1 ŋobŋguna jaʔ xanʲaxaβana xasaβa gruʃɨʔ pʲaxad gruʃa maʔlambaβɨ. 1 ңобңгуна яʼ ханяхавана хасава грушиʼ пяхад груша маˮламбавы. 1 Однажды где-то на в каком-то краю мужчина собирал груши с грушевого дерева. 2 gruʃaʔ xurʲiʔ padʲaraxakakoβʔ ŋopoj ŋodʲamʔ xasaβa nʲanda pud sʲepanda mʲuʔ maʔlambʲida. 2 Грушаˮ хуриˮ падярахакаковˮ ңопой ңодямʼ хасава нянда пуд сепанда мюʼ маˮламбида. 2 Груши очень зеленые. Мужчина срывает плод за плодом и складывает к себе в карман. 3 terʲi nɨdpʲida. 3 Тэри ныдпида. 3 Просто срывает их. 4 ŋobʔ gruʃa janʔ mantejejʔ. 4 ңобʼ груша янʼ мантэейˮ. 4 Одна груша упала на землю. 5 xasaβa tanʦʲanda sʲerʔ tasʲiʔ xaʔmɨʔ. 5 Хасава танцянда серʼ тасиˮ хаˮмыˮ. 5 Мужчина спустился по своей лестнице. 6 lembaraxanda ŋeda toxoʦʲanda mʲud, toxoʦʲa padanda mʲud gruʃɨ paŋgalmɨ xɨdʲaʔ mʲuʔ pɨdabtamba pʲajada. 6 Лэмбараханда ңэда тохоцянда мюд, тохоця паданда мюд груши паңгалмы хыдяʼ мюʼ пыдабтамба пяяда. 6 Из находящегося на его груди ткани, кармана он стал высыпать груши в плетеную корзину. 7 βerdambʲidoβ-βerdambʲidoβ. 7 Вэрдамбидов-вэрдамбидов. 7 Вынимает-вынимает. 8 tʲikɨ padda tarsʲiʔ ŋarka ŋeβanonda. 8 Тикы падда тарсиʼ ңарка ңэванонда. 8 Этот его мешок такой огромный. 9 gruʃaʔ susanaβaʔ toʔolxaʔ, susaβaʔ toʔolxaʔ ŋobʔ nʲiŋaʔ. 9 Грушаˮ сусанаваˮ тоˮолхаˮ, сусаваˮ тоˮолхаˮ ңобʼ ниңаˮ. 9 Будто груши никогда не кончатся. 10 xasaβa pʲinʲakuʔ salkaja tʲaxakuʔ βenamjejʔ. 10 Хасава пинякуˮ салкая тяхакуˮ вэнамъейˮ. 10 Мужчина, слегка вернувшись обратно потянулся в сторону. 11 ŋopoj gruʃamʔ nʲaanda nekalŋada. 11 ңопой грушамʼ няанда нэкалңада. 11 Он поднял в руки к себе одну грушу. 12 ikanda tʲaxad nʲarjjana ŋoksʲam, ikʔ pebtʔma ŋoksʲam xaʔaβra. 12 Иканда тяхад няръяна ңоксям, икʼ пэбтˮма ңоксям хаˮавра. 12 Он снял с шеи красный платок, шейный платок. 13 gruʃamʔ teʔŋada, xɨdʲaʔ mʲuʔ punʲaʔ meda. 13 Грушамʼ тэˮңада, хыдяʼ мюʼ пуняˮ мэда. 13 Вытер грушу и положил ее обратно в корзину. 14 toxoʦʲamda ikanda tʲaxaʔ sʲarada. 14 Тохоцямда иканда тяхаʼ сярада. 14 Он повязал обратно свою ткань. 15 tʲaxad ŋanʲi ŋopoj xasaβa xoroβamʔ mʲinrʲe ŋadʲimʲa. 15 Тяхад ңани ңопой хасава хоровамʼ минре ңадимя. 15 С той (дальней) стороны появился еще один мужчина ведя с собой корову. 16 xasaβnd tʲikɨ ŋodʲi maʔlambadnd, sʲidʲa xɨdʲada tʲersaβejxaʔ, ŋob xɨdʲada tʲersʲi. 