1 manʲ saβa nʲinʲiʔ 2 ŋanʲi ŋopoj pomʔ madaβaʔ. ilʲeʔmʲaβaʔ nʲanandaʔ xajoda. poβaʔ ŋanʲi poxot tojenasʲ. xanʲaŋexena metʲinaʔ jalenaʔ sʲibʲaʦʲ, saŋgoβoŋaʦʲ. xusuβeβaʔ xarta jaxananda inda jadmʔ meʦʲ manzarasʲ. 3 ŋerm tʲerŋe okruganaʔ ilaŋgana punʲana nʲiβaʦʲ mʲijʔ. dʲeputatnaʔ jenʲaʔ ŋeda zakonʔ nʲamarpʲiʦʲ, nʲeneʦɨjenaʔ nʲadabʲiʦʲ. ŋanʲi jaxatʔ jamalmʔ maneʔmanzʲ xurkarʲi xʲibʲaʔ turŋaʦʲ. 4 tad toβanda 1999 poβaʔ tamna tojenaŋgu. xurkaβna ŋodʔ jedej poxona manzajaβaʔ nʲoxoβaʔ ŋujamlambʲuʔ. tʲidxalʲeβndaβaʔ ŋoka. tʲeda assoʦɨaʦɨjaβaʔ ŋaxakud 2000 poxona toβanda teraŋgoβa jalʲaʔ nʲajuβʔ xamʲekobta tara. nʲernʲa ŋopoj mandalŋe mʲiŋgaβaʔ! 5 tamalʲŋgana ŋerm tʲer nʲinaʔ jedʔ sʲertabada taslʲirona jaxatoʔ xaʔmortaʔ. ŋopoj iʔŋudm metaʔ toolxaβaʔ ŋeŋguβaʔ. βadʲinaʔ mʲinaʦʲ tʲebʲertaʔ. xarnaʔ nʲeneʦɨjenaʔ poŋgadʔ xɨnʲibej xʲibʲaʔ ŋadʲibʲertaʔ. metaβaʔ sʲexerenaʔ ŋobʔ pudʔ tʲerʲeŋgaŋguʔ. 6 manʲ saβa nʲinʲiʔ! nʲandaʔ jedej poxona sʲejxad mʲindʲa βadʲiʔ xetɨbʲidm. nʲodaʔ xaŋgurʔ, nʲidaʔ nʲadabʲidaʔ, nʲudʲaʔ toxolambʲidaʔ. βarʲeraʔ ŋeja! 7 l. jeβaj, 8 "jamal - nʲuʔ naʔ ja!" 9 assoʦɨaʦɨjanaʔ prʲezʲidʲent 10 ---- 11 1999 poʔ - 12 teβasʲiʔ po 13 tʲeda meta poβaʔ japonʲijaʔ tʲerʔ teβasʲiʔ poŋe perŋadoʔ. tʲikɨ poxona sojaβɨ nʲeneʦʲaʔ xarto pɨxɨdarʲidoʔ xambʲilʲeʔ. xʲibʲaxart nʲanandoʔ nʲi taraʔ. saʦʲ iʔŋudota xʲibʲaʔ. sʲiddoʔ taŋɨlamdambadʲiʔ, ŋaxakudʔ xamʲedambʲidoʔ. ilaŋganandoʔ jabdana nʲeneʦʲaʔ. xusuβej sʲerkana xeβnʲaʔ sanarta nʲiʔ ŋaʔ. ŋopoj nʲodana sʲexeremdoʔ jopa nʲidoʔ perʔ. xeβxanandoʔ mena xʲibʲaʔ tʲikɨ nʲaxatoʔ jetrʲe nɨsɨŋgaʔ. jolʲʦe nʲambaraʔ, xanʲarʲimna tanʲarʲimna laxanabnandoʔ, nʲarmaŋganaʔ nʲiʔ ŋaʔ. 14 laxanako nʲata nʲidoʔ, pʲiruβnandoʔ xonrambʲidoʔ, ŋobkart βadadoʔ paj nʲiʔ xamaŋguʔ. saʦʲ xamzana nʲaxanatoʔ jolʲʦe poiʔ. tarsʲiʔ nʲadandoʔ pʲerʲenʲa nʲeneʦɨjedoʔ ŋaxaku manʲijejdoʔ. sʲaxart βebtɨŋe nʲiʔ xanasʔ. saβa nʲeneʦʲaʔ. sʲanakoβa sʲermʔ saʦʲ xarβobtadoʔ. 