1 8. НЯХАРˮ НОХО 2 Няхарʼ-Нохо малʼ несавэй. 3 Ңарка-Нохо Ненюсавэй. 4 Нюдя-Нохо ңаниˮ Ненюсавэй. 5 Тад тикахад ңобˮ ңаңекэдоʼ таня Евако-Хороля. 6 Ёней-Нохона иле. 7 Ңобсерʼ тыдоʼ няхарˮ ёнарˮ. 8 Ңамгэ ёльңяңгана Ңарка-Нохо тарем ма: 9 - Тедаʼ тонаˮ янʼ ямдабанаˮ тара. 10 Пуна - нараʼ ңобтʼ тэваңгунаˮ. 11 Ңарка-Нохо тарем ма, Ёней-Няханда: 12 - Евако-Хораляр мань нянани тоя! 13 Еˮней-Нохо пыда тарем ма: 14 - Сававна илеңгохавабнанда - тоя! 15 Ңод вэвавна нёя илеʼ! 16 Тикындоʼ ямдаядʼ. 17 Евако-Хораля Ңарка-Нохонда хая. 18 Евако-Хораля тарем иле - ераңгодаңэ тара, пилиˮ пон. 19 Тарем хамадамбида - илебңода вома. 20 Тад мяканда тута - ни ңаворңетуˮ, ваʼавхана ни илеˮ. 21 Нёʼ няна, пэвдюˮ няна иле. 22 Пинʼ хэбˮнанда, Ңарка-Не-Нохой тале намза ютекоңя ханасеты, нянда миңеты. 23 ңамгэ хубтахана Нохо тарем ма: 24 - Евако-Хороля! 25 Тедаʼ поёрңь хантан! 26 Юд ханмʼ татан, пямʼ! 27 Евако-Хороля ма: 28 - Мань ңобами яңгу, панэни вэва! 29 Нохо маʼ нив: 30 - Ңока вадамʼ нён мэсˮ! 31 Ти, валакада, хань! 32 Пинʼ тарпыдʼ, тыдоʼ няˮмаˮ. 33 Ханодоʼ подерңаˮ. 34 Нохо маʼнив: 35 - Мань тыбкамʼ ханаʼ! 36 Тыбкамʼ тада, тыбкаʼ няндмʼ тахабтада. 37 Ма: 38 - Мань хане хантадмʼ, пыдар поёрңь хаян. 39 Пуна, пунани тэвабат, ңобкана нибʼнаниʼ тэвˮ - сит хадаңгудмʼ. 40 Тад хая Евако, пэдаранʼ тэвыˮ. 41 Тад тэвыˮ - сюдбы пямʼ хо, сюдбя харвˮя. 42 Тыбкамда ңэкалңа. 43 Сидя сапада, тыбкада ңамгэхэртмʼ ни пирасˮ. 44 Пянда хэванʼ ңамдыˮ, тэри ярума. 45 Ңамгэ ёльңнгана ниры томада сехэрэнда няʼ сэвда хаʼмыˮ. 46 Ңобˮ хал ңадимя. 47 Тад сылыʼ Ңарка-Нё-Нохой ңэвы. 48 Ламбита то. 49 Ңулиʼ нёховы. 50 Тыбкамда нямби. 51 Манма: 52 - Евако-Хороля! 53 Хыняна хаян? 54 Илева-илен? 55 Евако-Хороля ма: 56 - Илева - иледмʼ. 57 - Ңамгэʼ ярңан? 58 Маʼнив: 59 - Хаʼнядм ярˮ: тыбками яˮмадм. 60 - Тыбкамд яˮамбат, мань тыбкамʼ тадамзь. 61 Тикы сюдбя харвмʼ Не сян сапада - хава. 62 Лядаңада. 63 Ханхаˮ пэңада. 64 Тикы Ңарка-Не-Нохой пыда тарем ма: 65 - Тикы хаерт сырˮ! 66 Такэр пакалңь - мань нянавани пилибтˮ пакалңь. 67 Пыдахавар хасава, едэй явна ңадимбата-ңадимңу. 68 Евако-Хороля мяканда ңэдалай. 69 Мяканда тэвыˮ. 70 Нохо ңод тэвыʼ. 71 Тыда ңэдаба пя. 72 Тыда ңэдайда, ңопой тэмда тедаʼ ңэдабида. 73 Маханда няʼ тад сылыˮ - Нохо тям ʼ то. 74 Няби ңудахананда лы яңгаңянда нямби. 75 Нохо Евако-Хораляʼ ңэваханда ладада. 76 Евако-Хораля ялямʼ юравэда. 77 Тад сэвда сылыдˮ - хэвэда малʼ вэя. 78 Ңэванда хоба ңыкалавы. 79 Мят тю. 80 Пэвдю ниня ңамдыʼ. 