1 4. СИДНТЕТ-ХАВОТА-ПУХУТЯ 2 Сава-Иленя-Васкуй илевы. 3 Сямян ңамгарида тамась. 4 Есьта тин таня. 5 Хоравита мяˮ таня. 6 Харданта вэкана ңамгэда ңэдакы хибяртмʼ ни ңэдарамбюˮ. 7 Тикана солотэта тин ңэдараха. 8 Тиката хавна Няхарˮ-Нюда ңэвы. 9 Пудана Салако ңэвы. 10 Тикы есяда тари тувы вуни ңа. 11 Нюхуюда мансрасьтыхыʼ, пыда мансрасьты. 12 Салакодоʼ туʼ сивˮ поңгана коранда нина лясёсеты. 13 Сяны ңэбтанод Васкуй-Лусар Нюхуюта няʼ манив: 14 - Есьнаˮ тин тырабта таранарха. 15 Мале сиˮв по хая, таманамда пойрамадани. 16 Пон нись мыˮ тинту няʼ ялъядˮ. 17 Нюхуюда теда вадёвэхэ ңэнихимʼ, ехэраңаханть. 18 Нисяндиʼ сидя тинда ңэвы. 19 Нерденяюмдуʼ нёндосимʼ няма ненэй тин ңэвы. 20 Тинту нёмʼ нэсь Васкуй-Лусан лакри сэвда ңарма. 21 Есьда пурˮ ңамыдоʼ. 22 Вэсакор тинда мюʼ сюрбыˮ. 23 Сянд хунанд малтормы ңэбата ңод хайласавэй ңадимя. 24 Ңобкарт ненэй копейкахарт хонада яңгу. 25 Нюхуюта няʼ ма: 26 - Мяни вэкы тинми манэкавама. 27 Тиками солотэй тин. 28 Ңарка еңгана тиндоʼ няʼ вэхэдадоʼ. 29 Тинта нёмʼ ңуда маха няʼ пехэртада. 30 Васкуй-Вэсакор сэвхаюда хатеңаха хамбхалˮ. 31 Пулыта нихи хамыˮ. 32 Нюхуёта идиʼ ядылыдˮ: 33 "Мананё солотой ябере. 34 Тинваˮ ңани пэбиню". 35 Луса-Вэсакор Нюхуюта лаханакуртан тинта мюʼ вырнарида хая. 36 Пуняʼ ярсавэй ңадимя. 37 Ңэвада пя мюйдарев хэвы. 38 Сиˮив солотой лабтэй мюд хадаʼ пурˮ ңар солотэй ютекэтярт хонада яңгу. 39 Вэсакор Нёхуёта няʼ манив: 40 - Тедав хавандархаваню! 41 Хэхэˮ мядони макодаˮ малʼ манэть тара. 42 Солотэхэд сертавьшинть. 43 Тикыни сава ңэб иле пиртаваˮ. 44 Нюхуюда вадамʼ нись мэс хэхэˮ мядʼ няюʼ вырнаридиʼ хая. 45 Ңамгэ ёльтңгана тин нёхы ңамдёда ярта Нисянти хэванʼ пята ңадимяхаʼ. 46 Нултахава вадамʼ мэть нихиʼ пирасˮ. 47 Хайлахататиʼ хаван харбилайхаʼ. 48 Ңаркаюмʼ ңод вахайлˮ. 49 Манив: 50 - Хэхэ мядона туˮ ятамадрев паридеˮ. 51 Нюдяюмʼ ма: 52 - Мано мюнтя тюңгадамть ңамгэрт наңадяңэ хаёвы юңгу. 53 Сирю тухана парадавэраха. 54 Нидуʼ нямба ябенадрев мякандуʼ пядуʼ. 55 Вэсакор Нюхуюта ңуда ңылад лээмортарев санэйˮ. 56 Хоровита тинмˮ лэмбарахана нэда. 57 Таняна мирнарида хая. 58 Нюхуюда наңадя едʼ пива ңатедиʼ. 59 Сава-ИленаВаскуянд сыңгрёхартада яңгу. 60 Нюхуюда паромахаʼ. 61 - Нисями ңамгэ хабт хорова хадада? 62 Ңарка-Нюда тыбкамда няма хоровиˮ тин няю сюрбыˮ. 63 Тин нёнсинʼ тэва махаʼ няюʼ хатей лясаˮ. 64 - Хантерˮ ңэда ңабт? 65 Пыямда малнда сомбовна сырңа. 66 Таремʼ сырпата хоровида ңопой яхана хобасипой юседаˮ. 67 Ңобкарт ңэвамда ни илˮ. 68 Сава-Иленя-Вэсакор няхарˮ еңга ёльтңгана нёнсиʼ ядхана юседа. 69 Луса-Вэсаконд-ҢаркаНю Нисямда ңэхэданда нэкалңада. 70 Вэсако падёнда марть хатевы хаˮ. 71 Ңамгэ ёльтңгана ңопой яхана вайнолыˮ, тинʼ няюʼ сахама. 72 Нер паромба нирхавэда хамэда хоровита хамад. 73 Нюхуюда сомбовна вадеңадиʼ. 74 Тикавахад Вэсакор няхарˮ яля ярңа. 75 Тетимдей ялянанда хайлата помна Нюхуюта няʼ вахалй: 76 - Таремкав хавандархаваˮ. 77 Мансраванть нидиʼ хант. 78 Салакохов нэнэтьʼ вуни ңа. 79 Коранда ниня хаңгоданакы. 80 Салаконʼ Лаханако хая. 81 Салако коранда нина хуркарт ни ңаˮ. 82 Нисяюта небяюта, сидя Нянда ярмʼ нивы намдормы толхада. 83 Невэй пуху сухарь нянта яхалмʼ ңорңа. 84 Ханянэхэна сис нямыбасьты. 85 Мансрава нямна ихиртада яңгу. 86 Пинʼ хэня няхаюда тарив писяданаюда. 87 Няхаюда манера томадандиʼ тодоʼ няньʼ яхалˮ тэврамбихиʼ. 88 Салакор нянь яхаланʼ санасетыˮ. 89 Няхаюда, Нисяда хатесятадиʼ хада ладорпадандиʼ. 90 Вэясавэй коранда ниʼ хасертетыˮ. 91 Сянд хунанд илебатоңод Нисядоʼ манив: 92 - Таремкав иле вэва ңэдараха. 93 Марни вэкана хэбидя харвкотями таня. 94 Пиʼ хуна солотэй вадёртеты. 95 Ңапой ерамба тара пи: хуптахана еся ңомартадоʼ яңгосеты. 96 Ңамгэ ңортакыда тенад хунад ехэрадмʼ. 97 Тикы яля Няхаюда мансраванть нихиʼ ханьˮ. 98 Пудана сава ңаврадоʼ нэкалңаˮ, хибядя ялядарев ңорңаˮ. 99 Салакор туˮ сив тасоть сеней няньта яхалмʼ тамна ңорңада. 100 Нумда пэвсюмть Ңарка-Нюдя-Сава-Иленя-Васкуянд хибидя яляна мэта паныда сера. 101 Хэбидя харвеханда еванть пяда. 102 Сельбяняңы ңэвы. 103 Пэвдяда сэвнси яднарха. 104 Васкуянд-ңарка-Ню ңамгари хорпа пэянда ңод тебась марянда вэтʼ тэвыˮ. 105 Сиˮив еңгамʼ иня няʼ ёльте. 106 Харванда мо сята сакадта. 107 Нямдёртянда яберивы. 108 Тодана ятамадрев ңади. 109 Лэтаңгасо ңудамда санибтехэя ңумбая малхана хорңада. 110 Яңгу - ханюй ңэвы. 111 Ңамды. 112 Пон ни ңамдюˮ. 113 Ңамгэда хадкэй сэвхаюда ңобт сахамахаʼ. 114 Сян хадебапата ңопой пирда. 115 Ңамгэ ёльтңгана ялямʼ юрвы. 116 Хупта ңэдакы немада хэвы. 117 Таремʼ сьгрпананда сидя хэвхананда ңобкарт копейкахарт яңгу. 118 Идя ядэлыˮ: 119 - Мякнани ңамгэмʼ вадетадмʼ? 120 Талей манэтами ңани яңгу. 121 Мань ховэми яңгува. 122 Ялъеˮ. 123 Яʼ покана идя ядерңа, вададамда хо. 124 Пёнсимʼ паромба нэкалңада. 125 - Пиваˮ ямб, тетива. 126 Тевңгунат ңамдыдамте есядами ңате, ңобкарт еся ни вадюˮ. 127 Илʼ сиднаˮ тэранакыˮ. 128 Сава-Иленя-Васкуяр ңэваримда яра. 129 Ёнэй-Нюхунда вахалй: 130 - Пыдар хантанакэн. 131 Ябар маси танянакы. 132 Пэвсюмя няна Ёнэй-Нюда паныда сера. 133 Еванть хибидя харвханда ялъйˮ. 134 Ңоб тикы серˮ. 135 Пиʼ ерьня нема талевэда. 