1 Яваˮ харнаˮ мэкваˮ 2 Российской Федерациянаˮ Правительства председательмʼ Евгений Примаковмʼ хаˮавравамʼ лакриʼ навдаваць. Хусувэй ненэць инда ӈыл тикы серм тасламбидась. "Ямбурггаздобыча" предприятия ӈэвахы ервмʼ академикмʼ Александр Георгиевич Ананенковмʼ газетанʼ паднанаваˮ Николай Прачесов манзарабць яхананда ядабтавэдась. Тикы ӈарка серʼ нямна лаханакурмэхэнзь. 3 Паднанаваˮ таремʼ хонравэдась. 4 - Ханзерˮ тикы Сермʼ тасламбир? 5 - Мань ӈабцата тарця сероʼ нин хамедамбю. Серо нюртей хуркари ненэцяʼ манзарамада манэць тара. Вэва ӈэвы ӈэбта тикахавахана ханяʼ валла. Виктор Степановичʼ валабава мальӈгана ӈани тарцясь. Ӈопой Сергей Кириенко манзарава мальӈгана правительстваваˮ серонаˮ сававна ниць мий. Хаʼавра тараць. Янаˮ ненэцяˮ тикым савуˮӈадонзь. 6 Похорт ни хань, Евгений Примаковмʼ ӈани президентаваˮ валада. Манзарана ненэциенаˮ, Россияхад паӈгадёда ё терˮ, Государственной Думахана мэна политической партияˮ манзарабцомда савуˮӈадонзь. Борис Николаевич Ельцин мась: "Примаков правительстваʼ сермʼ нензебтабта савась. Манзаямда тихинда нидясь сертабюʼ. Экономикаваˮ ӈылняриʼ миӈась." 7 - Сиднтет иры ямбанʼ Евгений Примаков ӈамгэмʼ пэрмы? 8 - Тамальӈгы правительстваваˮ мань ихиныниʼ ӈока сава сермʼ сертаць. Ненэциенаˮ недбямдоʼ хусувэй ирыхана нямарпа пядонзь. Заводанаˮ, фабриканаˮ манзара пэйдаць. Хибяриʼ ервӈэ тарая, ӈопой тахабэй яваˮ сулурӈая. Евгений Примаковмʼ тихинда манзара нидонзь ӈэдарамбюˮ. Мале налогˮ маˮламбаваʼ нямна етя программамʼ сертабись. Тад имʼ ӈэдарабʼ, маӈгабада яхананаˮ тикы серʼ саць тоена. 9 Яʼ мидхы похоˮна хаденˮ государства "Золотая орда" ненэцяӈгатˮ налог ӈобтарем вэнзерʼ ханлавыдась. Ӈамгэ пирхана тикы яʼ хабтысь. Иӈудоць манзаямда пэрмы ӈэбнанда, тюку тендʼ таняӈгусь. Теда маняˮ яхананаʼ хуркари предприятияˮ налогариˮ салдамбиˮ. Хартоʼ есядамдоʼ ни недвапюˮ. Тиканда Борис Николаевич Ельцин Примаковмʼ хаˮавравамда нив савусˮ. 10 Янаˮ президент сермʼ таремʼ ӈабтада, хибяхавʼ сейда ханда, хибяхав харулё ядэрта, хибяхав манда, тарцясь. Мань ӈока ненэцямʼ лаханако няцетыдм, пыдоʼ мал Примаковмʼ савуˮӈадонзь. Борис Николаевич харта ныхыдамда ладнаʼ тоˮлаха. Хибяримʼ манзаяхад хаˮаврамбаб, иʼ ёльце ядэрпата сава. 11 - Тад нерняʼ илмаˮ хурка ӈэӈгу? 