15 ---- 16 tʲeʦda irɨʔ ŋaʦekexeʔ to 17 - irʲikej! irʲikej! sʲit ŋatʲeβoβ! xadeʦʲaβaʔ tabʦda jamaβaʔ! 18 jedej pomʔ jadabtambada ŋaʦekɨʔ ŋobkana tʲorʲesʲetɨdʔ. ŋamge pʲirxana tojrʲoʔ ŋadʲimʲaʔ. neda nʲo sʲiβnʲa ŋarkaja padmʔ nʲaʔamba tʲeʦʲda irʲi ŋadʲimʲa. pumnanda nʲe nʲuda - sɨranʲe mʲiŋa. ŋaʦekɨʔ terʲe sʲidʲiʔ nʲaku lʲekejdʔ. irʲimdoʔ xadeʦʲako xeβan ŋedaradoʔ, pedʲuʦʲ xamʲedaβɨ ŋamdʲorʦʲa nʲiʔ ŋamdɨ, manzʲ xanada: 19 - ŋaʦekɨjej! sʲiddaʔ ŋaxa namdadm. jetʲa todamzʲ. mʲadonzej teβradamzʲ. 20 jedej pomʔ jadabtambada ŋaʦekɨʔ mʲirbʲidoʔ xurkarʲiʔ. teβa jamb tʲonʲakoʔ, serʔ noxoko, teβasʲikoʔ. ŋanʲi nuβʔ, jaʔ sarmʲikeʦʲaʔ xadeʦʲakoʔ nʲamna sʲomʔ xanaʔ. nʲudʲamboj ŋaʦekekoʔ seβʔ βesoʔ munoʦɨjeta irʲimdoʔ maneʦetɨdoʔ. xaʦʲaʔ tosarkabtom, tarʦʲa nʲeneʦʲ maneʔmedoʔ βunʲi tanʲa. tʲeʦʲda irʲimʔ nʲadaba sʲidʲa teβasʲiko taraŋaxaʔ. lakrʲi maxa xarʲoj parne puxuʦʲa ŋadʲimzʲetɨ. xeβxeda jadaʔ ŋamge pʲiratʔ tʲersʲalamsʲetɨ. taddʲikaxad ŋanʲiʔ jexosʲetɨ. 21 tʲeʦʲda irʲi ma: 22 - ŋaʦekɨjej! xadeʦʲaβaʔ tabʦdaxaβaʔ! tarsʲiʔ tʲid ŋeβanoda! 23 nʲer ŋaβnanda parne puxuʦʲaʔ xurkarʲi nʲamdotana ŋɨlʲekɨʔ teβraβɨ. xadeʦʲakomʔ talʲerʲebtʲeβedoʔ. tʲidxana ŋaʦekɨʔ pomna xudrɨrŋaʔ. sʲidʲa teβasʲiko βarʲemdʲiʔ meŋaxaʔ. nʲer ŋaʦekɨʔ traβa malʲŋgana, tʲeʦʲda irʲindoʔ jesʲa jadʦʲamʔ nʲamdotana ŋɨlʲekaʔ talʲeβɨʔ. ŋobanzʲerʔ talʲejmʔ xodoʔ. irʲindoʔ ŋɨl teβradoʔ. jesʲa jadʦʲanda xanada, jaʔ jed ŋopoj ladxalŋada. 24 - jabtkojenʔ, ŋanʲi tarʦʲadm nʲidmʔ ŋeŋgu! - ŋɨlʲeka ma. 25 tadxaβa malʔ ŋobkana tʲorʲejd: 26 - xadeʦʲako, tabʦad! 