136 Хуптахана ңаркаНянда тотрев хуркари ңавори вадеңа. 137 Сава-Иленя-Васкуянт пэяда латанʼ хате тебˮ. 138 Пон ни ңамдюˮ, идя ядэрмакъе. 139 Салакохонда ялъйˮ. 140 Салаконда ңэвамʼ пеңгана сахалңада. 141 Сомбовна вахалйˮ: 142 - Салако! 143 Иле харвават еванть хантанакэн. 144 Небянт тей ялэй няньта пыдёко танярахаˮ. 145 Сомбовна ңорˮ, пэвсюмя няна ялъин!ˮ 146 Салакор ңэвартамда ни яра. 147 Нябиняхав сюрхалйˮ. 148 Пэвсюмянда ёльтянд ңопой яхана лясы. 149 Нумта пэвсюмямʼ хамэданакэда яңэсьʼ панэкотямда няʼм а, харта сёда ңэдакые сёмʼ мэть пинʼ пяда. 150 Пинта ерʼ ёльтянд марьнда вэт тэвада. 151 Хуня таня ңаяда тантёңэ хая. 152 Хэбидя харванда монʼ сэвамда хате сарада. 153 Яберена ңамдортьмʼ манэть сайʼ пива няндаси няңгра ну. 154 Индяʼ ңыламна ма: 155 - Мань няни таславы нирханню ңа. 156 Пуна нёхов яңосˮ. 157 Сими ңани ним ладортˮ. 158 Хоскадрев махамда выярть яʼ сярʼ ниня ңэда харванда моˮ ниʼ ңамтыˮ. 159 Тодоʼ явна сьгрңа. 160 Хахая манэтада яңгу, пэби ңодˮ. 161 Ңамгэ пир ңэдакы. 162 Салакор немада то. 163 Салакор пон ни маяндорˮ. 164 Янʼ санэйˮ. 165 Харвнда пахамана ядэсумба пэйˮ. 166 Ңудана хормэмда ңамдортямʼ - тэтьмы. 167 Таремʼ ядертаханда немада хэвы. 168 Ңамгэ ёльтңгана ңамгэ хадкэй? 169 Харвда табсна толха. 170 Хусувэй мода ябере. 171 Туˮ морёраха ңамгэри Салаконд ёңгʼ ядувна харада. 172 Салакор ңопоймʼ тюʼ тяхаʼ нямада, имбытата ни сив, ханюй ңэвы. 173 Тивхава хорңада - ябти ңэвы. 174 Идя ядэлыˮ: 175 - Нисяни вадета солотэй ни ң а 176 Пуна септаˮ мюй панта. 177 Септа сусамахад тобарта мюй панта, нэлсуй савакотямда панта. 178 Янта сусамахад паныта сикутявна ңэдатамба пяйда. 179 Яда хортадась ңэда ңули саңговормыˮ. 180 Ңамгэ ёльтңгана поңгэй мертя то. 181 Салакор ңамдё хамвыˮ. 182 Харванда маланʼ сылыˮ. 183 Хантерˮ ңгрд ңамгэри? 184 Тэвада харвʼ пахамана лэбта. 185 Тарта солотэңэ ябере. 186 Харвʼ малхана ңэда харвʼ мохона, еся нянда сиринʼ моёпида. 187 Таремʼ мэнанда ерта ёльтянд малʼ ңамъяда. 188 Салакор пон нись мы тэвад ңабодада. 189 Тикы ханедарңод мэбимы. 190 Салакор сиʼив тибянʼ хынамба миңа. 191 Понхав нямбидась. 192 Пунав нялпрада. 193 Ңопой тарˮ ясамʼ ңудананда ңэдарада. 194 Сомбовна ханьсьтадась хайлатейда тяныдˮ. 195 Солотэй ңэвы, тодана турха. 196 Ңаяняңы имбытата ека, тикана палңада. 197 Ханедахаванда нувоˮ няна вырнарида хая. 198 Салакор ихиня харвхананда ңэда есьда толаба пя. 199 Тарем толабаданда сиˮив юна хан терхаванэ хая, ңокаюмʼ сохомдоʼ Ханеда ңавомахад, септа мюй нись толабюˮ. 200 Таси есьта ёрад пулывната ңа. 201 Хуптаняңэмʼ хавандадрев ңатеда Таремʼ мэнанда нумда ялэма. 202 Харад вэкана илена идмʼ тэвыбада луса вэсако юнамда мале подермэда. 203 Салакор мяканда сюрвыˮ. 204 Няби ңудананда имбытад мюʼ палңвы Ханеданда тармʼ нямби. 205 Нёндасинʼ тэвась ңарвэй малхана нёнсимʼ тапарңада. 206 Мюняд Нисяда мале ңатенавы, минханта вахалй: 207 - Салако, хурка? 208 Еся вады? 209 Салакор ма: 210 - Вадёдакы, ңамгэв яберена мантырңать. 211 Тикымʼ намдхава Вэсаконд сэвда ңарма. 212 Савовна вахалй: 213 - Нюктя, пыдара нёховэн, имбытат екавэнню. 214 Манив: 215 - Мантьван нидамть нёхоˮ. 216 Ңогой ңамгэри паромась, тарта хаередамть. 217 Ханеданда тармʼ нись паромба ңадимтеда. 218 Вэсако тикымʼ манэкава ңамдё хамы. 219 Няби ңудананда сэвда талыби, няби ңудананда итя бочканʼ сарворы. 220 Вэсакор Нюхуюта няʼ манив: 221 - Сала нив ңаˮ тумʼ ни тэвраˮ. 222 Мямаˮ нёя парадаˮ. 223 Сидя-Няхаюда тикымʼ намдхава Салакомдиʼ сидя мартьхад нямадиʼ, пинʼ мованть хамэдадиʼ. 224 Салакор пон нись мыˮ Нисянда нинмя ниʼ мода Ханеданда тармʼ. 225 Вэсакор ядембадамʼ ни намдˮ, нись харва ңод ңудана хорңада. 226 Няндаси няңгара сидя хэвхад хамбхаламбида. 227 Ңамгэ ёльтңгана сентянта нё ңэвана няңгарпа пихина вырнарида хая. 228 Пон ни мыˮ. 229 Ңамгэ ёльтңгана мятʼ пята ңадимя. 230 Ма: 231 - Ханедани тармʼ хэхэˮ мяни макоданˮ ңыдавась. 232 Сидя-Нюме, пон нёди лаханакурˮ, юнадариʼ подерңадиʼ, есьдиʼ тэвадиʼ тинтиʼ мю. 233 Нюдя ебңотами хонэймд. 234 Пиʼ евы нив ңа. 235 Сидя-Нюхуюда пинʼ хаяхаʼ. 236 Пон нись мэсь сиʼив юнамʼ подерңахаʼ. 237 Харвендиʼ няʼ ңэдалэйхаʼ. 238 Салакор сияк нивы ңаˮ. 239 Ненэся еся ти яберена харвʼ пахаңгы. 240 Хахая тэва харв хэванʼ нулта есьдиʼ хантиʼ мюʼ пэмба пяйдиʼ. 241 Сиˮив юнаʼ хан терхад вадумаˮ. 242 Септиʼ мюй, тобротиʼ мюй, савиди, сямян панытиʼ яңгад мал пантэйдиʼ. 243 Тарем ңод ңоб юна хан тер хаи. 244 Енэй-Няда маси: 245 - Салакоми хадрё ябдавы. 246 Мантьвани ңамгэртмʼ нинисянню хо. 247 Тедав Нисями няхартани вуни ңэңгу. 248 Ңабсата Салакоми хада таранарха. 249 Ңамгэ ёльтңгана есьдиʼ мал тэвэйдиʼ. 250 Салакор сававна илелйˮ. 251 Коранда нид хамыˮ, харта ваˮавдамда серта. 252 Паныда Няхаюта няд сума. 253 Ңортида сума Няхаюта няд. 254 Няхаюда ханятей сэхэдилңадиʼ. 255 Ханяңэхэна хонёдаханда хадаван харвасеты диʼ, Салаконд немада нив сасэ. 256 Салаконд маниеб иландоʼ сенейхадандоʼ тамна сумы. 257 Сидернда сивна сырпата пурумы хэхэнда мяˮ небойхаданда тамна сумы. 258 Малхы Ханедандоʼ тарˮ тодана турха. 259 Ханяңэхэна хаерңэ пясьтыда. 