1 ПУХУЧАʼ ХАСАВА НЮ 2 Лаханакор манма, пэдарата яха нгэвы. 3 Пэдарата яхаʼ вархана нгобˮ мядикоча нгувʼ еядамта мэта. 4 Мядикочаʼ мюня пухуча иле, хасава нюкчада таня. 5 Хасава нюкчанта няʼ пэдарата яхаʼ халямʼ пэрчеты. 6 Тангы хадавэда халякуда сэратамбида, порсаконгэ ханяда сертасьтуˮ. 7 Чикы сертавэда халякуда сыраʼ ямбанʼ нгорчетыда. 8 Сыраʼ яханта ханимбˮ тангы хадавы халякуда хасава нюкчанта няʼ нгорчетыхиʼ, порсакуда нгорчетыхиʼ. 9 Яхаʼ салабаʼ хэванта ёльчантʼ таремʼ илесетыхиʼ. 10 Таремʼ сидямбойнгэ иленаханчиʼ хасава нюда нгарма. 11 Мята хэвувна лэмороку нюрукучеты. 12 Небянта сертавы нгынкочада таня. 13 Сяны нгэбтуʼ нгодˮ лэмороку нюрукучь хасава нгачекэр нгыхы яңʼ нивˮ тэвˮ. 14 Игарка лангʼ нимня нгадимя. 15 Ланггʼ ниня, екарˮ, мяды нгэбта, нгавнанта яханта тарˮ вадювыˮ. 16 Хасава нгачекы нгобˮ лымʼ хо, манэсарнгада. 17 Няби малда лонгг, няби малда лонгг. 18 Мятʼ тэврада, ма: 19 - Небякэˮ, тюкор нгамгэ лы? 20 - Тюкор нгамгэ лы нгэнггу? 21 Игарка ланггʼ ниня илеванаˮ мальнггана тыˮ танясетыˮ. 22 Чикар ты лы. 23 - Ты нгамгэʼ толаха нгэсьты? 24 - Нямдсавэй нгэсьты, нгэда чет нгэсьты. 25 - Небякэˮ, мань тарчадани сертабат? 26 Небяда едмʼ пиреванта мальнггана нгобˮ пя тэкочамʼ серта, ма: 27 - Тюкуʼ толаха тэкочадад харт сертанˮ! 28 Хасава нгачекэда пинʼ хая, тад няхарˮ юдмян пя тымʼ серта, сидясян пя ханкочамʼ серта, сидя пя вэнекочамʼ серта. 29 Малнгэ сертамахаданта сеней лангʼ няю хая, пя тэкочида, сидя ханкочамʼ, сидя вэнекочамʼ - малʼ ханэйда. 30 Лангганʼ тэвмахаданта сеней ты лымʼ хоˮ манта яхана, нгувоˮ понтʼ малʼ хаейда. 31 Мяканта хая, небяханта нгамгэрт ни манˮ. 32 Таʼ ямбанʼ иленаханчиʼ сельбяʼ нянгы хая, пилиˮ пэвсюмя. 33 Сяны нгэбтуʼ нгодˮ пухуча пинʼ тарпыˮ. 34 Нгамгэмʼ намда? 35 Такы лангʼ ниня сидя вэнеко мадармончиʼ, тыˮ турумонтуʼ. 36 Пухучар няхарʼ намдыда. 37 Яляʼ пинʼ нгадимбата ланггʼ няюʼ сырчеты, маниенада нгамгэрт юнггосеты. 38 Няхаромтэй яляхана пинʼ тарпыˮ, ов, нгамгэда нгэса? 39 Мядʼ хэвувна няхарˮ юдмян ты хадырнга, сидя вандаку нганиʼ тюкона нга. 40 Ты танырмы сидя вэнекоча - няби падвы вэнекоча, няби сэрˮ яндокоча. 41 Пухучаʼ хасава ню нгобтаремʼ пинʼ нгадимя. 42 Пыса сарнга, ма: 43 - Няхарˮ юˮ ты ханяд нгадимя? 44 Небяда манма: 45 - Тюкуд сеней пяхад сертавы тыˮ илена тэнгэ хэрхавыˮ. 46 Таремʼ лаханакурмамчиʼ ё льчемахаданчиʼ мятʼ тюнгахаʼ. 47 Вэнекочаюд нгоˮ ханяхаʼ тюˮ. 48 Падвы вэнекочар пухучаʼ хэванʼ ваныˮ, сэрˮ яндокочар хасава нгачекы, хэван, ваныˮ. 49 Тад нгорнгахаʼ. 50 Вэнекохоючиʼ няʼ мэкочад ханяхаʼ мисˮ. 51 Хасава нгачекы манма: 52 - Небякэˮ, чедавʼ ханмиʼ сидяри. 