1 sʲidʲa βaj 2 ngβnanta xunananta sʲidʲa βaj tanʲaβexeʔ. 3 sʲidʲa βaj jaxaʔ βarxana ilʲeβexeʔ. 4 iʨa ngabʨenʲa jamdʔ xaʔ morta jaxaʔ lata jurʔ ʨibʲa, tarʨa jaxaʔ xeβxana ilʲeβexeʔ, jaxaʔ malxana. 5 jaxadʲiʔ sʲidʲa tarkaβna xeβɨ, mʲaʨiʔ tarka salʲana ngeβɨ. 6 ʨikʲi sʲidʲa βajant ngoka tɨdʲiʔ jungguʔ, tɨdʲiʔ nʲaxarʔ jurʔ. 7 nʲaxarʔ jurʔ tekoʨamʨiʔ mallambada ngarka βajʔ samblʲangg ngaʨekɨ tanʲa. 8 ngarka βajar nʲesaβej, nʲudʲa βajant nʲeda tamna junggu. 9 nʲanta mʲakana ilʲe. 10 sʲanɨ ngebtuʔ ngoʔ ngarka, βajar nʲiβʔ manʔ: 11 - nʲudʲa βajeʔ, numta ʨedaβʔ ngerʲojma. 12 temʲiʔ nʲaxarʔ jurʔ. 13 ilʲebʨamʔ xadaβanʨ xexeβaʔ. 14 tesaβej xantanʲiʔ. 15 nʲukʨinʲi mʲakana xajojaʔ mʲadmʔ letramba. 16 nʲudʲa βajar manoma: 17 - ngejaβa. 18 tarʲemʔ mambat ngamgeda βeβa? 19 xunʲana jurkɨdʔ, ngornga.ʔ. 20 tam mʲadʲikodamtuʔ sʲertaʔ. 21 ngamgerʲiʔ tolaxa mʲadʲikoʨa ngebta ngoʔ, ngamge ngarka mʲaʔ ngeβna, mʲapoj mʲadʲikoʨa. 22 ngarka βajar samblʲangg judmʲan xan ngerxa. 23 xanʲangɨ ʨersaβej ngedʲakɨʔ, xanʲangɨduʔ ʨersʲada ngedʲakɨʔ. 24 ngarka βajʔ nʲe juʔ xanmʔ soda. 25 xunʲana jamdejdʔ. 26 ngerʲoʔ jolʲʨanggana, marʔ irɨxana, jamdaβantuʔ ngarka peβdʲo irɨmʔ nʲaxarnge mengaʔ. 27 ngarka peβdʲaʔ jolʲʨemaxad xaʨa xajerta ngadʲimʲa. 28 ʨedaβʔ ilʲʨaʔ ngokanʲuʔ. 29 ngarka βaj manoma: 30 - tʲukonʔ ngesoxaβaʔ! 31 mʲatuʔ taʔ meduʔ. 32 tekoʨiduʔ matʔ ju ʔ ngedakɨ. 33 nʲudʲa βaj sɨrnga: 34 nʲernʲana nʲero βarta jaxa ngeβɨ. 35 tʲaxanʲangɨ xeβxad ilʲebʨaʔ ngadʲiʔ. 36 ngarka βaj mʲakad ngadʲimʲa, ma: 37 - jebtoβʔ, ngamgemʔ manenganejʔ? 38 - tajna xanjeda ngerxa. 39 ʨikɨ jaxana tad xanʲelmanʨiʔ sʲamʲan xanamʨiʔ malnge pandejdʲiʔ. 40 ngarka βajar manoma: 41 - ʨebtaʔ jamdanggunaʨ, ngobʔ sʲabunʲi ʨer junggu. 42 nʲudʲa βaj ma: 43 - sʲabur ʨersʲajaβa. 44 tad jamdaβanjʔ jolʲʨanggana masʲiʔ ngobʔ - sʲidʲa ilʲʨamʔ tamna xadangunʲiʔ. 45 - junggoβʔ, sʲabunʲi ʨer junggunʲuʔ. 46 tarʲemʔ βeβa. 47 ngarka βaj ʨet parʲisʲemʔ podʲernga, ngedalejʔ. 48 nʲudʲa βajar mʲakana xai, xanoda xunʲana jamdaβanʨ xamʲidambdakɨ, soda paklʲembadakɨ. 