1 puxuʨaʔ xasaβa nʲu 2 laxanakor manma, pedarata jaxa ngeβɨ. 3 pedarata jaxaʔ βarxana ngobʔ mʲadʲikoʨa nguβʔ jejadamta meta. 4 mʲadʲikoʨaʔ mʲunʲa puxuʨa ilʲe, xasaβa nʲukʨada tanʲa. 5 xasaβa nʲukʨanta nʲaʔ pedarata jaxaʔ xalʲamʔ perʨetɨ. 6 tangɨ xadaβeda xalʲakuda seratambʲida, porsakonge xanʲada sʲertasʲtuʔ. 7 ʨikɨ sʲertaβeda xalʲakuda sɨraʔ jambanʔ ngorʨetɨda. 8 sɨraʔ jaxanta xanʲimbʔ tangɨ xadaβɨ xalʲakuda xasaβa nʲukʨanta nʲaʔ ngorʨetɨxʲiʔ, porsakuda ngorʨetɨxʲiʔ. 9 jaxaʔ salabaʔ xeβanta jolʲʨantʔ tarʲemʔ ilʲesʲetɨxʲiʔ. 10 tarʲemʔ sʲidʲambojnge ilʲenaxanʨiʔ xasaβa nʲuda ngarma. 11 mʲata xeβuβna lemoroku nʲurukuʨetɨ. 12 nʲebʲanta sʲertaβɨ ngɨnkoʨada tanʲa. 13 sʲanɨ ngebtuʔ ngodʔ lemoroku nʲurukuʨ xasaβa ngaʨeker ngɨxɨ jaŋʔ nʲiβʔ teβʔ. 14 igarka langʔ nʲimnʲa ngadʲimʲa. 15 langgʔ nʲinʲa, jekarʔ, mʲadɨ ngebta, ngaβnanta jaxanta tarʔ βadʲuβɨʔ. 16 xasaβa ngaʨekɨ ngobʔ lɨmʔ xo, manesarngada. 17 nʲabʲi malda longg, nʲabʲi malda longg. 18 mʲatʔ teβrada, ma: 19 - nʲebʲakeʔ, tʲukor ngamge lɨ? 20 - tʲukor ngamge lɨ ngenggu? 21 igarka langgʔ nʲinʲa ilʲeβanaʔ malʲnggana tɨʔ tanʲasʲetɨʔ. 22 ʨikar tɨ lɨ. 23 - tɨ ngamgeʔ tolaxa ngesʲtɨ? 24 - nʲamdsaβej ngesʲtɨ, ngeda ʨet ngesʲtɨ. 25 - nʲebʲakeʔ, manʲ tarʨadanʲi sʲertabat? 26 nʲebʲada jedmʔ pʲirʲeβanta malʲnggana ngobʔ pʲa tekoʨamʔ sʲerta, ma: 27 - tʲukuʔ tolaxa tekoʨadad xart sʲertanʔ! 28 xasaβa ngaʨekeda pʲinʔ xaja, tad nʲaxarʔ judmʲan pʲa tɨmʔ sʲerta, sʲidʲasʲan pʲa xankoʨamʔ sʲerta, sʲidʲa pʲa βenʲekoʨamʔ sʲerta. 29 malnge sʲertamaxadanta sʲenʲej langʔ nʲaju xaja, pʲa tekoʨida, sʲidʲa xankoʨamʔ, sʲidʲa βenʲekoʨamʔ - malʔ xanejda. 30 langganʔ teβmaxadanta sʲenʲej tɨ lɨmʔ xoʔ manta jaxana, nguβoʔ pontʔ malʔ xajejda. 31 mʲakanta xaja, nʲebʲaxanta ngamgert nʲi manʔ. 32 taʔ jambanʔ ilʲenaxanʨiʔ sʲelʲbʲaʔ nʲangɨ xaja, pʲilʲiʔ peβsʲumʲa. 33 sʲanɨ ngebtuʔ ngodʔ puxuʨa pʲinʔ tarpɨʔ. 34 ngamgemʔ namda? 