0 tadʲebe wiːʔ.
0 tādʼebe wīʔ.
0 tadʼebe wiʔ.
0 тадебе выʼ.
0 The shaman's journey to the other world.
0 A sámán utazása a másik világba.
0 Die Reise des Schamanen in der anderen Welt.

1 ŋawnăntă xunănantă ja mʲiːdăxănă ŋobʔ wesoku wirʲiːrʲe serodetă tănʲewiː.
1 ŋāwnanta xunanānta jā ḿīdaxana ŋobʔ wesoku wiŕīŕe serodeta tańewī.
1 ŋawnanta xunananta ja ḿidaxana ŋobʔ wesoku wiŕiŕe serodeta tańewi.
1 ңавнанта хунананта я мидахана ңобʼ весоку вырире серодета таневы.
1 Once upon a time, when the earth was created, there lived an old man called wiŕīŕe serodeta.
1 Történt egyszer, a Föld teremtésekor, hogy élt egy wiŕīŕe serodeta nevű öreg.
1 Einst einmal, als die Erde geschaffen wurde, war ein alter Mann wiŕīŕe serodeta.

2 păda sʲidʲe nʲedʲe ŋæwiː.
2 padā śidʼe ńedʼe ŋäewī.
2 pada śidʼe ńedʼe ŋæwi.
2 пада сиде неде ңэвы.
2 He had two wives.
2 Két felesége volt.
2 Er hatte zwei Frauen.

3 ŋobʔ tănʲe xuːnă wirʲiːrʲe ma: "sʲidʲaw puːxuːw, tʲebtăʔ xuːbtăxănă nuːnʲad jesʲe jiːnʲe xamŋkuːʔ. tʲikiː jesʲe jiːnʲawnă mănʲeʔ numtʔ tănăŋkuːnăʔ."
3 ŋobʔ tańe xūna wiŕīŕeˈ mā: "śidʼāw pūxūw, tʼebtaʔ xūbtaˈxana nūńād jeśe jīńe xāmŋkūʔ. tʼikīˈ jeśe jīńāwna mańeʔ numtʔ tanaŋkūnaʔ."
3 ŋobʔ tańe xuna wiŕiŕe ma: "śidʼaw puxuw, tʼebtaʔ xubtaxana nuńad jeśe jińe xamŋkuʔ. tʼiki jeśe jińawna mańeʔ numtʔ tanaŋkunaʔ."
3 ңобʼ тане хуна вырире ма: "сидяв пухув, тебтаʼ хубтахана нуняд есе ине хамңкуʼ. тикы есе инявна манеʼ нумтʼ танаңкунаʼ."
3 wiŕīŕe once said: "My two wives, an iron wire will descend from the sky tomorrow. On this iron wire we will climb to the sky."
3 wiŕīŕe egyszer azt mondta: "Két feleségem, holnap egy vasdrót ereszkedik le az égből. Ezen a vasdróton felmászunk majd az égbe."
3 Einmal sagte wiŕīŕe: "Meine zwei Frauen, morgen lässt sich vom Himmel ein Eisendraht herab. An diesem Eisendraht klettern wir in den Himmel."

4 tăd xuːnʲană nʲenăsʲăŋoʔ nuːnʲad jesʲe jiːnʲe xamiːʔ.
4 tad xūńāna ńenaśaŋoʔ nūńād jeśe jīńe xāmīʔ.
4 tad xuńana ńenaśaŋoʔ nuńad jeśe jińe xamiʔ.
4 тад хуняна ненасяңоʼ нуняд есе ине хамыʼ.
4 Then in the morning an iron wire did indeed descend from the sky.
4 Akkor reggel csakugyan leereszkedett egy vasdrót az égből.
4 Dann am Morgen liess sich wirklich ein Eisendraht vom Himmel herab.