49 jalʲaʔ jambanʔ ngarka βajant sɨngrʲoda junggu. 50 xurkanʔ numta peβsʲumʲa, ngarka βaj junggu. 51 ngamgeda xadkejʔ? 52 nganʲiʔ jalʲa to, numta jalema. 53 ngarka βaj tamna junggu. 54 puxuʨada manma: 55 - ngarʲejʔ, βesakomʲi toβanʔ nʲi xarβaʔ, masʲiʔ ngoka ilʲebʨamʔ xadaβakɨ. 56 joxodakɨ? 57 padar xanʔ, pʲulsur. 58 nʲudʲa βaj ma: 59 - pʲuβanʨ xebʔ nanʲi ngodʔ ʨedaβʔ mʲal xaβraʔ! 60 mʲudmʲi! 61 podʲerkamʲiʔ. 62 sʲenʲej nʲedaʔ mʲumnʲa pɨrdarʲiʔ jamdadʔ. 63 manʲ nganʲi nʲamʲi pʲuβanʨ xantadmʔ. 64 nʲudʲa βaj nʲabanta mʲudmʔ podʲerngada. 65 mʲata xaβra, xanoda xura. 66 nʲabada pɨrdarʲiʔ jamdejʔ. 67 nganʲi xanda sʲiʔ ngaxat metada ngedakɨʔ, sʲidʲa nʲamd paj. 68 ʨikajuda podʲernga. 69 ngamdʲurta ngɨlʔ, xanʔ βenʲaʔ xeβuβna sʲidʲa jesʲa ngɨn paklʲe. 70 nʲudʲa βaj nʲanta xeʔ mʲaʔ mʲumnʲa xaja. 71 ngedalʲoβada saβaβna ngadʲi. 72 xurkarʲi ilʲebʨa xadabasʲtaβɨ, jaxasʲtaβɨ, tamna nʲernʲaʔ xesʲtaβɨ. 73 ngamgeʔ jolʲʨanggana nʲernʲana ngobʔ jaxaku ngadʲimʲa. 74 nʲudʲa βajar tʲaxanʲaʔ teβɨʔ. 75 oβ, takemʲi ngamge? 76 tad manengada: 77 ngarka βaj xabejnge lʲasɨ xanta nʲinʲa. 78 ngeβada mɨnggxana jadaraβɨ. 79 nʲudʲa βaj ixʲinʲanta ma: 80 "oβ, nʲekajemʲi malʲe xadaraβɨʔ. 81 xumbaʨiʔ sʲabumta ʨersʲadange permeda, tamna sʲan ilʲebʨamʔ xadaβanʔ xarβaβakɨ. 82 xaβarʲimta xoβedaʔ." 83 nʲudʲa βajar nʲernʲaʔ ngedalejʔ nʲero jaxakuʔ βaruβna. 84 jaxakuʔ nʲaaβxana sʲidʲa sɨrasaβej langg tanʲaβɨ. 85 teβmaxadanta manengada: 86 sʲidʲa sʲad padβɨ jadʲermexeʔ. 87 jekarʔ, xamanʨ jadʲermɨ ngebʔ nanʨiʔ, masʲiʔ xanʲeβakexeʔ? 88 tadxaβʔ sʲidʲa sʲad padβɨ nʲudʲa βajamʔ maneʨ ngɨnʨiʔ nʲarxaladʲiʔ. 89 nʲudʲa βaj ʨikaβaxana ngamgenʔ ngaʨenanggu? 90 ngɨnamta ngobʨikɨ nekalngada, sʲidʲa jesʲa mɨnggmʔ nekalnga. 91 sʲidʲa jesʲa mɨngg maldʲiʔ xaleβ nʲalxa. 92 sʲidʲa mɨnggmʔ ngedtangajuda. 93 sʲudsaβej xajaxaʔ. 94 sʲad padβexeʔ xanʲaʔ xantngaxaʔ? 95 xasʲ lʲasejxaʔ. 96 nʲudʲa βajar tʲaxaʔ ngedalejʔ. 97 sʲanat xunat mʲimbata ngodʔ pedaraʔjorkanʔ teβɨʔ. 98 pedaraʔ jorkaxana juʔ ngarka mʲaʔ. 99 jerji mʲadʔ sʲingganʲa ngobʔ ngamʨoda. 100 sʲad padβɨ jerβ ngedakɨ, sʲata malnge padarʦaβej. 