35 takɨ langʔ nʲinʲa sʲidʲa βenʲeko madarmonʨiʔ, tɨʔ turumontuʔ. 36 puxuʨar nʲaxarʔ namdɨda. 37 jalʲaʔ pʲinʔ ngadʲimbata langgʔ nʲajuʔ sɨrʨetɨ, manʲijenada ngamgert junggosʲetɨ. 38 nʲaxaromtej jalʲaxana pʲinʔ tarpɨʔ, oβ, ngamgeda ngesa? 39 mʲadʔ xeβuβna nʲaxarʔ judmʲan tɨ xadɨrnga, sʲidʲa βandaku nganʲiʔ tʲukona nga. 40 tɨ tanɨrmɨ sʲidʲa βenʲekoʨa - nʲabʲi padβɨ βenʲekoʨa, nʲabʲi serʔ jandokoʨa. 41 puxuʨaʔ xasaβa nʲu ngobtarʲemʔ pʲinʔ ngadʲimʲa. 42 pɨsa sarnga, ma: 43 - nʲaxarʔ juʔ tɨ xanʲad ngadʲimʲa? 44 nʲebʲada manma: 45 - tʲukud sʲenʲej pʲaxad sʲertaβɨ tɨʔ ilʲena tenge xerxaβɨʔ. 46 tarʲemʔ laxanakurmamʨiʔ jo lʲʨemaxadanʨiʔ mʲatʔ tʲungaxaʔ. 47 βenʲekoʨajud ngoʔ xanʲaxaʔ tʲuʔ. 48 padβɨ βenʲekoʨar puxuʨaʔ xeβanʔ βanɨʔ, serʔ jandokoʨar xasaβa ngaʨekɨ, xeβan, βanɨʔ. 49 tad ngorngaxaʔ. 50 βenʲekoxojuʨiʔ nʲaʔ mekoʨad xanʲaxaʔ mʲisʔ. 51 xasaβa ngaʨekɨ manma: 52 - nʲebʲakeʔ, ʨedaβʔ xanmʲiʔ sʲidʲarʲi. 53 tamna nʲaxarsʲan xanmʔ sʲertabʔ nanʲi tʲuku jaxad jamdabʔ saβa. 54 - ta nʲaxarʔ xanmʔ sʲertabat saβa ngenggu. 55 xadaβɨ xalʲakunʲiʔ ngokanʲuʔ, porsakunʲiʔ ngokanʲuʔ. 56 xanʔ mʲuʔ mebʔ saβaʔ. 57 puxuʨaʔ xasaβa nʲu nʲaxarʔ xanmʔ sʲerta. 58 ʨedaβʔ xanda samblʲangg, teda nʲaxarʔ juʔ. 59 mʲudmʔ xamʲida. 60 tad ʨikaxad mʲadʲikoʨamʨiʔ xaβraβdaβej xajedʲiʔ, jamdana pʲadʲiʔ. 61 pedarata jaxamʨiʔ madadʲiʔ, pedara jorkanʔ teβjjaxaʔ. 62 pedara jorkanʔ xasaβa ngaʨekeda taʔ ngɨsɨ. 63 jedʲej mʲatamta sʲerta. 64 peβsʲumnʲana ngormaxadanʨiʔ xonejxaʔ. 65 pedara jorkaxana ilʲenaxanʨiʔ sɨraʔ jernʲange xaja. 66 puxuʨaʔ xasaβa nʲu manma: 67 - nʲebʲakeʔ, xadaβɨ xalʲakunʲiʔ ngokanʲuʔ. 68 ngamsadamʲi pʲulangguβ. 69 nʲebʲada ma: 70 - ngamsaβadar pʲula ponʔ nʲon junggosʲetuʔ! 71 jerβosʲada ja βunʲi tanʲaʔ, majantʔ nʲorβan jerʲeβʔ. 72 puxuʨaʔ xasaβa nʲu xaja. 73 pedaraʔ pomna xanʲatrʲina xenʲakɨ. 74 ngamgeʔ jolʲʨanggana pedaraʔ ponggana manenggada: 75 sʲiiβ ilʲebʨʔ xora xadɨrnga. 