12 - Мань ӈулиˮ ехэрадм. Тад нерняʼ тамта саӈговоць илеӈгуваˮ. Едэй правительствамʼ сертамахад, тамна ӈока ирыˮ ямбанʼ ӈопой яхана нуӈгуваˮ. Сергей Степашин мэбета ненэць, хуркавна ӈодʼ нердена ялэда тоенаӈгуˮ. Едэй пявы манзаямда ӈамгэ пиратʼ торомдамбаӈгуда. Есяваˮ ӈылняри миӈа. Тикы серʼ ӈани табла тара. Вэва сер няʼ ӈэдарамба ни серосʼ. Яваˮ харнаˮ мэкваˮ. 13 Вадиниˮ валакадоʼ. 14 ---- 15 Тыˮ пэрма 16 Нядаримˮ тэвадаˮ 17 Тандаяʼ халямʼ пэртяхаˮна ханӈадамзь. Тикы ненэциениʼ Новопортовской хадя завод терˮ Явʼ сэр ниня поӈгатоʼ хэвхана илеˮ. Тит Петрович Вануйтамʼ ходамзь. Тикы ненэцямʼ ӈахат теневав. Халям ʼ пэртя нида таремʼ манзетыˮ: 18 - Тит халямʼ ид ӈылʼ маниеда. Няхата манда, поӈганаˮ тюканʼ пяда ниʼ тараˮ, халяда тяне ӈэӈгу. Мерця таремʼ лахана. 19 Мань ӈодʼ хонравась: 20 - Тит, тюку нара хурка? халямд ханзерˮ хада тосар? 21 - Нямэхэна сиениць ирыʼ нерденя яляхана сарё нерцю сэрʼ халя савовна тебась. Яӈгасихина таркосетыˮ. Теда ирыʼ пуняюв халя тахара. Ӈэрм няюмд мерця миӈа. Маняˮ халяʼ ханенаӈэ нянанаˮ ядембада няюмд нув минˮ мимбʼ сава. 22 Пуна поӈгада ватаванзь хаянинзь. Халя хаданамиʼ яӈгусь. Выʼ нед мерця тоб, явʼ иʼ турӈа. Иʼ латаӈга, хабэй идмʼ пуняʼ табламбида. Ямб нарахана сяхариʼ тарця ӈэсь пэрӈа. 23 "Ярсалинской" совхоз ты пэртяˮ ӈобтаремʼ нензедмʼ ни мэсˮ. Неноховавна еркы, пуняна миндя ӈэсыˮ терˮ маяндорць илеˮ. Хасава юдимдей ӈэсымʼ Вануйто Митякэ няˮамбида. Ӈопой мюхуна хасава юр тэда хаёвыˮ. Тикыта хавна юркад вата сидя юˮ тымʼ тенˮ ӈавраӈэ мимыда. Тедаʼ хадонда маланʼ ӈэсурӈа. 24 Митякэмʼ сехэры ниня харданʼ ӈэдалёдаханда ховась. Тороватмахадани, харта ма: 25 - Тюку поʼ тымʼ мэмандаваˮ ӈэбнам?! Ӈутосонаˮ хаюрӈаˮ, нютнинаˮ монэрӈаˮ. Вадема тоˮолха ни ӈаˮ. 26 Мань мадм: 27 - Сывʼ яв тяхаʼ ханмы тыˮ выӈгана илевы тэхэтˮ хэвдоʼ вэваˮ. Ӈамгэ тарця? 28 - Явʼ тяхана сыра ёрясь, сиˮив тервась. Самбляӈгариʼ тервахана тыˮ хадырць пирӈадоʼ, ӈадьбятоʼ вынхалутаˮ. Явмʼ тальняюв мадамахаданаˮ сава ямʼ ӈани ниваць хоʼ. Сыраʼ сяр ний есядарев ханимысь. Яʼ ӈарханда талбэй хадось. 