101 nʲudʲa βajar sɨrʨ ixʲinʲanta ma: 102 "ʨedaxaβʔ xaʨerʔ mesʲ saβa? 103 sʲad padβɨ jerβmʔ ngɨnxana pʲabʔ nanʲi pʲirdalʲengguβ?" 104 tad ngɨnamta nʲarxalada. 105 mɨnggda matpoj. 106 ngobʔ mɨnggxana sʲad padβɨ jerβ xadabada nʲi ngaʔ. 107 matʔ mɨnggxana jenʲerpata masʲiʔ xadabsuda. 108 ʨedaxaβ nʲudʲa βaj tɨda sʲara, tad ngɨnamta, mɨnggda ngobkana nʲamɨda, mʲadoʔ nʲaʔ lɨnggara xaja. 109 ngulʲiʔ janambokoβna mʲinga, sʲesarʲomtβ nʲiiʨ namdʔ. 110 taʔ jolʲʨanggana sʲad padβɨ jerβ xanʔ nʲinʲa ngamtɨ, jandaβna sɨsumbʲi. 111 ngamgert manetada junggorxa. 112 tad sokamta jekada, mʲatʔ tʲu. 113 pʲixʲinʲa adʲertaduʔ ngulʲiʔ junggu, ngobkart βenʲeku, ngaβej ngaʨekɨ jadʲerʨ. 114 nʲudʲa βajar xanoʔ pomna lɨnggara jerji mʲatʔ teβɨʔ. 115 ʨorʲejʔ: 116 - sʲad padβɨ nrβeʔ, mʲakanant xasʲ pʲanggur, pʲinʔ tarpnggun? 117 mʲadʔ mʲunʲa ʨor soβononta: 118 - xʲibʲa to? 119 nʲetʔ pʲixʲinʲa xʲibʲart junggusʲ! 120 - xʲibʲa tuta? 121 nʲudʲa βajar to! 122 nʲekamʲi xadaβaxana padar, sʲad padβɨ nrβnge, ngamgerxanasʲ. 123 ʨedaβʔ manetʔ nʲaβamʔ xurkan ngenggobat. 124 sʲad padβɨ pʲinʔ tarada. 125 sʲudobʲa ngɨnamta nekalngada jenʲermanta jeemnʲa. 126 malʲe ngobʔ mɨngmʔ ngedtanggusʲ, ngɨnta jen nɨklɨ. 127 taʔ jolʲʨanggana nʲudʲa βajar nʲisʲ lamgarʲuʔ jesʲa mɨnggaxana jadada. 128 mɨnggda nganʲiʔ sʲudsaβej xaja. 129 sʲad padβɨ jerβjja tarʲi lʲasejʔ maxanta nʲiʔ. 130 xaβanta nʲernʲa ma: 131 - xumbaʨiʔ sʲit ngedaradamʨ. 132 nʲekamt xadaβanʲi malʲnggana sʲit ngobtarʲemʔ xada tarasʲ. 133 ʨedaxaβʔ xaβntarxadmʔ. 134 ʨikɨ βadʲida mesomadanta sʲad padβɨ jerβ xa. 135 nʲudʲa βaj ʨor ngedara: 136 - juʔ mʲadʔ ʨerʔ, pʲinʔ tarpɨdaʔ! 137 ʨedaxaβʔ jerβraʔ malʲe jungguma. 138 tʲuku jaxad mʲerʔ jamdaidaʔ! 139 tʲuku ja ngaxat βaj ja ngaxat βaj ja ngedakɨ. 140 nʲabtaʔ jamdaʔ malʔ ngɨsɨʔ ʨer xadanggun. 141 tadxaβʔ nʲudʲa βaj βarɨ mʲatʔ xaja. 142 βarɨ mʲakana puxuʨaku mʲu, sʲata padarʨi. 143 jedmʔ pʲirʲeβɨ. 144 βaβxana ngobʔ xonʲoda jusʲida, ilxɨ xasaβa ngerxanʲuʔ. 