1 tadʲebʲa ngaʨekɨ 2 laxanakomʲi manma, ngβnanta xunanata juʔ tungguʔ ilʲeβɨ. 3 tɨduʔ ngoka nʲaβɨʔ ngaʔ, nʲaxarʔ jurmʲan. 4 juʔ tungguʔ jamgaβaxana jorngaʔ, xalʲakomʔ perngaʔ. 5 juʔ tunggu sʔ nʲana ngobʔ tunggu sʔ ngaʨekeʨa ilʲe, juʔ potakoʨa ngaʨekɨ. 6 nʲisʲada junggu, nʲebʲada junggu. 7 jeβaku ngʨekɨ ngadsuj panɨmʔ meʨetɨ. 8 sʲanɨ ngebtuʔ ngodʔ juʔ tunguʔ ma; - xunʲana jorʨ xantaβaʔ. 9 nʲananaʔ tuʔ, sʲidnaʔ nʲadangguʔ nʲanuβʔ. 10 tungusʔ ngaʨeker ma: 11 - tobnʲi. 12 ʨi, juʔ tunguʔ jormanʨ xanʲaʔ xanʔ. 13 ngoka xalʲamʔ xadaʔ. 14 sʲelʲbʲa.jrɨ ngedʲakɨ, numt mʲer ʔ peβʲejuβornga. 15 numta peβsʲumʨ juʔ tungguʔ ma: 16 - tʲuku jalʲaxana xadaβɨ xalʲaβaʔ ngokanʲuʔ. 17 ʨedaxaβʔ xaʨerʔ mʲaknaʔ teβranggunaʔ ? 18 pʲelʲaduʔ xajorngaja jaβʔ βarxana. 19 tad ngnʲiʔ tutaβaʔ, nʲabʲi pʲelʲamʔ xanangguβaʔ. 20 ngaʨekenʔ maʔ nʲimʔ : 21 - padar jaβʔ βarxana xajudan, xalenaʔ nʲanaβʔ letrambangguʔ. 22 ngamgeβ sarmʲik toxoβabta βenoltain. 23 juʔ tungguʔ mʲakantuʔ xajaʔ. 24 jeβaku ngaʨekɨ ʨikana xai, jaβʔ βarxana. 25 xaleduʔ letrambʲuʔ nʲiβʔ. 26 nad xonarejʔ. 27 ederpananta ngobʔ laxanana laxanarxa: 28 - jeβaku ngaʨekɨ, tʲuku jaβʔ βarxana pon nʲon mɨʔ! 29 jurkadʔ, ja sʲid janʔ xanʔ! 30 xebʔ nant mangbada tunggusʔ mʲadmʔ xonggun. 31 tanʲana ilʲeʔ! 32 jeβaku ngaʨekɨ sʲidɨ, seβda nʲanggarnga - xʲibʲart junggu. 33 ixʲinʲanta ma: 34 "xʲibʲa laxanasa juderpananʲi? 35 tarʲemʔ malxasʲ: 36 tʲuku jaxad xebʔ saβa. 37 ngeja, ʨedaxaβʔ xantadmʔ, manggbada tunggusʔ mʲadmʔ pʲunggudmʔ." 38 jeβaku ngaʨekɨ xaja, ngobʔ xalʲakomʔ nʲaamba xaja. 39 sʲanat xunat mʲimbata ngodʔ manggbada mʲadʲikoʨaʔ nʲimnʲa ngadʲimʲa. 40 tɨduʔ ngamgert jungguʔ, mʲadʔ xeβxana nʲaxarsʲan xankoʨarʲi. 41 jaxaʔ βarxana nganokoʨaduʔ ngadʲi. 42 jeβaku ngaʨekɨ xalʲakomta nʲoʔ xeβanʔ moda, mʲatʔ tʲu. 43 mʲakana βesaku, puxuʨa ilʲeβexeʔ, sʲakaβajudʲiʔ nganʲi padarʨixʲiʔ.βesaku mamononta: 44 - puxuʨoβ, xʲibʲaxaβ tuβɨ, majandorta ngaʨekeʨa ngerxanʲuʔ. 45 ʨikɨ jaβna tojaβa. 46 jeβaku ngaʨekɨ βaβʔ nʲiʔ ngamtɨʔ. 