16 Хасавнд тикы ңоди маˮламбаднд, сидя хыдяда терсавэйхаʼ, ңоб хыдяда терси. 16 У мужчины, что собирает плоды две корзины полные одна пустая. 17 nʲabtʲind maneʦʲ tʲikar xoroβa nʲiβɨ ŋaʔ, tʲikar xuʔxobaʔjaʔ ŋeβɨ - koza. 17 Нябтинд манэць тикар хорова нивы ңаˮ, тикар хуˮхобаˮяˮ ңэвы - коза. 17 Посмотрев вблизи, это оказалась не корова, а коза. 18 kozaʔ ikanda tʲaxana sʲeŋga tajna. 18 Козаʼ иканда тяхана сеңга тайна. 18 У козы на шее звенит колокольчик. 19 xasaβa kozamʔ mʲinrʲena nʲanda xeβuβna ŋobʔ tʲaxa xaja. 19 Хасава козамʼ минрена нянда хэвувна ңобʼ тяха хая. 19 Мужчина ведущий кожу прошел мимо своего товарища дальше. 20 gruʃɨ maʔlambada xasaβa panʔjamda, pan xɨdʲaʔjamda tamna tʲaxaʔ tʲerdʲembʲida. 20 Груши маˮламбада хасава панˮямда, пан хыдяˮямда тамна тяхаˮ тердембида. 20 Мужчина собирающий груши продолжает наполнять свой подол, свой подол-мешок. 21 ŋeβanda nʲinʲa serʔ saβaʔjamʔ meʔŋa. 21 ңэванда ниня сэрˮ саваˮямʼ мэˮңа. 21 На голове он носит белую шляпу. 22 tarʲemʔ sɨrapʔ tʲaxad ŋaʦekeko, xasaβa ŋaʦekeko ŋanʲi sabʲetana taʔalʲ perŋada. 22 Таремʼ сырапʼ тяхад ңацекэко, хасава ңацекэко ңани сабетана таˮаль пэрңада. 22 Так если смотреть, из далека едет ребенок, мальчишка который тоже в шляпе. 23 βebaʔ tʲaxad ŋadʲibʲerŋa. 23 Вэбаˮ тяхад ңадиберңа. 23 Он появляется из-за листвы. 24 ŋedalʲoβanda sʲerʔ xaxaja to. 24 ңэдалёванда серʼ хахая то. 24 Пока он ехал, подъехал близко. 25 xasaβaʔ xeβanʔ nultada. 25 Хасаваʼ хэванʼ нултада. 25 Он остановился возле мужчины. 26 βʲelosʲipʲedanda nʲid xaʔmɨʔ. 26 Велосипеданда нид хаˮмыˮ. 26 Спустился с велосипеда. 27 janʔ xaβdada, βʲelosʲipʲedakomda. 27 Янʼ хавдада, велосипедакомда. 27 Он повалил на землю свой велосипед. 28 gruʃɨʔ xɨdʲaʔ mʲud ŋobʔ gruʃamʔ nʲaʔma. 28 Грушиʼ хыдяʼ мюд ңобʼ грушамʼ няˮма. 28 Он взял одну грушу из корзины с грушами. 29 punʲaʔ meda. 29 Пуняʼ мэда. 29 Положил ее обратно. 30 tad tʲikaxad gruʃaʔ xɨdʲamʔ βʲelosʲipʲedanda nʲakuʔ teβrada. 30 Тад тикахад грушаˮ хыдямʼ велосипеданда някуʼ тэврада. 30 Затем он подтащил корзину с грушами ближе к своему велосипеду. 31 βʲelosʲipʲedaʔjamda nulabtada. 31 Велосипедаˮямда нулабтада. 31 Он поднял\поставил свой велосипед. 32 saβambokoβna tʲidxalʲembʲida. 32 Савамбоковна тидхалембида. 