0 xæbidʲe lăxnaku.
0 xäebidʼe laxnāku.
0 xæbidʼe laxnaku.
0 хэбиде лахнаку.
0 Holy legend.
0 Szent legenda.
0 Heilige Sage.

1 ja miːdăxănă xapʦʲeʔ jăŋkuːwi ŋaniʔ ŋa jăŋkuːwiː.
1 jā mīdaxana xāpćeʔ jaŋkūwi ŋāniʔ ŋā jaŋkūwī.
1 ja midaxana xapćeʔ jaŋkuwi ŋaniʔ ŋa jaŋkuwi.
1 я мыдахана хапцеʼ яңкувы ңаныʼ ңа яңкувы.
1 When the earth was created, there was no death, and ŋā (death spirit) didn't exist.
1 A Föld teremtésekor nem volt halál, és nem létezett ŋā (halálszellem).
1 Als die Erde geschaffen wurde, gab es keinen Tod, auch ŋā (Todesgeist) gab es nicht.

2 jantʲer nʲeneʦʲʔ sʲenʦăŋæ jiːlʲewiː.
2 jāntʼer ńenećʔ śencaŋäe jīlʼewī.
2 jantʼer ńenećʔ śencaŋæ jilʼewi.
2 янтер ненецʼ сенцаңэ илевы.
2 The samoyeds living on Earth lived healthy.
2 A Földön élő szamojédok egészségben éltek.
2 Der auf der Erde wohnende Samojede lebte gesund.

3 sʲamʲan jan sarmikʔ ŋokă ŋæwiːʔ, sʲamʲan nuːun sarmikʔ ŋokă ŋæwiːʔ, sʲamʲan jiːdăŋ kalʲeʔ ŋokă ŋæwiːʔ.
3 śāḿān jān_sārmikʔ ŋoka ŋäewīʔ, śāḿān nūun_sārmikʔ ŋoka ŋäewīʔ, śāḿān jīdaŋ_kālʼeʔ ŋoka ŋäewīʔ.
3 śaḿan jan sarmikʔ ŋoka ŋæwiʔ, śaḿan nuun sarmikʔ ŋoka ŋæwiʔ, śaḿan jidaŋ kalʼeʔ ŋoka ŋæwiʔ.
3 сямян ян сармыкʼ ңока ңэвыʼ, сямян нуун сармыкʼ ңока ңэвыʼ, сямян идаң калеʼ ңока ңэвыʼ.
3 The earth had all kinds of animals, the sky had all kinds of birds, the water had all kinds of fishes.
3 Volt a földnek mindenféle állata, az égnek mindenféle madara, a víznek mindenféle hala.
3 Allerlei Tiere der Erde gab es viel, allerlei Vögel des Himmels waren viele, allerlei Fische des Wassers waren viele.

4 tad ŋăweʔ jolʲʦʲeŋkăʔnă wesokoxoʔ puxuːʦʲăxaʔ nʲad ŋowʔ xasowă ŋăʦʲekiː sewănʔ xamăwiːʔ.
4 tād ŋaweʔ jolʼćeŋkaʔna wesokoxoʔ puxūćaxāʔ ńād ŋowʔ xāsowa ŋaćekī sewanʔ xāmawīʔ.
4 tad ŋaweʔ jolʼćeŋkaʔna wesokoxoʔ puxućaxaʔ ńad ŋowʔ xasowa ŋaćeki sewanʔ xamawiʔ.
4 тад ңавеʼ ёлцеңкаʼна весокохоʼ пухуцяхаʼ няд ңовʼ хасова ңацекы севанʼ хамавыʼ.
4 Then a boy "fell" "in the eyes" of a man and a woman (meaning he was born).
4 Akkor egy fiú "esett" egy férfi és egy nő "szemébe" (vagyis született).
4 Dann irgendwann "fiel" dem Mann und der Frau ein Knabe "in die Augen" (m.a.W. wurde geboren).