5 tad wirʲiːrʲe nʲexejută nʲa ma: "tʲedăʔ malʔ serʔ păniː sʲeradʲiʔ! taxăbʲe xan-awăʔ, sʲiːdenăʔ xaŋă numʔ nʲisʲewăʔ."
5 tād wiŕīŕe ńexejuta ńā_mā: "tʼedaʔ mālʔ serʔ panī śerādʼiʔ! tāxab́e xān-āwaʔ, śīdenaʔ xāŋa numʔ ńiśewaʔ."
5 tad wiŕiŕe ńexejuta ńa ma: "tʼedaʔ malʔ serʔ pani śeradʼiʔ! taxab́e xan-awaʔ, śidenaʔ xaŋa numʔ ńiśewaʔ."
5 тад вырире нехеюта ня ма: "тедаʼ малʼ серʼ паны серадиʼ! тахабе хан-аваʼ, сиденаʼ хаңа нумʼ нисеваʼ."
5 Then wiŕīŕe said to his wives: "Now get dressed in white clothes, then we will set forth, our celestial Father God is calling for us."
5 Akkor wiŕīŕe azt mondta a feleségeinek: "Most öltözzetek fel fehér ruhákba, aztán elindulunk, az égi istenatyánk szólít minket."
5 Da sagte wiŕīŕe zu seinen Frauen: "Jetzt ziehet ein ganz weisses Gewand an, dann begeben wir uns fort, uns ruft unser Vater Himmelsgott."

6 tad jesʲe jiːnʲawnă tʲuːnʲaʔ peăduʔ.
6 tād jeśe jīńāwna tʼūńāʔ peaduʔ.
6 tad jeśe jińawna tʼuńaʔ peaduʔ.
6 тад есе инявна тюняʼ пэадуʼ.
6 Then they climbed up on the iron wire.
6 Akkor mentek fölfelé a vasdróton.
6 Hierauf gingen sie an dem Eisendraht aufwärts.

7 tʲikiː jesʲe jiːnʲe sʲidʲiʔ jaʔ jerʔ tewxăwa jesʲe jiːnʲe măʦʲeda.
7 tʼikī jeśe jīńe śidʼiʔ jāʔ jerʔ tewxawā jeśe jīńe maćedā.
7 tʼiki jeśe jińe śidʼiʔ jaʔ jerʔ tewxawa jeśe jińe maćeda.
7 тикы есе ине сидиʼ яʼ ерʼ тэвхава есе ине мацеда.
7 When he arrived between the two countries on the iron wire, he suddenly stopped.
7 Amikor a két ország közé ért a vasdróton, hirtelen megállt.
7 Als der Eisendraht zwischen zwei Ländern angekommen, hielt er plötzlich an.

8 tad wirʲiːrʲe waxălʲjʔ, ma: "ŋăda merkuʔ nʲăŋudʲiʔ laxnajeʔ: xujumlʲiʔ wărʦăwaiː păniːmʔ meŋă?"
8 tād wiŕīŕe wāxalʼjʔ, mā: "ŋadā merkuʔ ńaŋudʼiʔ lāxnājeʔ: xujumlʼiʔ warcawāī panīmʔ meŋa?"
8 tad wiŕiŕe waxalʼjʔ, ma: "ŋada merkuʔ ńaŋudʼiʔ laxnajeʔ: xujumlʼiʔ warcawai panimʔ meŋa?"
8 тад вырире вахалйʼ, ма: "ңада меркуʼ няңудиʼ лахнаеʼ: хуюмлиʼ варцаваы панымʼ меңа?"
8 Then wiŕīŕe began to speak, he said: "Well, may your mouth speak fast, whose clothes are dirty?"
8 Akkor wiŕīŕe beszélni kezdett, azt mondta: "No, gyorsan szóljon a szátok; melyikőtöknek piszkos a ruhája?"
8 Da begann wiŕīŕe zu sprechen, er sagte: "Na, möge euer Mund schnell sprechen, welche von euch hat ein schmutziges Gewand?"

9 tad tatiːdă ma: "mănʲ ŋobʔ wărʦăwaiː sʲisʲamʔ nʲerʔ selŋadămʦʲ."
9 tād tātīda mā: "mań ŋobʔ warcawāī śiśāmʔ ńerʔ selŋādamć."
9 tad tatida ma: "mań ŋobʔ warcawai śiśamʔ ńerʔ selŋadamć."
9 тад татыда ма: "мань ңобʼ варцаваы сисямʼ нерʼ селңадамць."
9 Then his younger wife said: "I've recently started to sew a dirty ribbon border for a jacket."
9 Akkor a fiatalabb felesége azt mondta: "Én nemrég kezdtem el varrni egy piszkos kabát-szalagot."
9 Da sagte sein jüngeres Weib: "Ich nähte kürzlich ein schmutziges Jackenband an."