76 xanamta sʲara, ngɨnamta nʲanggara. 77 ngobʔ mɨnggmʔ jenʔ nʲiʔ me, tad ngɨnamta ngeda. 78 oiiβ xoramʔ ngopoj mɨnggaxana malnge xadejda. 79 ʨikɨda xabartxanta numta xurkanʔ peβsʲumʲa. 80 nʲaxarʔ xabtanta nʲiʔ nʲaxarʔ ilʲebʨam penga. 81 nganʲiduʔ, ma, xajorngajaʔ. 82 mʲakanta teβɨʔ. 83 nʲebʲada ma: 84 - jebtoβʔ, nʲanaʔ ponʔ menanʲuʔ! 85 nʲaxarʔ ilʲʨa xorʲemʔ xadaβen. 86 puxuʨa xobduʔ mʲatʔ mojungada, ngeduʔ xanʲa tʲulʲeʔ. 87 xasaβa nʲuda ma: 88 - nʲebʲakeʔ, nganʲiʔ ʨetmʲi xaisʲ. 89 sʲiiβ xorʲemʔ xodamʨ, sʲiiβmʔ ngobʔ mɨnggaxana mejnasʲ. 90 xunʲana ʨikɨnʲi xosaja xantadmʔ. 91 - ta, jebtoβʔ, xein! 92 ngobʔ xanxana tatɨd? 93 - ngobʔ xanxana ʨetxaβ xanʲaβ tatʔ. 94 ʨi, tarʲemʔ laxanakurʨ jolʲʨemaxadanʨiʔ ngorngaxaʔ, xonejxaʔ. 95 xunʲana puxuʨant xasaβa nʲu jurkɨʔ, ngornga. 96 tad ʨenʲangɨ memɨda nʲaxarʔ temuj xabt nganʲiʔ podʲerjjada, xaja. 97 ngamsaxata teβɨʔ, ilʲʨejʔ xadaʔ maxata teβɨʔ. 98 tad manengada: 99 sʲidʲa ngamsada xobasaβej jungguxuʔ, sʲidʲaxaβada ʨikana ngaxaʔ. 100 ngadalʲoda tuβɨ, sʲidʲa xoramʔ xobasaβej xanaβejuda. 101 puxuʨaʔ xasaβa nʲu ixʲinʲanta ma: 102 "ngedalʲoβanta mʲumnʲa xexerʨadmʔ". 103 ngedalʲoβaʔ mʲumnʲangedalejʔ. 104 sʲidʲasʲanngedalaβaʔ xaja. 105 nʲeranta nʲana labta. 106 labtaxana ngobʔ ngarka mʲaʔ. 107 mʲata xeβxana sʲidʲa jamb mʲud, ngobʔ xasaβa xan ngadʲi. 108 texeβaduʔ seβʔ malʔ jolʲʨamana malnge tɨʔ. 109 puxuʨaʔ xasaβa nʲu ixʲinʲanta ma: 110 "nʲar ngelʲirʲinʲuʔ! 111 texeβaduʔngoka ngeβɨ. 112 ngamsajunʲi ngamge xanaaexajuda? 113 ngamsaxajunʲi ʨinʲuʔ. 114 xanta nʲinʲa sʲinʲanʨiʔ xurɨxʲiʔ, nʲaβexejuda ipraʔ." 115 puxuʨaʔ xasaβa nʲu mʲadʔ xeβuβna xɨnrada, tɨda sʲara. 116 tad βenʲeku ʨorʲejʔ. 117 mʲakad nʲe ngadʲimʲija. 118 xasaβa ngaʨekɨmʔ maneʨ mʲinxanta mʲatʔ tʲu. 119 mʲakana muʔ soβonoda: 120 - xʲibʲa to? 121 - xasaβa ngaʨekɨ tuβɨ. 122 jekarʔ, xanʲad tuβɨ ngebta? 123 - ʨikar ʨenʲangɨ nʲaxarʔ temuj meta ngedalʲoda ngengu. 