0
vumurt gondʌren ɕɑrʦʲʌ kiʑilʲlʲɑm. gondʌr ʧɑʧːɑje koʃkem no tɑbere ɕɑrʦʲʌze no ʣʲegze no ognʲɑz kiʑem. gondʌr ɕɑrʦʲʌkwɑrez ɕije no kətʌz ug tʌr: "ʦʲeskʌt" pe "evəl!" ʃʉe. vumurt ʃʉem: "ullɑpɑlʌɕ mʌnʌm!" no gondʌr ʃʉem: "vɑllɑpɑlze mon bɑɕto!" ɕɑrʦʲijez vʉem ɕɑrʦʲijɑˑnʌ ɕiʑʌl no tɑbere vumurten gondʌren lʲuko ɕɑrʦʲʌzes. gondʌr ɕiɕkʌnʌ kutskem no ʃʉe nʲi: "ton" pe "mone pəjɑɕkod! mʌnʌm ɕɑrʦʲʌleɕ jʌlze ɕotid no ɑʦʲid ɕɑrʦʲʌze bɑɕtid. tɑbere ʣʲegleɕ ullɑpɑlze mon bɑɕti no so no ʦʲeskʌt evəl: tʌnʌd ʣʲegez ʃedʲiz, mʌnʌm kurojez kʌlʲiz! mon tonenʌd ʧoʧ ug nʲi kiʑ!" kiʑilʲlʲɑm no sobere ʣʲegez ɑrɑlʲlʲɑm no ɑrɑm bere kʉlʲtoze gurte nʉilʲlʲɑm. vumurten gondʌren. gondʌr vɑllɑpɑlze bɑɕtem, vumurt muʑjem bordʌɕ bɑɕtem. gondʌr vumurtlʌ ʃʉe; "vɑj!" pe, "ʣʲeg kiʑom ʧoʧ! tɑbere mon bɑɕto nʲi ullɑpɑlze muʑjem bordʌkiz, tʌnʌd vɑllɑpɑlʌz tɑbere!" sobere kutsɑlʲlʲɑm no vumurt nʲɑnʲez bɑɕtem no gondʌr kuroze. sobere muʑjem no nʲɑnʲez mon gondʌren ʣʲegez vʉem kiʑom no : ! " : vɑllɑpɑlze kutskem ug mon " vumurten vumurt mon . ullɑpɑlze sobere bɑɕti ʃʉe gondʌr . " ʃʉe vɑj no ʃʉem " . , . koʃkem ʃʉem vumurten vumurt pəjɑɕkod ʧoʧ no no ; nʲi ɕɑrʦʲʌleɕ ! jʌlze ɕiʑʌl bɑɕtem vɑllɑpɑlze . ʣʲegleɕ bordʌɕ vɑllɑpɑlʌz no mon pe bɑɕtem ullɑpɑlze , bɑɕtid vumurtlʌ gondʌr ʣʲeg ! ʦʲeskʌt pe " tonenʌd , tɑbere kiʑem kiʑilʲlʲɑm . lʲuko kʌlʲiz kiʑilʲlʲɑm so evəl ʧɑʧːɑje : bɑɕto kətʌz " no no " ! tɑbere ɕɑrʦʲijez gondʌr gondʌr ɕiɕkʌnʌ kʉlʲtoze ! : muʑjem ɕotid " tɑbere ullɑpɑlʌɕ nʲi gondʌr tʌnʌd no ʧoʧ tʌr gondʌr vumurt ɕɑrʦʲijɑˑnʌ evəl ʦʲeskʌt ton ognʲɑz ! ʃʉe ! ɕɑrʦʲʌze ug ɕije kiʑ ɑrɑlʲlʲɑm ʃedʲiz kuroze no ɑʦʲid no " gurte nʉilʲlʲɑm tɑbere bɑɕto mʌnʌm ! " " gondʌr tʌnʌd gondʌren pe . " . " nʲi no ɕɑrʦʲʌze ! ɕɑrʦʲʌ mone tɑbere : bere no " , ʣʲegze bordʌkiz bɑɕtem " ɕɑrʦʲʌzes ʣʲegez ɑrɑm ɕɑrʦʲʌkwɑrez mʌnʌm gondʌren . kurojez " kutsɑlʲlʲɑm no vumurt mʌnʌm сизыл тыр вумурт культозэ уг " ӟеглэс куроез " но табере : басьтэм евӧл сярцьыкуарез . ӟегзэ : уг , вумурт ӟегез валлапалзэ кӧтыз уллапалзэ ! . но табере но шуем . сётӥд тыныд шуе нянез : басьтӥд табере кизем басьто гондырен " " цескыт ни сярцьызэ басьтӥ ӵоӵ " но гондыр сярциез цескыт евӧл араллям , йылзэ собере мыным . кутсаллям но табере ацид ! но вумуртлы но со киз кизиллям гондырен ӵатӵае бордыкиз сярцьылэс гондырен сярцьызэ вумуртэн ни " ӵоӵ гуртэ " монэ пе вумурт но тыныд но " ӟег " арам но валлапалыз ! кылиз " " гондыр мон огняз сярцьызэс мыным ! но ни кизём . кутскем ! ! мон мон мон пе но кошкем гондыр ӟегез шуе вуем бере но пе шуем вумурт : музьем шедиз басьто валлапалзэ гондыр басьтэм . шуе сярцияны . ! , . тон ! табере . гондыр сярцьы ; тонэныд кизиллям ! вай " " пӧяськод собере гондыр басьтэм но мыным курозэ " музьем : " вумуртэн , люко сие сиськыны гондыр бордыс уллапалзэ " нуиллям уллапалыс baśtem baśti kiźilʼlʼam . šɯɛ muźjem eve͔l no gondᴉ̑r eve͔l kᴉ̑lʼiz gondᴉ̑r baśtem baśtid monɛ " no śȧrt͜ʼśᴉ̑leś šedʼiz " " jᴉ̑lzɛ śȧrt͜ʼśᴉ̑ šɯɛ vumurten " . no kiźilʼlʼam śotid mon taˈ-berɛ " kuroi̯ez no gondᴉ̑ren ! nɯilʼlʼam : : vallapalzɛ ullapalᴉ̑ś ug ṭ͜ṣ̌oṭ͜ṣ̌ no ullapalzɛ " " ńȧńez tᴉ̑nᴉ̑d " no t͜ʼśeskᴉ̑t , gondᴉ̑ren