1 nʲulesmurtjoslen ʒugʌɕkemez vumurtjosʌn.
1 ńulesmurtjoslen žugᴉ̑śkemez vumurtjosᴉ̑n.
1 нюлэсмуртъёслэн жугыськемез вумуртъёсын.
1 the fight between the forest sprites and the water sprites.
1 Der streit der waldgeister gegen die wassergeister.

2 odig nɑʦʲɑr udmort mʌnem robotnʲike medʲʣʲɑɕkʌnʌ.
2 odig nat͜ʼśar udmort mᴉ̑nem robotńikɛ medʼd͜ʼźȧśkᴉ̑nᴉ̑.
2 одӥг нацяр удморт мынэм роботнике медьъяськыны.
2 a poor votyak went to hire hisself out as a farmhand.
2 Ein armer wotjake ging um sich als knecht zu verdingen.

3 ɕʉres vʌlʌɕen pumitɑm nʲulesmurtez.
3 śɯres vᴉ̑lᴉ̑śen pumitam ńulesmurtez.
3 сурес вылысен пумитам нюлэсмуртэз.
3 on the way he met a forest sprite.
3 Auf dem weg begegnete er einem waldgeist.

4 nʲulesmurt juɑm soleɕ: "ton kʌtsʌ mʌnʌɕkod?" "mʌnʌɕko robotnʲike medʲʣʲɑɕkʌnʌ".
4 ńulesmurt juam soleś: "ton kᴉ̑tsᴉ̑ mᴉ̑nᴉ̑śkod?" "mᴉ̑nᴉ̑śko robotńikɛ medʼd͜ʼźȧśkᴉ̑nᴉ̑".
4 нюлэсмурт юам солэсь: "тон кытсы мыныськод?" "мынысько роботнике медьъяськыны".
4 the forest sprite asked him: "where do you go?" "i'm going to hire myself out."
4 Der waldgeist fragte ihn: "Wohin gehst du?" "Ich gehe um mich als knecht zu verdingen."

5 nʲulesmurt verɑ: "lʌk monʲnʲɑm robotnʲike!" "umoj!" sokʉ nʲulesmurt ɕote solʌ zək bodʌ, verɑ: "mʌn tɑ ɕʉresʌki, kud pʌr! oˑtʌn ton ʃettod pəʦʲi korkɑ no vitʲ mone oˑtʌn!" udmort kʌlskem, ʃettem nʲuleskʌɕ pəʦʲi korkɑ, pʌrem korkɑ no pukɕem vitʲʌnʌ nʲulesmurtez.
5 ńulesmurt vera: "lᴉ̑k mońńam robotńikɛ!" "umoi̯!" sokɯ ńulesmurt śotɛ solᴉ̑ ze͔k bodᴉ̑, vera: "mᴉ̑n ta śɯresᴉ̑ki, kud pᴉ̑r! òtᴉ̑n ton šettod pe͔t͜ʼśi korka no vitʼ monɛ òtᴉ̑n!" udmort kᴉ̑lskem, šettem ńuleskᴉ̑ś pe͔t͜ʼśi korka, pᴉ̑rem korka no pukśem vitʼᴉ̑nᴉ̑ ńulesmurtez.
5 нюлэсмурт вера: "лык монням роботнике!" "умой!" соку нюлэсмурт сётэ солы зӧк боды, вера: "мын та суресыки, куд пыр! отын тон шеттод пӧци корка но вить монэ отын!" удморт кылскем, шеттэм нюлэскысь пӧци корка, пырем корка но пуксем витьыны нюлэсмуртэз.
5 the forest sprite said: "come, i engage you!" "all right!" then the forest sprite gives him a big stick and says: "go that way across the swamp! there you will find a little house; go inside and wait for me!" the votyak obeyed him, found a little house in the forest, went inside and set down to wait for the forest sprite.
5 Der waldgeist sagt: "Komm zu mir in dienst!" "Gut!" Dann giebt ihm der waldgeist einen grossen stock und sagt: "Gehe diesen weg, über das moor! Da wirst du ein kleines haus finden; gehe in das haus hinein und warte da auf mich!" Der wotjake gehorchte ihm, fand im walde ein kleines haus, ging in das haus hinein und setzte sich um auf den waldgeist zu warten.