53 Тамна няхарсян ханмʼ сертабˮ нани тюку яхад ямдабˮ сава. 54 - Та няхарˮ ханмʼ сертабат сава нгэнггу. 55 Хадавы халякуниʼ нгоканюˮ, порсакуниʼ нгоканюˮ. 56 Ханʼ мюʼ мэбˮ саваˮ. 57 Пухучаʼ хасава ню няхарˮ ханмʼ серта. 58 Чедавʼ ханда самблянгг, тэда няхарˮ юˮ. 59 Мюдмʼ хамида. 60 Тад чикахад мядикочамчиʼ хавравдавэй хаедиʼ, ямдана пядиʼ. 61 Пэдарата яхамчиʼ мададиʼ, пэдара ёрканʼ тэвъяхаʼ. 62 Пэдара ёрканʼ хасава нгачекэда таʼ нгысы. 63 Едей мятамта серта. 64 Пэвсюмняна нгормахаданчиʼ хонэйхаʼ. 65 Пэдара ёркахана иленаханчиʼ сыраʼ ернянгэ хая. 66 Пухучаʼ хасава ню манма: 67 - Небякэˮ, хадавы халякуниʼ нгоканюˮ. 68 Нгамсадами пюланггув. 69 Небяда ма: 70 - Нгамсавадар пюла понʼ нён юнггосетуˮ! 71 Ервосяда я вуни таняʼ, маянтʼ нёрван еревˮ. 72 Пухучаʼ хасава ню хая. 73 Пэдараʼ помна ханятрина хэнякы. 74 Нгамгэʼ ёльчанггана пэдараʼ понггана манэнггада: 75 сиив илебчьʼ хора хадырнга. 76 Ханамта сяра, нгынамта нянггара. 77 Нгобˮ мынггмʼ енʼ ниʼ мэ, тад нгынамта нгэда. 78 Оиив хорамʼ нгопой мынггахана малнгэ хадэйда. 79 Чикыда хабартханта нумта хурканʼ пэвсюмя. 80 Няхарˮ хабтанта ниʼ няхарˮ илебчам пэнга. 81 Нганидуʼ, ма, хаёрнгаяˮ. 82 Мяканта тэвыˮ. 83 Небяда ма: 84 - Ебтовˮ, нянаˮ понʼ мэнанюˮ! 85 Няхарˮ ильча хоремʼ хадавэн. 86 Пухуча хобдуʼ мятʼ моюнгада, нгэдуʼ ханя тюлеˮ. 87 Хасава нюда ма: 88 - Небякэˮ, нганиʼ четми хаись. 89 Сиив хоремʼ ходамчь, сиивмʼ нгобˮ мынггахана мэйнась. 90 Хуняна чикыни хосая хантадмʼ. 91 - Та, ебтовˮ, хэин! 92 Нгобˮ ханхана татыд? 93 - Нгобˮ ханхана четхав ханяв татˮ. 94 Чи, таремʼ лаханакурчь ёльчемахаданчиʼ нгорнгахаʼ, хонэйхаʼ. 95 Хуняна пухучант хасава ню юркыˮ, нгорнга. 96 Тад ченянгы мэмыда няхарˮ тэмуй хабт нганиʼ подеръяда, хая. 97 Нгамсахата тэвыˮ, ильчейˮ хадаˮ махата тэвыˮ. 98 Тад манэнгада: 99 сидя нгамсада хобасавэй юнггухуʼ, сидяхавада чикана нгахаʼ. 100 Нгадалёда тувы, сидя хорамʼ хобасавэй ханавэюда. 101 Пухучаʼ хасава ню ихинянта ма: 102 "Нгэдалёванта мюмня хэхэрчадмʼ". 103 Нгэдалёваʼ мюмнянгэдалэйˮ. 104 Сидясяннгэдалаваʼ хая. 105 Неранта няна лабта. 106 Лабтахана нгобˮ нгарка мяˮ. 107 Мята хэвхана сидя ямб мюд, нгобˮ хасава хан нгади. 108 Тэхэвадуʼ сэвʼ малʼ ёльчамана малнгэ тыˮ. 109 Пухучаʼ хасава ню ихинянта ма: 110 "Няр нгэлиринюˮ! 111 Тэхэвадуʼнгока нгэвы. 112 Нгамсаюни нгамгэ ханааэхаюда? 113 Нгамсахаюни чинюˮ. 114 Ханта ниня синянчиʼ хурыхиʼ, нявэхэюда ипраˮ." 115 Пухучаʼ хасава ню мядʼ хэвувна хынрада, тыда сяра. 116 Тад вэнеку чёрейˮ. 117 Мякад не нгадимия. 118 Хасава нгачекымʼ Манэчь минханта мятʼ тю. 119 Мякана муʼ совонода: 120 - Хибя то? 121 - Хасава нгачекы тувы. 122 Екарˮ, ханяд тувы нгэбта? 123 - Чикар ченянгы няхарˮ тэмуй мэта нгэдалёда нгэнгу. 