260 Таремʼ илеˮ. 261 Хусувэй ңамгэридоʼ тедав таня. 262 Мансравамʼ юраˮ. 263 Таравамʼ юраˮ. 264 Ңамгэ ёльтңга ңэбнанда ңод Няхаюда нибклавэхэʼ. 265 Ңормандиʼ ёльтңгана ңаврадиʼ няхарˮ хантеˮ. 266 Нисядиʼ минхандиʼ тосалңахаюда. 267 Нюхуюта няюʼ вахалйˮ: 268 - Ңамгэриʼ хадкэй? 269 Хаңгулыдиʼ? 270 - Ниниʼ хаңгулˮ, - Нюхуюда махаʼ. 271 - Ңамгэриʼ хадкэй? 272 - ңани ма. 273 - Не мэва ёльтри тома? 274 Нихива харва ңобкана вахалъяхаʼ: 275 - Ңамгэртани ни товˮ, Ңамгэртани ни хадкэˮ. 276 Ңопой сермʼ сертаван харваниʼ. 277 Невхы Салакони нямвымʼ, Солотэй-Лэмормʼ, хован харваниʼ. 278 Вэсакор манив: 279 - Мантьван намтвэхэртами яңгу Солотэй-Лэморˮ няюмна. 280 Ханяна иленакы. 281 Хумбати нёда салембюˮ. 282 Хаван харвабти хамари мякнандиʼ ңэя. 283 Нисямдиʼ сиʼив яля выкыбидиʼ. 284 Сиˮив яля ёльтңгана Нисядиʼ манив: 285 - Таремʼ харвабати хаядиʼ. 286 Хавони мал нюрдэйдиʼ. 287 Нюхуюда савовна ңорнахаʼ, тодоʼ няхарˮ паны падʼ мюʼ сабңахаʼ. 288 Ңаврадамдиʼ мэңахаʼ падʼ мю. 289 Серодиʼ малемяхадандиʼ яʼ сид янʼ яльяхаʼ. 290 Няхаюта хэмяд Салакор няхарˮ по иле. 291 Ңамгэ ёльтңгана Салакор Няхаюта тотрев харданта ёлинʼ сырңа. 292 Ңорть хыдяда няхарˮ ханте. 293 Нисяда ңод минханда хамэдада. 294 - Пыдарңод ңамгэр хадкэй? 295 Няхают нумʼ сит нэкалпа пя? 296 Ма: 297 - Яңгу. 298 Няхаюни нумʼ сими ни нэкалпюˮ. 299 Тари ими ядэрңа. 300 Мале няхарˮ по хая сырасавэй тансавэй Няхаюни сыңгрёдиʼ тамна яңгу. 301 Мань Няхаюниʼ пюрман харвадмʼ. 302 Нисяда ңамгэ пират ңамдёмяхаданда ма: 303 - Хабнанте хартиʼ саладаханандиʼ хавэхэʼ ңэңгу нихимʼ. 304 Пыдхартар нён хань, ңавэтаңаюд. 305 Нисямда ңоб тикы сиʼив яля выкыбида. 306 Сибимдей яляна паныда маламба пя. 307 Салакор паныда маламахаданда пинʼ сюрвыˮ. 308 Харданда иняняңы вэкы хасрёя таня. 309 Итя илена иˮ. 310 Ненэтя ңар ңамдэдодоʼ таняˮ. 311 Ңопой ңамдэдмʼ ныкалңа. 312 Хыдяʼ мю ңабтада, мяканда ханада. 313 Нисяюта нибяюта няʼ тэврада. 314 Сомбовна вадеңада. 315 Ма: 316 - Мань теда хантадмʼ. 317 Тюку ңамдэкани сыръидиʼ. 318 Тюку ңамдэˮ ти ха, тикана мань хабнани ңод, ңамгэми хадкэбта ңод. 319 Ти илеңгу, мань иледмʼ, сумдадама. 320 Пилиˮ пон таремʼ ңэбта мань ңамгэртами ни хадкэнгуˮ. 321 Тикы вадида мэть падамта няˮма, Няхаюта сехэрыʼ мюмня ялйˮ. 322 Яляʼ ңылы иняняңы сехэрымʼ хана. 323 Таремʼ сырңа неросяда лабтанʼ тэвыˮ. 324 Хахая ңобкарт неро ясхарт яңгу. 325 Сиˮив яля яда. 326 Ңамгэ ёльтңгана мертя ладада. 327 Мертя серʼ ңоб яда. 328 Ңамгэ ёльтңгана хамедамббата ныхыда суса, ибңод ңоркава ңортяты. 329 Ятейнʼ сахама. 330 Сырей ңэвы. 331 Ханьта, мерьтяда ңоб серʼ пэрңадиʼ. 332 Салакор понхав нялодась. 333 Ңамгэ пиркана сэврида сылыдˮ, ңэда ңудида перена пярха. 334 Сян нерня сахамбата ңопой яхана юседа. 335 Сиˮив яля ңопой яхана мэ. 336 Таремʼ мэнанда сыраʼ ңылад сэврида сырңа. 337 Лаханаван харва, нямюда ңани тада. 338 Тад такахад Лаханако сиˮив яля сюреледа. 339 Ңамгэ ёльтңгана поңгэй мертя няˮмада, неро яхаʼнимня ханада. 340 Ңамгэ пиркана тасири пяда. 341 Неро лаңг ңэвы. 342 Неро лаңгмʼ хана миңа. 343 Ңамгэ ёльтңгана неранда няна Сиднтет-Хавота-Варкоˮ-Небя, сиднтет ңэда: тет хуңгляда, тет пуңэда, сиднтет ңамянда яˮ. 344 Сиднтет ңэда янʼ таркавыдˮ. 345 Сидя хэвхананда сиднтет варк нюда, няндосири лыбкадарңа, ңэда ңани янʼ тадвыˮ, ибңод сырэй - яда ябти. 346 Сямян ханеда мун мал ховыда. 347 Хуюлисарт сиднтет ңэхэдата яхад ни хоңгар. 348 Ңамгэ ёльтңгана ида ядэлыˮ, ма: 349 -Сава-Иленя-Васкуй-Нюдя-Ню-Салакомʼ -Нюбета-Сиднтетимдейңамянани-Вадавэми-Нюми танясянню. 350 Ңамгэвада ни хадкэ? 351 Тикы вадида мэсомахаданда Сиднтет-Хавота-Пухутянд яʼ пеля енедаханда ханʼ ңарувна санэйˮ. 352 Ңамгэ хадкэнакэ тюˮутейʼ пяда. 353 Лаханаконда томавна неро яхаконда нимня мертярида миңа. 354 Танянанда хунананда салаконда яданʼ хуңглида та палъядˮ. 355 Салаконда сэв сыри поңгад ңодринда манэйда. 356 Салаконд сэврида лябана, ңобкарт вадамʼ мэть яма. 357 Пон нись мы Сиднтет-Хавота-Варк-Небяда нямюхуна Салакомд вэлсдада. 358 Тарем мэнанда Салаконд ңудида мансада, нямюда хоңгада, ңудита ниʼ ңулйˮ, лулкота нид нусь. 359 Мэда вуни таня. 360 Небянда ңамянʼ сахама. 361 Ңоромаданта саңгомта ңэванда няна хэня толха. 362 Тюʼуку сана неро яхаконда малмʼ манэ. 363 Сиднтет-ХавотаНебянда хэванʼ сюра хамы. 364 Ма: 365 - Нюктяв! 366 Ханя пясар? 367 - Мань ханяхарт нивась пя, Няхаюни пюрңадамсь, ямбот выдарамами ти. 368 - Няхаюд ханя миңахаʼ? 369 - Няхарˮ поʼ тяхана нямвэми Лэморми пюванть хаяханть. 370 Теда хантер сава ңэңгоданакы? 371 Няхаюни пюртадмʼ, мякани хантадмʼ ? 372 Нямвы Ханедами пюрпани ңобтикы савава. 373 Еңгами хэмʼ нив ңаˮ, тарси янодмʼ, таремкав нидам хаңгу. 374 Варк-Небяда сумдамбида: 375 - Ңопой ялсомахадант пуняʼ салтынавˮ. 376 Нямвы Ханедар ңэвы, тедав нямгуниравˮ. 377 - Невкэ, хантерˮ хуңгув? 378 Мэсь яхартамда ехэрадмʼ. 379 Нисями мэсь яхартамда ехэра иб хонрамбивась, тарта манэть хатесь хаˮ, туңэ пядась. 380 Тикы ңамгэри есяхана тарси самысь, есь ңортаханда нямнисявавˮ. 381 - Пон нён лаханˮ. 382 Махани ниʼ ңамтадˮ. 383 Сомбовна периˮ. 384 Салакор пале тарсонть Хаданта махаʼ ниʼ няхарˮ яля выкта, няхаромдэй ялянанда -Хаданта махаʼ ниʼ ңамдрахэйˮ. 