124 mʲadonta nʲiβʔ nengguʔ. 125 talʲnʲaʔ toja! 126 puxuʨant xasaβa nʲu sokamta jekanakɨ. 127 mʲatʔ tʲu, ngeda janggnga, βaβanʔ ngamtɨ. 128 mʲaʦaβej xasaβa manʨ xanada: 129 - ngedalʲoβamʲi nʲanuβʔ nʲurukusʔ. 130 pɨdar ngerxaβenan/ʔ, sʲiiβmʔ xadarxaβenanʲuʔ, ʨetamtuʔ xajeβen. 131 manʲ nganʲi sʲermnʲa xanʔ nʲadamʔ, sʲidʲa ilʲebʨamt xlbaklsaβej taʔ nʲasʲajunuβʔ. 132 imanʲ nʲanamʲi ngamsa nʲi taraʔ. 133 ngamsaβajunʲi pʲixʲinʲa ipraβdaβej ngaxaʔ. 134 nʲanant tarabata xanaxejud, manʲ nʲananʲi nʲixʲi, taraʔ. 135 tad xurʲimna tarʲimna laxanakurngaxaʔ mʲaʦaβej xasaβar ma: 136 - tekoʨar tanʲa? 137 - temʲi nʲaxarʔ judmʲan. 138 - tɨd tanʲabʔ nʲanʲi ngesuin. 139 ilʲeβanʲi jambanʔ ngobnge ilʲedmʔ. 140 nʲeneʨandamʲi xosʲ jamadmʔ, ilʲe nʲadamʲi. 141 - jekarʔ, mʲaknanʲi nʲebʲamʲi tanʲa. 142 nʲisʲamʲi junggu. 143 nʲebʲarʲimʲi nʲangadmʔ. 144 nsbʲamʲi xonrabsakedm, pada xaʔ mabata. 145 tad ʨikaxad puxuʨaʔ xasaβa nʲu pʲinʔ ngadʲimʲa, mʲakanta ngedalejʔ. 146 peβsʲumnʲana mʲakaŋta teβɨʔ. 147 nʲebʲada manma: 148 - ngulʲiʔ ponʔ junggunanʲuʔ. 149 xanʲana mesan? 150 - ʨonʲangɨ ngɨsɨna mʲadongadamʨ. 151 tanʲana ngobʔ xasaβa ilʲe. 152 nʲedʲa tanʲa, nʲe nʲada tanʲa. 153 xasaβar sʲidnʲiʔ zanga, ma, nʲanʲi ngesuidʲiʔ. 154 manʲ nganʲi madamʨ, nʲebʲamʲi xonranggudmʔ, pada xaʔ mambata. 155 puxuʨa ma: 156 - jebtoβʔ, manʲ ngamge sʲermʲi? 157 xart ʨenʲeβan. 158 saβa sʲonʨanʔ xarβana nʲeeʨʔ ngexeβabʔ nanta ngamgeda βeβa? 159 xunʲana tutanʲiʔ jamdangunʲiʔ. 160 ʨi, xunʲana jurkjjaxaʔ, mʲadʲikomʨiʔ xaβraxaʔ, jamdajaxaʔ. 161 jalʲaʔ jambanʔ mʲusʲengaxaʔ. 162 peβsʲumnʲana ngɨsɨnʔ teβjjaxaʔ, mʲadʲikomʨiʔ palngadʲiʔ. 163 xunʲana jurkjjaxaʔ. 164 puxuʨaʔ xasaβa nʲu malʲʨamta sʲera, pʲinʔ tarpɨʔ, sʲenʲej xasaβanʔ xaja. 165 xasaβar malʲe sʲinggɨ xananta nʲinʲa ngamʨuβɨ. 166 tad xurʲimna tarʲimna laxanakurngaxaʔ. 167 xasaβar ma: 168 - padar ngamge jerkaran? 169 puxuʨaʔ xasaβa nʲu ma: 170 - jekrarʔ, manʲʨβan jerkaramʲi jexeraβ. 