10 tad tatiːntă ŋudʲiʔ nʲerʦʲuʔ jesʲe jiːnʲe nikeli, tatiːdă janʔ monaiːʔ.
10 tād tātīnta ŋudʼiʔ ńerćuʔ jeśe jīńe nikeli, tātīda jānʔ monāīʔ.
10 tad tatinta ŋudʼiʔ ńerćuʔ jeśe jińe nikeli, tatida janʔ monaiʔ.
10 тад татынта ңудиʼ нерцюʼ есе ине ныкэлы, татыда янʼ монаыʼ.
10 Then the iron wire snapped in front of his younger wife's hands, his younger wife fell to the ground.
10 Akkor a vasdrót elszakadt a fiatalabb felesége kezei előtt, a fiatalabb felesége lezuhant a földre.
10 Darauf brach der Eisendraht vor den Händen seiner jüngeren Frau, sein jüngeres Weib fiel zur Erde.

11 tʲedăʔ tatiːntă monămă tʲedăʔ tămnă tănʲa, ŋuːw soxoŋæ ŋamtiʔ.
11 tʼedaʔ tātīnta monama tʼedaʔ tamna tańā, ŋūw_soxoŋäe ŋāmtiʔ.
11 tʼedaʔ tatinta monama tʼedaʔ tamna tańa, ŋuw soxoŋæ ŋamtiʔ.
11 тедаʼ татынта монама тедаʼ тамна таня, ңув сохоңэ ңамтыʼ.
11 The place where his younger wife fell can still be seen even now, she sits as a grass hill there.
11 A hely, ahová a fiatalabb felesége esett, még most is látható, ő füves dombként ül ott.
11 Jetzt ist die Stelle, wo sein jüngeres Weib herabfiel, noch vorhanden, als Grashügel sitzt sie.

12 wirʲiːrʲe tʲedăʔ tʲuːiː xæxăʔnă jaderŋă.
12 wiŕīŕe tʼedaʔ tʼūī xäexaʔna jāderŋa.
12 wiŕiŕe tʼedaʔ tʼui xæxaʔna jaderŋa.
12 вырире тедаʼ тюы хэхаʼна ядерңа.
12 wiŕīŕe now comes and goes among the storm spirits living above.
12 wiŕīŕe most a fent élő viharszellemek között jár-kel.
12 wiŕīŕe wandert nun bei den oben befindlichen Gewittergeistern.

13 wirʲiːrʲe tʲedăʔ tadʲebʲexăʔ tărʲemʔ manʦʲetăwiː: tʲuːiː xæʔ ŋobʔ ŋudʲiːduʔ, ŋobʔ ŋæduːʔ, ŋobʔ sew-duʔ.
13 wiŕīŕe tʼedaʔ tādʼeb́exaʔ taŕemʔ mānćetawī: tʼūī xäeʔ ŋobʔ ŋudʼīduʔ, ŋobʔ ŋäedūʔ, ŋobʔ sew-duʔ.
13 wiŕiŕe tʼedaʔ tadʼeb́exaʔ taŕemʔ manćetawi: tʼui xæʔ ŋobʔ ŋudʼiduʔ, ŋobʔ ŋæduʔ, ŋobʔ sew-duʔ.
13 вырире тедаʼ тадебехаʼ таремʼ манцетавы: тюы хэʼ ңобʼ ңудидуʼ, ңобʼ ңэдуʼ, ңобʼ сев-дуʼ.
13 wiŕīŕe said to the shamans: the storm spirits living above have one hand, one leg, one eye.
13 wiŕīŕe azt mondta a sámánoknak: a fent élő viharszellemeknek egy kezük, egy lábuk, egy szemük van.
13 wiŕīŕe hat jetzt zu den Schamanen also gesagt: die oben befindlichen Gewittergeister haben eine Hand, ein Bein, ein Auge.

14 păduʔ tʲedăʔ muːnuːmantuː malʲeŋkănă ŋærm korʲanʔ saiːnormănʲʦʲ xanaʔ.
14 paduʔ tʼedaʔ mūnūmāntū_mālʼeŋkana ŋäerm_koŕānʔ sāīnoˈrmańć xānāʔ.
14 paduʔ tʼedaʔ munumantu malʼeŋkana ŋærm koŕanʔ sainormańć xanaʔ.
14 падуʼ тедаʼ мунуманту малеңкана ңэрм корянʼ саынорманць ханаʼ.
14 Now in their thunder they go to battle against the bull from the north.
14 Most a mennydörgésükben mennek harcolni az Északról jövő bika ellen.
14 Jetzt während ihres Donnerns begeben sie sich in den Kampf gegen den Stier vom Norden.