6 kenʲɑke pukʌsɑ nʲulesmurt berte; verɑ udmortlʌ: "mʌnom ʧoʧ ʒugʌɕkʌnʌ vumurtjosʌn!" "umoj!" pe.
6 keńakɛ pukᴉ̑sa ńulesmurt bertɛ; vera udmortlᴉ̑: "mᴉ̑nom ṭ͜ṣ̌oṭ͜ṣ̌ žugᴉ̑śkᴉ̑nᴉ̑ vumurtjosᴉ̑n!" "umoi̯!" pɛ.
6 кеняке пукыса нюлэсмурт бертэ; вера удмортлы: "мыном ӵоӵ жугыськыны вумуртъёсын!" "умой!" пе.
6 after sitting a while, the forest sprite comes back; he said to the votyak: "let's go together and fight against the water sprites!" "all right!"
6 Nachdem er eine zeit lang gesessen hatte, kommt der waldgeist zurück; dem wotjaken sagt er: "Lass uns zusammen gehen um mit den wassergeistern zu kämpfen!" "Gut!"

7 mʌno.
7 mᴉ̑no.
7 мыно.
7 they go.
7 Sie gehen.

8 nʲulesmurtjos kutskizʌ porʌlʌnʌ nʲulesez, ʒugʌnʌ vumurtjostʌ.
8 ńulesmurtjos kutskiˈzᴉ̑ porᴉ̑lᴉ̑nᴉ̑ ńulesez, žugᴉ̑nᴉ̑ vumurtjostᴉ̑.
8 нюлэсмуртъёс кутскизы порылыны нюлэсэз, жугыны вумуртъёсты.
8 the water sprites started to root the forest up and to beat the water sprites (with the cane).
8 Die waldgeister fingen an den wald mit den wurzeln herauszureissen und die wassergeister (mit den herausgerissenen baumen) zu prügeln.

9 vumurtjos kudiz pegʣʲizʌ vue, kudiz tupɑlɑ vʌʑizʌ.
9 vumurtjos kudiz pegd͜ʼźiˈzᴉ̑ vuɛ, kudiz tupala vᴉ̑źiˈzᴉ̑.
9 вумуртъёс кудӥз пегӟизы вуе, кудӥз тупала вызизы.
9 some of the forest sprites escaped into the water, others went to the other side (of the river). 
9 Einige der wassergeister flohen in's wasser, andere gingen auf die andere seite (des flusses) hinüber.

10 robotnʲik mɑr bodʌjen ʒugiz vumurtjostʌ, sojinik ʃukke vue: vu ʃori kɑrʌɕke; sotʲi lue vɑl pʌdʌn vʌʑʌnʌ.
10 robotńik mar bodᴉ̑i̯en žugiz vumurtjostᴉ̑, soi̯iˈn-ik šukkɛ vuɛ: vu šori karᴉ̑śkɛ; sotʼi luɛ val pᴉ̑dᴉ̑n vᴉ̑źᴉ̑nᴉ̑.
10 роботник мар бодыен жугиз вумуртъёсты, сойинӥк шукке вуе: ву шори карыське; соти луе вал пыдын вызыны.
10 with the same cane, with what the farmhand beat the forest sprites, he put also the water in blow: the water split; there (where the water splits) you could walk across.
10 Mit demselben stock, womit der knecht die wassergeister prügelte, versetzt er auch dem wasser hiebe: das wasser teilt sich; da (an der stelle, wo das wasser  sich teilte) konnte man zu fuss hinübergehen.

11 kuke nʲulesmurtjos bʌttizʌ ʒugʌsɑ vumurtjostʌ, kʉʑojez robotnʲiklʌ verɑ: "nu tɑw! ton ʣʲetʲs ulid monʲnʲɑm. tɑbere mʌn nʲi gurtɑd".
11 kukɛ ńulesmurtjos bᴉ̑ttiˈzᴉ̑ žugᴉ̑sa vumurtjostᴉ̑, kɯźoi̯ez robotńiklᴉ̑ vera: "nu tau̯! ton d͜ʼźėtʼs ulid mońńam. taˈ-berɛ mᴉ̑n ńi gurtad".
11 куке нюлэсмуртъёс быттӥзы жугыса вумуртъёсты, кузёез роботниклы вера: "ну тау! тон ӟетьс улӥд монням. табере мын ни гуртад".
11 when the forest sprites stoped beating the water sprites, the farmhands's master said: "well, thank you! you made a good job. now you can go home!"
11 Als die waldgeister aufgehört hatten die wassergeister zu prügeln, sagt der herr des knechtes: "Nun, schönen dank! Du hast deine sache bei mir gut gemacht. Jetzt kannst du schon nach hause gehen!"