śȧrt͜ʼśᴉ̑-ku̯arez ton kɯlʼtozɛ baśto no śiśkᴉ̑nᴉ̑ vɯem mᴉ̑nᴉ̑m : soˈ-berɛ ! ńi no taˈ-berɛ vumurten taˈ-berɛ at͜ʼśid vumurt soˈ-berɛ taˈ-berɛ no lʼuko kiź gurtɛ , mon vumurt koškem berɛ mᴉ̑nᴉ̑m " : ! ; gondᴉ̑r . . taˈ-berɛ no , ṭ͜ṣ̌aṭṭ͜ṣ̌ai̯ɛ . tᴉ̑nᴉ̑d mᴉ̑nᴉ̑m " no ! no tᴉ̑r aralʼlʼam " d͜ʼźegez ńi . vallapalzɛ ! bordᴉ̑kiz muźjem šɯem ńi d͜ʼźeg tonenᴉ̑d kiźem kiźom mon " . vallapalᴉ̑z śii̯ɛ : ke͔tᴉ̑z . " vai̯ ! śȧrt͜ʼśᴉ̑zes gondᴉ̑r d͜ʼźegzɛ gondᴉ̑r ! t͜ʼśeskᴉ̑t śȧrt͜ʼśᴉ̑zɛ d͜ʼźegleś aram mon ogńaz vumurt kutsalʼlʼam gondᴉ̑ren baśtem ! baśto gondᴉ̑r vumurtlᴉ̑ bordᴉ̑ś šɯɛ kutskem ullapalzɛ ṭ͜ṣ̌oṭ͜ṣ̌ śȧrt͜ʼśii̯ànᴉ̑ vumurt no śȧrt͜ʼśii̯ez " śȧrt͜ʼśᴉ̑zɛ pe͔jȧśkod śiźᴉ̑l d͜ʼźegez ug šɯem . , " kurozɛ " gondᴉ̑r no so ! the bear took the top, the water sprite took the underground part (actually the part from the soil). in autumn the beets were ripe to collect, and now the water sprite and the bear apportion their beets among each other. the bear started to eat and already says: "you are cheating me! you gave me the beet stems, but took the beets for yourself. now i took the bottom of the rye, and it doesn't taste good neither: you got the rye, the straw remained for me! i don't want to sow with you anymore!" thereon they tresh, and the water sprite took the grain, but the bear the straw. the water spirte and the bear sowed beets. the water sprite said: "the bottom (belongs) (to) me!" and the bear said: "i take the top!" the bear eats the beet stems, but he isn't full up. "it doesn't taste good!" he says. the bear went back to the forest and from now on he sowed his beets and rye alone. the bear said to the water sprite: "well! let's sow rye! but this time i take the bottom, the underground part, and this time you get the top!" they sowed, cut after that the rye and after the harvest they took the sheaves home. the water sprite and the bear. Der wassergeist und der bär säten rüben. Der bär ging in den wald weg und säte hernach sowohl seine rüben als seinen roggen allein. Der bär nahm den oberen teil, der wassergeist nahm den unter der erde befindlichen teil (eig. den teil aus der erde). Sie säten, schnitten darauf den roggen und trugen nach der ernte die garben nach hause. Der bär isst die rübenstengel, aber er wird nicht satt. "Es schmeckt nicht gut!" sagt er. Der wassergeist und der bär. Der bär fing an zu essen und sagt schon: "Du betrügst mich ja! Du gabst mir die rübenstengel, aber nahmst selbst die rüben. Jetzt nahm ich den unteren teil des roggens, und auch das schmeckt nicht gut: der roggen kam dir zu, mir blieb das stroh übrig! Mit dir will ich nicht mehr zusammen säen!" Der wassergeist sagte: "Der untere teil (kommt) mir (zu)!" und der bär sagte: "Ich nehme den oberen teil!" Der bär sagt dem wassergeist: "Wohlan! Lass uns zusammen roggen sähen! Jetzt aber nehme ich den unteren, an der erde befindlichen teil, du bekommst jetzt den oberen teil!" Darauf draschen sie, und der wassergeist nahm das getreide, der bär aber das stroh. Im herbst waren die rüben zum aufnehmen gereift, und jetzt teilen der wassergeist und der bär ihre rüben unter sich.