1 sʲidʲa marʲinʨa 2 sʲidʲa marʲinʨa ŋamgerʲiʔ tolaxa jaxana mebʨiʔ ŋodʔ sʲidʲambojŋe ilʲeŋaxaʔ. 3 nʲedʲiʔ juŋgu. 4 jalanʨiʔ sʲidʲambojŋe ilʲeŋaxaʔ. 5 ilʲeβanʨiʔ jambanʔ ilʲebʨai xanʲeŋaxaʔ. 6 ilʲebʨaiʨiʔ ŋeβa jalʲanta nʲaŋɨ xeβxad xeŋgojadʲiʔ. 7 sʲarʲiʔ xunat tʲanʲo nʲinʲakexeʔ meʔ ŋanʲi, ponʔ menakexeʔ ŋanʲi, taʔ jolʲʨaŋgana xanʲedʲidʲiʔ xenʲakɨʔ. 8 xanʲedaxanʨiʔ βɨdaŋgaljjaxaʔ. 9 ʨersʲiʔ tosʲtɨxʲi. 10 ilʲebʨaiʨiʔ ŋeβaβ ibʔ xeŋgosʔ nʲixʲimʔ, ponʔ ʨexe ilʲebʨa ŋeβa tuxuʔ malʲe ŋamɨʔ. 11 ŋamgemtuʔ ŋamdŋaxaʔ? 12 ŋorʨiʔ xonaŋgaljjaxaʔ. 13 ŋarka marʲinʨant nʲudʲa marʲinʨaxanta ŋeβada jarejʔ: 14 - nʲudʲa marʲinʨa, ŋotaŋodʔ ŋaʨekerkan nʲanaβʔ ŋa. 15 tʲuku jaxana menaββaxanʲiʔ xaβntarxanʲiʔ. 16 ŋoka ŋorʨiʔ xonejnʲiʔ. 17 mβsʲiʔ ilʲena jakoʨamʔ xoŋgun. 18 ilʲena jamʔ xobat ŋanʲi sʲimʲi nʲon jurʔ. 19 nʲudʲa marʲinʨar paneʨida sʲera ŋanʲi, jadalʲijʔ. 20 xurʲiʔ jadelpata ŋodʔ jalʲanta ŋɨlʔ xadrʲo jadeltʔ nʲiβʔ. 21 nʲudʲa marʲinʨar tadxaβ sʲarʲiʔ xuna jadbata ŋodʔ peβsʲumʲenʲana tʲunda naroŋoʨ manʨilabtasʲtɨda. 22 xubtaʔ jurkasʲetɨʔ, ŋanʲiʔ jadalʨetɨʔ. 23 irɨʔ βesʔ jada. 24 irɨʔ jada. 25 nʲeranta nʲana manʲijeda: 26 sʲiiβ mʲaʔ ŋeβɨ. 27 nʲita jerji mʲaʔ nʲenado ŋeβɨ. 28 nʲita jerji mʲadmʔ jalʲaʔ nʲaŋɨ xeβuβna sʲurtʲeda, nʲoda jalʲaʔ n jaʔ sʲadomɨ. 29 jalʲa naŋɨ xeβuβna mʲatʔ tʲu. 30 pʲelʲejkutβɨ. 31 nʲabʲi βaβʔ nʲinʲa tarʔ narjjana βenʲekoja, xuʔ palsabʲe. 32 mʲatʔ tʲumanda βaβanʔ ŋamtɨʔ. 33 sʲiʔ nʲana padβɨ βenʲekoʨa tanʲaβɨ. 34 padβɨ βenʲekoʨa sanejʔ. 35 tumʔ pʲata. 36 ʨaj jed ŋɨda, ʨajmʔ pʲirʲe. 37 sʲiʔ nʲana, labtejʔ nʲinʲa ŋetna xɨdʲada tanʲaβɨ. 38 padβɨ βenʲekoʨar paŋgxadanta sʲakalpa pʲinʲaʔ xanada ŋanʲi, porsana ʨerdʲeβeda. 39 sʲiʔ nʲaʔ ŋajutada. 40 ʨaj jedanta pʲisʲ βakxadanta sʲakalpa tolxanta teβrada. 41 tolʔ nʲiʔ xurkarʲi ŋaβar xamʲida. 42 nʲirɨ porsanta ŋabta, sʲamʲan ŋaβar malŋe ʨikana ŋaʔ. 43 nʲudʲa marʲinʨat jadelɨʔ, ma: 44 "βenʲekoʔ taβɨ mexena xaʨerʔ ŋortadmʔ ʨedaʔ?" 45 tolmʔ panʲakuna medada, nʲabʲi xeβduʔ tʲumʲuʔ narontʔ βabtuma. 