385 Салакор нулиˮ. 386 Салаконд Хаданта тарˮ ёңганта сэхэвна ңа. 387 Хадада тарида нямтьлейда. 388 Салакор нулйˮ. 389 Тарˮ поңгад пыярида ңади. 390 Салакомда хонрада: 391 - Ңамдын? 392 Ма: 393 - Ңамдыв. 394 Тикавахад тюˮутей пяда. 395 Сиднтет ханта лабрё хэˮ мулхаˮ. 396 Салакор тарем сырпата тиреˮ тяхамахаˮ. 397 Сянд хунанд ңэдалюдакы. 398 Нернда няна турхаˮ хэˮ ңадимяˮ. 399 Сиднтет-Хавота-Хадада яʼ няʼ пяда. 400 Салакохонда ңэвамда сюрхале Салакохонда вахалй: 401 - Нерняңы ңамгэңэ пэръядˮ? 402 - Тикав хэˮ нимңаˮ. 403 - Хэˮ тикыд ни ңаˮ. 404 Тикыд хэхэˮ мядˮ макодаˮ. 405 Няхатата ябереня хэхэˮ мякана Солотэй-Лэморˮ тикана иле. 406 Ситя ерамбада Си-ˮив-Солдат. 407 Ңэсянда мята сиˮив нёндаси. 408 Илесь мята ңэваʼ нид поңга сэвраха харад лэбта. 409 Нёндаси нэби. 410 Тикан тэвавани, нёнсинʼ тэва, маин: 411 "Сиˮив-Солдат, Сиднтет-Хавота-Хадани выкана немартада нэкалңадаˮ". 412 Савлюй есяʼ ниʼ пынтё хамңгудˮ. 413 Ңарңододоʼ пай нэкалтыдоʼ. 414 Солдат еңгалпа мятʼ тюңгунава. 415 Лэморт ханамахадант мята нёир пэрˮ. 416 Тикавахад тутанава. 417 Теда ңэдалаханиʼ. 418 Пон нихиʼ ңэдалюˮ. 419 Хэхэˮ мядʼ хэванʼ, ваңганʼ, нултада. 420 Салакор хамамахаданта хэхэˮ мядʼ няюʼ ялйˮ. 421 Тарем сырпата ненэся ңэвы. 422 Нита еркы хэхэˮ мяˮ няхатата яберивы. 423 Сэвˮ хаюда. 424 Салакор нёндасинʼ тэвы. 425 Нёнси ңыңгармана сырпата Сиˮив-Солдат нувы. 426 Хусувэй еңга ёльтңгана Солдатмʼ аорте ңарханда латада савлюй еся. 427 Ңод нибклабта пэядоʼ савлюй есянʼ теберңа. 428 Солдатˮ ңани санаңгаˮ. 429 Салакор янамбовна Хаданда вади вадеңа: 430 - Сиˮив-Солдат, Сиднтет-Хавота-Хадани выкана немартада нэкалңада. 431 Палыдоʼ хэвняʼ мойдоʼ, савлюй еся ниʼ пындё хамыдˮ. 432 Салакор Солдат еңгалпа мятʼ тю. 433 Сиˮив нёнсимʼ ңарвой малхана нэйда. 434 Ненэся ңод солотэй поңга сэвраха мядикотя харад ңэваʼ нид солотэй еся иняд лэбтавы, нёндасикотя ңэвы - мюнанда Солотэй-Лэморта тикавна ядэсумби. 435 Тэвада таси латавна лэбта, пыхыдада тодана тураха. 436 Салакор Лэмормʼ янамбовна нямада, теневанада нив ңа. 437 Лэморта хурка хасена. 438 Муңгартада яңгу. 439 Тиңод еңгамʼ мэңгусь, Салаконд идя ядэлы: 440 - Хантерˮ мань сертавы мякнани иле пиртада. 441 Мята тад ханававни. 442 Еся инямда пыдёсяңгаданда нивав хавраңгу. 443 Салакор ңэвамда хадалңа Ңопой яхана пуняʼ сюрхалйˮ. 444 Тарем сырпата: лэморта мяˮ ханава толха. 445 Пыдёсяңганда санэйˮ. 446 Перена пярха. 447 Ңаркававна нида нэкалˮ. 448 Нянда варнядтеда. 449 Ңамгэ ёльтңгана ңамгэда хадкэйˮ? 450 Няхарˮ хэхэˮ мядˮ сеңга тайбтавонондоʼ, я леканарха. 451 Салакор хатей тиндˮ. 452 Сиˮив-Солдат ңэтоʼ ниʼ санэйдˮ, Салакохондоʼ санэйдˮ, Салакомдоʼ сапокˮ пыяʼ малхана палыʼ сюмбхана ладорпадандоʼ. 453 Салакор ялямʼ юрвы. 454 Сэвта ңадимть параңода ңэхэна юседавы. 455 Параңода хонрада: 456 - Хибян ңэсан? 457 Ма: 458 - Сава-Иленя-Васкуйʼ-Салакомдмʼ. 459 - Ханедани тармʼ пыдар хаерерхавэранню? 460 Сими ехэрабнанд мань Туʼ -Параңодадмʼ. 461 Ңахат ңод сит ңатедамть. 462 Мань нив хамеда, хантерˮ тюконʼ тон. 463 Мале Ханедами еремтерхавэранню. 464 Тарем харвабт тада пиртав. 465 Солотэй-Сядота-Юнавна. 466 Салакор манив: 467 - Мань тартями ңока. 468 Мань тамна сидямʼ тась пиртадмʼ. 469 Тикымʼ вадесомаданда Солдатˮ ңэдарадоʼ. 470 Салакор пинʼ санэйˮ. 471 Хаданда няюʼ сюрмба питарңада. 472 Хадада ямʼ хадемахаданда таб надомʼ ңонавы. 473 Салагсонд Хаданта хэванʼ тось идя ядэлыˮ: 474 - Солотэй-Сядота-Юнамʼ ханяд хоңгудмʼ? 475 Теда намдав, ханяна иленакы. 476 Хаданда хэванʼ то. 477 Хадада вахалйˮ: 478 - Нер няхаванд мадамть ханеданд мядикомʼ нёр пэрˮ. 479 Тедав серˮ яңгу, мале хэвы серма. 480 Салакор тикы пират ңопой яхана салана. 481 Хадада ма: 482 - Вадеманда вадар таня? 483 Вадетава. 484 - Таня. 485 Хантерˮ вадетав ти нидамʼ ехэраˮ. 486 Маню Солотэй-Сядота-Юна таня. 487 Тикымʼ хаңа. 488 Хадата манив: 489 - Пыдар хамансан? 490 - Мань ваторңадамть. 491 Манисядам тартями ңока. 492 - Салако, пыдхавар тарси явласьтынэ. 493 Ватормы ңэхэвабат ңэдалаңгу ниним, пюртнимимʼ. 494 Хаданта махаʼ ниʼ ңамты, тюˮутейʼ пядиʼ. 495 Сянанд хунанд ңэдалёбнандиʼ ңодˮ Салакор нерняʼ сырңа. 496 Сенейнда тотрев нерняна тодана турхаˮ хэхэˮ ңамдвыдˮ. 497 Пухутяр ңобˮ пены. 498 Сававна манэть хэхэˮ мядˮ ңэвыˮ. 499 Хадада яʼ няʼ пяда. 500 Пэдара понд ңамды, хэхэˮ мядʼ ёркахы. 501 Хадада масьню: 502 - Ти маниерава. 503 Тиканʼ тюңгун. 504 Хэхэˮ мядʼ сидя сиˮив нёндаси. 505 Хусувэй нёхона Сидя-Сиˮив-Палытана. 506 Харадʼ вэкана Юна тикана нуңгу, сянсяңгу. 507 Сянда тебхад ңыдёда. 508 Ңулиˮ нёир пэрˮ. 509 Ңудана валпат тута. 510 Ңопой ңэта теб хавра, тобда еся тебхана тебармыˮ. 511 Ңахат вадами вадетарава: 512 Сиднтет-Хавота-Хадани выкана Сидя-Си-ˮив-Солдат немда нэкалңада. 513 Тикы Солдат савлюй есьˮ поңгана нуˮ. 514 Ңод нибклабтоʼ савлюй еся пэядоʼ сипи, тюˮуʼ санасятыдˮ. 515 Салакор Хаданта нид янʼ санэйˮ. 516 Хэхэˮ мядʼ няна хая. 517 Хэхэˮ мядʼ нёнсинʼ тэвыˮ. 518 Ненэся, ңод Сидя-Сиʼив-Солдат ңэвы. 519 Салакор янамбовна Хаданта вади мэңа: 520 - Сиднтет-Хавота-Хадани выкана Сидя-Сиʼив-Солдат немартада нэкалңадаˮ. 