124 Мядонта нивˮ нэнггуˮ. 125 Тальняʼ тоя! 126 Пухучант хасава ню сокамта еканакы. 127 Мятʼ тю, нгэда янггнга, ваванʼ нгамты. 128 Мяцавэй хасава манчь ханада: 129 - Нгэдалёвами нянувˮ нюрукусˮ. 130 Пыдар нгэрхавэнан/ˮ, сиивмʼ хадархавэнанюˮ, четамтуʼ хаевэн. 131 Мань нгани сермня ханьˮ нядамˮ, сидя илебчамт хлбаклсавэй таˮ нясяюнувˮ. 132 ИМань нянами нгамса ни тараˮ. 133 Нгамсаваюни пихиня иправдавэй нгахаʼ. 134 Нянант тарабата ханахэюд, мань нянани нихи, тараˮ. 135 Тад Хуримна таримна лаханакурнгахаʼ Мяцавэй хасавар ма: 136 - Тэкочар таня? 137 - Тэми няхарˮ юдмян. 138 - Тыд танябˮ няни нгэсуин. 139 Илевани ямбанʼ нгобнгэ иледмʼ. 140 Ненэчандами хось ямадмʼ, иле нядами. 141 - Екарˮ, мякнани небями таня. 142 Нисями юнггу. 143 Небярими нянгадмʼ. 144 Нсбями хонрабсакэдм, пада хаˮ мабата. 145 Тад чикахад пухучаʼ хасава ню пинʼ нгадимя, мяканта нгэдалэйˮ. 146 Пэвсюмняна мякаңта тэвыˮ. 147 Небяда манма: 148 - Нгулиˮ понʼ юнггунанюˮ. 149 Ханяна мэсан? 150 - Чёнянгы нгысына мядонгадамчь. 151 Таняна нгобˮ хасава иле. 152 Недя таня, не няда таня. 153 Хасавар сидниʼ занга, ма, няни нгэсуидиʼ. 154 Мань нгани мадамчь, небями хонранггудмʼ, пада хаˮ мамбата. 155 Пухуча ма: 156 - Ебтовˮ, мань нгамгэ серми? 157 Харт ченеван. 158 Сава сёнчанʼ харвана неэчьʼ нгэхэвабˮ нанта нгамгэда вэва? 159 Хуняна тутаниʼ ямдангуниʼ. 160 Чи, хуняна юркъяхаʼ, мядикомчиʼ хаврахаʼ, ямдаяхаʼ. 161 Яляʼ ямбанʼ мюсенгахаʼ. 162 Пэвсюмняна нгысынʼ тэвъяхаʼ, мядикомчиʼ палнгадиʼ. 163 Хуняна юркъяхаʼ. 164 Пухучаʼ хасава ню мальчамта сера, пинʼ тарпыˮ, сеней хасаванʼ хая. 165 Хасавар мале синггы хананта ниня нгамчувы. 166 Тад хуримна таримна лаханакурнгахаʼ. 167 Хасавар ма: 168 - Падар нгамгэ еркаран? 169 Пухучаʼ хасава ню ма: 170 - Екрарˮ, маньчван еркарами ехэрав. 171 Сидя сэани сылоˮ махад пэдарата яхаʼ вархана небяни няʼ нгахат илениʼ. 172 Падар нгани нгамгэ еркаран? 173 - Мань еркарахав хаби, Нгувуча хасавадмʼ. 174 - Мань нгани еркарахадйни ехэрадмʼ. 175 Небями намдабани сава. 176 Тад пухучаʼ хасава ню мяканта хая. 177 Пэвсюмняна небямта хонрада: 178 - Небякэˮ, еркарами нгамгэ нгэса? 179 Небяда манчь ханада: 180 - Нгавнанаˮ хабивачь. 181 Сиив хаби танявачь. 182 Сибимчсй хаби нисярась. 183 Мядонаˮ нгарка ланг ниня нгачь. 184 Тад малнгэ хачь. 185 Нён манˮ, нгуда хабчанггана тарчамявачь. 186 Нгуда хабчанггана нявачь тарчавˮ, вэва хабчанггана тарчамявачь. 187 Падар нюда нгэдан, пилиˮ нюдя нюми нгэˮ нянувˮ, маканани сит пэрнгадамчь. 188 Тад янгор мядикони мюня илелъювачь пэдарата яхаʼ вархана. 189 Чи, вадита та валакада. 190 Тад нгорнгахаʼ, хонэйхаʼ. 191 Хуняна пухучаʼ хасава ню мальчамта сера, пинʼ тарпыˮ. 