0

ʣʲiʨɯ. ʣʲiʨɯ kutskem jɑmʃik kɑriɕkɯsɑ ulʲlʲɑˑnɯ. kuʑo verɑ solɯ: "intɯ əvəl! ʣʲoskɯt korkɑ!" ʧuknɑ sultem bere so juɑ ɑsleɕtɯz kutse. wɑnʲzeik, kuregze no ʣʲɑʑegze no tɑkɑze no oʃse no vɑndem ʣʲiʨɯ. silʲze wɑtem no oʃlen kuɑz kuro tɯrem no puktem ɕʉres vɯle. ujin ʣʲiʨɯ wɑtem kuregze, kurem so ponnɑ ʣʲɑʑegez. vʉem noʃ muket gurte, telʲmɯrem kuʑolɯ, puktɯnɯ kossɑ ʣʲɑʑegze tɑkɑ puʧkɯ. noʃ ɑldɑm, bɑɕtem ʣʲɑʑeg ponnɑ tɑkɑjez. keɕɑɕke: "ek nu! ek nu! oʃpi kuromeʃok, dədʲijed murtlen-ɑ, ɕijesed ɑslɑd əvəl-ɑ? mɯn, en sɯl!" oʃpi ug mɯn. ʣʲiʨɯ ujin sultɯsɑ wɑtem kutse. ʣʲiʨɯ "nuiɕke, ɕote mɯnɯm so ponnɑ kuregdes!" ʃʉe. vʉem gurte, kutskem piɯosmurtlɯ telʲmɯrɯnɯ: "kuʑo, leʑ mone kəlnɯ!" mɯnome vorttɯlɯnɯ!" soos luʧkɑlʲlʲɑm dədʲɯ no ɕijes, kɯtkilʲlʲɑm oʃez, pukɕilʲlʲɑm wɑnʲziik dədʲije. gondɯr kionen ʃum potizɯ oʃez ɕinɯ. lɯkte gondɯr kionen no ʣʲiʨɯ verɑ sooslɯ: "mɯne, luʧkɑle dədʲɯ no ɕijes! kuʑo leʑiz soɯe kəlnɯ. ʣʲiʨɯ ʨetʲʨem dədʲiiʃtɯz, keɕɑɕkɯnɯ kutskem: "kɯlʲe, viʑtemjos!" no ɑʨ iz koʃkiz. "oʑi! uno-ɑ mɯnɯm intɯ kule! mon ɑʨ im lɑpʨɑ vɯle vɯdo, bɯʒme lɑpʨɑ ule leʑo." bɑɕtem kuregez. vʉem muket gurte, telʲmɯrɯnɯ kutskem, soleɕ kuregze med puktozɯ ʃʉsɑ kuʑojoslen ʣʲɑʑeg pəlɑzɯ. solɯ kuʑo verɑ: "ʣʲiʨɯ urom, so ɯʃem!" ʣʲeʨɯrɑtilʲlʲɑm jɯrzes no jukiɕkilʲlʲɑm. koʃkem eʃo odig gurte. dugdem kəlnɯ, telʲmɯre kuʑolɯ soleɕ tɑkɑze oʃjos pɵlɯ pɯrtɯnɯ kossɑ. ujin ʣʲiʨɯ luʧkɑm tɑkɑze no ʧuknɑ kure "so ponnɑ ɕote" ʃʉsɑ, "oʃtes mɯnɯm!" səbɯre ɕotilʲlʲɑm. sobere bertilʲlʲɑm dorɑzɯ. ʣʲiʨɯ verɑ: "pone mɯnɯɕtɯm kutme ɑɕtelen kureg pəlɑdɯ!" ponilʲlʲɑm. nu keɕɑˑnɯ oʃez .... keɕɑzɯ keɕɑzɯ no ɑdʲʣʲilʲlʲɑm sobere odig gɯne kuro! koʃkem ʣʲiʨɯ ɕʉres kʉʑɑ no ʃettem kuʃtem kut. ʣʲiʨɯ ɕijes luʧkɑm . ulʲlʲɑˑnɯ gurte muket kutskem kɯlʲe soleɕ səbɯre so . mon bere . kɯtkilʲlʲɑm " dədʲijed " verɑ " , vʉem ponnɑ no ʣʲiʨɯ kule soos sultɯsɑ ʣʲiʨɯ keɕɑzɯ no dugdem . no " ule ɑslɑd noʃ kuregze ɑsleɕtɯz . bertilʲlʲɑm kionen ʣʲɑʑegze koʃkiz nu : ʣʲiʨɯ korkɑ wɑtem med bɑɕtem ʣʲiʨɯ ɑdʲʣʲilʲlʲɑm verɑ ɑʨ tɑkɑze ! ɯʃem ponnɑ : " kutse muket gondɯr . luʧkɑlʲlʲɑm gɯne ɕʉres mɯnɯm ujin . ujin kuʃtem kuregez telʲmɯrem no ʃettem jɑmʃik oʃpi ʧuknɑ vʉem wɑnʲziik ʣʲiʨɯ , kuʑo pəlɑzɯ , keɕɑzɯ " mɯn " tɑkɑze oʃjos no kuregze pəlɑdɯ pɯrtɯnɯ ɑldɑm ! . . kurem koʃkem , ujin gurte , intɯ verɑ urom kuʑo kuro wɑtem ! wɑnʲzeik ʣʲeʨɯrɑtilʲlʲɑm oʃse " ʣʲiʨɯ oʃez kəlnɯ oʃtes ʧuknɑ kutse ! ʣʲiʨɯ pɵlɯ kuʑo kɑriɕkɯsɑ solɯ , wɑtem " " dədʲije dədʲiiʃtɯz pone puktɯnɯ kutme ʃʉsɑ kuregze uno-ɑ vɯdo leʑo ʣʲiʨɯ " ! kəlnɯ vɯle juɑ oʃez ʃum ɕotilʲlʲɑm lɑpʨɑ . ɕʉres so iz kutskem ponilʲlʲɑm silʲze kut no ? ʣʲiʨɯ kuʑolɯ lɑpʨɑ ponnɑ so . so , . ʣʲɑʑeg kʉʑɑ tɑkɑ ! solɯ ponnɑ koʃkem əvəl-ɑ . telʲmɯrɯnɯ sobere ! , ʣʲiʨɯ ʃʉe . " kuʑojoslen telʲmɯre ɑʨ : intɯ vɯle " gondɯr : ʣʲɑʑeg mɯne . no kossɑ so " dədʲɯ ʃʉsɑ ʣʲɑʑegze puktem bɯʒme ɕote , odig gurte oʃlen kuromeʃok , luʧkɑle . kuʑolɯ ʨetʲʨem mɯn no keɕɑˑnɯ ! . noʃ kuɑz : . potizɯ kure ! . nuiɕke ɕinɯ no soɯe im ! ! no , . . sobere tɑkɑze piɯosmurtlɯ eʃo