171 sʲidʲa seanʲi sɨloʔ maxad pedarata jaxaʔ βarxana nʲebʲanʲi nʲaʔ ngaxat ilʲenʲiʔ. 172 padar nganʲi ngamge jerkaran? 173 - manʲ jerkaraxaβ xabʲi, nguβuʨa xasaβadmʔ. 174 - manʲ nganʲi jerkaraxadjnʲi jexeradmʔ. 175 nʲebʲamʲi namdabanʲi saβa. 176 tad puxuʨaʔ xasaβa nʲu mʲakanta xaja. 177 peβsʲumnʲana nʲebʲamta xonrada: 178 - nʲebʲakeʔ, jerkaramʲi ngamge ngesa? 179 nʲebʲada manʨ xanada: 180 - ngaβnanaʔ xabʲiβaʨ. 181 sʲiiβ xabʲi tanʲaβaʨ. 182 sʲibʲimʨsj xabʲi nʲisʲarasʲ. 183 mʲadonaʔ ngarka lang nʲinʲa ngaʨ. 184 tad malnge xaʨ. 185 nʲon manʔ, nguda xabʨanggana tarʨamʲaβaʨ. 186 nguda xabʨanggana nʲaβaʨ tarʨaβʔ, βeβa xabʨanggana tarʨamʲaβaʨ. 187 padar nʲuda ngedan, pʲilʲiʔ nʲudʲa nʲumʲi ngeʔ nʲanuβʔ, makananʲi sʲit perngadamʨ. 188 tad jangor mʲadʲikonʲi mʲunʲa ilʲeljjuβaʨ pedarata jaxaʔ βarxana. 189 ʨi, βadʲita ta βalakada. 190 tad ngorngaxaʔ, xonejxaʔ. 191 xunʲana puxuʨaʔ xasaβa nʲu malʲʨamta sʲera, pʲinʔ tarpɨʔ. 192 nguβuʨa xasaβanʔ xaja, ma: 193 - jerkaramʲi xabʲi ngeβɨ. 194 nʲebʲamʲi masʲ: 195 nganaβaxana sʲiiβ xabʲi tanʲasʲ, sʲibʲimʨej xabʲi manʲ nʲisʲamʲi ngeβɨ. 196 malnge xaʨ. 197 nguβuʨa xasaβa manma: 198 - jerkarar xabʲi ngebta ʨikanta ngobʔ ngɨsɨna ilʲexeβaʔ, temʲi ngokanʲuʔ. 199 manʲ nʲe nʲamʲi tanʲa. 200 sʲit nʲelʲebʔ saβa ngedakɨ. 201 puxuʨaʔ xasaβa nʲu ma: 202 - nguβuʨa xasaβa, padar tarʲemʔ mambat ngamgeda βeβa. 203 nʲe nʲamt nʲedanʲi mebʔ saβa ngerxa. 204 tarʲemʔ laxanakurʨ jolʲʨemaxadanʨiʔ puxuʨaʔ xasaβa nʲur mʲakanta xaja. 205 ngamgeʔ jolʲʨanggana nguβuʨa nʲe to nʲe ngaʨekɨmʔ βada. 206 nʲe ngaʨekemta puxuʨaʔ xasaβa nʲuʔ xeβanʔ taʔ ngamtada. 207 tad ʨikaxad nguβuʨa xasaβa ngobtarʲemʔ to. 208 βaβanʔ ngamtɨʔ, nʲexenta ma: 209 - puxuʨa, xanʔ mʲunʲa saβa ngaβar junggosaβʔ? 210 nguβuʨaʔ nʲe pʲinʔ tarpɨʔ, xanxanta xaja. 211 tad to, ngobʔ jesʲa xorsaβej. 212 ngormanʨ ngamdɨdʔ. 