29 Порца яхаʼ хардахад Яр-Салянʼ "Буранахана" ӈэдалыдамзь. Сехэрыʼ сидя хэвхана хабэй тыˮ ханярина танярина юсидаць. Ӈопой, сидя яля нидм илеˮ, тарцямʼ манэсомамиʼ ӈабцата яӈгу. Ӈэдоʼ тыбкаʼ сябармыˮ. Маниеваˮ Тоˮолха ни ӈаˮ. Падартʼ падваʼ еˮэмня таремʼ маторпада ӈэдакыˮ. Ханяӈы ненэць манднакы, таʼ ӈок тэмиʼ хась, ӈэдоʼ тиˮ. 30 Сыраʼ понʼ холкавдавэй вудумгаб, явʼ тяхана ханмы тыˮ няюв яля яӈгода. Теда паё сотыˮ варёсиʼ. Ныхысяда, вынхалутана тыˮ ӈамгэмʼ сыра ӈылад сояӈгуˮ. 31 Ӈарка ненэцяˮ таремʼ лаханаˮ. 32 - Танда ядембаӈгу, мунотаˮ муютаˮ. Сарё тянё ӈэӈгу. Неняӈгˮ, нибярё, пилёˮ ӈобкана тиӈгудˮ. 33 Ненэся тарця ӈэбнанда тыˮ няюв саць вэва ӈэӈту Епдиˮ ӈэсондʼ вынхалутана тыˮ ӈамзидоʼ нидоʼ миӈгуˮ. Тэре монэртаˮ, неняӈгˮ ӈамдыдоʼ, пилё пальцетыдоʼ. 34 Итя Ӈабтеня явʼ варняна, выӈгана ханта ӈэсыриʼ тыдоʼ вэӈгарэйдоʼ. Нада няна хаяˮ, танякунда хадоси. Еръй, пуняна миндя ӈэсыˮ тованда ӈэрёхана еремдаˮ. Маси танда саварка ӈэӈгу. 35 Л. Худиʼ падвы 36 ---- 37 Иландоʼ 38 Приуральский районʼ паӈгаӈэ толёда Аксарка харад Саля явʼ лаӈг нина ӈа. Тюку яляхана таняʼ хуркари машинахаˮна тэвва пирры. Ӈавхы похоˮна сэр панʼ хэваримʼ ӈатесетыˮ. 39 Райондоʼ ӈаварˮ, ӈани пэндаиˮ хуркаси хараси тэвабидоʼ. Тандаяʼ паднана ненэциенаˮ ханӈаць. Ӈока 40 мэкад ӈавэˮ намдавыць. 41 Аксаркахана няхарʼ ёнарʼ ненэць илеˮ. Хардандоʼ ерватаӈэ Сергей Ямкин манзара. Пыда теда тюˮу миндя ненэць. Ханярина танярина харадʼ терˮ ядэрӈаˮ. Саляʼ нид яв сэртʼ сырапʼ, туӈано сулурпадаˮ ивтеӈгуˮ, ӈоляпядаӈгуˮ. Ервотадоʼ ненадо ненэцьʼ. Владимир Вихарев, таремʼ лахана. 42 - Мэтинаˮ ӈанунаˮ ӈока поʼ ямбахаˮ мэˮэйнаˮ. Хусувэй поʼ лабцярпинаˮ. Сэр панʼ хэмяхад неновна мэтинаˮ. Ӈока тарана ӈамгэмʼ тэврасетываˮ. 43 Хардаидоʼ лабкахана есяʼ тяняхавабʼ. ӈока ӈамгэмʼ тэмдаӈгунʼ. 44 Ервотамдоʼ лаханако етре няˮӈаваць. Хоровиˮ нямна хонрамба пяваˮ. 45 - Сян ненэць хоровасавэйˮ? 46 - Ӈокханда сидя юдмянʼ ӈэӈгуˮ. Харданаˮ терˮ тарця ӈавэ няˮамбаван ни харваˮ. 47 ---- 48 Съезданʼ хамекуˮ 49 Тыˮ ниць ирыхана Москва маркана Россия Ӈэрм терˮ ненэциета Ассоциацияʼ Координационный Советада маˮлюрӈась. Тикахана ӈацекыˮ ненэцяˮ таремʼ маць: 50 - Дальний Востокхана, Сибирьхана иленаˮ ӈацекыˮ ненэцяˮ хартоʼ организациямдоʼ сертаван харваˮ. 51 Координационныый Совет пуняʼ нись ӈаˮ. Ӈэрм терˮ ненэциеˮ савовна илевандоʼ еˮэмня тарця организация серта тара. Тохолковадоʼ, наукадоʼ, культурадоʼ тамальӈгана тюˮу ӈадимда. 