32 Хорошенько поправляет, направляет его. 33 ŋemda βʲelosʲipʲedʔ nʲarxalda jesʲaʔ nʲabʲiʔ nʲajuʔ moda. 33 ңэмда велосипедʼ нярхалда есяʼ нябиʼ няюʼ мода. 33 Он перекинул свою ногу через раму велосипеда на другую сторону. 34 tadtʲikaxad jablokta (gruʃɨta) xɨdʲamʔ βʲelosʲipʲedanda nʲaʔmorʦʲanda nʲernʲaŋɨ xeβanʔ ŋabtada. 34 Тадтикахад яблокта (грушита) хыдямʼ велосипеданда няˮморцянда нерняңы хэванʼ ңабтада. 34 После этого он поставил перед рулем велосипеда свою корзину яблок (груш). 35 tad tʲikaxaβad xasaβa, xasaβa ŋaʦekɨ ŋedalejʔ. 35 Тад тикахавад хасава, хасава ңацекы ңэдалэйˮ. 35 После этого мужчина, мальчик поехал. 36 ŋodʲi maʔlambadar tanʦʲaʔ nʲinʲa nusʲ tamna tʲaxaʔ ŋodʲi maʔlambʲi. 36 ңоди маˮламбадар танцяʼ ниня нусь тамна тяхаˮ ңоди маˮламби. 36 Собирающий плоды, стоя на лестнице, продолжает собирать плоды. 37 xasaβa ŋaʦekɨ ŋedalɨ, sʲatanʲaʔ-maxanʲaʔ, sʲatanʲaʔ-maxanʲaʔ. 37 Хасава ңацекы ңэдалы, сятаняʼ-маханяʼ, сятаняʼ-маханяʼ. 37 Мальчик едет, то влево то вправо, то влево то вправо. 38 xanʲaŋɨʔ gruʃɨda mantɨrtakɨʔ. 38 Ханяңыˮ грушида мантыртакыˮ. 38 Наверное, некоторые груши падают. 39 tarʲemʔ mʲindʲaxanda nʲeranda nʲaʔ nʲe ŋaʦekɨmʔ maneʔŋaʔ. 39 Таремʼ миндяханда неранда няʼ не ңацекымʼ манэˮңаˮ. 39 Пока он так ехал, увидел впереди себя девочку. 40 nʲe ŋaʦekekoʔ sʲidʲa paŋgalʲarta. 40 Не ңацекэкоʼ сидя паңгалярта. 40 У девочки две косы. 41 sʲidʲa parʲisʲeʔe paŋgalʲarkaβada parʲidʲerʲiŋaxaʔ. 41 Сидя парисеˮэ паңгаляркавада паридериңахаʼ. 41 Ее две черные косы очень черные\чернеют. 42 tarʲemʔ menaxanda ŋobtʔ tʲebŋaxaʔ. 42 Таремʼ мэнаханда ңобтʼ тебңахаʼ. 42 Так они и столкнулись вместе. 43 xasaβa ŋaʦeker manʲe peʔjanʔ tabkaja βʲelosʲipʲedada xaβa. 43 Хасава ңацекэр мане пэˮянʼ табкая велосипедада хава. 43 У мальчика велосипед упал, столкнувшись с камнем. 44 moʔnejʔ xasaβa ŋaʦekɨ. 44 Моˮнэйʼ хасава ңацекы. 44 Мальчик упал. 45 gruʃɨda jaβna terʲi taxaraʔ. 45 Грушида явна тэри тахараˮ. 45 Его груши рассыпались по земле. 46 xasaβa ŋakʦekeko toxoʔ tobakanda xanʲerakomʔ tasʲikuʔ meda, ŋemda jedʲenakɨ. 46 Хасава ңакцекэко тохоʼ тобаканда ханеракомʼ тасикуʼ мэда, ңэмда еденакы. 46 Мальчик слегка спустил свои высокие носки, наверно у него болит нога. 47 xeβxananda nʲaxar xasaβa ŋaʦekɨ meβɨʔ. 47 Хэвхананда няхар хасава ңацекы мэвыˮ. 47 Рядом с ним оказались три мальчика. 48 tasʲexej imbɨtadotana, sʲunraxa imbɨtadotana, nʲarjjana imbɨtadotana xasaβa ŋaʦekɨ. 