5 tʲikiː ŋăʦʲekiː pæjenăntă xajerʔ ŋæwiː, pawenantă ŋaniʔ jiriː ŋæwiː, sewxăjuːdă ŋaniʔ numkexeʔ ŋæwexeʔ.
5 tʼikī ŋaćekī päejeˈnanta xājeˈrʔ ŋäewī, pāweˈnānta ŋāniʔ jirī ŋäewī, sewxajūda ŋāniʔ numkexeʔ ŋäewexeʔ.
5 tʼiki ŋaćeki pæjenanta xajerʔ ŋæwi, pawenanta ŋaniʔ jiri ŋæwi, sewxajuda ŋaniʔ numkexeʔ ŋæwexeʔ.
5 тикы ңацекы пэенанта хаерʼ ңэвы, павенанта ңаныʼ иры ңэвы, севхаюда ңаныʼ нумкэхеʼ ңэвехеʼ.
5 On this child's forehead there was the sun, on his neck was the moon, his eyes were the stars.
5 Ennek a gyermeknek a homlokán volt a Nap, a tarkóján volt a Hold, a szemei voltak a csillagok.
5 Auf der Stirn dieses Kindes war die Sonne, in seinem Genick wieder war der Mond, seine Augen wiederum waren die Sterne.

6 tad nisʲedă nʲebʲedă sʲeiːdʲiʔ xăjeʔ.
6 tād niśeda ńeb́eda śeīdʼiˈʔ xajeʔ.
6 tad niśeda ńeb́eda śeidʼiʔ xajeʔ.
6 тад ныседа небеда сеыдиʼ хаеʼ.
6 Then "the father's and mother's hearts have started away" (meaning they were frightened).
6 Akkor "az apa és az anya szíve elindult" (vagyis megrémültek).
6 Dann "begaben sich die Herzen des Vaters und der Mutter fort" (m.a.W. sie erschraken).

7 tad nʲeneʦʲeji xonărăŋăxaʔ.
7 tād ńenećeji xonaraŋaxāʔ.
7 tad ńenećeji xonaraŋaxaʔ.
7 тад ненецеи хонараңахаʼ.
7 Then they told the people about it.
7 Akkor meséltek erről az embereknek.
7 Dann teilten sie es den Menschen mit.

8 tad nʲeneʦʲaʔ maʔ: "tʲikiː ŋăʦʲekiː xada dara; măsʲi ŋilʲikă ŋædăkiː, ŋarwomadăntă sʲiːdănăʔ ŋămta."
8 tād ńenećāʔ māʔ: "tʼikī ŋaćekī xādāˈ_dārā; maśi ŋilʼika ŋäedakī, ŋārwoˈmādanta śīdanaʔ ŋamtā."
8 tad ńenećaʔ maʔ: "tʼiki ŋaćeki xada dara; maśi ŋilʼika ŋædaki, ŋarwomadanta śidanaʔ ŋamta."
8 тад ненецяʼ маʼ: "тикы ңацекы хада дара; маси ңылика ңэдакы, ңарвомаданта сиданаʼ ңамта."
8 Then the people said: "The child must be killed, he may be a devil, when he has grown up, he will eat us."
8 Akkor az emberek azt mondták: "A gyermeket meg kell ölni, talán egy ördög, amikor majd felnő, felfal minket."
8 Darauf sagten die Menschen: "Das Kind muss getötet werden, vielleicht dürfte es ein Teufel sein, nachdem es gross geworden ist, isst es uns."

9 tʲăd tʲikiː ŋăʦʲekiːmʔ xadaduʔ.
9 tʼad tʼikī ŋaćekīmʔ xādāduʔ.
9 tʼad tʼiki ŋaćekimʔ xadaduʔ.
9 тяд тикы ңацекымʼ хададуʼ.
9 Then they killed the child.
9 Akkor megölték a gyermeket.
9 Dann töteten sie das Kind.

10 tʲikiː ŋăʦʲekiːmʔ xadamaxădăntuːʔ minxăntă xapʦʲeʔ ŋădʲime, ŋaniʔ ŋa ŋădʲime.
10 tʼikī ŋaćekīmʔ xādāˈmāxadantūʔ minxanta xāpćeʔ ŋadʼime, ŋāniʔ ŋā ŋadʼime.
10 tʼiki ŋaćekimʔ xadamaxadantuʔ minxanta xapćeʔ ŋadʼime, ŋaniʔ ŋa ŋadʼime.
10 тикы ңацекымʼ хадамахадантуʼ мынханта хапцеʼ ңадиме, ңаныʼ ңа ңадиме.
10 Right after they had killed the child, death appeared, ŋā appeared as well.
10 Rögtön azután, hogy megölték a gyermeket, megjelent a halál, ŋā is megjelent.
10 Gleich nachdem sie das Kind getötet hatten, erschien der Tod, auch ŋā erschien.

