1 ХАБИ ВЭСАКУʼ НЮДЯ НЮ 2 Лаханаковами чи, хаби вэсаку. 3 Хаби вэсакуʼ ңяхарˮ хасава нюда. 4 Нюдя нюдя салаку. 5 Хаби вэсакор ильчамʼ ханончеты сыраʼ, таʼ. 6 Нгамгэʼ ёльчанггана ханедаханта выдара. 7 Ильчамʼ хада выдара, нгамгэри ханеданʼ выдара. 8 Хаби вэсакор тадхавʼ пэвсюмеʼ няна нгарка хасава нюхунча ма: 9 - Ебтовˮ, нгамгэмʼ юдэсетынэйˮ? 10 - Юнггу, юдэркава юдэрчетыдмʼ. 11 - Мань юдэми таня. 12 Сававна инчеледаˮ. 13 Мань юдэрпанани илебчаʼ нгэрмʼ няд тосетыʼ, ибаʼ няд тосетыˮ. 14 Мань нгани малнгэ хадабасьтын. 15 Няби яляхана нгарка хасава нюхунча нганиʼ ма: 16 - Нгарка хасава нювэˮ, падар нгамгэмʼ юдэсетын? 17 - Ов, мань нганиʼ таремʼ юдэрчетыдмʼ. 18 Илебчаˮ нгэрм няд тосетыˮ, ибаʼ няд тосетыˮ. 19 Вэсаку ёнэй хасава нюхунча манма: 20 - Нгрейˮ, падар нгамгэмʼ юдэсетынэйˮ? 21 - Ов, нисякэйˮ, мань нганиʼ таремʼ юдэрчетыдмʼ. 22 Нгока илебчьʼ нгэрмʼ няд торхавы, ибаʼ няд торхавы. 23 Тад вэсаку нюдя нюхунча ма: 24 - Нгарейˮ, салаков, салаку нюдяв, ладар нгамгэмʼ юдэсетынэйˮ? 25 - Юнггов, маньчав юдэрчь ехэрадмʼ. 26 Нгахат нгопой яхана нидамˮ нгамчёˮ. 27 Ехэрав, юдэ нгамгэʼ толаха нгэбта? 28 Вэсаку пухучаханта ма: 29 - Пухучёв, падар нгамгэмʼ юдэсетынэйˮ? 30 - Вэсков, мань нганиʼ таремʼ юдэрчнтыдмʼ. 31 Нгобчикы падар юдэнт серʼ. 32 Няхарˮ яля хэнякы, Няхарˮ яляʼ ямбанʼ хаби вэсакор юдэмта вадечетыда. 33 Няхарˮ яляʼ ямбанʼ сидя хасава нюдя, пухучамта хонрамбида. 34 Юдэдуʼ нгопойʼ тол сан гэ ханнгаˮ. 35 Няхаромдэй ядяхана пэвсюмеʼ няна манома: 36 - Нарейˮ, салако нювэйˮ, нгамгэмʼ юдэсетынэйˮ? 37 - Юнгговˮ, маньчав нидм5 юдэрчетуˮ. 38 Мань нгопойри юдэми таня. 39 Мань эдэрпанани сидя мюдмʼ вадарчетыдмʼ. 40 Няби мюдни ханта сиˮ малнг? 41 парисе тыˮ, няби мюдни ханта сиˮ малнгэ падвы тыˮ. 42 Хаби вэсаку нензюмя: 43 - Тахакав хачерʼ нга? 44 Сиднаˮ писядан? 45 маняˮ саванчерʼ юдэрчетываˮ, падар нгани танявна юдэрмэн. 46 Хаби вэсакор тад санэйˮ нгани, салако нюмча нэкалнгада. 47 Няби нгудамта маля, няби нгэмта маля, пинʼ мода. 48 Салакор хуняе ханта? 49 Небяеда манима: 50 - Вэсаков, нюкчамт нгамгэ тарсиˮ маядар? 51 Ёнэй мяда манма: 52 - Нисякэйʼ, няби нгудахавада мали, нйби нгэкчаемта нгзмгэ таремʼ маляр? 53 Салакор тари янʼ хая. 54 Нгопой нгэнта ниня, нгопой лгуданта ниня, чёрда, ярда таня мингава. 55 Хурканʼ минчаханта, нгавнанта нгэнта мальсянгэ хэванта маленггана нараʼ цянгы нгани, хкрканʼ хаерта сякана ядемя минчаханта. 56 Сэвхабида сава нгэˮ нимˮ. 57 Сэвда саваˮ, нгударида, няби нгэда мальсей, няби нгудада мальсей. 58 Ов, нгамгэʼ ёльчанггана неранта няʼ сырнга. 