48 Тасехэй имбытадотана, сюнраха имбытадотана, няръяна имбытадотана хасава ңацекы. 48 В желтой рубашке, в синей рубашке и мальчик в красной рубашке. 49 nʲamdoʔ gruʃa maʔlamba nʲadaba pʲadoʔ. 49 Нямдоʼ груша маˮламба нядаба пядоʼ. 49 Они стали помогать товарищу собирать груши. 50 gruʃɨ xɨdʲaʔ mʲuʔ mojoʔjadoʔ. 50 Груши хыдяʼ мюʼ моёˮядоʼ. 50 Они закидали груши в корзину. 51 ŋobkana maʔlejdoʔ. 51 ңобкана маˮлэйдоʼ. 51 Собрали их все вместе. 52 ŋobʔ xasaβa ŋaʦekeko sʲanakubʦmʔ meʔŋoβ. 52 ңобʼ хасава ңацекэко сянакубцмʼ мэˮңов. 52 Один мальчик играет в игру. 53 nʲabʲiʔ nʲida nʲamdoʔ nʲadaba paŋgalmɨ gruʃaʔ xɨdʲamʔ βʲelosʲipʲedʔ nʲiʔ ŋajubadoʔ. 53 Нябиˮ нида нямдоʼ нядаба паңгалмы грушаˮ хыдямʼ велосипедʼ ниʼ ңаюбадоʼ. 53 Другие его товарищи помогая товарищу поставили плетеную корзину с грушами на велосипед. 54 manʲe peʔjamʔ xeβnʲaʔ moʔmaʔ. 54 Мане пэˮямʼ хэвняʼ моˮмаˮ. 54 И откинули в сторону камень. 55 xarto indoʔ sʲerʔ xasaβa ŋaʦekɨʔ tamna tʲaxaʔ jaljjadʔ, nʲadoʔ nʲabʲiʔ nʲajuʔ ŋedalejʔ. 55 Харто индоʼ серʼ хасава ңацекыˮ тамна тяхаʼ ялъядˮ, нядоʼ нябиʼ няюʼ ңэдалэйˮ. 55 Мальчики пошли дальше по своим делам, а их товарищ поехал в другом направлении. 56 tarʲemʔ jadnaxandoʔ inʲa nʲaŋɨʔ xeβuβnandoʔ nʲandoʔ manteβɨ saβamʔ xoʔ. 56 Таремʼ яднахандоʼ иня няңыʼ хэвувнандоʼ няндоʼ мантэвы савамʼ хоˮ. 56 Пока они так шли слева от себя они нашли упавшую шляпу своего товарища. 57 sʲunraxa imbɨtadotana xasaβa ŋaʦekɨ nʲanda saβamʔ nʲaʔmada, nʲaxanda tʲorʲenakɨʔ: xasaβoβ saβamd jurβenej! 57 Сюнраха имбытадотана хасава ңацекы нянда савамʼ няˮмада, няханда тёренакыˮ: Хасавов савамд юрвэнэй! 57 Мальчик в синей рубашке поднял шляпу своего товарища и наверное крикнул ему: Мужчина вы забыли свою шляпу! 58 nʲabʲir: pʲirxata ŋeβɨnʲoʔ jurʔjaβeβnʲoʔ. 58 Нябир: Пирхата ңэвынёˮ юрˮявэвнёˮ. 58 Другой: Действительно я ее забыл. 59 saβamʲi nʲerʔ, nʲe ŋaʦekɨmʔ maneʔmanʲi sʲerʔ ŋeβanʲi nʲid, ŋobtʔ tʲebβanʲiʔ sʲerʔ xeβnʲaʔ manterxaβɨʔnʲoʔ. 59 Савами нерʼ, не ңацекымʼ манэˮмани серʼ ңэвани нид, ңобтʼ тебваниʼ серʼ хэвняʼ мантэрхавыˮнёʼ. 59 Моя шляпа кажется, упала в сторону когда я увидел девочку и мы столкнулись с ней. 60 nʲenaʔsaβanʲoʔ saβakoʦʲamʲi taranʲoʔ. 60 Ненаˮсаванёˮ савакоцями таранёˮ. 60 Так хорошо что ты дал мне мою шляпу. 61 tʲi saβamʲi taʔβand jeʔejŋe tʲuku gruʃadar xanaʔ. 