52 Съезданʼ тедаʼ тюˮу миндя ӈацекыˮ тутаˮ. Маˮлёвандиˮ сероʼ минренаӈэ Олег Сюгнеймʼ таслаць. Пыда Тазовский районʼ тер. Тедаʼ Москвахана Россияхана ӈэда ёˮ терˮ тэнзотоʼ серʼ тохоламбада университетхана тохолку. Тикы нямда нядабавандаӈэ Арат Хайдып тараӈгу. Пыда Тыва Республнкаʼ тер. 53 Тад тованда яляхаˮна, май иры пуданахана Москва маркана Ӈэрм терˮ илебей ненэцяˮ съездамдоʼ мэманзь тасламбиˮ. Хусувэй яхад Ӈэрм терˮ поӈгдандоʼ съезданʼ сидя ненэць ӈэдара сероˮӈа. Съезданʼ товандоʼ нерня, хартоʼ яханатоʼ савовна тасалкобтоʼ тара. Собранихана вадеˮʼмандидоʼ падартʼ пада сероˮӈаˮ. Ӈани 54 хибяˮ тованʼ харбаватоʼ, тояˮ. Ӈамгэ сермʼ хонраван харбаватоʼ, адресда ти: 129110, г.Москва, ул. Гиляровского, дом. 56. Журнал "Северные просторы", Информационный Центр "Лаураветлан" Арату Хайдыпу. тел. /095/ 284-62-48, факс /095/ 288-48-51. 55 В. Сэрʼ падвы 56 ---- 57 Ненэциеˮ илʼ 58 янамбовна миӈа 59 Мэтаваˮ машинаваˮ Наталья, Даниил Валеев мядʼ хэванʼ нултада. Ӈокханда самбляӈг хоровадиʼ. Ӈавнандоʼ Аксарковской халеʼ заводахад хаёвыˮ. Небой поʼ няˮамвыдиˮ. Есяхана округанаˮ сельской хозяйства нядавэхэюдась. Тецьда сырамʼ савовна мадавэдоʼ. Сидя суюдоʼ ӈадимэхэˮ. 60 Ӈопой писавэй яляхана 20 литра пирʼ молокамʼ доембихиʼ. Хардаханандоʼ молокамдиʼ садикˮ, лекар мяʼ, саӈговата манзаяхана манзаранаˮ тэмдабидоʼ. 61 Сергей Гудинов, Приуральской районхана манзарана палытаниˮ ерв маръцхы харта лабэкананда мэвысь. Сергей Ямкин нянда нюбенаˮ хэтмахаданда, палытана хуркавна ӈодʼ паспортанаˮ ӈадимде табедэйдась: 62 Хуркари ненэцяˮ ядэрӈаˮ... 63 Пыдоʼ яханандоʼ илебей ненэциеˮ поӈгана сермʼ хадкэпямбада ӈока. Ӈадьбята тосанакы. Небой похондоʼ тасла, няхарʼ пирувна сермʼ хадкэпямбадаˮ ӈокмыˮ. Неноховавна ябеня ненэциеˮ, ханяхартахана ниня манзараниˮ нюˮ талэрӈаˮ. Ханяӈыдоʼ бензинʼ ибяʼ индадмʼ ӈэхэлпиˮ. Пуна тэре салемба пэрӈаˮ. 64 Ӈарка ненэциетоʼ поӈгана сермʼ хадкэпямбада яӈгу. Ӈадибермыдоʼ таминаидоʼ сярыбидо. 65 Сергей Леонидович мась, тюку саӈговота похоˮна палытанаӈэ манзараванʼ харвана тянё. Недбямдоʼ таславы яляхаˮна нидё тамбюˮ. Иле мэта хардадоʼ ӈани яӈгу. 66 Ӈани ӈопой манэˮмы хардаваˮ евако ӈацекыˮ илелава. Тет поʼ тяхана Аксарканʼ самбляӈг небясяда, нисясяда ӈацекымʼ тэвравыць. Ӈопой поʼ хэмяхад юкад вата самбляӈгаӈэ хэвыˮ. Ервдандоʼ Татьяиа Федорова тара. Мэтадоʼ хардадоʼ няндоʼ нюделеры. 