213 lusa ngaβarmʔ ngormanta sʲerʔ puxuʨa jabʲelmɨʔ, saʔ larmɨ. 214 manʨ xanada: 215 - xasaβa nʲukʨaβ, saβaβna inʨelʲeʔ! 216 ngaβnanʲi sʲit makananʲi nʲaβɨ ngebʔ nanʲi perʔ padar xanggunasʲ. 217 ʨedaxaβʔ saβaβna ilʲen, nʲer tanʲa, ilxɨ nʲer. 218 manʲ nganʲi ja ʔ sʲarʔ nʲinʲa ponʔ ilʲeβndadmʔ βunʲidmʔ ngaʔ. 219 xaβanʲi nʲernʲa sʲimʲi sʲenʲej nguβʔ jejta mʲadʲikonʔ xanain. 220 ʨikɨ mʲanʲi mʲunʲa xanggudmʔ, jamʲinʲa puxuʨange xantadmʔ, jamʲinʲa puxuʨange xantadmʔ. 221 βadam pʲirda. 222 xasaβa nʲuda ma: 223 - nʲebʲakeʔ, tarʲemʔ mambat ngamgeda βeβa. 224 xunʲana jamdaxanaʔ. 225 tad mʲadolabtaβamtuʔ jolʲʨemaxadantuʔ nguβuʨa xasaβa, nguβuʨa nʲe mʲakanʨiʔ xajaxaʔ. 226 malnge xonejdʔ. 227 xunʲana jurkɨdʔ, ngorngaʔ. 228 puxuʨaʔ xasaβa nʲu pʲinʔ tarpɨʔ, nguβuʨa xasaβanʔ xaja, ma: 229 - nguβuʨa xasaβa, tʲuku jalʲaxana jamdaβanʔ xarβadmʔ, janʲi xobaʨanʔ pʲabsuβ. 230 nguβuʨa xasaβa ma: 231 - xart sʲel. 232 sʲenʲaʔ madamʨenʲuʔ, ngobʔ ngɨsɨna ilʲexeβaʔ. 233 tarʲemʔ nʲabat xarβaʔ jant xobaʨanʔ xantanaken. 234 samblʲangg jurʔ tedamt tatadmʔ, samʲulʲangg ju ʔ xanmʔ. 235 ʨikɨ βadʲida mesomaxadanta nguβuʨa xasaβar sʲidʲa mʲudmʔ xamʲida, samʲulʲangg jurʔ tɨmʔ janggrʲe. 236 mʲudxaʔ pujdamaxad puxuʨaʔ xasaβa nʲu jamdejʔ. 237 sʲanat xunat mʲimbata ngodʔ sʲenʲej nguβʔ jejta mʲadʲikuʔ xeβanʔ lakasbojʔ nultada. 238 nʲebʲada puxuʨa nguβʔ jejta mʲakanta xaja, ma: 239 - tʲuku mʲadʲikomʲi mʲarondanʲi metaβ. 240 xadrʲiʔ mʲerʔ xaʃtodanakedmʔ. 241 mʲadʲikonʲi nʲoxona ngobʔ sulʲakomʔ xadain. 242 puxuʨa nguβʔ jejta mʲadʲikonta mʲuʔ pkalʲijʔ, sʲan nʲi ngadʲiβʔ. 243 xasaβa nʲuda nganʲi ngobʔ sujumʔjarka. 244 mʲadʲikuʔ nʲoʔ xeβxana jaxada, βejasaβej xajed.. 245 tad ʨikaxad nʲernʲaʔ jamdejʔ. 246 sʲenʲej ngarka langg nʲiʔ teβmaxadanta ʨikanʔ nultada. 247 nʲexenta ma: 248 - nʲisʲanʲi jan ʔ teβɨβʔ, ʨikana ilʲenggudmʔ. 249 nʲedʲa mʲatamta mʲara. 250 ʨi, puxuʨant xasaβa nʲu nʲisʲanta jaxana ilʲe pʲada. 251 ta βalakada.