59 Неры нянгы нгамгэ, мяˮ нгэрханюˮ. 60 Лабта яхана нгэда мяˮ. 61 Ихинянта ма: 62 "Чикы мядикочахант тэввы нгэбˮ нани сава нгэись." 63 Чикы хасава нгачекы таремʼ минчаханта мятʼ тэвыˮ. 64 Нёнты симʼ ченеванакэда, нёʼ сивня нялода хая. 65 Мятуʼ пелейкутвы. 66 Пелейʼ нямна хая. 67 Тяханяна вэсакохоʼ пухучахаʼ хуюмгарт сэводиʼ юнггуˮ. 68 Нгобкана нгамдыхиʼ. 69 Сэвсяда вэсакоюмʼ мамрнрнта: 70 - Пухучёв, Нёмиʼ нэрхэйченюˮ. 71 Ненэчьʼ то? 72 - Кеарэйˮ, нивнюв маниеˮ. 73 Нгамгэв тодакы. 74 Хасава нгачекы вахалийˮ: 75 - Ирикэйˮ, иленадиʼ ненчанггавадиʼ. 76 Мань нгэми мальсей, нгудами мальсей, маяндортадмʼ. 77 - Ов, ебтовˮ, маяндортакон нгэхэвабˮ нант сэвкуд ниˮ таняˮ? 78 - Мань сэвхабини таняˮ. 79 - Нянгэни хэванʼ, синяргы хэванʼ - чикавна туˮ! 80 Сиʼ няна илеˮ! 81 Хасава нгачекы сиʼ няʼ хая, вэсакуʼ синянгы хэванʼ, вавкомта чикана мэ. 82 Пэвсюмеʼ нянгэнгэ хая. 83 Нгавнанта яля едмʼ нгорма хэрхавы, пэвсюмеʼ нянгы нгорма тэвыˮ. 84 Макода сихид, тюхуд сымсыʼ серʼ ямб хыдя хамыˮ еся иняʼ малхана. 85 Ямб хыдяʼ мюня тандаяʼ пиревы нгамса танявы. 86 Чикы ямб хыдяр вэсакохоʼ нгылʼ нгамтыˮ, няхарˮ нгамса ючерˮ танявы. 87 Вэсаку нгудахана хоръяда, ма: 88 - Няхарˮ нгамса ючерˮ то. 89 Маяндортангэ, падар еяр нгобчикы нгэя. 90 Та нгоръин. 91 Нгорнгадуʼ. 92 Ямб хыдядуʼ пырдариʼ хая. 93 Няби яляхана чикы ямб хыдя нганиʼ хамыˮ. 94 Нганиʼ няхарˮ нгамса ючерˮ. 95 Тад нгорнгадуʼ, ямб хыдядуʼ тю хая. 96 Вэсакохоʼ пухучахаʼ идиʼ сумлаха. 97 Сэвсяда вэсакор манчеты: 98 - Пухуча, нгавнани сэвни таняваʼ маленггана мань мивыми ханми мэпˮ нант хасава сит хамзасетынюˮ? 99 , Пухуча писянгэ хангада: 100 - Ха- ха- ха! 101 Вэсако, ненэся тарчась. 102 Тад пухучар манома: 103 - Вэсако, мань нгоˮ сэвʼтавани маленггана мань сэдьэми панэни мэпˮ нант, пивня ядерманант не сит хамзасетынюˮ? 104 - Ха- ха- ха! 105 Пухучёв, ненаˮ сими хамзасетынанюˮ. 106 Няхарˮ яляʼ таремʼ мэнакы, хасава нгачекы пинʼ нялода ханчетакы. 107 Нгмгэ ёльчанггана пэвсюмеʼ няна вэсакор манма: 108 - Ебтовˮ, нгудахаюд хоркаюн! 109 Ненэся нгоˮ няби нгудада мальсей, няби нгэда мальсей. 110 Вэсакор ма: 111 - Сымсыʼ хэвхана мирчь мэмыни пянггарни сеʼ таня. 112 Саваюмʼ нгуданант чикымʼ пюлˮ! 113 Хасава нгачекы саваюмʼ нгудамта нгэдта. 114 Ненэся нгоˮ таняна пянггар танявы. 115 Нямада, вэсаконʼ мингада. 116 Тад хонэйдˮ. 117 Пиʼ сава ерня сэвсяда вэсакор пянггармʼ няма, тадхав хасава нгачекэнта мальсей нгэмʼ, мальсей нгудамʼ хархана ернгахаюда. 118 Вэида нгамгэрт югамгэрт юнггу. 119 Хасава нгачекэр хонёмяханта хуны. 120 Хуняна немада хая. 121 Хасава нгачекы нгудамта вэннгада - нгудада нангэдя. 