oʃpi keɕɑɕke no " no : puktozɯ no , leʑ ek ʣʲoskɯt no puʧkɯ ! " ɕote ɕijes mɯnɯɕtɯm gurte ʣʲiʨɯ ug nu tɑkɑjez " . tɯrem soleɕ " sooslɯ sɯl jukiɕkilʲlʲɑm . . vʉem nu mɯnɯm " keɕɑɕkɯnɯ . kuregdes . . ! dədʲɯ kutskem murtlen-ɑ , , mɯnɯm kureg ! , " mɯnome ɕijesed kutskem verɑ kuʑo kəlnɯ telʲmɯrɯnɯ . mone ! bɑɕtem " " kionen vɑndem dorɑzɯ oʑi kossɑ kuro , , , lɯkte viʑtemjos oʃez leʑiz . pukɕilʲlʲɑm en vorttɯlɯnɯ ! jɯrzes , ɑɕtelen sultem ek , , əvəl : ʣʲɑʑegez , odig . со ышем ! куромешок курем уаньзэик ошез нуиське йырзэс ! уром . дӧдиед султыса мынысьтым но кузё лэзё ӟичы кионэн , доразы солэс ! сыл " мын , уно-а . . , кӧлны " . со басьтэм соослы тырем " сётӥллям но дӧдие тэльмыре уатэм косса таказэ " лэзиз визьтэмъёс , солы ну мукет ! пӧлы . ! . гондыр кесязы . : понна курег сётэ со ӟечыратӥллям но пуксиллям гуртэ гуртэ курегзэ но шуса куаз понна юа . кошкиз ! куре курегзэ : , . ошсэ кесязы , кошкем куро одӥг инты ! , косса ӟазег ач " , луӵкалэ кошкем ошпи но но мыным курегзэ . ӧвӧл-а но " : . пуктыны " уаньзӥик куро бере ӟазегез ! понна ! кузёлы такаез . ен . : муртлэн-а уг , таказэ , . вылэ мыным мон вуем вера " вера ӟичы шум сурес тэльмырыны ӟичы , понна , гуртэ , ну ! пуӵкы курегдэс сётэ аслад пуктозы , понӥллям ворттылыны гондыр ! но куштэм кӧлны кузё гуртэ ӧвӧл кулэ вылэ ӟичы ! четьчем кут султэм ач шуса ӟичы мыноме шуе юкиськиллям мед пиыосмуртлы ӟоскыт ӵукна " , тэльмырем . кутскем дӧдииштыз понэ но вера бертӥллям пӧлады , " " . сины . вуем дӧдьы . , така ӵукна кутскем сиес аслэсьтыз , алдам " ӟазегзэ ӟичы уйин но . лыктэ ешо кионэн , лэз таказэ кутме со кутскем вуем собере мукет солэс , ӟичы " собере кузё мынэ . но ӟичы . одӥг сиесэд ӟичы : " пӧлазы ӟичы ошпи кесяны кыткиллям . улляны шеттэм . . мыным кутсэ пуктэм луӵкам адьӟиллям кузёёслэн луӵкаллям уйин соые басьтэм сиес кузя " соос ошъёс асьтэлэн : ози ӟазег кутсэ , ӟичы из корка монэ . кӧлны " мын оштэс " " уатэм но потӥзы улэ ! сӥльзэ " кузё дӧдьы кесяське ? ӟазегзэ ошлэн кузёлы ек нош кыле " лапча " кесяськыны пыртыны вера ӟичы со " ямшик ! нош . тэльмырыны им ! ек уйин ну . ошез инты кутскем ! гынэ но сӧбыре курегез : быжме . дугдэм сурес уатэм ошез вандэм солы кариськыса лапча выдо но , ošlen mi̮nomɛ d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ . . baśtem ui̯in so : kuro no no takazɛ vera , luṭ͜ṣ̌kam leź at͜ʼš̍ ešo ui̯in leźiz ? berɛ : kuaz korka ponna " ulʼlʼàni̮ no kutskem " d͜ʼźȧźegez pi̮rti̮ni̮ . . lapt͜ʼš̍a kureg se͔ˈ-bi̮rɛ : . soli̮ šettem kutmɛ odig ! kuregzɛ soleś ponna no . . . , vɯem " " aśtelen d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ so , soosli̮ kionen jamšik lapt͜ʼš̍a . kuro e͔ve͔ˈl-a . t͜ʼš̍ėtʼt͜ʼš̍em kutsɛ d͜ʼźȧźegzɛ iz , kutskem d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ viźtemjos sultem . ke͔lni̮ šum ošez ! kuregzɛ mon kuźo ṭ͜ṣ̌ukna puktozi̮ , urom ! kuregdes vortti̮li̮ni̮ gurtɛ murtleˈn-a ji̮rzes kutsɛ śɯres koškem potizi̮ ošpi " u̯atem vi̮do muket . ke͔lni̮ si̮l ek i̮šem silʼzɛ šɯsa mi̮ni̮m no dorazi̮ d͜ʼźȧźeg mi̮n vera vi̮lɛ śii̯es " bi̮žmɛ pukśilʼlʼam mi̮ni̮m leźo kossa " " luṭ͜ṣ̌kalʼlʼam inti̮ , ! keśȧśki̮ni̮ kariśki̮sa ! takazɛ puktem , śoˈtɛ ! d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ kurɛ " . d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ odig no koškiz pii̮osmurtli̮ , keśazi̮ . vera " kuźojoslen aslad im de͔dʼii̯ɛ ! . pe͔ladi̮ : , gi̮nɛ , kurem . " vandem en no gondi̮r kuźo . śini̮ " d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ kuregez de͔dʼiišti̮z gurtɛ " " ! bertilʼlʼam vera . u̯ańzeˈ-ik so " gurtɛ pukti̮ni̮ d͜ʼźoski̮t dugdem noš soli̮ at͜ʼš̍ kut vi̮lɛ , , " , jukiśkilʼlʼam śɯres telʼmi̮rem d͜ʼźȧźeg keśàni̮ de͔dʼi̮ luˈṭ͜ṣ̌kalɛ pöli̮ śotilʼlʼam ! keśȧśkɛ ! šɯsa mi̮n no unoˈ-a takai̯ez ulɛ kionen taka kuźoli̮ nuˈiśkɛ śoˈtɛ , d͜ʼźėt͜ʼš̍i̮ratilʼlʼam de͔dʼii̯ed . kɯźa ki̮tkilʼlʼam d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ . , ponna jua . " ponilʼlʼam , takazɛ mi̮ni̮śti̮m vɯem . no ponna de͔dʼi̮ " inti̮ ošsɛ no " baśtem pe͔lazi̮ nu " , u̯atem e͔ve͔l nu kuro-mešok no kuźoli̮ li̮ktɛ muket ošez aldam . adʼd͜ʼźilʼlʼam ṭ͜ṣ̌ukna . kutskem kutskem ! ke͔lni̮ . ošjos so u̯ańziˈ-ik monɛ d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ kuštem šɯɛ ug asleśti̮z ošez , telʼmi̮rɛ no ! vɯem . : telʼmi̮ri̮ni̮ " ! ošpi soi̮ɛ no : d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ puṭ͜ṣ̌ki̮ soleś oštes ki̮ˈlʼɛ ek . kuźo , kossa noš ui̯in koškem keśazi̮ gurtɛ ! : soˈ-berɛ med so , " , śii̯esed d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ d͜ʼźȧźegzɛ d͜ʼźit͜ʼš̍i̮ mi̮ni̮m kuregzɛ . śii̯es , poˈnɛ soos ti̮rem kulɛ oźi . ! gondi̮r nu no soˈ-berɛ kuźo telʼmi̮ri̮ni̮ sulti̮sa ! u̯atem mi̮ˈnɛ "well! do i need a big space! i will lie on the pallet, i put my tail under the pallet." at night-time the fox stole an arie and in the morning he asked: "give me therefor your ox!" thereon they gave (the ox). the man did so. the landlord said to him: "there is no room! the house is tight!" he hid the meat and filled the ox hide with straw and put it on the path. the landlord told him: "fox, my friend, it's gone!" the fox. he shouts: "come off it! come off it! ox, you strow mattress, is the sleight a stranger for you, don't you have your own collar? go, don't stand!" the ox wasn't moving. at night-time the fox hid his hen and gathered therefor a goose. the landlord let him stay. he arrived into another village, was begging a landlord (for overnight accommodation) and asked (him) to put his goose among the aries. a bear and a wolf came around, and the fox said to them: "go, and steal a sleight and a collar! let's ride (them) (with the ox)!" the bear and the wolf were pleased about eating the ox. they stole a sleight and a collar, put the ox to and sit alltogether into the sleight. they shaked they heads and walked away. thus, (they started) to tear the ox... they tore, tore - and then they saw only straw! the fox slaughert all he got: the hen, the goose, the arie and the ox. a fox walked