27 xadeʦʲakoʔ xurkarʲi tuxunaʔ tabʦɨ. labes mʲuj ŋarxanda jalema. tandaja saβoβna ŋaʦekɨʔ tra pejadʔ. sʲamʲanxatʔ βɨdabejdoʔ tʲeʦʲda irʲixʲidando xurkarʲi mʲadonzej nʲaʔmarpʲiʔ. 28 japonʲija jaʔ ilaŋgana jedej 1999 poβaʔ - teβasʲiʔ po. tʲikanda xadeʦʲakoʔ xeβxana xurkarʲi teβasʲiŋe jembdʲoda ŋaʦekɨ ŋokasʲ. jambjja xaβodoʔ ŋɨlʲija lʲabtaʦʲ, pallɨʦʲ, sʲurtʲaβaʦʲ. todoʔ saβa mʲadonzej nʲamaʦʲ. 29 tʲuku tadtʲoda sʲidʲaŋgaxana manʲijena ŋaʦekɨdaʔ salʲexarad tʲerʔ. xadeʦʲakomʔ sʲurtʲe traʔ. 30 x. nʲambaraʔ padβɨ 31 ---- 32 n. nʲekrasoβʔ padβeβna 33 tʲeʦʲda 34 pedaraʔ nʲimna βɨβnana 35 mʲerʦʲa βunʲi ŋaʔ, 36 sʲadoʔ nʲid xurnana 37 loxortako βunʲi ŋaʔ, 38 tʲeʦʲdako mʲirna, 39 xarta joda manesarŋa: 40 tanzʲerako xadkonda 41 pedarɨxɨ sarpʲakuda 42 malʔ toxoraβamʔ, 43 malʔ salmaraβamʔ 44 tʲeʦʲdar mʲirna, 45 xarβaʔ nʲimna jadrʲiŋa, 46 idʲeʔ nʲimna mʲirna. 47 munoʦʲaŋgaβaxaʔnata 48 pɨda βedʲepʲurŋa - 49 toxoraβdaβeʔ 50 ja nʲoja xajuʔ. 51 xarβʔ tarkaxabʲi 52 sɨra tondajada, 53 ŋanʲinzʲerʔ sʲindajada. 54 ŋarka, nʲudʲa jesʲiʔ, toʔ 55 salabʲitoʔ mʲojo ŋeβamʔ, 56 sɨraʔ ŋanʲiʔ mejo ŋeβamʔ 57 pʲilʲiʔ tʲi xorpʲida. 58 xajerkana jabʲerʲeʔ, 59 sɨraʔ seβʔ jabʲerʲeʔ - 60 pesʲdana xajerako 61 sʲanakodaraxakoko. 62 ---- 63 l. lapʦuj 64 sʲanakuʔ 65 ŋarka βɨʔ jaβaʔ 66 xarʔnaʔ βadʲoʔmaβaʔ. 67 tesaβejʔ jaβaʔ 68 manʲaʔ menʲeŋaβaʔ, 69 teβaʔ xarta ŋoka. 70 xarʔnaʔ texeʔtanaʔ 71 manʲaʔ nʲeneʦʲamaʔ. 72 laxanakoxoʔna, 73 pɨja nʲam sʲinʲoʔ 74 sʲindababʔnanda 75 teda nʲida jotʔ. 76 tʲedaʔ tʲuʔuʔ mʲindʲaʔ, 77 inzʲelʲexzrŋadaʔ - 78 nʲernʲa metamd, 79 pɨdar xart temd 80 xo tʲurxana 81 nʲor jaebtambʲuʔ, 82 ŋartʲiŋɨ inʲaʔ 83 nʲor labʲidʲembʲuʔ. 84 jadrʲibʔnanda 85 pɨjaʔ malxanajo 86 sʲexerenda mʲujmʔ. 