122 Мальсей нгэда нганиʼ сумы. 123 Вэсаку таремʼ сертанакэда. 124 Чедаʼ нгэда сава нгэˮ нивˮ, нгудада сава нгэˮ нивˮ. 125 Пивня ядэлыˮ. 126 Тад чикахад сеней еся инявна хамормы нгамса суса. 127 Нгамсададуʼ нгулиˮ ни хаморˮ. 128 Сэасяда вэсакор манома: 129 - Нгарейˮ, мэдми хамолана нюкчаеми хангголанакыˮ. 130 Чедахавʼ мэдваˮ тованʼ ни харваˮ. 131 Нгорчиˮ хонэйдˮ. 132 Хасава нгачекэр ириюта хонамахад янамбоковна юркыˮ. 133 Макода сивня, еся сымсыʼ явна нувʼ няʼ танэйˮ. 134 Нумгана маниеда: 135 нгобˮ илхы не сэдоравы, вавʼ ниня ханггурта хасава юсидавы. 136 Хасавар нгэвамта ила, ма: 137 - Нгарейˮ, маяндорта ненчаикон нгэвэнаню. 138 Мань нгани хабчамʼ нголаювˮ, ныхыми юнггодакы. 139 Мань сини толахамʼ сумдахавабат нёʼ някуй сэдорана не нгачекымʼ, папами, недант татав. 140 Нгодˮ мань сими сумдаˮ! 141 Не нгачекы едмʼ пиренакы. 142 Пада нгани чемкочамта екада, не нгачекэн мингада, ма: 143 - Тюкор нянт нгэваʼ едʼ, нгунʼ тяхаʼ сярад! 144 Масиˮ сумданакэв. 145 Тад хасава нгачекы тасиʼ хамыʼ. 146 Иринта мятʼ тэвыˮ. 147 Ириюда хуныхиʼ. 148 Пада нгоˮ хонэиʼ. 149 Хуняна ириюда юркъяхаʼ, мавг хаʼ: 150 - Хасава нгачекы, юркадэйˮ! 151 Мэдваˮ то! 152 Тад сылыˮ нгани, ямб хыдяʼ мюня едэй пиревы нгамса ягэвы. 153 Яляʼ ямбанʼ няхарʼ нгортакэдуʼ. 154 Пухучахаваюда пидипонʼ нгахат таремʼ нидиʼ писидасетыдиʼ. 155 Нябир манта: 156 - Хасава сит хамзасеты? 157 Нябир манта: 158 - Не сит хамзасеты? 159 Тад писянгэ нгадартанггудиʼ: 160 - Ха- ха- ха! 161 Нгавуˮ пиркана хасава нгачекэр хонрада: 162 - Ирикэˮ, илеванчиʼ ямбанʼ сэвсидиʼ? 163 - Юнгго, нгавнахаваниʼ сэвтанинчь. 164 Чедаʼ сэвни, екарˮ, ханяʼ хэвы нгэбтуʼ? 165 Пэвсюмеʼ няна нгорчь ёльчемахадантуʼ хонэйдˮ. 166 Вэсакохоʼ хуныхиʼ нгосалё. 167 Сэвдиʼ вуниˮ таняˮ. 168 Хасава нгачекэр юркыˮ, ириюта тюмю есямʼ хэвнякумна насартада. 169 Чикана я ʼ си нгэвы. 170 Я ʼ сиʼ мюмня пакалийˮ. 171 Сянат хунат мимбата нгодˮ пэвдя яхана тасинананта хунананта ненэй янʼ хамыˮ. 172 Неранта някуй няхарˮ я мяˮ нгэвы. 173 Еръи мядʼ нёмʼ пехэдта, тад манэнгада: 174 сихирча ервъя нгамчувы. 175 Вэсакохоʼ пухучахаʼ сэвˮ сиʼ няна еся хыдяʼ мюня ненэйнгэ хаерыʼ. 176 Хасава нгачекы ма: 177 - Сихирча ервъяеˮ, ириюни хадаюни сэв нгамгэ талесед? 178 Сихирча ерв ма: 179 - Нгадьбяни талейнась, чедахавʼ мань яханани хэхэми юнггу, хэхэдани мэсʼ нянувˮ. 180 Хэхэнгэ таранаˮ мань яханани. 181 Хасава нгачекы санэйʼ, чет сэвмʼ нямыда, мата мюʼ паклейда, ма: 182 - Тад нерняʼ ненэчьʼ сэвмʼ нён талэрʼ! 183 Чикар вэва серʼ! 184 Хасава нгачекэр ириюта тюмюʼ сивня нгадимя. 