around a path and found a bast shoe, which was throwen away. he took a hen. he arrived into another village and asked to put his hen among the landlords geese. "well!" said the fox, "if so, give me therefor one of your hens!" the fox jumped out off the sleight and started to scream: "stay on, fools!" and he also went away. he arrived into a village and begged a landlord: "landlord, let me stay a night (at yours)!" at night-time the fox got up and hid his bast shoe. in the morning, when he got up, he asked for his bast shoe. the fox said: "put my bast shoe among your hens!" after that they returned back home. the fox was the coachman and started to drive on. Darauf kehrten sie nach hause zurück. Ein fuchs wanderte den weg entlang und fand einen weggeworfenen bastschuh. Sie schüttelten den kopf und gingen auseinander. Er kam in ein dorf und fing an einen mann zu flehen: "Wirt, lass mich (bei dir) übernachten!" "Nun!" sagt der fuchs, "wenn es so ist, so gebt mir dafür eine von euren hennen!" Der bär und der wolf freuten sich sehr darauf, den ochsen fressen zu können. In der nacht stand der fuchs auf und versteckte seinen bastschuh. Am morgen, als er aufgestanden war, fragt er nach seinem bastschuh. Ein bär und ein wolf kommen herbei, und der fuchs sagt zu ihnen: "Geht, stehlt einen schlitten und ein kummet! Lasst uns (darauf) (mit dem ochsen) ausfahren!" In der nacht stahl der fuchs seinen widder und bittet am morgen: "Gebt mir dafür euren ochsen!" Darauf gaben sie (den ochsen). Man legte also. In der nacht versteckte der fuchs seine henne und hat sich dafür eine gans aus. Er schreit: "Ach was! Nun! Ach was! Nun! Öchslein, du strohsack, ist der schlitten dir vielleicht fremd, hast du vielleicht nicht dein eigenes kummet? Geh, steh nicht!" Das öchslein geht nicht. Das fleisch versteckte er, und die ochsenhaut füllte er mit stroh und stellte sie auf den weg. Er kam noch in ein anderes dorf, flehte einen wirt (um nachtquartier) und hiess (ihn) die gans zwischen die widder legen. Der fuchs. Nun, (sie fingen an) den ochsen zu reissen.... Sie rissen, rissen - und da sehen sie nur stroh! Der fuchs sprang aus dem schlitten, fing an zu schreien: "Bleibt da, ihr dummköpfe!" und ging selbst weg. Der fuchs schlachtete alles, was er gekriegt hatte: die henne, die gans, den widder und den ochsen. "So! Habe ich vielleicht einen grossen raum nötig! Selbst lege ich mich auf die pritsche, meinen schweif stecke ich unter die pritsche." Er nahm eine henne. Er kam in ein zweites dorf und fing an zu bitten, dass man seine henne zwischen die gänse der wirtsleute lege. Der wirt sagt ihm: "Es fehlt an platz! Die stube ist eng!" Der fuchs machte sich zum kutscher und fing an anzutreiben. Sie stahlen einen schlitten und ein kummet, spannten den ochsen an und setzten sich allesamt in den schlitten. Der wirt sagt ihm: "Mein freund fuchs, er ist verloren gegangen!" Der wirt liess ihn übernachten. Der fuchs sagt: "Legt meinen bastschuh zwischen eure hennen!"