61 Ти савами таˮванд еˮэйңэ тюку грушадар ханаˮ. 61 Возьми груши взамен того что ты дал мне мою шляпу. 62 xasaβa ŋaʦekɨ nʲaxajuta nʲana sʲuramba xaja. 62 Хасава ңацекы няхаюта няна сюрамба хая. 62 Мальчик побежал к своим двум товарищам. 63 nʲaxajuta nʲaʔ todoʔ ŋopoj gruʃa mʲiʔŋaʔ. 63 Няхаюта няʼ тодоʼ ңопой груша миˮңаˮ. 63 Он раздал своим товарищам каждому по одной груше. 64 tʲikɨ tʲikandoʔ tamna tʲaxaʔ jaljjadʔ. 64 Тикы тикандоʼ тамна тяхаʼ ялъядˮ. 64 Так они пошагали дальше. 65 sʲunraxa imbɨtadotana xasaβa ŋaʦeker gruʃamda imbɨtakanda teʔŋada tʲika sʲakalŋada. 65 Сюнраха имбытадотана хасава ңацекэр грушамда имбытаканда тэˮңада тика сякалңада. 65 Мальчик в синей рубашке вытер свою грушу об свою одежду и укусил ее. 66 sʲanakubʦkoʦʲamda βerda tamna tʲaxaʔ jaljjadʔ. 66 Сянакубцкоцямда вэрда тамна тяхаˮ ялъядˮ. 66 Он вытащил свою игру и они стали идти дальше. 67 ŋodʲi maʔlambada, gruʃɨ xaʔaβrambada xasaβar tanʦʲaŋgadanda ŋanʲiʔ tasʲiʔ xaʔmɨʔ. 67 ңоди маˮламбада, груши хаˮаврамбада хасавар танцяңгаданда ңаниʼ тасиʼ хаˮмыˮ. 67 Мужчина, собирающий плоды, срывающий груши снова спустился по своей лестнице. 68 ŋobʔ gruʃɨta xɨdʲaʔ mʲuʔ sɨrŋa. 68 ңобʼ грушита хыдяʼ мюʼ сырңа. 68 Он заглянул в одну из своих корзин для груш. 69 gruʃɨta xɨdʲa tʲersʲi. 69 Грушита хыдя терси. 69 Его корзина для груш пустая. 70 maʔnʲiβ: ŋamge, nʲaxarʔ gruʃɨʔ xɨdʲa ŋesʲ taranarxasʲiʔ. 70 Маˮнив: ңамгэ, няхарˮ грушиˮ хыдя ңэсь таранархасиʼ. 70 Говорит: Что это, у меня должно было быть три корзины. 71 ŋopoj, sʲidʲa, nʲaxaromdejmʲi jaŋgu. 71 ңопой, сидя, няхаромдэйми яңгу. 71 Один, два, моей третьей нет. 72 xeβuβnanda nʲaxar xasaβa ŋaʦekekoʔ toʔ, nʲerʦʲuj. 72 Хэвувнанда няхар хасава ңацекэкоˮ тоˮ, нерцюй. 72 Рядом с ним прошли те самые три мальчика. 73 xasaβa ibʲedorŋa saβamda tʲuʔukuʔ perŋa. 73 Хасава ибедорңа савамда тюˮукуʼ пэрңа. 73 Он приподнимает свою шляпу и думает. 74 xasaβa ŋaʦekera, itoʔ sʲerʔ xanzʲerʔ jadsaʔtarʲemʔ jadaʔ. 74 Хасава ңацекэра, итоʼ серʼ ханзерʼ ядсаˮтаремʼ ядаˮ. 74 А мальчик, как они шли по своим делам так и идут дальше. 75 tʲikɨ jalʲada xurʲiʔ xajerakosʲ, xurʲiʔ saβambojkakosʲ, xurʲiʔ xeʔnʲokakosʲ. 75 Тикы яляда хуриʼ хаеракось, хуриʼ савамбойкакось, хуриʼ хэˮнёкакось. 75 Этот день был солнечным, очень хорошим, безветренным. 76 ta βalakada. 76 Та валакада. 76 КОНЕЦ.