185 Тюмю есямʼ нгабта. 186 Иринта сэвхаʼ иринта хонёданʼ нгоманта чебденгаюда. 187 Хаданта сэвхаʼ нгоманта чебденгаюда. 188 Тад хонэйˮ. 189 Хуняна вэсакохоʼ пухучахаʼ юркъяхаʼ. 190 Пухуча мамононта: 191 - Вэсаков, сэвдани нгадимынюʼ! 192 Пинʼ вэламъювачь, хаеракода тарсиʼ саванюˮ! 193 - Пухучёв, мань ненэся сэвдани нгадимы! 194 Тад вэсаку пухучаханта манома: 195 - Пухуча, тюку хасава нгачекэми салаку нирханюˮ нгаʼ. 196 Хачерʼ сита мядимялабтабˮ наниʼ сава нг- ддакы? 197 Пухучада ма: 198 - Недамта микамиʼ, тэдамта микамиʼ! 199 Вэсакохоʼ пинʼ санэйхаʼ. 200 Мядʼ хэвхана нгавнанта тыˮ юнггученюˮ. 201 Чедахавʼ сэвʼ ёльчамана малнгэ тыˮ. 202 Мядʼ хэвхана сидя мюд. 203 Няби мюдʼ ханта сиˮ малнгэ парисе тыˮ, няби мюдʼ ханта сиˮ малнгэ падвы тыˮ. 204 Мюднгэ пуйдавыˮ, мале подермыˮ. 205 Вэсаку манма: 206 - Хаби вэсакуʼ нюдя ню, сэвданиʼ тан. 207 Мань не нюми недант тав. 208 Яхант ханьˮ! 209 Чи, хаби вэсакуʼ нюдя ню яханта мюселийˮ. 210 Мюдда сидя. 211 Няби мюдмʼ харта вадада, няби мюдмʼ недя вадада. 212 Мимбачи, нгодˮ нгэсосетыхиʼ ямдавахананчиʼ ямдасетыхиʼ. 213 Нгамгэʼ ёльчангана хаби тангочьʼ нгадимя. 214 Нгобˮ мядʼ нёʼ сихиня пэтана ненэчьʼ нгади, сененянгы нисяда нгэвы. 215 Хасава нюмча манэкава чёрейˮ : 216 - Салаков, падар нгэрхананюˮ? 217 Нюнта мунта юнггу, хуедʼ минча, таедʼ минга. 218 Нганиʼ нгобˮ таночамʼ хо. 219 Некада нисянта тотревʼ нгобчикы пя пэпавы. 220 Нгамсаковада юнггу. 221 Папамта манэчь ма: 222 - Нгарейˮ, салаков, сими содаˮ! 223 Папанта муңта юнггу. 224 Хуедʼ минга, таедʼ минга. 225 Нганиʼ нгобʼ тангочамʼ хо. 226 Маниебˮ нанта небяда нермяʼ ванггхад луниˮ итʼ тэваба сидя едкоева холена. 227 Пухуча вахалийˮ : 228 - Ов, хасава нюкчав, падар товэнанюˮ! 229 Тэта ненэчангэ хэвэн. 230 Сими нён юрˮ, нён хаеˮ! 231 Хасава нюда нултада. 232 Мунта юнггу, марчанта нимня пуняʼ сылыˮ. 233 Таремʼ сыланаваханта небяда едда моюнга, нехэнта сюрбыˮ. 234 Не манма: 235 - Хадами нгэдакэн, нгамгэрими нгэдакэн? 236 Сябуʼ ниʼ тидˮ! 237 Пухуча сйбуʼ ниʼ нгамтыˮ. 238 Хаби вэсакуʼ нюдя ню нерняʼ пяда. 239 Нганиʼ хаби тангочаʼ нимня нгадимя. 240 Ёнэй некада харадʼ нёхона пя пэпавы. 241 Папамта манэчь чёрейˮ: 242 - Нгарейˮ, папаков, нултад! 243 Нгавна нисянаˮ сит танараваʼ малййгана мань сит нгэдабидамчь. 244 Ябтакоенʼ, сими нён юрˮ! 245 Хаби вэсакуʼ нюдя ню нултада, марчанта нимня нуняʼ сылыˮ. 246 Пэтана ёнэй некада тыбкамта мода, сюрмба то, сябуʼ ниʼ тий. 247 Тад лаханакоми ханяʼ минта? 248 Хаби вэсакуʼ нюдя ню небямта хана, ёнэй некамта хана. 249 Нисянта янʼ тэвыˮ, таняна иле пяда.