47 tunggusʔ βesaku ma: 48 - nʲenej ngamtakoβamʲi βunʲi tanʲaʔ. 49 jadʲembada jeβejkorʲimʔ ngorʲjin. 50 nʲerʔ ponggarmanʲi malʲenggana xadaβemʲi ngopojrʲi xalʲakoʨa. 51 jeβaku ngaʨekɨ ma: 52 - irʲikeʔ, manʲ xalʲakomʲi tanʲa. 53 mʲatʔ tʲuβanʲi nʲerʨuʔ nʲoʔ xeβanʔ moβasʲ. 54 ʨedaxaβʔ ʨikɨmʲi pʲirʲeiβaʔ. 55 tad pʲirʲeduʔ. 56 ngormaxadantuʔ xonejdʔ. 57 jeβaku ngaʨeker βesakont sʲiʔ nʲana xunɨ. 58 pengada saβa, toʔ tanʲanakɨ. 59 xonʲobata ngodʔ jeβaku ngaʨekɨ pʲiʔ jambaxana tunggusʔ sʲoβna pʲilʲiponʔ sambadornga, sambadorta ngerxa. 60 xurkan numta jalema. 61 puxuʨar, βesakor jurkjjaxaʔ. 62 jeβaku ngaʨekɨ tamna xunɨ. 63 βesakor nganʲi ngorʨ jolʲʨemaxadanta ponggaxanta xaja. 64 jalʲaʔ jambanʔ ponggarnga. 65 sʲenʲej xadabadada ngobʔ - sʲidʲa xal jaku ngesʲtɨ, ʨedaxaβʔ nangedʲa nganokoʨamta xalʲaxana pandada. 66 jaxaʔ βaranʔ βarʲeta teβɨʔ, tad ʨorʲejʔ: 67 - puxuʨoβ, mʲerkuʔ talʲnʲikuʔ tuʔ! 68 ʨedaxaβʔ xadaβemʲi ngokanʲuʔ. 69 jeβaku nʲukʨajenʲi jab nʲi ngaʔ ? 70 βarʲemʲiʔ ngejaβa, ʨedarʲiʔ salaba xanʲimadaβej nʲiβʔ ngaʔ. 71 sɨraʔ jolʲʨantʔ tamna masʲiʔ ngoka xal jamʔ xadanggunʲiʔ. 72 ʨi, sʲelʲbʲa irɨʔ jambanʔ βesaku ponggarnga. 73 puxuʨada nganʲi xaleda seratambʲida, pexebʲida, porsamʔ sʲertabʲi. 74 jeβaku ngaʨekɨ nganʲi βesakoxojuda nʲadabasʲtɨxɨjuda. 75 tad sɨrej nuβoda pʲajda. 76 βesakor ponggarmamta jolʲʨeda, ponggamta ngɨda. 77 jeβaku ngaʨekɨ nganʲi pʲilʲiʔ tarʨa: 78 xonʲoβaxananta tunggusʔ βadaβna sambadornga. 79 βesakoxoʔ puxuʨaxaʔ mangaxaʔ: 80 - xasaβa nʲumʲiʔ ngamge tarʨa? 81 tadʲebʲa ngeβandarxa. 82 xunʲana jurkɨdʔ. 83 jeβaku ngaʨekɨ ma: 84 - irʲikeʔ, ederpananʲi ngoka ilʲʨa xoramʔ manengadamʨ. 85 jaxakonaʔ malxana sʲidʲa judmʲan ilʲebʨʔ xadɨrnga. 86 sʲidʲa judmʲan ilʲebʨ talʲnʲakuʔ gobʔ malnge xadainʔ pʲirkaβabat. 87 βesaku manma: 88 - tarʲemʔ mambat ilʲʨa xoraʔ masʲiʔ tubsuʔ. 89 jesʲa ngɨnmʲi tanʲa, ʨikanta xardʲiʔ xanʲeβanʨ xantanakedmʔ. 90 ngobʔ - sʲidʲa xoramʔ masʲiʔ xadanggudmʔ. 91 oβ, βesakor xanʲeβanʨ. 