81 Тикана тикыпи сеңга. 82 Хуняна, яля ерня, вэнеко тёрейˮ. 83 Ңобˮ ңэдалёда товонода пихиня. 84 Тад мят тю. 85 Ёней-Нохо ңэвы. 86 Пыда тарем ма, ңэда яңгапа: 87 - Пихий ңамгэ вэя? 88 Тымʼ хадасада? 89 Ңарка-Нохо сава мунда яңгу, вэва мунда яңгу. 90 Едмʼ пиреʼ. 91 Едмʼ пиреʼ - ңаворңь ңамдыдʼ. 92 Ёней-Нохо тарем ма: 93 - Хораляр, ңамгэʼ таняна мэ, пэвдюʼ ниня? 94 Ңарка-Нохо тарем ма: 95 - Ваˮавхана илеван харта ни харваˮ. 96 Евако-Хораля тарем сырпата - Ёней-Нохо хад ненземя. 97 Пинʼ юркыˮ. 98 Ёней-Нохо ңобтаремʼ юркыˮ. 99 Хэвувнани то. 100 Пыда таремʼ ма: 101 - Тедаʼ ңобкана хэхэниʼ, мань мякани. 102 Пыдар тюкона вэвавна илен! 103 Хаяхаʼ. 104 Мякандиʼ тэвъяхаʼ. 105 Ёней-Нохо нехэндя таремʼ ма: 106 - Евако-Хороля ңавла тара. 107 Панэдада мисˮ. 108 Тикы Не едмʼ пире. 109 Панэдами тада. 110 Тедаʼ Евако-Хороля сававна иле. 111 Сидя сиʼив яля иле. 112 Ңамгэ ёльңеңгана мякана ңамдыˮ. 113 Вэнеко тёрейˮ. 114 Ңэдалёда то. 115 Нюдя-Нохо ңэвы. 116 Мят тю. 117 Хоралянʼ сырңа. 118 Тарем ма: 119 - Хораля ңамгэ тоˮлаха тэтаңэ хэвы! 120 Ваʼван ңамды. 121 Ёней няханда лахана: 122 - Евако-Хоролямд мань ханаңгув! 123 Ёней-Нохо ма: 124 - Ңарка-Нинеканданяʼ серодиʼ вэваңь. 125 Ңаниʼ ханзеркава пяңгуˮ нирав! 126 Ню дя-Нохо ма: 127 - Мань нянани вэва яңгода. 128 Сававна илеңгу. 129 Тикы ндиʼ хаяхаʼ. 130 Мят тэвъяхаʼ. 131 Мят тюңахаʼ. 132 Нюдя-Нохо тарем ма: 133 - Хораля! 134 Паныд екан!ˮ 135 Хораля паныда екайда. 136 Хоралянʼ вэвако мальңям миʼ и, сисавэй. 137 Сисавэй пива. 138 Маʼнив: 139 - Хуняна ңавортан. 140 Тедаʼ ты ера тара. 141 Хораля ты ераванзь хая. 142 Нюдя-Нохо Хоралянʼ ма: 143 - Хуняна мерʼ тоин. 144 Ямдаңгунаʼ.ˮ 145 Хораля тэхэˮна хоны. 146 Немада хая. 147 Пон хонёвы. 148 Мят тэвыˮ. 149 Нохо мята хаˮавравэда. 150 Ханмда сяраби. 151 Нюдя-Нохо лы яңгаңянда няˮамби, Хоралян то. 152 Хоралямʼ ңэваханда ладада. 153 Хораля янʼ монайˮ. 154 Хораля тёрей: 155 Яңэй, яңэй, яңэй! 156 Няби ңудахана ңэвамда няʼамби. 157 Нохо-Неню нисяханд тарем ма: 158 - Хораляр сит писида. 159 Нохо пуняʼ сюрхалъйˮ, Хоралянʼ тэвыˮ. 160 Хоралянʼ ңудахананда ладада. 161 Хораля ялям ʼ юрада. 162 Ңамгэ ёльңяңгана ини ңуˮ то. 163 Ңэвами иладмʼ. 164 Пыхыдахани сылавˮ. 165 Тет минхад тет парандэй сиˮми матормы. 166 Юркась пяв. 167 Юрка яˮмыт. 168 Ңэвами тасиʼ мэв. 169 Ңамгэ ёльңеңгана маханий няд сюдмʼ ңамдамʼ. 170 Сяˮни няюмна Ңобˮ-ңэдалёда то. 171 Ңопой тымʼ мэʼңа. 172 Нултада. 173 Ханмда сярада. 174 Янʼ хаʼмыˮ. 175 Нянани то. 176 Пыда тарем ма: 177 - Тюку ңамгэʼ ңэбтав? 