87 ŋɨlʔ sɨraxaβamʔ 88 sʲit manʲijeŋguʔ. 89 βɨʔ janʲi tɨʔ 90 sʲitʲa pʲirxaβa 91 xarta jaŋgorʲiŋa. 92 janaʔ ŋaʦekɨʔ 93 tɨdoʔ manʲije 94 mʲerʔ βadʲodaŋaʔ. 95 xusuβej tedoʔ 96 xarta nʲubʲeta. 97 manʲaʔ jedejkoβaʔ 98 tɨda jeramba, 99 tɨta pojoʔmana 100 jadesumbasʲetɨ. 101 janaʔ ŋaʦekɨʔ 102 jebʦkondoʔ mʲud, 103 βanotanaʔ mʲud 104 sanaʔmaxadandoʔ, 105 tɨnzʲamʔ sanopa 106 texeʔ jadrʲiŋguʔ, 107 tʲi ŋadʲbʲatoʔ 108 jan ŋaʦekɨʔ 109 tede sʲanakoβamʔ, 110 tɨʔ sʲanakubʦmʔ 111 xartoʔ menʲeŋadoʔ. 112 manʲaʔ jedejkoβaʔ 113 sʲoʔnaʔ xaraxaʔna 114 manʲaʔ ŋarkaŋaβaʔ 115 xupa sʲaxarʲinda 116 xɨnabtambadaβaʔ. 117 ---- 118 xarʔnaʔ janaʔ xʲibʲa 119 xubta janda pojmʔ 120 madababʔnanda, 121 sʲexerenda mʲujmʔ 122 sʲirɨbabʔnanda 123 imdʲa ibʲeʔŋaja. 124 xoʔ tarkaraxa 125 sʲidʲa ŋarka nʲamdmʔ, 126 sʲidʲa tarkalʲaŋgmʔ 127 xojʔ sʲumbaraxa 128 maxakonda nʲiʔ 129 mojopʲulaŋguda. 130 peβdʲa pʲixʲina 131 tend ŋeβaʔ inʲa 132 nʲuxularʲiŋaja, 133 nʲor xarʲebarʲiʔ, 134 toxobejʔ mʲumnʲa 135 tarʲemʔ mʲindʲaxanda 136 xarta mʲata nʲimnʲa 137 nʲamdoredaŋguda. 138 ŋermʔ xarpoʔ jedʔ, 139 ŋermʔ numgɨʔ ŋɨlʔ 140 tʲidʔ jadrʲiŋgu, 141 ŋobʔ nʲaβotaŋgu. 142 sʲidʲa malo seβ, 143 sʲidʲa ŋarka seβ 144 tʲabʲixobʔnanda 145 sʲita ŋar nʲida 146 pɨda sʲanako 147 pʲilʲiʔ nʲaʦetɨ. 148 tɨʔ nʲamdo meta 149 nʲida jarkɨba 150 pɨda xudkorŋa. 151 tɨʔ turoβana 152 nʲida turotaʔ. 153 nʲida jarkaβanz 154 nʲabʲi pʲenda nʲiʔ 155 tɨnzʲakonda mʲaramʔ 156 mojopʲularʲiŋgu. 157 βedandarka tɨmʔ 158 jarkɨbadadarʲemʔ 159 pɨda xoʔlʲertɨʔ. 160 nʲida sʲurbajadʔ 161 tɨʔ totrʲeβʔ, 162 nʲaβotalajadʔ, 163 pɨdoʔ turosumbʲiʔ. 164 malʔ ŋoboʔlad 165 todoʔ moβaxana 166 nʲida jarkɨbʲida. 167 tɨnzʲaʔ mʲaraʔ mʲunʲa 168 seβʔ jalkadarŋaʔ.