67 Ханзерˮ тикан тэвормадоʼ ялядарев пун. Сероʼ нюртей ябехад ненэциеˮ нюˮ. Нядандоʼ мармы ӈацекыˮ. Ӈани ӈопойндоʼ нисяда немда хадавы. Харта пыхыдамда сярвэдоʼ. Ӈарка ненэцяˮ нюдё манэˮманзь турӈаˮ. Ӈацекыˮ манзь пэрӈаˮ, ябеняˮ тюконʼ нёяˮ тур! 68 Паша Худи хасава юʼ пода. Небяхаюта, нисяхаюта няна илеванда мальӈгана ядембада итʼ мантэвыˮ. Ӈавэдана лекараӈэ манзарана неʼ мякандоʼ тювы. Хасава ӈацекымʼ лекар мятʼ ханавэда. Иле вудумы. Ӈаянда парамамʼ тамна едеда. Сидяʼ Тюмень харданʼ ӈарка лекарахаˮ ханлавэдоʼ. Иланда нямна Паша Худи таремʼ лахана: 69 - Тюкохана сава. Хуркари книгыʼ толабидмʼ, сянакудмʼ. 70 Тарэнзяда мэё. Мунзьлабтʼ ӈацекы. Таˮ мале няхаромдэй ядембада янʼ ныланаванзь ханда. Таремʼ районандоʼ ервˮ таславэдоʼ. Масиʼ саӈговота иландоʼ ӈахакуна ханда. 71 Аксаркахад Салехарданʼ пэвсюма няна миӈаваць. Сехэры сидя хэвхана парондэй ӈоныць. Хадˮ тамна миӈаˮ. Машинаваˮ ӈопоё судамзеты. Ядембада ялэˮ томахад малˮ таӈгамдынаˮ. 72 Сидяӈгˮ Б. Жилин тадтавыˮ 73 ---- 74 Сёбар ненэциеˮ илʼ 75 Няръяна Пэˮ пахаӈгана 76 Надымʼ хардахана "Нордмʼ" нюбета клуб таня. Тикахана ӈацекы ненэцяˮ ханярина иле пирмаиноʼ няювʼ тохолкуˮ. 77 Тандаяʼ Салехарданʼ ехэрана яˮамна ядэртаˮ ненэцяˮ ӈобтʼ маˮлюрӈаць. Пирдырӈаць. Округхананаˮ таняна клубˮ малʼ ханъядонзь. 78 Надымхана иленаˮ сиддоʼ ханда падармʼ нямˮмахадандоʼ, минхандоʼ тованʼ харбилэйдаць. Маидаць: 79 - Хэхваˮ! Ӈахана нылана тюку похоˮна ӈока еся тара. Салехард ӈариʼ тайкуй. Пэʼ ӈодʼ ӈаниʼ яхат тамна саваˮ, - Надым терˮ таремʼ маˮ. 80 Тюку похона тикахарт тоенана серʼ ӈэвы. Тиртя ӈаноʼ 81 ӈамдолавахана Салехардʼ ӈэсонд ӈопойхарт билет яӈгувысь. Тамальӈгана машинахаˮна тэва таславэдонзь. Пирдырманзь ядэрʼ мандахаˮ хибярт машинмʼ нивысь мисʼ. Надымхана машин ӈока. Пудананда сыв Салехардʼ ӈэсондʼ ӈэдалёрць мэта сехэры варанʼ нулмыдˮ. 82 Масиʼ, хибяхав ӈэдалёванда серʼ содаӈгуда. 83 - Ханзерˮ сехэры вархана нуӈгудаˮ? Сёбар клубамдаˮ маняˮ савовна теневаваˮ, - таремʼ Виктор Хорзов мамысь. Пыда Надымхана машина лэтрамбадиˮ ӈарка ервӈэ тара. 84 - Тедаʼ округхы ӈарка марʼ няювʼ сехэры пэӈгасяӈгана манзараниниˮ таняˮ. Тикы мякна ӈамдёидаˮ. Машинамʼ нулта сиддаˮ нядаӈгудмʼ. Сянаковазнь ядэртаˮ понʼ мээць. Ӈопойхарт машина Салехарданʼ нивы мий. Сермʼ пэртядандоʼ тарана Нина Ивановна Харитонова сиˮив минреня ӈацекэнда идёˮ ӈоб вомыць. 