92 jalʲaʔ jambanʔ sɨngrʲoda junggu. 93 puxuʨa xonʲoda ngaʨekɨmʔ sʲidʲeda, ma: 94 - jebtoβʔ, βesakomʲi xanʲeβanʨ xaja, toβanʔ nʲi xarβaʔ. 95 masʲiʔ ngoka ilʲebʨamʔ xadaβɨ. 96 xexenʲiʔ, xabarʨ nʲadabanggumʲiʔ. 97 tad xajaxaʔ. 98 gngesʲarʲi ngoʔ βesakor sʲidʲa judmʲan ilʲebʨamʔ xadaβɨ. 99 juʔ ilʲebʨamʔ malʲe xabarmɨ, nganʲiduʔ xabarmadaβej jusʲidaʔ. 100 puxuʨa jeβaku ngaʨekɨʔ nʲaʔ xabarmanʨ labʨejxaʔ. 101 numta ngulʲiʔ peβsʲumʲa, ngamgert nʲi ngadʲuʔ. 102 βesakor manma: 103 - ta ngeja, ngobʔ - sʲidʲa ngamsamʔ mʲatʔ teβrangguβaʔ, nganʲiduʔ xajorngajaʔ. 104 xunʲana nganʲiʔ tutaβa, sʲunkakomʲi tanʲaʔ nʲiβʔ. 105 malʔ mʲatʔ teʒβranggunaʔ. 106 ʨi, tad ʨikaxad xalʲaxad juraʔ, ngamsarʲimʔ ngolaʔ. 107 puxuʨar ilʲʨa xob mʲinxanta tɨrabtejda pʲenakosaβej. 108 nʲaxarsʲan jalʲa xenʲakɨ. 109 ʨikɨ jeβaku ngaʨekɨ pengganta nʲiʔ xonaxaβabta pʲiʔ jambanʔ sambadornga. 110 jekarʔ, sambadornga, jekarʔ, xɨnonga. 111 naxarʔ jalʲaʔ jolʲʨanggana, peβsʲumnʲajaa jedamtuʔ nʃrʨ jeβaku ngaʨekɨ ma: 112 - irʲikeʔ, sʲonʨar saβa? 113 - sʲonʨamʲi saβa. 114 - sʲoenʨant saβa ngebʔ sʲenʲej totrʲeβʔ jaxakuʔ malanʔ xein. 115 sʲenʲej ilʲʨejda toʔ maʔ mʲumnʲa sʲidʲa xorʲe tutngaxaʔ. 116 βarʲer ngeja, nʲoxojud ngedaraʔ. 117 pʲiʔ jambanʔ βesakuʔ nʲemada nʲi xarβaʔ. 118 xasaβa nʲunʨa βadamʔ malʲe toromdaʔ nʲidʲaβʔ. 119 seβta jedʔ βunʲi laxanʔ, xumbaʨiʔ nʲi sambadorʨetuʔ. 120 βesaku ixʲinʲanta ma: 121 "xasaβa nʲunʲi βadamʔ madabʔ βeβa. 122 sambadorpata ngodʔ sʲijekada junggosʲetɨ." 123 xunʲana jurkɨʔ. 124 puxuʨada jedmʔ malʲe pʲirʲeβɨ. 125 ngormaxadanta βesakor jesʲa ngɨnamta nʲama, jaxaʔ malanʔ pʲada. 126 jalʲaʔ jambanʔ sɨnggrʲoda junggu. 127 peβsʲumnʲana to, sʲunkanta nʲinʲa sʲidʲa xorʲemʔ pembʲi. 128 jeβaku ngaʨekɨ ma: 129 - irʲikeʔ, tʲuku sʲidʲa xorʲemʔ nʲamdsaβej, tajsaβej, pʲenasaβej, tobasaβej xabart! 130 xabarmɨ xobaxajud xarβanʔ ngɨdaxajunʔ! 131 βesaku tarʲemʔ sʲertada, xasaβa nʲunʨa βadamʔ nʲi madabʲuʔ. 132 xunʲana jurkɨdʔ, ngorngaʔ. 