46 nʲabʲi xeβduʔ tolanta nʲinʲa xai. 47 padβekor xajuβɨda sʲiʔ nʲaʔ malejda, sʲiʔ nʲaʔ mejda. 48 nʲudʲa marʲinʨar pʲinʔ sanej. 49 ixʲinʲanta ma: 50 "nʲerʔ pʲinʔ xanlanamʲi xaβraβdaβej xai, jurraxaβedmʔ tʲuβanʲi malʲeŋgana." 51 tɨbnʲemʲanʔ ʨokalʲijʔ. 52 sʲiiβ mʲadʔ βenʲekoʔ tad sanejdʔ ŋanʲi, ʨet ŋenta nʲi xamɨʔ. 53 nʲon manʔ , ŋobʔ ŋesomta xaβraβɨʔ. 54 ŋobkart ŋesomta nʲiʔ xaβraʔ, sʲiiβ mʲadʔ βenʲekoʔ ŋulʲiʔ toxoduʔ. 55 tamʲinta tarʲemʔ ŋamʨi parʲidʲeβ xanʲimʲa. 56 laxanakor ŋarka marʲinʨaʔ nʲana xaja. 57 ŋarka marʲinʨant idʲa jadʲerŋa: 58 "nʲaβamʲi ilamʔ xonakɨ. 59 tadxaβ ŋorʨiʔ xaβntarxadmʔ. 60 manʲ ŋodʔ jetʔ jadaltanakeβʔ. 61 jadmanʲi sʲerʔ xaʔ mamʲi ŋebta saβa ŋeŋgodanakɨʔ." 62 ŋarka marʲinʨar ŋobʨikɨ irɨʔ βesʔ jada. 63 peβsʲumnʲana nʲikadaβnanta tʲumʨa naroŋoʨ xonasʲetɨʔ. 64 xunʲana jurkasʲetɨʔ, ŋanʲiʔ jadalʨetɨʔ. 65 irɨʔ βesʔ jada, irɨʔ jada. 66 ŋobʨikɨ βada, sʲiiβ mʲadʔ nʲimnʲa ŋadʲimʲa. 67 ŋanʲiʔ sʲiʔ nʲamna ŋadʲimʲa. 68 mʲadʔ nʲoda jalʲaʔ nʲaŋɨ xeβuβna panʲajuʔ sʲadomɨ. 69 jerʨenanta mʲaʔ nʲenado ŋeβɨ. 70 jerʨenanta mʲatʔ tʲu. 71 tʲuβanta nʲerʨuʔ tɨbnʲemʲanʔ sɨlɨʔ. 72 ixʲinʲanta ma: 73 "nʲamʲi ŋanʲi ʨi. 74 xadrʲiʔ xarta salʲimɨŋeŋguʔ nʲiβʔ." 75 mʲatʔ tʲu ŋanʲi. 76 βaβʔ nʲinʲa tarʔ narjjana βenʲekoʨ, xuʔ palsabʲe. 77 sʲi nʲana padβeku tanʲaβɨ. 78 padβekor sanejʔ , tumʔ pʲata, ʨajda pʲina. 79 mʲadʔ sʲiʔ nʲad ŋedalʲodaʔ toβonontuʔ. 80 masʲiʔ nʲenej nʲeneʨaʔ ŋedakɨʔ. 81 ŋarka marʲinʨar pʲinʔ βedʲerʨ ŋadʲimʲa. 82 nʲerʔ toʔ mada nʲaŋɨ xeβuβna βedʲerŋa. 83 nʲaxarʔ ŋedalʲoda. 84 parʲisʲe alʨe ʨet xabtmʔ lʲedʨembʲi. 85 ŋobʔ xaramʔ pembʲi. 86 ŋobʔ ilʲebʨamʔ xadaβɨ. 87 ʨikɨ nʲanta pumna βarteku padβeku. 88 tonuduʔ nʲaxarʔ xabtmʔ lʲedʨembʲiʔ. 89 ʨi, ŋarka marʲinʨar manejada. 90 tad mʲatʔ tʲu, ma, xartuʔ tutamaʔ. 91 tad pʲixʲinʲa muŋgurmontuʔ, ilʲebʨamtuʔ xa dnʲuʔ jaxaβdaβej taβkeduʔ, ʨedaβʔ ʨiβrʲimta xaβraʔ, jaxanarxaʔ. 92 jaxanamadantuʔ ilʲebʨamtuʔ ŋarʲiʨembraxaʔ. 93 sʲiʔ nʲaŋɨ padβeku ŋetna xɨdʲamta paŋgxadanta sʲakalpa pʲinʲaʔ xanada. 94 ŋajabad tensrʲixʲina mɨd ŋeja, ŋajabadxana sabβeda, βejaxana meβeda. 