85 Яля ерь пуд лакриʼ сидя машина нултавэдиʼ. ӇопоЙ нюдяко машина, няби ӈарка, маханда ниня хардакомʼ ядэла. Тикы Уренгойхад ядэртахаʼ ӈэвэхэʼ, Салехарданʼ ӈавар минревэхэʼ. 86 - Ӈамдыдаˮ, сиддаˮ тэвраӈгуваˮ - Уренгойхад ядэртахаʼ мамэхэʼ. 87 Сехэрэдоʼ тамна тяхаʼ тоенавысь. Ӈэдалё мэта сехэрэдоʼ тахабэй ӈэвысь. Тикы машинахаʼ тэри ханзелиʼ санармэхэʼ. Тикы яхана тецьвы, ханимыˮ. Таремʼ миндяхандоʼ Полуймʼ нюбета хардаконʼ нултавэдоʼ. Тумʼ пятаˮмахадандоʼ, ӈаворомахадандоʼ тамна тяхаʼ нэкалмэдонзь. Ӈулиˮ пэвсюмзь округхы ӈарка мартʼ тэвыдаць. Пий теадахана сензелава мятʼ тювыць. Тикахана ӈопойхарт вата ваˮав яӈгувысь Пиʼ округхы клуб председателянʼ хэвыць. Виктор Петрович Груздев мядондида манзара мэта лабэканда тюлевыдась. Хонё мэта паддоʼ латʼ ниʼ лехэбтахая хонавыдаць. 88 Хубтахана, несэй яляхана сянакованзь маˮлевыˮ нидоʼ манэˮсомахадандоʼ идеˮ савумыць. Приуральской районхад, Полярный Уралмʼ нюбета хардахад, Салехард терˮ мале маˮлёвыць. 89 Тикы ядяхана пирдырманзь Харпмʼ нюбета харадʼ няювʼ ӈэдалавыдаць. Сянакова ядоʼ "Рай-Из" пэʼ ядхана ӈэвысь. Пэмʼ ӈавнанда ӈысмаˮ нюмдевэдоˮ. Луцаˮ ваданʼ тэврабʼ "Нярьяна Пэ". Тикахавад сёбар ненэцяˮ нидоʼ хорпа пявыць. Хибядоʼ ваˮлёй. Палаткамʼ ханяӈэдоʼ мерʼ ӈабтаӈгуда, лекарʼ манЗаямʼ мерʼ сертаӈгуда. Пэʼ ниʼ хибя мерʼ танаӈгуʼ, пуна таняд хаˮмаӈгуʼ. Пирдырцяндоʼ ӈокась. 90 Пэвсюма няна малʼ ӈобкана туʼ хэвхана сёё мэˮмыць. Тад хуняӈы яляхана "Рай-Из" пэʼ ниʼ танабтоʼ таравысь. Тнкахана мерцяӈэ хэвысь. Нумʼ вэсако сиддоʼ хорпада тоˮолхась. Мале понʼ ибедоромахадандоʼ пэʼ ниʼ тана тасладонзь. Тадӈоʼ, ӈамгэ еˮэмня тиканʼ маˮлёвыˮ. Сянаковандоʼ тарода яӈгова тоˮолха 91 ӈэӈгусь. Тикы яляхана сямянхат ваˮлёйридоʼ тюˮуʼ танавыдаць. 92 Судьяӈэ таранаˮ малʼ ӈокхандоˮ Надымхад ядэрта клубмʼ нюртей янʼ ӈабтадонзь, нянандоʼ переня яӈговысь. "Нордмʼ" нюбета клуб 93 тамна ӈопой нюртей ямʼ илеванда ямбанʼ хось. Тикахана 94 пирдырмыˮ Сергей Полуцкий, Маргарита Урусова, Дима Панченко, Катя Цыплакова, Катя Яминова. Малʼ Надымхана илеˮ. 95 Тандаяʼ, "Норд" клубахад, няхарʼ сёбарʼ ненэцямʼ сянакованзь Словакиянʼ ханъядонзь. Татрымʼ нюбета Пэхэˮна ӈани яʼ параӈодаʼ луцахаˮна пирдыртаˮ. Таняна пыдоʼ мале теневана нидоʼ таняˮ. Сиддоʼ ӈатеˮ. 