133 jeβaku ngaʨekɨ manma: 134 - irʲikeʔ, sʲinʲangɨ soxonʔ xein, sʲidʲa xorʲeʔ xabamʔ xanaʔ! 135 soxoʔ ngeβaʔ nʲinʲa xajengajunʔ, tad pʲgodarʲiʔ tuin βesaku nganʲi nʲunʨa βadaʔ tʲaxaʔ βunʲi ngengguʔ. 136 sʲidʲa xorʲenta xobaxaʔ nʲamdkosaβej xananta mʲuʔ xurngaxajuda. 137 soxoʔ ngeβaʔ nʲiʔ xanangaxajuda, tanʲana xajengaxajuda. 138 tad mʲakanta to. 139 numta peβsʲumʨ xonejdʔ. 140 pʲiʔ saβa nrnʲa puxuʨa sʲidɨ, pʲinʔ tarpɨʔ. 141 sʲinʲangɨ soxojaʔ nʲana xerna so: 142 sʲabartar sʲabarnga, jadartar jadarnga, sʲilartar sʲilarnga, sedoranar sedora. 143 puxuʨa muʨʲpojʔ namdɨda. 144 tad mʲatʔ tʲu. 145 βesakomta nʲi sʲidʲebʲuʔ, nʲi manʔ, tarʨamʔ namdadmʔ, namge? 146 munʨʲpojʔ βaβʔ nʲiʔ jusʲibtejʔ, xonejʔ. 147 jalʲaʔ jernge xexeβa jeβaku ngaʨeker ngaʨeker jurkɨʔ, ma: 148 - xadakejʔ, menʔ xarbʲilaβejʔ! 149 ndmʔ pʲirʲeʔ! 150 puxuʨa jedmʔ pʲirʲe. 151 ngʨekɨ ma: 152 - irʲimʲi xanʲaʔ xesʲa? 153 - irʲir pʲixʲinʲa menakɨ. 154 xanota ngβorʲi pernga. 155 - βesakor xot! 156 puxuʨa pʲinʔ tarpɨʔ, ma: 157 - jebtoβʔ, nʲur sʲit xanga! 158 βesaku mʲatʔ tʲu. 159 jeβaku ngʨekɨ ma: 160 - ʨedaxaβʔ ngortaβaʔ. 161 tad ʨikaxad soxojaxant xanʔ sʲunkamt βada. 162 soxoʔ ngeβaʔ nʲinʲa ngoka ngamgerʲimʔ xonggun. 163 ngmgemʔ xon, malnge taid. 164 βesaku xaja. 165 soxoʔ ngeβaʔ nʲiʔ tzβʔ maxadanta manengada: 166 tandajaʔ mʲiβɨ pʲenʨerʔ tanʲaβɨ, tandajaʔ sedβɨ tadʲebʲa panɨ tanʲaβɨ lʲanggabtʲoda jesʲasaβej. 167 βesaku malnge sʲunkanta nʲiʔ xurajda, mʲatʔ teβrajda. 168 jeβaku ngaʨekɨ manma: 169 - ʨedaxaβʔ tpdʲebʲa panɨnʲi tanʲaʔ, pʲenʨermʲi tanʲa. 170 nʲenej tadʲebʲange xerxaβedmʔ. 171 irʲikeʔ, tʲuku tabʲebʲa panɨnʲi βandakuʔ mʲuʔ lakambojʔ sʲuranʔ! 172 βesakoxoʔ puxuʨaxaʔ mangaxaʔ: 173 - ʨi, xasaβa nʲumʲiʔ tadʲebʲange xerxaβɨ. 174 ngaʨekɨ ngebta ngodʔ xumbaʨiʔ nʲi sambadorʨetuʔ. 175 βesaku tabʲedʲa ngaʨekɨʔ βadʲita sʲerʲeβʔ panɨda, pʲenʨerta βandakuʔ mʲuʔ xurajda. 176 tad ʨikaxad nʲaxarʔ jalʲa xenʲakɨ. 177 tabʲebʲa ngaʨekɨ tungusʔ βadaβna pʲilʲiʔ sambadorʨetɨ. 