192 Нгувуча хасаванʼ хая, ма: 193 - Еркарами хаби нгэвы. 194 Небями мась: 195 нганавахана сиив хаби танясь, сибимчей хаби мань нисями нгэвы. 196 Малнгэ хачь. 197 Нгувуча хасава манма: 198 - Еркарар хаби нгэбта чиканта нгобˮ нгысына илехэваˮ, тэми нгоканюˮ. 199 Мань не нями таня. 200 Сит нелебˮ сава нгэдакы. 201 Пухучаʼ хасава ню ма: 202 - Нгувуча хасава, падар таремʼ мамбат нгамгэда вэва. 203 Не нямт недани мэбˮ сава нгэрха. 204 Таремʼ лаханакурчь ёльчемахаданчиʼ пухучаʼ хасава нюр мяканта хая. 205 Нгамгэʼ ёльчанггана Нгувуча не то не нгачекымʼ вада. 206 Не нгачекэмта пухучаʼ хасава нюʼ хэванʼ таʼ нгамтада. 207 Тад чикахад Нгувуча хасава нгобтаремʼ то. 208 Ваванʼ нгамтыˮ, нехэнта ма: 209 - Пухуча, ханʼ мюня сава нгавар юнггосавˮ? 210 Нгувучаʼ не пинʼ тарпыˮ, ханханта хая. 211 Тад то, нгобˮ еся хорсавэй. 212 Нгорманчь нгамдыдˮ. 213 Луса нгавармʼ нгорманта серʼ пухуча ябелмыˮ, саˮ лармы. 214 Манчь ханада: 215 - Хасава нюкчав, сававна инчелеˮ! 216 Нгавнани сит маканани нявы нгэбˮ нани пэрˮ падар ханггунась. 217 Чедахавʼ сававна илен, нер таня, илхы нер. 218 Мань нгани я ʼ сярʼ ниня понʼ илевндадмʼ вунидмʼ нгаˮ. 219 Хавани нерня сими сеней нгувʼ ейта мядиконʼ ханаин. 220 Чикы мяни мюня ханггудмʼ, яминя пухучангэ хантадмʼ, яминя пухучангэ хантадмʼ. 221 Вадам пирда. 222 Хасава нюда ма: 223 - Небякэˮ, таремʼ мамбат нгамгэда вэва. 224 Хуняна ямдаханаˮ. 225 Тад мядолабтавамтуʼ ёльчемахадантуʼ Нгувуча хасава, Нгувуча не мяканчиʼ хаяхаʼ. 226 Малнгэ хонэйдˮ. 227 Хуняна юркыдˮ, нгорнгаˮ. 228 Пухучаʼ хасава ню пинʼ тарпыˮ, Нгувуча хасаванʼ хая, ма: 229 - Нгувуча хасава, тюку яляхана ямдаванʼ харвадмʼ, яни хобачанʼ пябсув. 230 Нгувуча хасава ма: 231 - Харт сел. 232 Сеняʼ мадамченюˮ, нгобˮ нгысына илехэваˮ. 233 Таремʼ нябат харваˮ янт хобачанʼ хантанакэн. 234 Самблянгг юрˮ тэдамт татадмʼ, самюлянгг ю ˮ ханмˮ. 235 Чикы вадида мэсомахаданта Нгувуча хасавар сидя Мюдмʼ хамида, самюлянгг юрˮ тымʼ янггре. 236 Мюдхаʼ пуйдамахад пухучаʼ хасава ню ямдэйˮ. 237 Сянат хунат мимбата нгодˮ сеней нгувʼ ейта мядикуʼ хэванʼ лакасбойʼ нултада. 238 Небяда пухуча нгувʼ ейта мяканта хая, ма: 239 - Тюку мядикоми мярондани мэтав. 240 Хадриʼ мерʼ хаштоданакэдмʼ. 241 Мядикони нёхона нгобˮ сулякомʼ хадаин. 242 Пухуча нгувʼ ейта мядиконта мюʼ пкалийˮ, сян ни нгадивˮ. 243 Хасава нюда нгани нгобˮ суюмʼярка. 244 Мядикуʼ нёʼ хэвхана яхада, вэясавэй хаед.. 245 Тад чикахад нерняʼ ямдэйˮ. 246 Сеней нгарка лангг ниʼ тэвмахаданта чиканʼ нултада. 247 Нехэнта ма: 248 - Нисяни ян ʼ тэвывˮ, чикана иленггудмʼ. 249 Недя мятамта мяра. 250 Чи, пухучант хасава ню нисянта яхана иле пяда. 251 Та валакада.