95 ʨikamta ŋanʲiʔ sʲakalpa tʲulʲeda, sʲiʔ nʲaʔ ŋabtada labtejʔ nʲiʔ. 96 xanoduʔ sʲuromaxadantuʔ ŋanʲi, ŋamsamtuʔ ŋarʲipʨerxaʔ. 97 parʲisʲe alʨer mʲadʔ xansoβna nʲerdʲe mʲatʔ tʲu. 98 ŋeda jaŋgaŋa. 99 tarʔ nʲarjjanaʔ xeβanʔ ŋamtɨʔ. 100 ʨikɨ nʲanta pumna nʲaβrʲoku to. 101 ŋeda jaŋgaŋa, sʲiʔ nʲaŋɨ xeβanʔ ŋamtɨʔ. 102 nʲirɨ padβeku nʲamta jaŋgamanʨ xenʲakɨ, pʲixʲinʲa jaŋgtoβnonʨiʔ. 103 βarteku padβeku ʨikɨ nʲanta panʲaŋɨ xeβanʔ ŋamtɨʔ. 104 padβeku tolmʔ sʲiʔ nʲad βakxadanta solada, ŋɨlna teβrada. 105 nʲerʨejʔ ŋajabarŋaʔ. 106 tad ʨikaβaxad sʲemʲan naβar tens ŋabtejda. 107 ʨajamtuʔ ŋamaʔ, sʲamʲan ŋaβar tens malŋe tanʲa. 108 ŋopoj tolxana ŋorŋaʔ. 109 ŋormamtuʔ jolʲʨemʲadantuʔ padβeku xβdʲida teŋa, xɨdʲida sʲurŋa. 110 peβsʲumnʲaŋe xaja, jalumdata paklaxejʔ. 111 mʲadnʨerʔ xonaβamtuʔ pʲarxaʔ. 112 xanʲaŋɨduʔ pʲixʲinʲa xanlanʲiduʔ xanlarxaʔ. 113 nʲita pʲinʲaʔ xansomad ŋarka marʲinʨar pʲinʔ xaja. 114 tomaxadanta nʲirɨ nʲita pontʔ ŋamʨomʲaxanta maxanʲakuʔ tarʲi jusʲibtejʔ. 115 nʲida ŋoʔ xonejdʔ. 116 xonaβaxana xarada juŋgoja. 117 xunʲana ŋarka marʲinʨar xonararkaβɨʔ, jada ŋodʔ nʲikadasʲtadakɨ, ŋorʨipojʔ nʲisʲaβʔ jadʔ. 118 mʲatuʔ ŋulʲiʔ jadʲimɨ. 119 padβekoduʔ sʲenʲeŋana tumta pʲatarxaβɨ, ŋaβrada pʲirʲeβɨ. 120 nʲida ŋodʔ sʲadʔ nʲaʔ ŋamʨo xamɨdʔ. 121 ta jurkɨdʔ. 122 pʲixʲinʲa xanlanʲiduʔ xanlanakɨʔ. 123 ŋarka marʲinʨar ŋoʔ pʲixʲinʲa xanŋa. 124 tolduʔ to. 125 ŋobʔ tolxana ŋorŋaʔ. 126 ŋorʨ ŋoʔ xaʨa ŋoʔ jolʲʨeβanʔ xarbʲilɨdʔ. 127 nʲoʔ nʲaŋɨ xeβxeda parʲisʲe alʨe nʲenej βadaβna tanda βaxalʲijʔ: 128 - ŋarka marʲinʨa, nʲaxaβar xarta βoβʔ nʲisʲaβʔ. 129 padar ʨedaʔ xaβanʔ xarβa ilandamt pʲusʲ nʲisʲanaβʔ tuʔ. 130 ʨedaʔ nsdamt tatʔ nʲidamʔ. 131 mʲatamt tatʔ nʲidamʔ, xandamt. 132 tedamt tatadmʔ. 133 jamb xanant βʲanʲaŋɨ xeβanʔ tɨ nʲebʲa jaxadsʲamʔ sʲarŋgudmʔ. 134 manʲ podʲermemʲi temʲi mʲatʲiʔ jolʲʨantʔ sʲidʲidʲiʔ teβraŋgu, mʲalʲiʔ sʲarʲiʔ jolʲʨaŋgana ŋedakɨ. 135 mʲatʲiʔ jolʲʨantʔ βɨdaraβnda nʲi ŋeŋguʔ. 136 jabtanʔ, talʲi jaʔ pontʔ nʲodʲiʔ ŋesuʔ. 137 βadanʲi pʲirda. 138 ʨedarʲiʔ tɨmana sʲermaʔ βunʲi tanʲaʔ. 