521 Сидя-Сиˮив-Солдат палыдоʼ нялпраˮ, савлюй есяˮ ниʼ пындё хамыдˮ. 522 Салакор Солдат еңгалпа мятʼ тю. 523 Ненэся ңод харадʼ вэкана Ю на нувы. 524 Нянда сыръита яңгу, пэяда тодана турха. 525 Ңамгэртада, нентета толха. 526 Ханя таня яникаку. 527 Мирбсаковада мирабс толха вуни ңаˮ. 528 Едётямнанда ңоб севолма. 529 Ңэхэната тобда солотэй ңэвы, латанʼ тебармы. 530 Нись паромба тебда нэкалъяда, Юнанда няʼ сидя еңгамʼ мэңахаʼ нерняʼ, Салаконд идя ядэлыˮ: 531 - Мань сертавы сянми хантерˮ мэтада? 532 Нив ңадяңгуˮ. 533 Сырпата ханава серри хамеды. 534 Сянʼ няюʼ ялйˮ. 535 Ңобтикы солотэй ңэвы. 536 Нямада. 537 Нянда нохобтада. 538 Перевы. 539 Нянда варнядтеда. 540 Ңамгэ ёльтңгана няхарˮ хэхэˮ мядʼ сеңга тад тайнолбнандоʼ СидяСиˮив-Солдат ңэтоʼ ниʼ санэйдˮ. 541 Салакомд сянпой лададоʼ хусувэй Солдат, ялямʼ юрвы. 542 Сэвта ңадимть Параңодаʼ ңэˮ хэвхана юседавы. 543 Параңода вахалйˮ: 544 - Салаковахан нин ңаˮ? 545 Юнамд намдсятыв. 546 Юнами ңаниˮ ңавэтасар? 547 Салакор мунти, вадартмʼ ни мэсˮ. 548 - Солдатни ңаркавна сит ладормыˮ? 549 Нямюмд ңаман? 550 Таравабта Юнами тада пиртав. 551 Хаермʼ -Сядота-Немʼ тэврабат нянд татав. 552 Салакор ңамдё хамы: 553 - Маняˮ яхананаˮ тартя ненэтяˮ ңулиˮ ңока. 554 Юнамд поёрть юнадани харвабтавась. 555 Параңода тикы вади намда сэвтейда ңарма, сита нямбавы Солдатˮ енядатоʼ мертяри хая. 556 Салакор ңэта ниʼ санэйˮ, пинʼ сюрбы, Параңода ңудита сарвора хаи. 557 Салакор пон ни ядˮ. 558 Хаданта хэвувна ңадимя. 559 Хаданта хэванʼ тохова идя ядэлыˮ: 560 - Хаермʼ -Сядота-Немʼ ханяд хоңгудмʼ? 561 Ихиня тасламба хаермʼ сядота ненэтьʼ хурка толха ңэдакы. 562 Яхартамда ехэрадмʼ. 563 Хаеркаванʼ сылыˮ. 564 Хаданта хэванʼ то. 565 Хадада минханда вахалйˮ: 566 - Нянд мадамти сянамда нёир пэрˮ. 567 Тедав хэвы серма. 568 Пыдара хамансан? 569 - Вадами таняңо, Хаерадмʼ-Сядота-Не ханяна илебата? 570 Ңамгэ толха ңэбта? 571 Ехэрахарта нимимʼ ехэраˮ. 572 Тюку Параңода тикы ненэтямʼ хаңа. 573 - Пыдар хамансан? 574 - Мань манисядамʼ тартя ненэтьʼ мань яханани ңока. 575 Манисядамʼ тэвраңгудмʼ. 576 - Ватормы ңэхэвабат ңэдалаңгунинимʼ, пюртнимимʼ. 577 Салакор Хаданта махаʼ ниʼ ңамдыˮ. 578 Хадада тюˮутейʼ пяда. 579 Сянд хунанд ңэдалёбати ңод нерандиʼ няна хуркари ябереняˮ тирˮ ңадимяˮ. 580 Хадада тальтюʼ тэва яʼ няʼ пяда. 581 Салаконд сававна манэть хэхэˮ м ядʼ макода ңэвы. 582 Хадада манив: 583 - Мятʼ тэвбат нята еркы нёнсиʼ тяхаʼ лыңгараин. 584 Харадʼ ёркахы пэдараʼ помна ядэрта Хаерадмʼ-Сядота-Немʼ ңатеир. 585 Някунд ти тэваңгу иняняңы ңудананд нямъирˮ. 586 Еркы ңуданта таркана ңэда солотэй ңуда есямда хавраирˮ, янʼ мойрˮ. 587 Ңудаесямда хаврад, намд, явна нёир пюˮ, пумнанд ңуя ядаңгу, мансранаданта сит пэрта. 588 Манъин: 589 "Сиднтет-Хавота-Пухутя-Хадани выкана Хаерадмʼ-Сядота-Не немартар нэкалˮ". 590 Хонарамаданда илъир, ңудант харанʼ мэир, тюконʼ тэвраңгурава. 591 Салакор манив: 592 - Тедав намдадмʼ. 593 Пухутя ханяхавад паны нэкалңа, Салакор Хаерадмʼ-Сядота-Неʼ мансранадарев ембайˮ. 594 Салакор Хаданта табекомад мядʼ няʼ ялйˮ, солотэй нёнсиʼ тяхаʼ лыңгарэйˮ, пон ни ңатенˮ. 595 Ңамгэ ёльтңгана пэдараʼ пой ялядарев хая. 596 Салакор тюˮуʼ сылыˮ: 597 Хантерˮ ңа? 598 Хаерˮ янʼ мантэйˮ? 599 Пэдараʼ поңгана неңэ ялэманню? 600 Тамна нёя [ялэвˮ]. 601 Сэвта нернямна париденя тирˮ тилыдˮ. 602 Тарем сыртаханта Салакор Хаерадмʼ-Сядота-Немʼ манэ. 603 Ңамгэ хадкэнакы Хаерадмʼ-Сядота-Немʼ манэть пэдёда мармыˮ, ңэхэюда хартиʼ ядвэхэʼ. 604 Хахая тэва Салаконд индя ңуˮ то. 605 Пон нись мы иняняңэ ңудаданта нямада, ерь ңудаʼ таркаданта ңудаесямда хавра, янʼ мода. 606 Салакор солотэй ңудаесякомʼ явна манрьгртамʼ ңоб маниеда, тудрев нив тусэˮ. 607 Нерняʼ ялйˮ. 608 Хаерад-Сядота-Неʼ ңуданʼ сырңа, манив: 609 - Ңудаесясипой ңулиˮ ңудада та ни ңаˮ. 610 Сян ңудамда сомбовна нямсетыда. 611 - Ңудаесясипой ңулиˮ вэва. 612 Мань тэмдавы ңудаесями ңамгэд мэть пиртада, тари ңудаесямʼ. 613 Пюрпни таранарха ңудаесямда. 614 Юнани тахаваңэ митавава. 615 Ихинянда сяңада: 616 - Хунбани сава ңэбтав Хададани. 617 Тарси сава ненэтьʼ ңэвы. 618 Хаерадмʼ-Сядота-Не янамбовна яда, ңэвартамда ни ярабюˮ Салако санармаʼ ямбанʼ. 619 Салакор мэкад ни ңаˮ. 620 Салакор пуняʼ ңудаесянʼ ялйˮ. 621 Хаерадмʼ-Сядота-Не пянʼ еңала ңатеда, Салакор лулкота ниня ңувоˮ помна ядэлыˮ. 622 Таремʼ ңатенананда Хаерадмʼ-Сядота-Не ңамдёртяʼ ниʼ ңамдыˮ ңатевосялмсь. 623 Салакорэ ңувоˮ помна ңудаесямʼ пюрңа. 624 Ңудаесямʼ хода. 625 Хаерадмʼ-Сядота-Не теневанакы сэвда ңармаˮ, сята ханятэй ядема. 626 Тарем яднаханда еңга хаи Хаерадмʼ-Сядота-Неʼ ёльтянд, пэдарада ңод суса. 627 Салаконд ңудаесяда ңудаданда санэйˮ. 628 Салакона ңэнда хэванʼ мантэйˮ, ңэнда хэвхана ңопой яхана сюра 629 Салакор пон нись мы нэхобтада: 630 - Нивэванню хамеда еся инякотяд сярвынню. 631 Таремʼ нэкалпа пяда. 632 Перена пярха. 633 Хаерадмʼ-Сядота-Не тикымʼ хамедарханада, мамонда ңэнив: 634 - Нёрˮ пэрˮ. 635 Хаёя. 636 Пяʼ тяхама. 637 Нёнсиʼ няюʼ ялйˮ. 638 Салакор янамбовна ңудаданда нэкалңада някунда, янамбовна хасабарть Хаданда вади мэңа: 639 - Сиднтет-Хавота-Хадани выкана Хаерадмʼ-Сядота-Не немартар нэкалама. 