178 ngamgeʔ jolʲʨanggana tadʲebʲa ngaʨekɨ ma: 179 - irʲikeʔ, majandorta ngaʨekenge ngeβanʲi malʲenggana juʔ tunggumʲi tanʲaʨ. 180 ʨedaxaβʔ ju ʔ tungguʔ talʲnʲakuʔ mʲingaʔ, nʲaxarʔ judmʲan tɨduʔ pumnantuʔ mʲingaʔ. 181 nʲenesʲarʲi ngoʔ juʔ tungguʔ ngadʲimʲa, tesaβej mʲingaʔ. 182 teβʔ maxadantuʔ ngarka tungguʔ manʨ xanada: 183 - manʲaʔ ngadʲbʲanaʔ tʲukonʔ toβaʔ, nɨxɨβa tadʲebʲadaβaʔ pʲuβaʔ. 184 nʲabakoβaʔ ngulʲiʔ xanggulaβɨʔ. 185 ngaβnanta nʲisʲ xanggurʔ, sʲonʨada saβasʲ. 186 tad ʨikaxad βeβa sʲermaʔ xadkejʨ. 187 jamgana jorpananaʔ nʲananaʔ jlʲena xasaβa ngaʨekɨ juxusʲ. 188 xanʲaβaxana xaβakɨ. 189 βalakada x aʔ mamta nʲaβaʨ xuʔ. 190 tʲuku ngaʨekɨʔ joxoʔ maʔ pud nʲabakoβaʔ xanggulɨʔ. 191 xurkarʲi tadʲebʲamʔ tasʲtɨβaʔ, taromaduʔ junggosʲetɨ, xaʨerkart sumta jamaduʔ. 192 padarʲiʔ tarʨarʲiʔ junggudakɨ? 193 βesakoxoʔ puxuʨaxaʔ mangaxaʔ: 194 - tarʨamʲiʔ tanʲa. 195 ngaʨekɨ ngebta ngodʔ pʲilʲiʔ sambadornga, βadʲida sʲijak nʲiʔ ngesʲtuʔ. 196 ʨedaxaβʔ mʲakana xunɨ. 197 tarʲemʔ laxanakurtaxantuʔ tadʲebʲa ngaʨekɨ sʲidɨ, jurkɨʔ. 198 pʲinʔ tarpɨʔ, manma: 199 - irʲikeʔ, xʲibʲa to? 200 βesaku ma: 201 - juʔ tungguʔ tesaβej toʔ. 202 nʲabakomtuʔ teβraduʔ, maʔ nʲimʔ, nɨxɨta tadʲebʲa tara. 203 nʲabakomtuʔ xaʨerkart sumta jamaduʔ. 204 tadʲebʲa ngaʨekɨ ma: 205 - nʲabakomtuʔ sumta xadrʲiʔ xortanakeβ. 206 sumtaxaβabʔ nanʲi nʲedanʲi mungguβ. 207 ʨikɨʔ tʲaxamna sʲidʲa judmʲan tɨmʔ tatadaʔ. 208 tad ʨikaxad tadʲebʲa ngaʨekɨ βesakonʔ ma: 209 - irʲikeʔ, tadʲebʲa panɨnʲi, ʦeŋʨermʲi βandakuʔ mʲud tʲuxulanʔ! 210 tad juʔ tunggusʔ nʲabakomʔ mʲatʔ tʲulʲeduʔ, βaβʔ nʲiʔ jusʲibtaladuʔ. 211 nʲabakontuʔ βeida jungguʔ, jekarʔ, ilʲe, jekarʔ, xa. 212 tadʲebʲa ngaʨekɨ pʲiʔ jambanʔ sambada. 213 xuβɨ jalumtʔ ngadʲimgaβa sambadaβamta jolʲʨeda, manma: 214 - nʲabakontaʔ sʲonʨada βeβa. 215 ngotanoʔ tu jadʲoxona jusʲidaja. 216 seβda xarta ngdʲimzu. 217 nʲenesʲarʲi ngoʔ, ngaβuʔ pʲirkana seβda ngadʲimʲa. 218 ngmʨo xamɨʔ, ma: 219 - ngulʲiʔ ponkuʔ xonʲoβedmʔ. 220 tad ngoʔ xaʨerʔ tʲuku mʲatʔ jerʲemsadm? 221 igarka tungguʔ manma: 222 - tadʲebʲa ngaʨekɨ sʲit sumtasʲ. 