178 Хавы ты ңэбтав? 179 Хэвхани то. 180 Сёбяни малхад сиˮʼми няˮма. 181 Тарем ма: 182 - Тюку ненэңьʼ ңэраханёʼ. 183 Няни ма: 184 - Ңамгэ тикана юседан? 185 Мань вадамʼ мэңь яˮмав. 186 Тад тикахад пыда сиˮми ила. 187 Ханда мюʼ сиˮми пэңа. 188 Ңэдалайˮ. 189 Мяканда тэвыниʼ. 190 Мяд хэванʼ нултада. 191 Тят тёрейˮ: 192 - Не-Ңаңекы! 193 Пинʼ тарпадˮ! 194 Мякад ңобˮ Не ңадимя. 195 Тикы Не тарем ма: 196 - Ңамгэмʼ тан? 197 - Ненэңямʼ ходмʼ. 198 Ңобˮ суюдар няˮмˮ, Ненэңямʼ ңавла тара 199 Хоралям мят тюледа. 200 Ваˮаванʼ юсебталада. 201 Пирибтя суюмʼ хадавы. 202 Хыдя мюня вэямʼ та. 203 Хоралянʼ мипа пяда. 204 Хораля няˮма яˮмада. 205 Хораляʼ нянсинʼ вэямʼ харта вабтада. 206 Хораля ңамада. 207 Хораля юсибтайˮ. 208 Хуняна Хораля немада хая. 209 Мята ядембавы. 210 Ңудамда хорпа пя. 211 Ңуданда едяда яңгу. 212 Ңамдё хаʼмыˮ. 213 Няби ваˮавхана Вэсако ңамды. 214 Вэсако тарем ма: 215 - Еркарар ңамгэ? 216 Хораля ма: 217 - Мань Хоралядмʼ. 218 Пыдар еркарар ңамгэ? 219 Вэсако ма: 220 - Мань еркарами Тилимбо. 221 Ңамгэ тарем сит мэса? 222 Хораля ма: 223 - Няхарˮ-Тэта-Нохоми танясь. 224 Нюдя-Нохоми тарем сиˮми мэ. 225 Вэсако ма: 226 - Няр таня? 227 - Ңамгэхэтами яңгу! 228 Вэсако тарем ма: 229 - Мань ңавна тарем намдадамзь - няхарˮ Хораля танявы. 230 Тикы Хораля Няхарˮ-Нохо хадавыдоʼ. 231 Тикы Хораляхат ңопой Ңаңекымʼ ханавыˮ. 232 Няхарˮ ёнарˮ тымʼ ханавыˮ. 233 Тедаʼ хадриңоˮ тикы ңаңекы - пыдар ңэңгун.ˮ 234 Хораля ма: 235 - Тедаʼ пю ванʼ харваянʼ! 236 - Ханяд хоңгуд? 237 Ямдоʼ теневар? 238 Хораля ма: 239 - Ямдоʼ теневав! 240 Вэсако тарем ма: 241 - Хэбˮнанд тэдамд татадмʼ. 242 Недамд татадмʼ. 243 Вэвако Ненюхунда ма: 244 - Хораля неданда сит мэңгу. 245 Ненюда ма: 246 - Пыдар мамбˮнанд ханяда мэˮ. 247 Хуняда юркыдˮ. 248 Вэсако пинʼ тарпыˮ, тыда тана. 249 Ңобˮ ямбˮя мюдмʼ подерңа. 250 Ңобʼ-Хасава ябңонʼ ңобʼ яхадеймʼ сяра. 251 Хоралянʼ ма: 252 - Тадхава хаядиʼ. 253 Тыд ти! 254 Нер ти! 255 Хораля ма: 256 - Яхадейм ңамгэʼ тиканʼ сярар? 257 Вэсако ма: 258 - Тикы яхадеяр нянанд тара. 259 Хораля ңэдалайˮ. 260 ңобʼ ңэдалава хая. 261 Нултада. 262 Пуняʼ сылыˮ. 263 Хораля мюд пумна юрмян ты хартоʼ ядаˮ. 264 Ңаниʼ ңэдалайˮ. 265 Сиˮив мюсе. 266 Ңобʼ нись ңэсуˮ. 267 Ңамгэ ёльңеңгана сидя пя саля ңадимя. 268 Нултада. 269 Сидя пя саляʼ понд та ңэсыˮ. 270 Мятиʼ сертаңахаʼ. 271 Хонаяхаʼ. 272 Хуняна юркаяхаʼ. 273 Хораля тарем ма: 274 - Тюку яля ңэдалёри хантаниʼ, ямʼ малпа. 275 Пинʼ юркыˮ. 276 Тыда тана. 277 Сидя ханмʼ подерңа. 