96 В. Сармикʼ падвы 97 ---- 98 Пэдарэй, няби Писяко 99 (лаханако) 100 Нероʼ поӈгана пыя пану Писяко иле. Харта серта серʼ, ӈуво помна пындэрцеты. Нахорокоʼ маˮламбасеты. Ӈобӈгуна таб ваӈготамда сабкабадаханда ӈылняʼ мантэй. Писяко тикарихина ӈамгэртмʼ хамеда яˮама. Таʼ ӈэсоӈгана хавода хацяˮ лядуˮ, ӈаркая тёрмʼ намда. Тад савовна сылаванда Пэдарэй ӈэвы: 101 - Хибя ханиʼ сихина хадеторӈа? Писяко Пэдарэй пыя серʼ янʼ хаˮмы. 102 - Сиˮми ӈамгэ таʼ пирувна лэрабтамбин? Немамиʼ хая! Сидя пениʼ пондʼ сит нёрвадм латра! 103 - Сиемиʼ нён таремʼ пэр! Сяхариʼ таромиʼ хоӈгур! 104 Пэдарэй Писякомʼ ӈэдарада. 105 Нув, нарэйвомахад Пэдарэй ваӈготанда мюд пинʼ тарпыʼ. Ӈулиˮ ӈамлавы. Явна выдана пэй. Сидя харвʼ пондʼ мярвы есамʼ нивэда манэс. Пэдарэй 106 сян нэкалпата саланʼ теберӈа. Няӈотеˮˮ есʼ ханяцей падарасеты. Хэцяламзь ӈаркая тёрамда ӈэдара. 107 - Писяко, ханяна хаян! Мань еремядм! 108 Няда ваӈготанда сихидʼ пута ӈадимя. Есаӈгад ладарта Пэдарэй ябтако пиˮ тюˮу вэрдавыда. Яʼ хобамʼ тэре нинзьмэда. Ӈопой тёрда. 109 Писяко савак тибяхаˮнанда есамʼ мадаба пяда. Нянда тёрхана серта яӈгу. Ӈамгэ пирхана есʼ муноць ныклы. Пэдарэй пэдюць ӈамдыʼ, ма: 110 - Хурка нюдянʼ ӈэбат ӈод, 111 ныхыр нядниʼ ваˮмы. Ненэ сиˮми ӈэдананё! Илева ямбанʼ ӈобкана илеханиʼ. 112 Тюку тенд Пэдарэй яʼ мядʼ мюня Писяко иле. Ханзеркартʼ нида пээр. 113 Таʼ валакада 114 Н. Салиндерʼ падвы. п. Антипаюта 115 ---- 116 Хобцокоииʼ ходовˮ! 117 1. Няръяна пыялютна луцаʼ савамʼ мэˮӈа. 118 2. Ваяˮӈэ нойдё. 119 3. Сыраʼ, таʼ ямбанʼ ӈопой панэмда мэˮ ӈа. 120 4. Выʼ латданʼ паӈгасиˮ вадюрӈа. 121 5. Сидерцяда, нёсьда мякана ненэцял ӈока. 122 6. Юрˮ панэмда сисянзиˮ мэˮяда. 123 7. Сята няръяна пирибтя пэвдя мякана ӈамды, ӈэванда танёˮ пинʼ ӈадиˮ. 124 8. Луцаʼ савацямʼ мэць вымна яда. 125 9. Яʼ сэрертʼ соярпавыˮ. 126 10. Паханзиˮ вадюрӈа. 127 ---- 128 Няхартоʼ 129 Выӈгана иленя ненэциеˮ нюˮ теда мякнатоʼ мэˮ. По тяхаʼ хэмяхадандоʼ, ӈавкыдоʼ, вэнекудоʼ ӈармыˮ. Тюку Л. Трофимчукʼ тадтавы сидяӈгахана маниена не ӈацекы ӈобтаремʼ пюлвыˮ. Вертолёт 130 ӈэсынʼ ӈамдабʼ, няхарӈэ ӈобкана ядэрӈаць. Ӈавкада, нюкця вэнекода , пыдо понʼ няхататоʼ ермевыˮ. Нидоʼ мунзиной хамедамбидоˮ. 131 Я. Ясавэйʼ падвы