223 ʨedaxaβʔ sʲit nʲedanta munggu. 224 tad ʨikaxad juʔ tungguʔ sʲidʲa judmʲan tɨmʔ janggrʲe: 225 xabtʔ ngedakɨʔ, xoraʔ ngedakɨʔ, jaxadʲejʔ, sujuʔ. 226 tad mʲakantuʔ xajaʔ. 227 juʔ tunggut mʲakantuʔ xeʔ mʲaxad tadʲebʲa ngaʨekɨ ma: 228 - irʲikeʔ, jamdabʔ naʔ saβa. 229 tʲuku jaxana ponʔ ilʲe βurʲi taraʔ.t ad jamdejdʔ. 230 jedej jaxana ngɨsɨʔ. 231 puxuʨa jedej meβɨ nʲeʔ nʲaʔ mʲatʲiʔ mʲerʔ sʲertadʲiʔ. 232 tadʲebʲa ngaʨekɨ βesakoxonta ma: 233 - irʲikeʔ, memtamʲi βadamʲi tanʲa. 234 nʲerdʲena sʲiiβ jalʲaʔ jolʲʨanggana nganʲiʔ jamdanggunaʔ. 235 ngrka xojʔ ngesontʔ mʲusʲengguβaʔ. 236 xojanʔ teβbananaʔ ngesuiβaʔ. 237 βesaku nganʲi xaʔ manda? 238 xasaβa nʲunʨa βadamʔ madabada nʲi ngaʔ. 239 xunʲana jurkɨdʔ, ngorngaʔ. 240 tɨ tanaʔ, mʲudduʔ pujdejduʔ, jamdana pʲaduʔ. 241 nganʲiʔ nʲaxarʔ pʲisaβej jalʲaʔ mʲusʲeʔ. 242 xojanʔ teβʔ maxadantuʔ tadʲebʲa ngaʨekɨ ma: 243 - ʨi, jaβaʔ tʲukona ngerxanʲuʔ. 244 tʲuku jamʲi xexe ja nʲiβʔ ngaʔ. 245 peβsʲumnʲana tadʲebʲa ngaʨekɨ ma: 246 - irʲikeʔ, xunʲana juʔ tunggusʔ mʲatʔ xein. 247 tarʲemʔ mandan: 248 sʲiiβ xanmʔ tadaʔ, sʲiiβ xanmʔ xojʔ telanʔ teβradaʔ. 249 tad ʨikaxad puxulʲe jaxadʲej ngobtarʲemʔ teβraβɨ ngeja. 250 xunʲana βesaku ʨet xabʨemʔ nʲama, juʔ tunggusʔ mʲatʔ xaja. 251 tadʲebʲa ngaʨekɨʔ βadʲida malʔ teβrajda. 252 ʨikanta ngarka tungguʔ manma: 253 - tadʲebʲa βadaʔ tanʲabʔ ngamgeda βeβa? 254 nʲabakoβaʔ sumtasʲ.. 255 ʨedaxaβʔ xaʔ mandaβaʔ? 256 xunʲana sʲiiβ xanʲiʔ, puxulʲe jaxadʲejmʔ xadrʲiʔ malʔ teβranggunaʔ. 257 ʨi, tadʲebʲa ngʨekɨ βadʲita sʲerʲeβʔ sʲertadu. 258 xojʔ telxana puxulʲe jagadʲejmʔ xannge xadaduʔ. 259 tad tʲuku jaxana tadʲebʲaʔ mʲadmʔ mʲaraʔ. 260 ngaʨekɨ ma: 261 - irʲikeʔ, tʲuku mʲakana ilʲenggodakedmʔ nʲesaβej. 262 padar nganʲi sambadabʨʔ panɨnʲi, ngaβorʲinʲi tad nʲernʲaʔ xart meid. 263 ilar sanggoβorpʔ pʲenʨermʲi munolasʲtuʔ, manʲ sʲit nʲadanggudmʔ. 264 ʨi, tadʲebʲa ngaʨekɨ xarta mʲakana, xexe xojʔ telxana, ilʲe pʲada. 265 nɨxɨta sambanange xaja. 266 ta βalakada.