12 nʲulesmurt ɕotem robotnʲiklʌ koʃkʌnʌ vɑljosse.
12 ńulesmurt śotem robotńiklᴉ̑ koškᴉ̑nᴉ̑ valjossɛ.
12 нюлэсмурт сётэм роботниклы кошкыны валъёссэ.
12 the forest sprite gave the farmhand his horses for the journey.
12 Der waldgeist gab dem knecht für die reise seine pferde.

13 gurtɑz vuem berɑz robotnʲiklʌ kosem berektʌnʌ vɑljosse jʌrʌnʌzʌ nʲules pɑlɑ, sobere ʃultʌnʌ "vɑljos ɑʦʲʌzes bertozʌ" ʃʉsɑ.
13 gurtaz vuem beraz robotńiklᴉ̑ kosem berektᴉ̑nᴉ̑ valjossɛ jᴉ̑rᴉ̑nᴉ̑ˈzᴉ̑ ńules pala, soˈ-berɛ šultᴉ̑nᴉ̑ "valjos at͜ʼśᴉ̑zes bertoˈzᴉ̑" šɯsa.
13 гуртаз вуем бераз роботниклы косэм беректыны валъёссэ йырынызы нюлэс пала, собере шултыны "валъёс ацьызэс бертозы" шуса.
13 he told the farmhand to turn back the horses with their heads in the direction of the forest and to whistle afterwards; "then the horses turn back by themselves", he said.
13 Er hiess den knecht nach der heimkehr die pferde umkehren, so dass die köpfe nach dem walde zu wären, und darauf pfeifen; "dann kehren die pferde selbst zurück", sagte er.

14 udmort puksʌnʌ gine vuem, vɑljos ʧɑʧːɑ jʌlʌki nuʌlʲlʲɑm soje gurtɑz.
14 udmort puksᴉ̑nᴉ̑ ginɛ vuem, valjos ṭ͜ṣ̌aṭṭ͜ṣ̌a jᴉ̑lᴉ̑ki nuᴉ̑lʼlʼam soi̯ɛ gurtaz.
14 удморт пуксыны гинэ вуем, валъёс ӵатӵа йылыки нуыллям сое гуртаз.
14 the votyak has hardly sat down (into the carriage), the horses were carry him home.
14 Kaum hatte der wotjake sich (in den wagen) gesetzt, so führten die pferde ihn über den wald hin nach hause.

15 robotnʲik wɑɕkem roboʌɕ, vɑljostʌ jʌrʌnʌzʌ berʌktem nʲules pɑlɑ no ʃultem: vɑljos bertʌlʲlʲɑmzʌ gurtɑz.
15 robotńik u̯aśkem roboᴉ̑ś, valjostᴉ̑ jᴉ̑rᴉ̑nᴉ̑ˈzᴉ̑ berᴉ̑ktem ńules pala no šultem: valjos bertᴉ̑lʼlʼaˈmzᴉ̑ gurtaz.
15 роботник уаськем робоысь, валъёсты йырынызы берыктэм нюлэс пала но шултэм: валъёс бертыллямзы гуртаз.
15 the farmhand got off the carriage, turned back the horses with their heads in the direction of the forest and whistled: the horses went back home.
15 Der knecht stieg aus dem wagen aus, kehrte die pferde um, so dass die köpfe nach dem walde zu waren, und pfiff: die pferde kehrten nach hause zurück.

16 sobere so udmort kɑnʲʌljɑ kutskem uzʌrmʌnʌ.
16 soˈ-berɛ so udmort kańᴉ̑lja kutskem uzᴉ̑rmᴉ̑nᴉ̑.
16 собере со удморт каньылъя кутскем узырмыны.
16 afterwards the votyak started gradually to became rich. 
16 Hernach fing der wotjake an allmählich reich zu werden.