15 ŋærm korămʔ xada jamaduʔ, păduːʔ muŋkoduʔ jiːde ŋilʔ sijna xamorŋăʔ.
15 ŋäerm_koramʔ xādā jāmāduʔ, padūʔ muŋkoduʔ jīde_ŋilʔ sijnā xāmorŋaʔ.
15 ŋærm koramʔ xada jamaduʔ, paduʔ muŋkoduʔ jide ŋilʔ sijna xamorŋaʔ.
15 ңэрм корамʼ хада ямадуʼ, падуʼ муңкодуʼ иде ңылʼ сыйна хаморңаʼ.
15 They can not kill the bull of the north, their arrows fall hissing under the water.
15 Nem tudják megölni az Észak bikáját, a nyilaik süvítve a víz alá esnek.
15 Den Stier des Nordens können sie nicht töten, ihre Pfeile fielen zischend unter das Wasser.

16 ŋærm koră ŋanʲiʔ xæʔ nʲajuːʔ jiːdemʔ ŋædărampi.
16 ŋäerm_kora ŋāńiʔ xäeʔ ńājūʔ jīdemʔ ŋäedarāmpi.
16 ŋærm kora ŋańiʔ xæʔ ńajuʔ jidemʔ ŋædarampi.
16 ңэрм кора ңаниʼ хэʼ няюʼ идемʼ ңэдарампы.
16 The bull of the north sends water in return against the storm spirits.
16 Az Észak bikája viszonzásul vizet küld a viharszellemek ellen.
16 Der Stier des Nordens wieder schickt den Gewittergeistern Wasser entgegen.

17 xæʔ xadărawă malʲeŋkănă tʲikiː jiːʦăwaiː ŋærm merʦʲe piːdʲebʔ jubă jantuːʔ nʲajuːʔ puːlʲuŋæ xăj-nasʲtiːʔ.
17 xäeʔ xādarāwa mālʼeŋkana tʼikī jīcawāī ŋäerm_merće pīdʼebʔ juba jāntūʔ ńājūʔ pūlʼuŋäe xaj-nāśtīʔ.
17 xæʔ xadarawa malʼeŋkana tʼiki jicawai ŋærm merće pidʼebʔ juba jantuʔ ńajuʔ pulʼuŋæ xaj-naśtiʔ.
17 хэʼ хадарава малеңкана тикы ицаваы ңэрм мерце пыдебʼ юбя янтуʼ няюʼ пулюңэ хай-настыʼ.
17 When the storm spirits fall behind, when he (this is the bull of the north) chases the north wind with water, they slide as thin clouds above their warm country.
17 Amikor a viharszellemek hátrányba kerülnek, amikor ő (vagyis az Észak bikája) vízzel űzi az északi szelet, ők vékony felhőkként kúsznak a meleg országuk fölött.
17 Wenn die Gewittergeister im Hintertreffen sind, wenn er (näml. der Stier des Nordens) mit Wasser den Nordwind treibt, gleiten sie als dünne Wolken auf ihr warmes Land zu.

18 ŋærm koră xadărabʔ tʲuːiː xæʔ jadʲempădʲi nuwuː xawrasʲtiʔ.
18 ŋäerm_kora xādarābʔ tʼūī xäeʔ jādʼempadʼi nuwū xāwrāśtiʔ.
18 ŋærm kora xadarabʔ tʼui xæʔ jadʼempadʼi nuwu xawraśtiʔ.
18 ңэрм кора хадарабʼ тюы хэʼ ядемпади нуву хаврастыʼ.
18 If the bull of the north succumbs, the storm spirits living above send down warm weather to us.
18 Ha az Észak bikája marad alul, a fent élő viharszellemek meleg időt küldenek le nekünk.
18 Unterliegt der Stier des Nordens, senden die oben befindlichen Gewittergeister warmes Wetter herab.

19 tʲikiː po wewo po ŋæsʲti, xapʦʲeʔ ŋădʲiberŋă.
19 tʼikī po wewo po ŋäeśti, xāpćeˈʔ ŋadʼiberŋa.
19 tʼiki po wewo po ŋæśti, xapćeʔ ŋadʼiberŋa.
19 тикы по вево по ңэсты, хапцеʼ ңадиберңа.
19 The year is a bad year, there is disease.
19 Az év egy rossz év, betegség pusztít.
19 Das Jahr ist ein schlechtes Jahr, Krankheit tritt auf.