11 tʲikiː ŋăʦʲekiːmʔ niwiː ŋæptuːʔ xadaʔ tʲedăʔ jantʲer nʲeneʦʲaʔ malʔ săwo jiːlʲewiːʔ ŋæjiːʦʲ.
11 tʼikī ŋaćekīmʔ niwīˈ ŋäeptūʔ xādāʔ tʼedaʔ jāntʼer ńenećāʔ mālʔ sawo jīlʼewīʔ ŋäejīć.
11 tʼiki ŋaćekimʔ niwi ŋæptuʔ xadaʔ tʼedaʔ jantʼer ńenećaʔ malʔ sawo jilʼewiʔ ŋæjić.
11 тикы ңацекымʼ нывы ңэптуʼ хадаʼ тедаʼ янтер ненецяʼ малʼ саво илевыʼ ңэиць.
11 If they had not killed the child, now all people living on Earth would have live well.
11 Ha nem ölték volna meg a gyermeket, minden ember, aki a Földön él, most jól élne.
11 Hätten sie das Kind nicht erschlagen, so hätten jetzt die auf der Erde wohnenden Menschen alle gut gelebt.

12 tʲedăʔ tʲikiː ŋăʦʲekiːmʔ xadaʔ, ŋaniʔ tʲikiː ŋăʦʲekeduːʔ ŋaŋæ xăje.
12 tʼedaʔ tʼikī ŋaćekīmʔ xādāʔ, ŋāniʔ tʼikī ŋaćekedūʔ ŋāŋäe xaje.
12 tʼedaʔ tʼiki ŋaćekimʔ xadaʔ, ŋaniʔ tʼiki ŋaćekeduʔ ŋaŋæ xaje.
12 тедаʼ тикы ңацекымʼ хадаʼ, ңаныʼ тикы ңацекэдуʼ ңаңэ хае.
12 They killed the child, the child turned into ŋā.
12 Megölték a gyermeket, a gyermek ŋā-vá változott.
12 Nun töteten sie das Kind, das Kind wiederum wurde zum ŋā.

13 tʲikantă jantʲer nʲeneʦʲaʔ xaŋkliːdʔ ŋaniʔ we jiːlʲelʲjedʔ, ŋăworʦʲiʔ xaŋkliːdʔ.
13 tʼikānta jāntʼer ńenećāʔ xāŋklīdʔ ŋāniʔ we_jīlʼelʼjedʔ, ŋaworćiˈʔ xāŋklīdʔ.
13 tʼikanta jantʼer ńenećaʔ xaŋklidʔ ŋaniʔ we jilʼelʼjedʔ, ŋaworćiʔ xaŋklidʔ.
13 тиканта янтер ненецяʼ хаңклыдʼ ңаныʼ ве илеледʼ, ңаворциʼ хаңклыдʼ.
13 Then people living on Earth started to die, they started to live in poverty, they started to die without food.
13 Akkor a Földön élő emberek elkezdtek meghalni, elkezdtek szegénységben is élni, elkezdtek élelem nélkül meghalni.
13 Dann begannen die auf der Erde wohnenden Menschen zu sterben, fingen auch an in Armut zu leben, begannen ohne Essen zu sterben.

14 sʲamʲan xanʲedă malʔ jăŋkuːmă ŋaniʔ xalʲe jăŋkuːmă.
14 śāḿān xāńeda mālʔ jaŋkūma ŋāniʔ xālʼe jaŋkūma.
14 śaḿan xańeda malʔ jaŋkuma ŋaniʔ xalʼe jaŋkuma.
14 сямян ханеда малʼ яңкума ңаныʼ хале яңкума.
14 All kinds of venison began to disappear, even fishes began to disappear.
14 Mindenféle vadhús elkezdett eltűnni, még a halak is elkezdtek eltűnni.
14 Allerlei Wildbret fing zu verschwinden an, auch die Fische begannen zu verschwinden.