278 Хораля тет падвымʼ мэ. 279 Недя тет тэмуй хабтмʼ мэ. 280 Ңэдалаяхаʼ. 281 Ңобʼ ңэдалава хая. 282 Нултада. 283 Нехэндя тарем ма: 284 - Ңавхы илеʼм яваˮ яваˮ - тямʼ! 285 Ңамгэхэрт ни манэсˮ. 286 Ңаниˮ ңэдалайˮ. 287 Нернданяна ңобʼ ңэдалёдамʼ манэˮэ. 288 Хэвханда нултада. 289 Сидя не нултадиʼ. 290 Хораля няби немʼ манэˮэ. 291 Ңарка-Нохо-Ню ңэвы. 292 Няби Нюдя-Нохо-Ню. 293 Ңарка-Нохо-Ню тарем ма: 294 - Ханяʼ миңан? 295 Хораля ма: 296 - Хане ядэрңадмʼ. 297 Ңарка-Нохо-Ню ңаниʼ ма: 298 - Евако-Хораля нир намдасету? 299 Хораля ма: 300 - Евако-Хораля - мань! 301 Ңарка-Нохо-Ню няни сюрбы. 302 Сиˮми нюхуңя. 303 - Ханяна мэсан? 304 - Ханяна мэвами харни ехэрав. 305 Хораля ма: 306 - Пыдараˮ мялаˮ ханяна ңа? 307 Мяканда хэхэваˮ! 308 Ңэдалаядˮ. 309 Няхарˮ мятʼ тэвыдʼ. 310 Няхарˮ-Нохо ңобˮ мятоʼ синд ңобг ңамдавыдˮ. 311 Ңамдёдиˮ хэванʼ нултада. 312 Ханмда сярада. 313 Хораля ңамдыˮ. 314 Хораля ма: 315 - Пыдараˮ ңамгэ ненэңяндаˮ? 316 Ңарка-Нохо ма: 317 - Пыдар ңамгэ ненэңянд? 318 Хораля ма: 319 - Мань Пилиˮ-Хантадмʼ . 320 Ёней-Нохо ма: 321 - Масиʼ пыдар теневанакэн: Евако-Хоралямʼ нир намдасету? 322 Мань муми яңгу. 323 Мят тюʼ. 324 Мань Ёней-Нохо мятʼ тю. 325 Ваˮаванʼ ңамдывʼ. 326 Ёней-Нохонʼ мам: 327 - Мань Хоралядмʼ! 328 Ёней-Нохо няни то. 329 Сиˮми нюхуңя. 330 Хораля ма: 331 - Тюкуʼ пиʼ ңарка-Нохомʼ, Нюдя-Нохомʼ хадаңгухуюниʼ. 332 Хораля пинʼ юркыˮ. 333 Ханханда тэвыˮ. 334 Лы яңгаңенда ңэкалңа. 335 Ңарка-Нохо мят тю. 336 Нохо ваˮавхана ңамды. 337 Нохонʼ хая. 338 Нохомʼ ңэваханда ладада. 339 Нохо монайˮ. 340 ңаниˮ ладада. 341 Нохо ха. 342 Нюдя-Нохо мят хая. 343 Нюдя-Нохо мякана мэвы. 344 Нюдя-Нохонʼ хая. 345 Нохомʼ ңэваханда ладаңгудась. 346 Нохо ңэта ниʼ санайˮ. 347 Хоралямʼ ңудахаданда няˮмада. 348 Хораля яңгаңянда янʼ ңэдарада. 349 Ңобтˮ лабцеяхаʼ. 350 Наңадя пи пёдорңахаʼ. 351 Хуняна ялума. 352 Нохо выдара. Нохомʼ хуңгоходанда ияˮмада. 353 Хуңгомда вэрдада. 354 Нохо ха. 355 Тад тикахад Нюдя-Нохо-Нюмʼ хадада. 356 Ёней-Нохо, Пухуңямда, Ңарка-Нохо нюмʼ - тикы иле хаейда. 357 Ёней-Нохо тарем ма: 358 - Мань сиˮми нён хадаˮ! 359 Нянанд вэва сермʼ мэсоˮмами яңгу. 360 Хораля тарем ма: 361 - Теда ңобканиʼ илеңгуниʼ. 362 Тыниʼ ңобсерʼ мэтыниʼ. 363 Хонаядˮ. 364 Хуняна юркыдˮ. 365 Хораля ма: 366 - Мань мями хотадмʼ. 367 Хораля хая. 368 Мята тэвра. 369 Тыда тэвра. 370 Мята серта. 371 Хораля Ңарка-Нохо-Нюмʼ неданда мэда. 372 Та илелъядʼ. 373 Хораля сававна иле. 374 Ёнэй-Нохо ңани сававна иле. 375 Та валакада.