139 tɨnʨinʲi xartuʔ masʲ ŋeʔ nʲimʔ. 140 ʨedarʲiʔ tɨŋgarŋajaʔ, tɨduʔ mallaŋguʔ, mʲudamt xamʲidaŋguʔ, xandamt xamʲidaŋguʔ. 141 tɨndana sʲermʲi βunʲi tanʲaʔ. 142 pʲixʲinʲa tɨmonontuʔ. 143 tɨnʨ jolʲʨemʲaxadantuʔ mʲatʔ tʲuʔ. 144 nʲaβrʲokuduʔ tʲu. 145 pʲixʲinʲa aŋgtana tanʲaβonta. 146 padβekor βarteku padβemta jaŋgpadakɨ. 147 ta nʲorʲimʔ pʲu, ta nʲaβrʲoku sʲiʔ nʲaŋɨ xeβanʔ ŋamtɨʔ. 148 nʲerɨ padβeku mʲatʔ tʲu. 149 tʲukoβ xurʲinta nʲamɨta juŋgu. 150 padβɨ panɨmʔ meta nʲe. 151 tʲuj sʲurnʲamʔ sʲakaβaβnanta janʔ xamola. 152 nʲanta panʲaŋɨ xeβanʔ ŋamtɨʔ. 153 ta jaŋor ʨajmtu pʲaʔ. 154 jaŋor ʨajmtuʔ ŋorŋaʔ. 155 parʲisʲe alʨe ŋanʲiʔ βaxalʲijʔ: 156 - ŋarka marʲinʨa, nʲirɨ memɨnʲi βadʲinʲi ibʲijed? 157 jamb xanant nʲabʲi xeβxɨ tɨ nʲebʲa jaxadʲeja ŋeŋgu. 158 ʨikamʨiʔ nʲita nʲernʲana nʲuirʲiʔ ŋaβʔ. 159 taʔ jeemnʲa ŋormantadamʨiʔ ŋanʲi nʲensej mʲudʨiʔ sʲixʲit ŋorjidʲiʔ ʨedarʲiʔ. 160 jabtanʔ, talʲi jaʔ pontʔ nʲuidʲiʔ ŋɨsuʔ. 161 xarta irɨʔ mʲusʲedʲiʔ.manʲ podʲermemʲi temʲi βɨdaraβnda nʲi ŋeŋguʔ. 162 βadanʲi pʲirda. 163 saβaβna sʲit tabʲidaʔ nʲidamʔ. 164 ŋarka marʲinʨant ŋudunta xanda ʨondʲerʲetna xan ŋeβɨ. 165 nʲenʨa jamb xanta, juxuna, βandakuda tanʲaʔ. 166 jamb xanʔ punʲaʔ jaxadʲejamʔ nʲenesʲa ŋoʔ sʲarβɨ. 167 tɨ nʲebʲa jaxadʲejmʔ nʲer βadʲeŋasʲnʲuʔ. 168 taʔ mansxalʲjjaxaʔ. 169 sʲarʲiʔ xunat mʲusʲebʨiʔ ŋodʔ jalemdaʨi pakalʲijʔ. 170 jalemdaʨiʔ paklamad tamna mʲusʲerkaŋaxaʔ. 171 nʲe xajubtaraβɨ. 172 βadnana xanʲa xajubtaraʔ. 173 marʲinʨar puj ʨondʲerkad maxanʲakuʔ xartʲulejʔ. 174 nʲedʲa to. 175 xasaβamta marʨʲxadanta sʲan suxudasʲtɨda, manʨetɨ: 176 - nʲer irʲir masʲ ŋanʲi, jaʔ pontʔ nʲodʲiʔ ŋɨsuʔ! 177 namdortada juŋgu. 178 sʲan suxudasʲtɨda, juŋgu. 179 ŋarka marʲinʨar ma: 180 - pujxɨ tɨʔ βaŋgxaʔ xanonʲi malŋe ŋosaljjadʔ. 181 ʨedarʲiʔ tɨnʲi nɨlanajaʔ. 182 sʲiiβ numgɨta tʲid salkaβa ŋarka marʲinʨa namʨo xamɨʔ. 183 tad xanamta nʲernʲakuʔ βadalŋa. 184 pujxɨ tɨʔ xado βaŋxaʔ ŋosalmɨ xanoda manʲije ŋanʲi, ma: 185 - saduʔ nɨklaŋgodanakɨʔ. 186 nʲernʲakuʔ mansxalada, nʲe ŋanʲiʔ mʲudamta mansxala, ŋobkart sada nʲi nɨkluʔ. 