145 nʲudʲa βaj mʲatʔ tʲumaxad puxuʨakor xonʲodamta jurkabta pʲada: 146 - jurkadʔ, jexerana nʲeneʨʔ to! 147 xonʲuβɨ xasaβar ngamʨo xamɨʔ. 148 sʲad padβɨ ngobtarʲemʔ nʲaβɨ ngaʔ. 149 nʲudʲa βajar βaβanʔ ngamtɨʔ. 150 ilxɨ xasaβar ma: 151 - ngamge nʲeneʨant? 152 - manʲ nʲudʲa βajadmʔ ngeʔ nʲidamʔ. 153 padar nganʲi ngamge nʲenneʨant? 154 - ʨexe panggamʲi βaj ngedʲakɨ. 155 nʲumʲi lobeku. 156 - βaj ngebʔ nant xaʨerʔ jerʲemʲan tʲuku ngɨsɨnʔ, sʲad padβɨʔ ngɨsɨnʔ? 157 - ngaβnanta sʲidʲa βaj nʲekamʲi tanʲaβasʲ. 158 ilʲebʨiʔ nʲamna xanʲeβanʨ xajaxanʨ. 159 tad xebʔ nanʨiʔ pɨrdarʲiʔ nʲixʲinʨ tuʔ. 160 xanʲaβaxana junggumexeʔ. 161 tad ʨikaxad sʲad padβɨ jerβ tosʲ, sʲidnʲiʔ xanasʲ. 162 ngadʲbʲanʲi ʨedaʔ nʲebʲanʲi nʲaʔ tʲuku ngɨsɨna ilʲedmʔ. 163 nʲudʲa βaj manma: 164 - ʨedaxaβʔ sʲad padβɨnʲi malʔ xadenasʲ. 165 padar nganʲi mʲal xaβrad, jamdaxaβaʔ! 166 puxuʨaku jedamta ngamdakɨ, nʲanʲakɨ, tad mʲata xaβra. 167 nʲudʲa βaj tabʲedada: 168 - lobeku, saβa tɨʔ tabʲabʔ mʲudβaʔ saβarʲi texeʔ na podʲermɨ ngeja. 169 tajkuj saβa xanʔ tanʲaʔ. 170 ʨikɨ xanxat xandar sodaʔ! 171 lobeku juʔ xanmʔ soda, juʔ tunggusʔ xanmʔ. 172 tɨda podʲerjjada. 173 nʲudʲa βaj ma: 174 - sʲad padβɨnʲi tɨʔ sʲangok ngesa, tangok mʲudnaʔ pumna tanaβɨ ngejaʔ. 175 sʲad padβɨʔ tɨduʔ ngoka ngesʲtɨʔ. 176 tʲuku tɨʔ malnge talʲeβɨ ngedakɨʔ. 177 ngadʲbʲanʲi madmʔ, malʔ xanabʔ saβa. 178 tad jamdejdʔ. 179 nʲudʲa βaj xadaβɨ nʲekaxanta teβɨʔ. 180 tɨda ngeda, xalʲmʲeramta xanʔ nʲiʔ pengada. 181 tad ʨikaxad ngamgeʔ jolʲʨanggana ngarka βajʔ ngɨsɨnʔ teβɨdʔ. 182 xalʲmʲeramtuʔ sʲidʲa xobaʔ nʲiʔ pengaduʔ. 183 lobekuʔ nʲebʲa manma: 184 - ngamʨida tamna saβaʔ. 185 xadrʲiʔ ilʲebʨe xortanakeβ. 186 ʨedaβʔ ngarka turaʔ pʲatadaʔ! 187 ngarka tumtuʔ pʲataʔ. 188 ʨikaβaxana lobekuʔ nʲebʲa xalʲmʲerta nʲiʔ pɨndʲerʲijʔ, tad xeβxeda nʲamna suxubtada. 189 xaβɨ nʲeneʨʔ ngudʲida, ngeda mansabtejda, seβda nʲanggarnga. 190 lobekuʔ nʲebʲa ma: 191 - tamnarka. 192 ngarka tuʔ jadʲoxona jusʲidaja. 193 puna xarta ngamʨo xamsuʔ. 194 ngamgeʔ jolʲʨanggana ngarka βaj ngamʨo xamɨʔ. 195 ilʲena nʲeneʨʔ tolxange xaja. 196 lobekuʔ nʲebʲa ma: 197 - ngarka βajamʲi ilʲebʨeβasʲ. 