640 Хаерадмʼ-Сядота-Не ханеда тартрев янʼ мантэйˮ. 641 Янʼ мантэңгудананда Салакор ңуданда харанʼ илада, ңудананда ңэда ңудаесянʼ сылыˮ, пуна Хаерадмʼ-Сядота-Не ңуданʼ сылыˮ. 642 - Ңудаесясипой вэва толха. 643 Мань тэмдавы ңудаесями хантерˮ мэть пиртада? 644 Ныхында яданʼ ңудаʼ есямʼ тад варнявтеванда, хонёда немʼ нямбива ңудананда. 645 Ңамгэ ёльтңгата ңамгэ хадкэй? 646 Салаконд ңэвада хате сюрхалˮ. 647 Пэдараʼ поңгана, параңода мядʼ няна, харадˮ поңгана тад сеңгаˮ мунолыдˮ, Юрˮ-Палытана Салаконʼ сюрмбадаˮ. 648 - Хаерадмʼ-Сядота-Немʼ хадавы. 649 Палына сапкаваˮ. 650 Ңаркадоʼ ңэдакы, тёрейˮ: 651 - Нудаʼ1 652 Параңоданʼ ханартяваˮ. 653 Тюку Не нюхувада хонёраха. 654 Салакомд ёңгахадандоʼ нямадоʼ, Параңодаʼ няна ханадоʼ. 655 Таремʼ минредоʼ. 656 Харадʼ мюня солотэңэ падтавэ, ханяна таняна ябереня пэхэд оертавы харад ңэвы, харадʼ малхана солотэйхад сертавы ңамдортя ниня Параңода ңамдёвы, Салакор ңуданда ниня хонёда немʼ мине. 657 Параңода нулйˮ. 658 Лусаˮ мал хэвняʼ хаяˮ. 659 Ңарка тэтаридоʼ хаи. 660 Параңода вахалйˮ: 661 - Не нюни ңамгэда хадкэй? 662 - Ңамгэртада ни хадкэˮ. 663 Хуны. 664 Палытана ңарка ерв тёрейˮ: 665 - Не нюмд талеван харвавы. 666 Мараˮ ңудаесям ханавы ңэнив, таремкав талеңгунисядав. 667 Салако манив: 668 - Мятʼ ханаван харвавась. 669 Немада тось. 670 Ңудаесяда хантеркав янʼ мантэять. 671 Мане нэкалңав. 672 Ти пыдараˮ сюрбыдаˮ няни. 673 Параңода манив: 674 - Сими нин нельтеңгуˮ, Нюми сяхарт хонаңгана нись ңа, ңудаесяда сяхарт хаморта ни ңаˮ, ңуданда сэхэркад няхарˮ еся иняд сярысь. 675 Салакор манив: 676 - Ненэсяңод ханаван харвавась. 677 Параңода: 678 - Хибя сит табеда? 679 Тюку яхана илен? 680 - Ханяна иленакэдмʼ. 681 Ями ехэрав. 682 Понхав тюконʼ миңадамсь. 683 Тюку яʼ терадмʼ нидамʼ ңаˮ. 684 Нумʼ терадмʼ. 685 Нисями Нумʼ-Параңода. 686 Пыдахавар сит тумтадмʼ, Хаерˮ-Параңодан ңэнинав. 687 Ңуданани мэнинав. 688 Нисяни мамбани нисями сит нив хадаңгу. 689 Теда ңобкарт лусар сими вунся лад. 690 Сими палывахана сапман харванисямˮ. 691 Хаерʼ-Параңода манив: 692 - Манё Нумʼ -Параңода-Хасава-Ню сава ханена, ңамгэртмʼ ханедамʼ ни яˮамˮ. 693 Теда тарем харвабат Нюми сава ханенанʼ митав. 694 Ңопой Ханеда тэвра тара. 695 Теда яʼ падармʼ манэкартяв. 696 Ңамгэ ңарка Ханеда-Таня. 697 Понхарт вунин мэңгу, хабэйңэ тэврабат тара. 698 Тарем нибнанд лы ёңгамд харни палына сапаңгув. 699 Нисянд сит, хальмерамд, ңэдатаңгув, мантадама: 700 "Тюку Талей-Нюмд хадав". 701 Яʼ падаро манэсала. 702 Тарем манэсартанда Салакоʼ хэванʼ падармʼ мэда, манив: 703 - Тюку Ханедамʼ теневар? 704 Сиднтет-Хавота-Варкоˮ-Небя. 705 Яхана ханяхавана танявонда. 706 Тюконʼ тэврабат тара. 707 Манё сава ханенанʼ. 708 Теда тэврабад тара. 709 Салаконд идя ядэлыˮ. 710 Ңамгэ ёльтңгана письлыˮ. 711 Манив: 712 - Мяканани тартини таняˮ. 713 Вадабин. 714 Малʼ тюку толха. 715 Сиднтет ңэда, сиднтет хада. 716 - Пон нён мы. 717 Тэврадˮ. 718 Таромана сит сапаңгудмʼ. 719 Пон ни мы, пинʼ хая. 720 Пон ни ядˮ. 721 Хаданта хэвувна ңадимя. 722 Хаданта хэванʼ тось вахалйˮ: 723 - Хада! 724 Ңани муңгат нирхавэдамню намдˮ. 725 Серˮ толха серˮ ни ңаˮ. 726 Тикы вадесоманда пон мунти. 727 Хаданда ңылʼ саңода хамы. 728 Хадада ситя ңатенаханда сиˮив таб надомʼ сертавы. 729 Нензялмэрха: 730 - Вадет! 731 Ненэ пон мунсинаню. 732 Тарем мэнанда Салакор ярңэ ңадартада, Хадамда ёңгахаданда севолңада, хаданда тарˮ помна пыямда сыңыбида. 733 - Ңамгэр хантерˮ ңа? 734 Нюдяван нинню ңаˮ. 735 - Хантерˮ нидмʼ яртˮ. 736 Няни маним тикы толха ңамгэри тэвра тара, нибнанд тэвра сит сапаңгуваˮ. 737 Маньңод манисядам НумʼПараңода-Нюдмʼ. 738 Пыда ханёд ңэвы. 739 Хадада манив: 740 - Нён ярˮ. 741 Ңамгэримʼ таслаңгуниʼ. 742 Мань хантадмʼ, ңули сибюмтадмʼ, мядʼ няна сими мине ханаинˮ. 743 Мэбетан ңэңгу нинавˮ. 744 Пыдоʼ сими илбатоʼ ңамгэд сими пиртаˮ. 745 Ненэся ңодˮ тарем мэнандиʼ Пухутя нямтерйˮ. 746 Салакор Хадамда илада. 747 Хадамда ёңганда ниʼ садобтада. 748 Мядʼ няна ханада. 749 Параңода мятʼ нёнсивна тюледа. 750 Параңода мале нёнсихина ңатевэда. 751 Салакомʼ , Ханедамʼ манэва письлыˮ: 752 - Ханенахавэн ңэвэн. 753 Сяңгана мале тэврар. 754 - Ханя. 755 Илеванʼ ямбанʼ хадабю нивавˮ. 756 Маньтьван хуптами яңгу. 757 Параңода: 758 - Тальнякуʼ мэ, еся лабтэйʼ мюʼ тебарть тара тимоңгаданда. 759 Ңулиˮ мядʼ ңармʼ лабтэймʼ тэвраˮ. 760 Лабтэйʼ мю мэда. 761 Салаконд хайлада нидоʼ нертембиˮ. 762 Параңода манив: 763 - Тедав ханабт ңодˮ. 764 Нерде мядомяртаваˮ. 765 Ңортавама, ябеңгувама. 766 Салакомд ембңадоʼ, варкоˮ маңгдота панэна сиребтедоʼ, Салакор нумгад яхад хамвэрха. 767 - Нянани ңамгэрт ни тара. 768 Ңортадэмʼ, хантадмʼ. 769 Параңода: 770 - Тюңгоданакэваˮ. 771 Салакор: 772 - Екар. 773 Пэвскжя няңэндоʼ ёльтянд ңорңаˮ, тараˮ, тюнякыˮ. 774 Нумда пэвсюмгава Салакор манив: 775 - Хантадмʼ. 776 Тикы нерня Хадада манисяв хэин, пон тедарт нёин мы, мане сидиʼ тэваңгудмʼ. 777 Салакор няхарˮ юнамʼ подерңа, хардасавэй ханмʼ подерңа. 778 Яʼ сид янʼ ңэдалэйˮ. 779 Лусамʼ ни хана, манив: 780 - Хумбаси ханимтаˮ. 781 Нумда пэвсюмңгава ятей хубкадавононда. 782 Пуняʼ сылыˮ. 783 Параңодаʼ харадʼ няна тутей ялкада, мертя мансадавононда. 