187 nʲe ma: 188 - ʨi, saβa ŋerxa. 189 ŋarka marʲinʨar nʲernʲaʔ mansxalada. 190 ŋamgeʔ pʲirat nʲernʲakuʔ ŋudonta, nʲernʲakuʔ xaja. 191 nʲe xajubtaraβɨ. 192 tad ŋarka marʲinʨar mʲata mʲud pʲula. 193 taramta pallŋa. 194 maʔ nʲiβʔ: 195 - oβ, tʲukoda salmuj ŋerxa. 196 nʲe, mʲudar ʨikaβna sʲurxalʲed! 197 nʲedʲa maŋgβa ma: 198 - nʲerʔ irʲir masʲnʲuʔ, jaʔ pontʔ nʲodʲiʔ ŋɨsuʔ! 199 ŋarka marʲinʨar manma: 200 - maʔ nʲidamʔ, mʲudar ʨikaβna sʲurxalʲed! 201 mʲudamta ʨikaβna sʲurxalʲeda. 202 mʲatʲiʔ mʲarŋaxaʔ. 203 nʲe βaβnta ʨer lʲexebtanakɨ. 204 jedamta ŋɨdanakɨ. 205 pada ŋanʲi pʲixʲij manzaida perʨakɨ, taxajoda - tʲata sʲurxalʲe takaltakɨ. 206 taxajoda taklomadanta xanota sa sʲurŋa. 207 sokamta aŋgakaja ŋamʨorta ŋɨlʔ meda. 208 ŋarka marʲinʨar mʲatʔ tʲu. 209 padβeku, padβɨ panɨmʔ meta nʲe ʨedaβʔ ŋeʔ nʲiβʔ. 210 xudanta nʲamɨta βunʲi tanʲaʔ. 211 jedamta malʲe pʲirʲeβɨ. 212 ŋobʔ tolxana ŋorŋaxaʔ. 213 tad pʲinʔ xananʲidʲiʔ xanŋaxaʔ, xonejxaʔ. 214 irʲinta taβɨ nablʲuj panɨʔ mʲuʔ, nʲe ŋajaʔ judʲertʔ ŋarka marʲinʨar xonarejʔ. 215 saʨ xonaraβɨnʲuʔ. 216 pʲiʔ saβa jernʲa nʲemada xaja, ixʲinʲanta ma: 217 "nʲerʔ nʲeʔ makana xonʲoβanʲi malʲŋgana nʲenaʔ ibʲiŋadamʨenʲuʔ. 218 tʲukoβ sʲenʲenʲaŋɨ mʲakaʨanʲi, tosʲ memɨnʲi paneʨinʲi melxadamnʲuʔ." 219 nʲemada nʲi xarβaʔ. 220 tamna peβarka. 221 tad jurkɨ, pʲinʔ tarpɨʔ. 222 nʲerʨejʔ mʲata pʲula. 223 manma, mʲanʲi paloma ʨikana ŋedakɨ? 224 tɨnʲi xado ʨikana tanʲaŋgusʲ. 225 ŋamgert tɨ xado xosʲ jama. 226 xurkanʔ tarʲemʔ sʲurnaxanta nʲenej jalʲadanta xaja. 227 jaʔ xobakorʲi. 228 ŋamgert mʲadɨ juŋgu, tɨ xado juŋgu. 229 ixʲinʲanta manma: 230 "ŋaxat memɨnʲi, mʲakadanʲi tosʲ memɨnʲi xoreʨa panesʲinʲi meŋadmʔ. 231 nʲenaʔ βomadamnʲuʔ. 232 ʨikɨ tomanʲi jaxad ŋanʲiʔ xeidamʨ, nʲanʲi totrsβʔ sʲimʲi nʲimʔ sʲertaŋguʔ ŋobʨikɨ. 233 xarnʲi nʲadamʔ βoβʔ. 234 sʲenʲenʲaŋɨ tomanʲi mʲadʲikonʲi mʲuʔ jetʔ xaŋgudanakedmʔ." 235 ŋarka marʲinʨar mʲakanta jadalʲijʔ. 236 mʲakanta xanʲa teβʔ, sʲenʲenʲaŋɨ tomanta mʲakanta. 237 mʲadʲikonta mʲuʔ jusʲibtejʔ, ŋorʨiʔ ta xadkejʔ.