 Ңобңэ вунид пиратʼ. 444 Тикавахана мань подерңамʼ Няръянамʼ-Тын. 445 Сусой-Сюдбя тет сэракомда пыда подерңа. 446 Ңэдалъяниʼ. 447 Сянд ңэдалёбʼнаниʼ нерниʼ няна тас юрˮ мяˮ, мядˮ ңадимяˮ. 448 Мякˮ тэвыниʼ. 449 Тэвма минханиʼ тас юрˮ терˮ ңыну вэрдаˮ. 450 Маниʼ ңоˮ ңынуниʼ нэкалңаниʼ. 451 Тикы яхана яле ниваˮ толабюˮ, по ниваˮ толабюˮ. 452 Няхаркава поˮ енертарахаваˮ, няхарˮ поˮ ңэсоңгана Саювʼ-Ервута-Нюдя-Нюˮ яда ңоˮлери няруймʼ енʼ ниʼ мовы. 453 Пыда таремʼ ма: 454 - Не, Ева-Не, вэсод лэтра. 455 Тюку муңгадани вадумбаˮнанд нядани ватан. 456 Ен хамъеда. 457 Мань сидя муңгʼ понд лыдабтаривэв. 458 Янʼ, сидя янʼ мань ныклымʼ. 459 Сидя вэми хармярна, ңобтʼ ңомзь яˮма. 460 Тикы яхана няхаркава поʼ мань юседамʼ. 461 Ңобтʼ ңомзь яˮмамʼ. 462 Сусой-Сюдбя ңобкава няңэв хэван сыласеты. 463 Няхарˮ поʼ ңэсоңгана пилиʼ выдарамʼ. 464 Ханяны мэва сэван сэйвыˮ ңэсетыˮ. 465 Сяˮңы ңэбта ихинян мамʼ: 466 "Тюку ныхыв пяхавабʼнан хавндарахамʼ. 467 Сиртиʼ-Пирибтя, Няв, Сава-Няв масенюʼ: 468 тэхэр таняңгу, сиˮми вадеин, ермеˮ нимʼ". 469 Ихинян мамʼ: 470 "Сиртиʼ-Пирибтя, Няв, Сава-Няв, ханяна хаяю? 471 Хась пядамню!" 472 Пон нись ңаˮ хэвхани сарю тэсдаревʼ пыдахаʼмыˮ. 473 СиртиʼПирибтя, Няв, Сава-Няв няби ңудахананда нярова нымда няˮамби. 474 Пыда таремʼ ма: 475 - Не, Ева-Не, валакар ңамгэ? 476 Мань таремʼ мамʼ: 477 - Пилиʼ валаками хась харвами. 478 Тикавахана Сиртиʼ-Пирибтя сидя вэʼями ңобтʼ талкадта. 479 Пеʼ салвубта. 480 Мерюни ңобтʼ ңома. 481 Тикавахана ңэни ниʼ юркывˮ. 482 Сиртиʼ-Пирибтя нярова ңымда нярхалада. 483 Ен хамзада. 484 СаювʼЕрвута-Нюдя-Нюˮянда сидя ютикада янʼ монамъяхаʼ. 485 Сиртиʼ-Пирибтя пыда таремʼ ма: 486 - Ялета хубтаˮ, пота хубтаˮ маяр мэкар, иле нин илеңгуˮ, хась нин хаңгуˮ. 487 Ңока харасяда хибямʼ хадавэкэдаˮ. 488 Сиртиʼ-Пирибтя пыда таремʼ ма: 489 - Тедаʼ хартиʼ ңоˮ мэседиʼ. 490 Тикавахана Сиртиʼ-Пирибтя хумна хэвы ңэбта, нивэв манэсˮ. 491 Тикавахана таня енерңаниʼ. 492 Сяʼны ңэбʼнанда Сусой-Сюдбя сидяри няруймʼ енʼ ниʼ мовы. 493 Пыда таремʼ ма: 494 - Саюв-Ервута, тахаби вэсод лэтра. 495 Тюку сидя муңгхадан вадумбаˮнанд нядани ватан! 496 Ен хамзеда. 497 Саювʼ-Ервута сидя вэʼяда янʼ моʼнамъяхаʼ. 498 Сусой-Сюдбя пыда таремʼ ма: 499 - Пота хубтаˮ, ялета хубтаˮ. 500 Маяр мэкарˮ! 501 Иле нин илеңгуˮ, хась нин хаңгуˮ. 502 Вад енавна харт хаңхун. 503 Ңока харасяда хибямʼ хадавэкэн. 504 Тикавахана ңухуна сярда вэнмʼ ниниʼ хаеˮ. 505 Валакада индкартуʼ вэва хаениʼ. 506 Маниʼ харʼни ʼ тыниʼ хананиʼ. 507 Мяканиʼ тэвыниʼ. 508 Тикы яхана тандая сававна иле пяв. 509 Сусой-Сюдбя симʼ мэ. 510 Маняˮ няхарңэ тюнтангуваˮ. 511 Хэвндаваˮ яңгуˮ, товандаваˮ яңгуˮ. 512 Та валакада. 513 Малда.