784 Параңода-Не-Ню сейда хая: 785 - Мяни няна ңамгэ хадкэй? 786 Нисями ни хаˮ? 787 Салакор: 788 - ңамгэрт ни хадкэˮ. 789 Теда манэтарава. 790 Ңамгэ ёльтңгана тиреˮ полша париденя ңадимя. 791 Хата лабрё хэˮ мулхаˮ. 792 Салакор: 793 - Сеяр нёя пинˮ. 794 Хадами то. 795 Хадада ңули Салаконд хэванʼ хынрада, манив: 796 - Юнидиʼ пуняʼ ңэдатэйдиʼ. 797 Хуптартанʼ нивэдиʼ хань. 798 Теда махани ниʼ ңамдыдиʼ! 799 Пон ниваˮ минтˮ. 800 Нер Салакор сехэрымʼ юпидась, Хадамта ңод ңатевакы, хадрё Салакор Ненʼ ңодˮ сьгрмакы, хаевндада нив ңаˮ. 801 Хаданта махаʼ ниʼ ңамдъяхаʼ. 802 Хаданда махада няхарˮ ненэть ңамдёва латңэ хая. 803 Хадрё Салакор Неʼ хэвхана хонаравыˮ. 804 Ңамгэ ёльтңгана Хадада юркабтамба пяда. 805 Хаермʼ -Сядота-Нер юркабтамбидава, манив: 806 - Юркадˮ. 807 Мяканд тэвнакынаˮ. 808 Салакор тад сылыˮ. 809 Ситя нямвы хэхэˮ мята тумдада. 810 Сейда ңулиˮ вома. 811 Хэванда нерня Хаермʼ -Сядота-Немʼ севолть иркадтавэда. 812 Хаермʼ -Сядота-Неʼ мартювна хайлада едхад вабтомбадараха. 813 ХаерадмʼСядота-Не ңани ярумъе, Салакомда ңани севолмэда. 814 Хадада пон маниеңаюда, ңани ярңава, манив: 815 - Нёдиʼ ярˮ. 816 Ңамгэмʼ сяңадиʼ, ңобтʼ пидимʼ тэвˮ. 817 Ңамгаримʼ теда сертаңгудма. 818 Сиднтет-Хавота-Пухутя Хаерадмʼ-Сядота-Ненʼ манив: 819 - Пыдар тюкона мэˮ. 820 Немʼ тондадиʼ. 821 Ңаврада танявакы. 822 Термос ңэдакы. 823 Сиднтет-Хавота-Пухутя манив: 824 - Теда мань Хаерадмʼ-Сядота-Неңэ хантадмʼ. 825 Сырңади? 826 Сиднтет-Хавота-Хадада ңоб пархалъе, Хаерадмʼ-Сядота-Неңэ хая. 827 Нябихиʼ тари пусэйхаʼ. 828 Салакохонда манив: 829 - Теда хэхэниʼ. 830 Салако янамбовна ңудаданда хадамда минреда. 831 Параңода мятʼ тэвъяха. 832 Параңода сидерсивна манэмэхэюда, нёнсивна пята ңадимя, Хаерадмʼ-Сядота-Неʼ ңудамʼ нютемби, пэяда янʼ теберңа, Салакор тасиримна тале писядада. 833 Параңода тёрда явлы: 834 - Неˮ мансранаˮ, ңаварˮ хамедада. 835 Теда ябеңгуваˮ. 836 Салакор манив: 837 - Паддами тюконʼ тадаˮ, хуркари ядембада ңавар мэдаˮ, Юнами тэврадаˮ, мань хантадмʼ. 838 Юнамда сидя луса тэврадиʼ сянсавэй. 839 Юнамда Салакор хана, таминда сюрамба хая. 840 Нер Хадада тарем табекусь. 841 Параңода немда мята няна ханавэда, Салакомда тамна юрвэда, неримда сюреле. 842 Салакор ненда няна хая, ңэдалэйхаʼ пэдараʼ някуʼ, пыдхавадоʼ неняңг яңгува, ңорңахаʼ, хоныхыʼ. 843 Пэвсюмя. 844 Параңодар нента няʼ ядэрманть хаяха. 845 Ненда хэвхана хантери таремри сюра, вадада ңулиˮ ңокма. 846 Ңамгэ ёльтңгана нехэнда сьгртаханда ненда ңамгэда хадкэй? 847 Сята ңылека сяңэ хая, варкʼ сяңэ хая. 848 Таремʼ мэнанда неда ңарханда варкңэ хая. 849 Параңодар маханяʼ лясавыˮ. 850 Яляямʼ юрвы. 851 Сиднтет-Хавота-Пухутя няхаюта няна хая. 852 Няхаюда юрквэхэʼ, мале ңатевэди: 853 Пухутя манив: 854 - Пон нёдиʼ мыˮ. 855 Ңэдалаңгунаˮ. 856 Сидна пюрть тутаˮ. 857 Салакор манив: 858 - Юнами ханяʼ ханаңгув? 859 - Махани ниʼ нирав мэңгу. 860 Маханда ниʼ Салакор ненда няʼ ңамдъяхаʼ. 861 Юнадиʼ ваныˮ. 862 Салакор тарем сырпата Хаданта махаʼ ниня тамна ңопой ненэть ңамдёва пирˮ я хаи. 863 Тикавад тиреˮ поюмаˮ. 864 Мертяри выварңа Салаконд хаˮ сидя хэвувна. 865 Пон ни ңэдалюˮ. 866 Ңамгэ ёльтңгана Хадада яʼ няʼ пяда. 867 Манив: 868 - Теда Ханедамт хоть хантан мятʼ. 869 Салакор Юнамда сялилңада: 870 - Юнакоми ненэ сава ңэвы, мякани ханабани вэва ңэңгоданакы. 871 Неңод тарем ма. 872 Хадада манив: 873 - Теда ңамгаримʼ сертаңгунима. 874 Теда мань Юнаңэ пархалтывˮ. 875 Лутит няʼ сими ханаин! 876 Салакор Хадамта валть ханада. 877 Хадада Юнаңэ хая. 878 Солотэй ңэбтада явна лэбга. 879 Ңопой яхана тари тыбнорңа. 880 Салакор параңода мядʼ няна Юнамда тэврада. 881 Параңода Салакомʼ мале ңатевэда. 882 Ю намʼ манэть салаконда няна сюрмба то. 883 Манив: 884 - Ңортан? 885 Мядимяртан? 886 Мансрананата тёррида миңа. 887 Салакор манив: 888 - Мань нидмʼ ңорат. 889 Ями хупта. 890 Ңэдалаңгудмʼ. 891 Ханедамда мале тэвравэдоʼ. 892 Ханедамда няма, Салакор сюрмба хая. 893 Хаерадмʼ-Сядота-Ненда няюна. 894 Пэдараʼ няна хаяхаʼ, Хадамдаʼ таняна ңатеди. 895 Параңода пэвсюмя няна манив: 896 - Едэй Юнанани ңэдалёрпни сава ңэдараха харад помна. 897 Мансранаˮ Юнамда подерңадоʼ. 898 Параңода Юнанда ниʼ ңамдыˮ, ңэдалёрманть хая. 899 Юнада яникако ңэвы. 900 Хантерˮ Параңода харва тарем миңа. 901 Ңамгэ ёльтңгана Параңода Юнанда нид хэвня санэйˮ. 902 Юнада Сиднтет-Хавота-Варкңэ хая. 903 Параңода ялямʼ юрвы. 904 Сиднтет-Хавота-Варк Салаконда няна хая, манив: 905 - Тюˮуняʼ ңаˮ, мер, сидна пюрть товандарха. 906 Салакор, Юнада, Хаерадмʼ-Сядота-Не мал маханда ниʼ ңамдыдˮ Хададоʼ тюˮутейʼ хая. 907 Тиреˮ поёма. 908 Пон ни ңэдалюˮ. 909 Ңамгэ пиркана Пухутя яʼ няʼ пяда. 910 - Салако, хамбма яханд тэвынаˮ. 911 Салакор хамбма ямда тумдада. 912 Неро яха лаңгʼ ниʼ пнртя сотэко ниʼ тиканʼ выдарась. 913 - Мане нюхуни хаядмʼ. 914 Пыдриʼ мякандиʼ хаядиʼ. 915 Ңоб миедиʼ. 916 Нёдиʼ нултаңгˮ. 917 Яриʼ хахаи. 918 Няхарпой по миндадиʼ. 919 Хадада еся лабтэйкомʼ ханяхавад нэкалңа, юна ханңэ хая. 920 Сидя по ңэдалыхы. 921 Няхаромдэй поңэ хэхэва сеней сехэрэнда сидя янʼ лекама салханда тэвъяхаʼ. 922 Салакор манив: 923 - Пиңэ хаяню. 