198 ngotangoʔ xarnʲi ponkuʔ ilʲeβndadmʔ βunʲidmʔ ngaʔ. 199 xadrʲiʔ xaβntarxadmʔ. 200 xabʔ nanʲi tajkuj mʲamʲi mʲarondanʲi meʦakeβ. 201 manʲ xaʔ maxadnʲi mʲanʲi nʲoxona ngobʔ sulʲakomʔ xadaidaʔ, sʲiʔ nʲana ngobʔ xoramʔ xadaidaʔ. 202 ʨikanta masʲ ngenggu. 203 manʲ nganʲi jamʲinʲa puxuʨange xantadmʔ. 204 ʨi, tarʲemʔ sʲertaduʔ. 205 tarʲemʔ sʲertamaxadantuʔ ngarka βaj ma: 206 - xardʲiʔ jamdanggunaʔ. 207 ʨedaβʔ tɨnaʔ ngokanʲuʔ, nʲesʲaj janʔ jamdabʔ saβa. 208 tad jamdejdʔ. 209 ngarka labtaʔ jernʲa mʲatuʔ mʲaraʔ. 210 sʲidʲa βaj nganʲiʔ xanʲeβanʨ xesʲetɨnʲiʔ, lobeku ngobtarʲemʔ. 211 jorpatuʔ jorʨetɨʔ. 212 βenuj nuβoda pʲajda. 213 ngaβuʔ pʲirkana lobeku xasaβa sʲidʲa βajxajuta nʲaʔ ma: 214 - judemʲi tanʲa. 215 juderpannʲi sʲenʲej sʲad padβɨmʔ xadaʔ maxad talʲnʲaʔ ngedalʲoda mʲinga, mʲindʲarxa. 216 sʲenʲej xadaβɨ sʲad padβɨ jerβ ilʲenarxa, talʲnʲaʔ mʲindʲarxa, torxa. 217 nʲarxaβɨ xaʔ. 218 sʲanrʲi jalʲa xenʲakɨ. 219 ngβmgeʔ jolʲʨanggana ʨi ngeʔ nʲiβʔ, ngobʔ nedalʲoda nʲenesʲarʲi ngoʔ ngadʲimʲa. 220 sʲiiβ xabtarkamʔ menga.n garka βaj lobeku xasaβanʔ ma: 221 - judena manemer ʨii? 222 - ngaa, ʨikar ngerxanʲuʔ. 223 sʲijekamʲi junggu. 224 - ta ngeja, ngeja, tojaβa! 225 nʲenesʲa ngoʔ sʲad padβɨ jerβ mʲinga, sʲiiβ xabtarkamʔ meʨ ngedalɨ. 226 malʲe talʲnʲaʔ to. 227 nʲero jaxamʔ madanggudasʲ, sʲiiβ xabtarkada lerkabtʔ βarʨadtʲeduʔ. 228 pada nganʲi xanxad lʲasʲo xamɨʔ, itʔ seja. 229 sʲan nʲi ngadʲiβʔ. 230 itʔ sejanakɨ. 231 ʨi, tarʨa sʲerʔ ngesʲ lobeku xasaβa tɨnʨamta nʲamada, temgamʔ jarkada xabtarkɨda jaxaʔ βaruβna tandananʔ. 232 tad tɨda ngedejda. 233 narka βaj manma: 234 - tarʲemʔ ngeja. 235 sʲiiβ xabtarkamta manʲaʔ metnakeβaʔ. 236 ʨedaxaβʔ sʲad padβɨ jerβ itʔ sejaʔ maxad pʲilʲiʔ xanggu, sʲan nʲi tutʔ. 237 xurkasʲiʔ xarasʲiʔ ilʲenggodanakeβaʔ. 238 ʨi, laxanakonʲi ta βalakada. 239 sʲidʲa βaj, lobeku xasaβa ngobʔ ngɨsɨna ilʲe pʲaduʔ. 240 lobeku xasaβa ngarka βajʔ nʲe nʲumʔ nʲedanta meda. 241 saβaβna ilʲelʲijʔ. 242 sʲidʲa βaj nganʲiʔ ilʲebʨʔ nʲamna xanʲesʲetɨxʲiʔ, xalʲamʔ xadabasʲetɨxʲiʔ. 243 laxanakonʲi pʲirda.