924 Хонёханима. 925 Ңули пэдэйниʼ сидя по ңэдалё. 926 Ныла тара. 927 Ңортанима. 928 Пэвсюмя ңод. 929 Салакор Солотэй-Сядота-Юнамда ңарвэй мал тапарңада, хонёлаваңэ хая. 930 Пида ханя таня ядембада ңэвы. 931 Салакор хонарэйˮ. 932 Ңамгэ ёльтңгана пиʼ еркана Сидя-Ядна ңадимяхаʼ. 933 Няби ядна манив: 934 - Салакоми мале тэввы. 935 Няби манив: 936 - Хадахамиʼ. 937 Ёңгада палына сапвы ңэя. 938 Сидя-Няда ңэвы. 939 - Ңамгэрида маниʼ ховэрахани ңэңгуˮ, помнани тяртаниʼ. 940 Ңаркаюмʼ ма: 941 - Хаерадмʼ-Сядота-Не мань неми ңэңгу. 942 Юнамʼ пыдар ханаңгур. 943 Ханедами Нисяни мипнани ңодˮ, сидяңэ ңамгарими ңэбга ңодˮ. 944 Салако ёңгмʼ сидя янʼ санаптадиʼ, неро понд модиʼ пыхыдамда. 945 Лаханакор Сиднетет-Хавота-Пухутя няна хая. 946 Пухутя ңэда ңани тадвыˮ. 947 Сямян ханеда мун мал мэмыда, ңобкарт ңэда хантеркарт ни хоңгарңгˮ. 948 Идя ядэлыˮ: 949 - Салако танясянню. 950 Ңамгэвада нинякы хадкэ? 951 Тикы вадекава ңамгэ ёльтңгана яда ңылданДа хоңгаранара. 952 Нероˮ малʼ тимня тюˮутейʼ пявэда. 953 Ңамгэ ёльтңгана неро лаңганʼ то. 954 Салакоʼ нероʼ мандалтʼ то. 955 Саңода нероʼ пондʼ хамы. 956 Салакомʼ манэ. 957 Салаконда ңэва няби хэвхананда юседавы, сэвда лябанаңахаʼ. 958 Салакоʼ ңэвамʼ ңэваʼ таркад нямада. 959 Сякалпа пыхыдаханда тэврада. 960 Пыхыдаханда тилтеда, ңопой нянсхалңада, салаконд ңэва ңобт хая. 961 Салакомда сидя лабсхалңада. 962 Салакор ңамдё хамы. 963 Манив: 964 - Пон хонёвэдамню. 965 Сидя хэвувнанда ңамгэвмʼ пюрңа. 966 Пуна ңэта ниʼ тёрсавэй санэйˮ: 967 - Ңамгэми хадкэвыˮ? 968 Хадада манив: 969 - Ңамгэртар вуни хадкэ. 970 Мадамсяню яʼ поңгана нёин сеңгˮ. 971 Теда ти мяканд ялтын яхакотя сит нярхалаңгу. 972 Яхакотя мюня хохорэйˮ ңамдёдаˮ. 973 Хохорэйхэˮ сать итʼ танаңгун, лабахэй ңэңгу. 974 Итʼ монаван харбелаңгун, ңумʼ нямаңгун. 975 Нисьхав харваˮ пыянд ңыламна ңэдараңгур ңадвот тось. 976 Палка тэс хасава ңатекэңэ хантан. 977 Надвод сидя ёмнанд харнаңгу, панэнд тюˮ явна лэбтаңгуˮ. 978 Тикы вади мэть тюˮутейʼ пяда, Салакор манэкарта нида манэс, тиреˮ поёма. 979 Салакор ялъеˮ. 980 Сяндˮ хунанд ядбатаңод неро яхакотя сехэрэмта нярхалада, хохорэймʼ манэңа. 981 Нихива, нись харваˮ итʼ танвы хохорэйхаˮ сать, итʼ хатесь лабарэ, ңувʼ мандалмʼ нямвы. 982 Ңувʼ мандалˮ ңудананда товы. 983 Ңамгэ ёльтңгана надвода тоˮ. 984 Пыянда ңыламна ңудамта нэкалңа, ңувʼ мандалмʼ нямбавы. 985 Ңамгэ ёльтңгана надвонда пыянда ңыл то, надңода сян табласьтыда, тари хайнаˮ. 986 Тюхуюда ңулиˮ явна лэбталъяхаʼ, панода танпи. 987 Сидя сиˮив яда. 988 Ңамгэ ёльтңгана танмэрха харад нимня ңадимя. 989 Ңамгэ пиркана харадˮ понд тэвыˮ. 990 Пыда илема хардада ңэдакые нида тумдˮ, нюдя нивңаˮ. 991 Тарем минданда пэтанамʼ, Луса-Вэсакомʼ манэңа, ңавнанда поп ңэрхавы, есяява крестада еся иняна явна лэбта. 992 Вэсако тыбкамда тюˮуʼ илсяты, Салакор тыбканда ңыламна санасеты. 993 Пямʼ пэпада Вэсако мамонда ңэнив: 994 - Тюку хантерˮ ңэда салако? 995 Пыдар хамар пуна сава ненэтяʼ хамаңэ ханта. 996 Ңамгэ ёльтңгана Пухутя намдвэда Луса-Вэсакоʼ вадамʼ. 997 - Ңани хибямд пёда нялан? 998 - Юңгу. 999 Тюкона Варсавэй-Луса-ңатекэя тыбкани ңыламна санарңа, нёрхав сапˮ. 1000 - Ңавэтар ти. 1001 Мятьда-Луса-ңатекы ңэдакы. 1002 Салако тикымʼ намда ңопой янʼ нулиˮ. 1003 Пухутяр ңамгэ ёльтңгана мамонда мякана: 1004 - Ңюдни ханабни сава ңэбтав? 1005 Пинʼ ңадимя. 1006 Салакомда ңудаданда нямада, мята няна ханада. 1007 Салакомʼ ңавламба пяда, Салакор тари ңаварңа. 1008 Пон нивакы ңор. 1009 Луса-Вэсакор мятʼ тю. 1010 Тале маниеда вэбты саңона. 1011 Пухутяхаʼ -Вэсакохоʼ няна илилйˮ. 1012 Пямʼ пэпасьты, мядʼ мансаямʼ пэрңа. 1013 Ңамгэ ёльтңгана Луса-Вэсако сава паныда серыба пявы. 1014 - Хардана малхы Сава-Иленя-Васкуй мякана тювандархаˮ. 1015 Хуняна ненэтие мал хайдоʼ. 1016 Салакор мале хамедада. 1017 Хуняна нумда ялэмгава мале юркавыˮ, паныда сервы. 1018 Салакор манив: 1019 - Мане хаёдадмʼ? 1020 - Хантерˮ хаёдан? 1021 Хардана терˮ мал таняна мэбту таранимˮ. 1022 Вэсакор, Пухутяр, мал таня ялъядˮ. 1023 Салакор сеней илема харданда вэсмʼ тумдада. 1024 Тэвыдˮ Сава-Иленя-Луса-Вэсако мятʼ. 1025 Ненэтяʼ ңока ңэвыˮ. 1026 Ңудаданда нямба Луса-Вэсако Салакомʼ тэвра. 1027 Салакор та нямтерйˮ. 1028 Ңамгэ пиркана Хаерадмʼ-Сядота-Немʼ манэңа, сяркамʼ мипвы, ңобкарт ненэтямʼ ни хаебюˮ, нюдя ңатекэсавэй ңавламбида. 1029 Ңамгэ ёльтңгана Салакоʼ хэванʼ тэвыˮ. 1030 Сярка хыдямʼ вэңгала. 1031 Салако иняняңы ңудананда нямыба пяда. 1032 Вэняңы ңудада маномы ңэвы. 1033 Манив: 1034 - Вэняңы ңудананд нямад. 1035 - Ңудами еби. 1036 - Ебта ңодˮ нямад, саңговоңав. 1037 Салако ңудамда вэңгала. 1038 Ңамгэ ёльтңгана маноңода ңылад ңудада хаертарев ялэма. 1039 Луса мал саңодоʼ Салакоʼ ңуданʼ хамвыеˮ. 1040 Хаерадмʼ-Сядота-Не ңудаданда нэкалңада, манив: 1041 - Тямʼ мань Хасавами. 1042 Луса тари пусэйдˮ, маним: 1043 - Тартя хантерˮ ңэңгу, тартя Варсавэй-Ңатекы? 1044 Салако ңопой пархалъе - нумгад яхад хамвэрха. 1045 Не вадеңада, манив: 1046 - Нямдиʼ Некахаюда хададинсь. 1047 Сидя-Няхаюда пинʼ питарңахаюдоʼ. 1048 Хорови пэртя ненэтяңэ хаяхаʼ. 1049 Салакор та илилйˮ. 1050 Луса-Вэсаконд илибң мал нямыда.